Karapatang Ari 2016
WMSU MABUHAY ESU
DONWARD CAÑETE GOMEZ BUGHAW


Kung isa-isahin ang nangakaraan
Simula no'ng ika'y aking niligawan
Hanggang sa dumating ating hiwalayan,
Maikuk'wento ko ng walang alangan.

Unang kita palang, napaibig ako
Sa isang babae at Nimfang tulad mo;
Puso ko'y nahulog ng di napagtanto,
Siguro'y pakana ito ni Kupido.

Iyong itinanong, "Ikaw ba si Donward?"
Ako'y napatigil nang dahil sa gulat
Ako ay lumingo't ikaw ay hinarap,
Aking itinugon isang tango't kindat.

Nang ako'y lumabas na sa isang silid
Hindi ko mawari't ikaw ay nawaglit;
Ako ay nalumbay sa nasahing pilit
Ano't ang tadhana ay nagmamalupit.

Gusto ko pa namang ika'y makilala
Paanong nangyari't agad kang nawala,
Hindi tuloy kita natanong o sinta
Sa iyong pangalan na pang-engkantada.

Aking inusisa ang aking sarili:
"May pag-asa pa bang makita kang muli?
May tadhana kayang magtatagpo uli
Sa ating dalawa kahit na sandali?"

Hanggang isang araw, nang aking makita
Iyong kaibigang naglakad mag-isa
Agad kong tinanong kung ika'y nagsimba
Marahan n'yang sagot nasa tuluyan ka.

Pagkatapos niyon tinanong ko na s'ya
Sa iyong pangalan na may pagkad'yosa
Agaran niyang sagot, "Devina Mindaña,
Ang buong pangalan ng aking kasama.

Nagpatuloy kami sa pagkuk'wentuhan
Habang naglalakad sa tabi ng daan
Hanggang sa dumating ang aming usapan
Sa punto na ako ay kanyang mabuk'han.

Diretsahang tanong ay 'may gusto ka ba,
Sa kaibigan kong nanuot sa ganda?'
Sagot ko'y mistula isang tugong parsa,
Naging dahilan ko'y, 'Naku, wala! Wala!'

Imbis na makuha, siya ay natawa
At nang tanungin ko'y naging sagot niya:
"Subukan mo nalang ang ligawan siya
At baka maantig, batong puso niya.

Ni minsan ay hindi siya nagkaroon
ng isang siyota, pagkat umaambon
ang pangarap niyang gustong maisulong
ang makapagtapos at ang makaahon."

Pagkasabi niyon, ako ay nangusap:
"Diyata't parehas kami ng pangarap,
Kapwa puso namin ay nangangagliyab
Sa iisang nais na para sa bukas."

Nagpatuloy kami sa aming usapan
Hanggang sa tuluyang siya'y namaalam.
"Ako'y ikumusta sa 'yong kaibigan,"
Wika ko nang siya'y tumawid sa daan.

Nagpatuloy ako sa aking paglakad
Hanggang sa marating ang nagliliwanag
nating pamantasang nagtatahang huwad
ng dunong at puring nanahanang likas.

Nagdaan ang gabi't umaga na naman
Pagsulat ng tula'y aking sinimulan,
Yaong tulang handog sayo kamahalan
Nitong si Balagtas, Donward ang pangalan.

Ang iyong pangalan ang naiititik
Niyong aking plumang espadang matulis;
Ang tinta ay dugong may hinalong pawis
Nitong aking huli't wagas na pag-ibig.

Ngunit sa kabila, niyong aking katha
Aking nalimutan ang lahat ng bigla
Maging pangalan mo, sintang minumutya
Kung kaya't nagtanong uli ang makata.

"Siya ang babaeng aking naibigan,"
Pagkukuwento ko kay Jesang huwaran
Nang ika'y nakitang naglakad sa daan
Kasama ang dal'wa mo pang kaibigan.

At nang naguluha'y aking itinuro,
Pagkatapos niyo'y siyang aking sugo;
Si Jesang huwaran ay parang kabayo,
Ika'y sinalubong ng lakarang-takbo.

Agad kang tinanong sa iyong pangalan
Katulad ng aking naging kautusan.
Nang ika'y tawagin -- o kay saklap naman
Di mo man lang ako nagawang balingan.

Nang aking tanungin si Jesang huwaran,
Nang siya'y nagbalik sa pinanggalingan,
Kung ano ang iyong tunay na pangalan:
"Devina Mindaña," kanyang kasagutan.

Hindi lumalao't hindi nakayanan
Ng puso kong ito, ang manahimik lang;
Kaya't nagsimulang ikaw ay sabayan,
Kahit hindi pa man kilalang lubusan.

Ewan ko kung bakit ako'y tinarayan,
Gusto kong magtanong, pero di na lamang;
Sa sungit mo kasi'y baka lang talikdan
At bago aalis ay iyong duraan.

Subalit, lumipas ilang linggo't buwan
Tayo'y nagkasundo't nagkausap minsan;
Insidenteng iyo'y di ko malimutan,
Malamyos **** tinig, aking napakinggan.

Nang ako'y tanungin sa aking pangalan,
Sa telepono ko'y sagot ay Superman;
At nang mukhang galit, agad sinabihang,
"Huwag kang magalit, ika'y biniro lang."

Agad kong sinabi ang aking pangalan
Baka tuloy ako'y iyong mabulyawan:
"Si Donward po ito," sabi kong marahan,
Pagpapakilala sa 'king katauhan.

Patuloy ang takbo ng ating kuwento,
Ang lahat ng iyo'y aking naging sulo,
Sa papasukin kong isang labirinto;
Sa isang kastilyong nasa iyong puso.

Hanggang isang gabi, mayroong sayawan,
Napuno ng tao ang gitnang bulwagan;
Ang aking sarili'y hindi napigilan
Na ika'y hanapi't maisayaw man lang.

Ngunit ng matunto'y hindi nakaasta,
Ang aking nasahin ay naglahong bigla;
Imbis na lapita't dalhin ka sa gitna,
Ay hindi na lama't ako'y nababakla.

Aking aaminin ang kadahilanan,
Takot na talaga ang pusong iniwan
Na baka lang uli't ito ay masaktan
Tulad ng sa aking naging kasaysayan.

Kaya't hindi ako nagpadalos-dalos
At baka pa tuloy yaon ay mapaltos;
Ang mabulilyaso'y mahirap na unos
Nitong aking pusong may panimding lubos.

Akin pang naitanong sa isang pinsan mo
K'wento ng pag-ibig na tungkol sa iyo
At kung maaaring ikaw ay masuyo,
Naging tugon niya'y: 'Ewan ko! Ewan ko!'

"Huwag ikagalit kung ika'y tanungin,"
Sabi ng pinsan **** maalam tumingin
Di sa kanyang mata na nakakatingin,
(Kung hindi'y sa kanyang talas na loobin).

Aking naging tugon doon sa kausap,
Yaong binibining aking nakaharap:
"Hindi magagalit itong nakatapat
Hangga't ang puso ko'y hindi nagkasugat.

Pagkatapos niyo'y kanya ng sinabi
Ang ibig itanong na nangagsumagi
Sa kanyang isipang lubhang mapanuri,
Ang kanyang hinala ay ibinahagi.

"Ikaw ba'y may gusto sa kanya na lihim?
Huwag **** itago't ng hindi lusawin
Ang laman ng puso at iyong pagtingin
Ng iyong ugaling, pagkasinungaling!"

Pagkatapos niyo'y agad kong sinagot
Tanong niyang sadyang nakakapanubok
At ipinagtapat yaong aking loob
Ng walang alanga't maski pagkatakot.

"Ako nga'y may gusto sa kanya na lihim,
Subalit paanong siya'y maging akin
Gayung tingin pala'y akin ng sapitin,
Ang lumbay, ang hapdi't kabiguan man din?"

"Di ko masasagot ang 'yong katanungan,"
Naging tugon niyong butihin **** pinsan,
"Tanging payo ko lang ay pahalagahan,
Huwag pabayaa't siya ay igalang."

Aking isinunod nang kami'y matapos
Ay ang iyong ateng wari d'yosang Venus;
Agad kong sinabi habang napalunok
Yaong aking pakay at nang s'ya'y masubok.

Imbis na tugunin yaong aking pakay,
Ako'y di pinansin kung kaya't nangalay
Dalawa kong mata sa kanilaynilay
Ako'y nanghihina't puso'y nanlupaypay.

Aking iniisip sa tuwi-tuwina
Ay ang pangalan mo, mahal kong Devina;
At ang hinihiling sa bantay kong tala,
Hihinting pag-asang makapiling kita.

Kaya't hindi ako nakapagpipigil,
Iyong aking loob na nanghihilahil
Aking inihayag sayo aking giliw
Ng walang palaman at maski kasaliw.

Tandang tanda ko pa no'ng makasabay ka
Papuntang simbaha'y sinusuyo kita
Hanggang sa pagpasok ako'y sumasama
Kahit hindi alam ang gagawin sinta.

Bago nagsimula ang misa mahal ko,
Ang aking larawa'y iniabot sayo;
May sulat sa likod, sana'y nabasa mo,
Yaong pangungusap ay mula sa puso.

Di kita nakitang ako ay nilingon,
Sapagkat atens'yo'y naroong natuon
Sa isang lalaking pumasok na roon,
At sayo'y tumabi hanggang sa humapon.

At nang nagsimula'y umalis na ako,
Pagkat ako itong walang sinasanto;
Baka tuloy ako magsasang-demonyo
Sa aking nakitang katuwaan ninyo.

Hindi ko malaman kung bakit sumakit,
Nanibugho ako, ano't iyo'y salik?;
Ano nga ba ito't tila naninikip?
Lintik na pag-ibig, puso ko'y napunit!

Napaisip ako habang naglalakad
Hanggang sa isip ko'y nagkakaliwanag;
'Manibugho sayo'y hindi nararapat,'
Napatungo ako sa sariling habag.

Ilang saglit pa at akin ng pinahid
Luhang sumalimbay sa pisnging makinis
At saka nangusap ng pagkamasakit:
"Wag kang mag-alala't di ko ipipilit."

"Itong pag-ibig kong nagniningas apoy,
Nasisiguro kong hindi magluluoy;
Ngunit, kung hindi mo bayaang tumuloy,
Mas mabuti pa ang puso ko'y itaboy!"

Nang ako'y magbalik doon sa simbahan,
Sa dami ng tao'y di kita nasilayan;
Ngunit, nang tanawin sa kinauup'an,
Naroong Devina't kinaiinisan.

Nanatili ako't hindi na umalis,
Di tulad kaninang lumabas sa inis;
Ako'y umupo na at nakikisiksik,
Kahit patapos na ang misang di ibig.

Hindi ko nga ibig, pagmimisang iyon
At maging pagsamba't gano'ng pagtitipon;
Pagtayo't pagluhod di ko tinutugon,
Pagkat ako itong walang panginoon.

Araw ay lumipas mula ng masuyo,
Ika'y sinubuka't nang hindi malugo
Itong aking pusong namalaging bigo
Sa loob ng dibdib, namugang tibo.

Iyong naging tugon ay nakakapaso,
Masakit isipi't maging ipupuso;
Yaong tumatama'y animoy palaso,
Narok sa dibdib, sugat aking tamo!

Sa kabila niyo'y di pa rin sumuko,
Tanging ikaw pa rin ang pinipintuho;
Kaya't wag isiping ito'y isang laro,
Pag-ibig kong ito'y hindi isang biro.

Hanggang sa dumating gabing aking asam,
Sa lilim ng mangga, bago ang sayawan
Ay iyong inamin ang nararamdaman,
Ating tagpong iyo'y di malilimutan.

Ipinagtapat mo na ika'y may gusto,
Ngunit di matugon itong aking puso,
Sapagkat ikaw ay mayroon ng nobyo
Di mo kayang iwa't ayaw **** manloko.

Aking naging tugon sa iyong sinabi,
Ay handang maghintay at mamamalagi
Hanggang sa panahong ikaw ay mahuli,
Makita't malamang di na nakatali.

Sa mukha'y nakita, matamis na ngiti
Niyong Mona Lisang, pinta ni Da Vinci;
Ako'y natigilan ilan pang sandali,
Nang aking matanaw, gandang natatangi.

Bago pa nag-umpisa'y pumasok na tayo,
Sa hinaraya kong dakilang palasyo,
At sa lilingkuran tayo ay naupo,
Niyong maliwanag, loob ng himnasyo.

At nang magsimulang musika'y tumugtog,
Ika'y namaalam at para dumulog
doon sa bulwaga't makikitatsulok,
ng sayaw sa indak dulot ng indayog.

Bago pa marating ang gitnang bulwagan,
Ako'y sumunod na't di ka nilubayan
Hangga't di pumayag sa 'king kagustuhan
Na maisayaw ka at makasaliwan.

Lumipas ang gabi't umaga'y sumapit,
Ang araw at linggo'y tila naging saglit;
Ako'y nagtataka't biglang napaisip,
Ano at ang oras ay mukhang bumilis.

Hanggang isang gabi nang aking tanungin,
Sa iyo, o, mahal kung bibigyang pansin;
Hanggang kailan mo pagdudurusahin;
May pag-asa pa bang nadama'y diringgin?

Iyong naging sagot sa katanungan ko:
"Di na magdurusa't ngayo'y maging tayo."
Ang rurok ng saya ay aking natamo,
Lalo pa't sinabing mahal mo rin ako.

Sa kadahilanang gustong masiguro,
Aking naitanong kung iyo'y totoo;
Baka mo lang kasi ako'y binibiro,
At kung maniwala'y sugatan ang puso.

Iyong ibinalik, ating gunitain,
Doon sa manggahan 'sang gabing madilim;
Ipinagtapat mo ang iyong damdamin,
Ngunit, di nagawang puso ko'y tugunin.

Pagkat mayroon kang sintang iniibig,
Iisang lalaking namugad sa dibdib;
Di mo maloloko't iyong inihasik
Sa paso ng puso't bukirin ng isip.

Pagkatapos niyo'y sinabi sa akin,
Na ating pag-ibig, manatiling lihim;
Aking naging tugo'y 'sang tangong lampahin
Pagkat aking isip, gulong-gulo man din.

"Sigurado ka ba sa'yong naging pasya?"
Ang muli kong tanong, bago naniwala
Sayo aking mahal na isang diwata,
Yaong aking ibig at pinapantasya.

Iyong naging tugon sa aking sinabi:
"Kung ayaw mo'y huwag, di ko masisisi;
Ano pa't puso mo'y sadyang madiskarte,
Baka may iba ng pinipintakasi."

Agad kong sinabi sa iyo mahal ko:
"Ano at kay daling ikaw ay magtampo,
Nagtanong lang nama't ako'y naniguro
Baka mo lang kasi, ako'y nilalaro.

Lumipas ang gabi't umaga'y sumapit,
Unang araw natin ay lubhang mapait,
Pagkat di nakayang ako ay lumapit,
Sayo aking sinta't ewan ko kung bakit.

Ilang sandali pa't hindi nakatiis,
Sa pagkakaupo'y tumayo't lumihis
ng landas patungo kay Musa kong ibig,
pagkat aking puso'y lubhang naligalig.

Muli kang tinanong kung pasya'y totoo,
Di na mababawi't di na mababago;
Iyong naging tugon sa katanungan ko,
Pisngi ko'y hinaplos, sabay sabing 'oo.'

Kay sarap marinig, salita **** iyon,
Iisa ang punto at maging ang layon;
Para bang lagaslas ng tubig sa balon,
Ibig kong pakinggan sa buong maghapon.

Matapos ang pasko'y siyang araw natin,
Na kung gunitai'y araw na inamin,
tinugon ang puso at binigyang pansin,
at saka sinabing, ako'y mahal mo rin.

Aking gabing iyo'y narurok ang saya,
Ngiti niyong buwa'y nakakahalina;
Ibig kong isulat ay isang pantasya,
At ikaw Devina, yaong engkantada.

Araw'y nangaglipas, daho'y nangalaglag,
Ano at ang oras tila naging iglap;
Siyang araw natin ay muling lumapag,
Ano at ang panaho'y tila naging lundag.

Iyong regalo mo'y hindi malimutan,
At maging pagbating ibig kong pakinggan,
Sa bawat umagang araw'y sumisilang
At kung maaari'y mapawalang-hanggan.

Ngunit nang magdaan ilang araw't linggo,
Naging malungkuti't di na palakibo;
Puso ko'y mistula isang boteng tibo,
Nabiyak sa dusa nang itatuwa mo.

Sa tuwi-tuwina'y napaisip ako,
Talaga nga kayang tapat ang puso mo?;
Ulo ko'y sasabog, bulkang Pinatubo,
Bakit ba't isip ko'y nagkakaganito?

Ilang araw kitang hindi tinawagan,
Pagkat labis akong nagdusa't nagdamdam;
Malakas kong loob ay di nilubayan
Ng kapighatia't maging kalungkutan.

Tayo nga'y mayroong isang kasunduan,
Di maikaila't sinasang-ayunan
Ngunit, ang itat'wa'y di makatarungan,
Alalahanin **** ako'y nasasaktan.

Ako'y wag itulad sa makinang robot
Na di nakaramdam maski anong kirot;
Ako ay may pusong nakakatilaok,
Pumipintig baga'y putak ng 'sang manok.

Kaya't nang sadyain sa tinutuluyan,
Ika'y kinausap at pinagsabihang:
"Sakaling darating ating hiwalayan,
Huwag magpaloko sa kalalakihan.

At saka-sakaling sayo'y may  manligaw,
Isipin mo muna't wag agad pumataw;
Pasya'y siguruhin bago mo ibitaw,
Ang iyong salita, nang di ka maligaw."

Unang halik nati'y hindi malimutan,
At kahit na yao'y isang nakaw lamang,
Pangyayaring iyo'y di makaligtaan,
Naging saksi natin ay ang Taguisian.

Tila ba talulot ng isang bulaklak
Labi **** sa akin na nangangagtapat;
Animo'y pabango yaong halimuyak,
Ng iyong hiningang sa halik nangganyak.

Ika-labinlima, araw ng Pebrero,
Hindi malimutan ating naging tagpo;
Sa iyong tuluya'y nagkasama tayo,
Doon sa Kwek Kwekan, nagdiwang ang puso.

Ako'y isang taong lubhang maramdamin,
Ang hapdi at kirot siyang tinitiim;
Puso ko'y tila ba 'sang pagong patpatin,
Sa loob ng dibdib sakit ang kapiling.

Kaya't nang makitang may kasamang iba,
Marahang lumason sa puso ko sinta
Ay ang panibugho't sakit na nadama;
At para maglaho, alak ay tinungga.

Sa ika-tatlumpu, na araw ng Marso,
Akin pang naalala pagbisita sayo,
Sa inyong tahana't mapayapang baryo,
Nagmano pa ako sa ama't ina mo.

Ibig kong ang lahat ay di na magtapos,
Masasayang araw nating lumalagos
Sa isip, sa puso't maging sa malamyos,
Na kantahi't tulang aking inihandog.

Ngunit, nang lumipas ang ika-limang araw
mula nang makita't sa inyo'y madalaw
ay isang mensahe ang lubhang gumunaw
sa aking damdami't marahang tumunaw.

Animo'y balaraw yaong tumatama,
Nang ang mensahe mo ay aking nabasa;
Gusto kong umiyak, gusto kong magwala,
Ngunit, anong saysay gayung wala na nga?

Kung isaulan ko itong aking luha,
Masasayang lama't walang mapapala;
Kaya't kahit ibig, ako ay tumawa,
Wag lamang masadlak yaong pagdurusa.

Kung ang kalayaa'y siyang ibig sinta,
At ang saktan ako'y ikaliligaya
Aba'y payag ako't ikaw na bahala,
Basta lang ang akin ika'y liligaya.

Kay sakit isiping tayo ay hindi na,
Ngunit, kung ito man ang itinadhana,
Aba'y pag-ibig ko't pag-ibig mo sinta,
Di makakahadlang sa ibig sumila.

Mahal ko paalam sa ating pag-ibig,
Mahal ko paalam, kahit na masakit;
Mga alaala'y huwag ng ibalik,
Burahin ng lahat sa puso at isip.


~WAKAS~

Mahal na kilala kita sa simpleng haha
Minisage kita kahit di kita kilala
Sabi ko sayo hi ganda
Di ko inakalang mag rereply ka
Sabi mo salamat huh.
Sa simpleng batian tayo nag simula
Humaba ng humaba mga salita
Hanggang sa nakita ko
Ay hala mag kabirthday tayong dalawa
Mapag biro ang tadhana
Mas lalo akong naligaw sa bitag nya
Pero sa pag kaligaw ko nahanap kita
Sabay tayong na ligaw sa tamis ng tadhana
Tapos sabi mo mahal may sekreto ka
Mapag biro nga ang tadhana
Kasi kng gaanu katamis ang pag mamahal mo
Ganun din kasaklap ang katotohanang d pueding maging tayo
Di pueding maging tayo kasi may nakatali na sayo
Pero kinain ko ang lahat ng pait na to
At oo kasalanan ko
Ang dating maliit na biro ng tadhana
Naging libingan ko
Pero ayaw kong bumangon mula dito
Pinilit ko,pinilit mo at naging tayo
Kahit mapait pinilit natin na patamisin ito
At naging okay tayo
Ang saya nga ng birthday natin pareho
Sinupresa mo ako
At sa unang pag kakataon
Napag tanto ko na mahal mo nga ako
May pa cake kpa mahal at palobo
Tumulo ang luha ko
Kasi di ko inakala sa magiging masaya ako
Magiging masaya ang kaarawan ko
Kaya salamat sayo mahal ko
Pero habang tumatagal mahal
Mawawala na tayo
Halos di ko na maaninag ang iyong anino
Nalungkot ako
Pero bumalik ka mahal
At sinabi mo pabalik na siya
Ang nakatali sayo
Gumuho ang mundo ko
Ang dating hukay ngayon ang naging bangin
Wala ng takas sa sakit
Ang sabi mo aayusin mo mahal
Tataposin na ang dapat taposin
Pero paanu kng sa istoryang to
Ako ang pangalawa
Ako ang kirido
Ako ang maninira ng pamilya
At siya,sya ang una at ang pinakasalan mo sa harap ng dambana.
Mahal anu ang laban ko
Nasasaktan ako
At oo di ko pueding isisi sayo to
Kasi ginusto ko din naman.
Namalibing sa bangin na ito
Pinaglaruan tayo ng tadhana
Yung akala kong magiging masaya
Nasa binggit na ng kataposan nya
Ayaw ko man sana ipilit
Pero sa bawat hagupit ng sakit
Pangalan mo aking sinasambit
Mahal naririnig mo pa ba ako
Pag dumating siya panu na tayo
Maaalala mo pa kaya ang mga pangako mo
Na magiging masaya tayo
Kasi kung ganun kakainin ko na din ang pait na ito
Ou ako na bahala sa lahat ng pait
Basta mahal mangako ka
Di tayo aabot sa dulo
Pero paanu sakanya ka kasado
Ako,pangalawa lang ako
Nadudurog na ako
Gusto ko na sana taposin ito
Pero paanu kng mahal kita
Minamahal kita ng todo
Ngayon gusto mo palain ako...
Pero paanu kng sa bawat paalam mo
Sinasambit **** mahal mo ako
Mahal mo nga ba talaga ako
O mahal mo lng ako kasi binubou ko ang kulang niya sayo
Please kng aalis ka umalis ka lng
Kasi di applicable sa atin ang kng mag mahal ka ng dalawa piliin mo ang pangalawa kasi sa una pa lng nakatali kana.

Hindi biro ang apat na taong ibinuhos sa iisang paaralan. Lalo na kung sa halos bawat pumapanaw na araw sa apatnapung buwan ay iisa lang ang itinatahanan ko't parang nakakulong pa sa iisang bahay sa tuktok ng iisang bundok.

Hindi birong sa haba pa lang ng apat na taon naging lipunan ko na ang Regional Science High School III. Tahanan. Mundo.

Hindi rin biro na sa pagbukhang liwayway sa akin ng ikalimang taon ay saka pa nagbago ang ikot ng mundo ko.

Sabi ng isang dating sikat na makatang si William Shakespeare noon na ang buong daigdig natin ay tila isang tanghalan at lahat ng lalaki't babae dito ay mistulang mga manananghal lamang. Sila'y umaalis at lumalahok ng walang pasinaya, madalas wala ring paalam...

Totoo nga, pabara-bara lang.

Bago ko pa man namalayan naging dayuhan agad ako sa sarili kong tahanan. Sa unang pagkakataon matapos ng apat na taon na umalis ang mga ilaw at tala na nakasanayan kong tingalain, pagmasdan, nakabibigla.

O baka matagal lang kasi talaga akong malapit sa gitna bago ko naranasang maitulak sa bandang dulo.

Sa tuwing itinatanong sa akin ng mga kaibigan ko sa Junior High School kung ano ang masasabi ko sa nakaraang dalawang taon ko sa RS bilang mag-aaral sa Senior High School; madalas sinasabi ko lang ay nakabibigla. Para akong namalinguyngóy sa wika na halos buong buhay ko nang sinasalita.

Lalong lalo na dahil palagi pang ipinaaalala sa akin ng mga taong nasa paligid ko na matagal na dapat akong umalis sa paaralan na ito. Ang pagpili ko sa STEM education o Science, Technology, Engineering, at Mathematics strand sa Akademikong trak ay isang pagkakamali at aminado ako dito. Kung tutuusin hindi talaga biro na ako ang tunay na 'alien' sa SHS ng RSHS.

Kaya mahirap ang Calculus at Physics at Chemistry para sa akin. Hindi ko ipagkakaila. Mahirap ring makitungo sa mga tipon-tipon ng mga nagsisikap maging bihasa sa larangan ng medisina kung ang gusto ko lang naman ay maging bihasa sa pisara. Higit din sa minsan ay nakahihiya na rin ipaliwanag pa kung bakit hindi ako nagtataas ng kamay tuwing tinatanong kung sino ang nangangarap maging doktor sa kinabukasan. Uulitin ko, nakahihiya.

Nakababalinguyngóy patagal ng patagal, habang lalong nagiging dayuhan ako sa paaralan na ito... Umabot ako ng hanggang ikalabindalawang baitang bago mapansin na masyado nang malaki ang distansya ko sa mga bagong bituin na dapat nasa paligid ko pa rin.

Maging tapat lang din, nakahahanga talaga ang pagniningning nila. Ang mga kaklase ko, bihira ko lang pinupuri pero tunay ang hiwaga nila, kahit sa mata ko lang.

Oo, dati inisip ko rin na habulin ko ang mga sinag ng aking mga kamagaral, pero kung nasaan ako ngayon, siguro nga mas pipiliin ko na ang kinalalagyan ko.

Itinanong na rin sa akin dati ng isa kong kaibigan ito, may advantage ba talaga ang pagpili ko na magaral sa STEM ng RSHS?

Ngayon, sobrang dali ko lang masasabi na kahit wala ako sa gitna ng mga tala napagmasdan ko naman ang mas malaking kalawakan. Kaya sobra rin, may isang napakalaking nagawa sa akin ng SHS ng lipunan ko.

Sabi nga ng mga Astrologo, pinakamalinaw na mapagmamasdan ang kalangitan mula sa pinakamadilim na kapaligiran; at yun ang kinalalagyan ko ngayon. Gaya ng nasa larawan ng isang concert kung saan nasa dulo ako ng coliseum ay nakita ko ang pinakamagandang view na hinding hindi ko makikita kung nasa gitna lamang ako at malapit sa pinakamasinag na hiwaga na meron. Tanging sa gilid lang, kung saan halos wala na akong makita sa inaapakan ko, doon ko lang nakita kung gaano karikit ang dami ng mga ilaw na hindi ko pa naisip lingunin noon.

Saka ko lang napagalaman na mayroon pa palang ningning na malilingon ko sa larangan ng pagsulat ng lathalain. Paniguradong kung hindi ko sinubukan muli na lumaban sa presscon nitong taon hindi ko na ulit mararanasan ang journalism, muntik na akong hindi makalaban sa DSPC at lumaban sa RSPC. Muntik ko nang hindi makilala si Rizzaine at ang ibang mga naging kaibigan ko sa laban na ito. Siguro nga hindi ko rin makakahalubilo ang mga naging kasamahan ko sa the Eagle at ang Sanghaya kung hindi dito.

Hindi ko rin inasahan na mapapalapit ako sa kislap na tanging sa SDRRM at Red Cross Youth ko lamang mararanasan. Nakakapagpabagabag. Matagal na akong lider pero hindi kahit kailan pa man ay nasagi na sa isip ko na mangunguna ako sa isang napakalaking lipunan  na kasing gulo at kasing dehado ng katipunan na iyon. At higit pa rito ay sino ba naman ang magaakala na sasabihin kong naging isang malaki at masayang bahagi ng SHS ko ang ubod ng labong pangkat na ito.

Ang mga kaibigan ko pa. Mga parol sa madalim na sansinukob na hindi ko magawang talikuran at hindi ko rin kayang masyadong malayuan.

Mahirap silang isa-isahin pero silang mga bituin na natulak rin palayo sa gitna ng mundo namin, para silang Polaris, na naging pahayag ng daanan tatahakin ko sa karimlang katakot-takot lakaran. Alam ko na lalayo at lalayo pa sila habang patuloy na lumalaki at lumalaki ang kalawakan ko pero ang hiwaga ng ilaw nila, yun ang hiwaga na hindi mawawala sa mundo ko.

Mahirap maligaw sa tahanang kay tagal-tagal mo nang ginawang mundo. Mahirap madapa sa daanang ilang taon mo nang nilalakad. Nakababahala. Nakababaliw. Nakababalinguyngóy. Pero ang sukdulan lang ng karanasan ko ay gaya lang ng isang simpleng kasabihan 'we do not go there for the hike, we go there for the view.' at tunay nga, sobrang ganda ng tanawin sa gilid ng pagiging estudyante ng SHS.

Para sa Pusong Iniwan
: A Spoken Word Poetry by Stephanie Dela Cruz

Umuulan na naman pala
Basa na naman ang kalsada
Malamig na naman ang dampi ng hanging nagmumula sa bukas na bintana
Gabi na rin pala, nalipasan na nang gutom,
Nakapatay ang ilaw sa kwarto, pero maya’t mayang binibisita ng liwanag ng kidlat
ang malungkot na gabi
Ang hirap pala ngumiti kung may luhang dumadampi sa mga pisngi
Nakakatawa kasi eh. Buti pa ang kidlat bumibisita
Buti pa ang kidlat, may hatid na liwanag, tapos yayakapin ka ng kakaibang lamig ng haplos ng hanging dala nito
Mabuti pa ang ulan, bumubuhos na parang malayang-malaya
Bumubuhos kasama ng mga luha
Bumubuhos kasama ng mga sakit na iniwan
Bumubuhos kasabay ng pagluha ng pusong iniwan.

Umaga na naman pala
Buti nalang nagising ng maaga
Haharap sa mesa, at kagaya ng nakasanayan, magtitimpla ng mainit na kape
Tatangkaing gisingin ang diwa, susubukang palitan ng init ang hatid na lamig ng gabi
Iba talaga ‘pag hinahatid ka ng sariling paghikbi sa kapayapaan ng mundo ng mga panaginip
Doon kung saan walang sakit, yung bang walang imposible
Heto na naman, panibagong araw
Araw-araw kong nasisilayan ang sigla ng sikat ng araw pero bakit dama pa rin yung dilim kinagabihan
Hindi pa rin matanaw ang liwanag
Tinangay mo kasi
Sinama mo sa pag-alis
Bakit naman kasi ang bilis? Hindi man lang ako nakapagpaalam

Tanghali na pala
Oras na ng kain.
At tulad ng dati, inaaya pa rin nila ko kumain
At tulad ng dati, tumatanggi pa rin
Kasi alam ko pupuntahan mo ko tapos sabay tayong kakain
Dun sa dati, sa paborito natin
Tanghalian na pala
Pero imbis na sa pagkain ay sa telepono ako nakatingin
Hindi man aminin pero sa loob loob ko’y naghihintay pa rin
Para sa iyong “kumain ka na ba?” o “Puntahan kita, kain tayo”
Hingang malalim, yung may kasamang matinding damdamin

Ilang tanghalian pa at malilimutan rin kita

Malilimutan ko rin yung ningning sa’yong mga mata kapag kausap kita
Yung mga biro **** corny pero tatawanan ko pa rin kasi habang binabanggit mo yun, natutuwa  ako
Natutuwa ako na kasama kita
Natutuwa ako na kausap kita
Natutuwa ako kasi akin ka
Natutuwa ako kasi ang cute mo, para kang batang masayahin
Natutuwa ako kasi magkasama tayo
Natutuwa ako kasi solo natin ang bawat sandali
Natutuwa ako kasi ikaw yan at mahal kita

Yun. Tumpak! Mahal pa rin kita.


Matagal na rin pala.
At hindi na tulad ng dati
Memoryado ko na lahat ng pasikot-sikot ng pagkatao mo
Ginawa kasi kitang mundo ko
Mahirap.
Masakit.
At para lang malaman mo, hindi kita kinabisado na tila mga salita sa paborito nating kanta para lang limutin
Mahirap.
Masakit.
Hindi naman kasi kita ginawang mundo para lang lisanin
Pero hindi naman talaga kita nilisan, mahal.
Ikaw yung nang-iwan
Ikaw yung sumuko
Ikaw yung bumitaw
At matagal na rin pala
Nung sinabi mo sakin na “Malaya ka na” alalang-ala ko pa. Yun yung panahon kung kalian ayaw kong lumaya. Ayaw kong lumaya sa pag-ibig mo. Gusto ko masintensyahan ng habang-buhay na pagkakulong dyan sa puso mo, sa buhay mo.

Pinilit ko kumapit pero kinalagan mo ako, pangako, pinilit ko pero pinalaya mo ako

Matagal na rin pala
Mahirap pa rin.
Masakit pa rin.
Ako nalang ang hinihintay. Siguro’y panahon na.
Para sarili ko naman yung palayain ko
Hindi naman siguro kailangang pilitin
Hindi naman kasi ganoon kadaling kalimutan ang isang taong naging parte na rin ng pagkatao ko
Pero para sa ikalalaya ng pusong iniwan
Para sa ikagagaling ng pusong lubos na nasaktan
Sisimulan ko na…..                makalimot.

Pero teka…


Umuulan na naman pala.
Wag naman sana pero ayan na, papatak na naman pala


Maaalala na naman kita.

Isang pinto ang nasa aking harapan.

Pintong gawa sa kahoy. Limang tao ang lapad ng pinto, at dalawan' tao ang taas nito. Dahan-dahan 'kong hinawakan ang nakausling parte.

Hinila ko. Ang bigat.

Isang engrandeng *ballroom ang itinatago ng pintong aking pinasok. Ang una talagang mapapansin ay ang magarang wallpaper na yumayakap sa pader. Sa pinakaharap, may hagdanan na tila hari't reyna lang ang maaring gumamit. Sa bawat dulo ng hagdanan, may mga nakapatong na gintong mga dekorasyon- mga anghel at mga hayop na makikita lamang sa panaginip. Pero, mapapatingala ka talaga sa larawan ng Diyos at mga anghel na sumasakop sa buong kaitaasan ng ballroom.

Ang amoy naman, amoy ng mamahaling pagkain.
May mga lamesa at mga plato para sa mga nais kumain

Ang unang yapak ko sa loob ay sinalubong ng mga tingin mula sa mga tao sa loob. Lahat sila'y magkamukha...

magkakambal kaya?

Nilapitan ako ng waiter. May dala-dalang alak.
"Ser, gusto niyo po ba ng-"
"Bakit magkamukha kayong lahat dito?"
Lumabas lang ang mga salita sa aking bibig. Di na ako nakapaghintay.

"Ah... ser, kung gusto niyo po ang kasagutan sa tanong niyo, sigurado akong may makakapagpaliwanag sayo nang mas maayos."

At sabay siyang umalis.

Inikot ko ang ballroom. Kinausap ko ang mga tao. May mga sumasayaw, may mga kumakanta, at mayroon pang mini magic show. May mga nakabarong, iba nama'y naka tuxedo.

Naging masaya ang mga usapan, hanggang itinanong ko ang tanong ukol sa kanilang pagiging magkamukha. Pinapasa-pasa lang nila ang tanong sa mga ibang nasa ballroom. Ika nga, "hindi nila mapapaliwanag nang mabuti."

Ano naman ang napakakumplikadong paliwanag na ito?

Lahat ba, naitanong ko na?

Nanlaki ang aking mga mata. May nakita akong nag-iisa sa dulo ng kwarto. Mukhang matalino. Nilapitan ko.

"Sarap ng pagkain."

Binigyan niya 'ko ng tingin ng pagkagulat.

Makalipas ang ilang segundo, nagsalita na rin siya.

"Ganyan ka ba talaga nagsisimula ng isang conversation?"

"Di eh. Pero masarap naman talaga. Kinailangan ko lang ilabas ang matinding damdamin ko para sa handa."

Tawanan. Pero desperado na 'ko. Gusto ko nang malaman kung bakit.

"Bakit magkamukha kayong lahat dito?"

"Ah.... ikaw ay tulog ngayon. Nananaginip ka lang. Ang bawat tao rito'y indibidwal na parte ng iyong sarili. Ang iba't-iba **** personalidad, nag anyong-tao."

"Ha?"
Ginagago ako nito, ah.

"Subukan '**** kurutin ang 'yong sarili. Di siya masakit, di ba?"

Tiningnan ko ang braso ko. Kinurot ko, yung masakit talaga.

Wala akong naramdaman.

"Gets? Ako ang parteng nais tumulong sa iba, sa kapwa-tao."

".... Maniniwala muna ako sayo, ngayon. Pero, ibig sabihin ba'y ang lahat ng personalidad ko'y pantay-pantay?"

"Hindi. Ang mga taong nasa itaas ng hagdan, sila ang pinakamalalaking parte ng 'yong sarili. Kaya sila ang mga pinakamakapangyarihan dito sa ballroom."

"At pwede akong umakyat doon?"
Gusto kong umakyat.

"Handa ka bang tanggapin ang iyong sarili? Pa'no kung puro mamamatay-tao pala ang mga nasa itaas? O magnanakaw? O sinungaling?"

"Edi ok, tanggap ko naman na di ako perpekto."

Pero sa isipan ko, natakot ako. Nakakatakot makita ang mga masasamang parte ng sarili mo, na naging sarili niyang tao.

"Edi umakyat ka. Panaginip mo 'to. 'Di akin."

"Sige, salamat pare."

"Geh."

Inakala ko na ang huli niyang sasabihin ay may relasyon sa pag-iingat, o pagkukumbinsi na 'wag na 'kong umakyat. Pero dahil sa isang "geh" na sagot niya, nahalata 'kong wala na akong makukuhang impormasyon kung di ako aakyat.

Nasa harap na ako ng hagdanan. Kung nakatayo ka pala rito, parang nakatitig ang mga gintong dekorasyon sa 'yo.

Isa-isa kong inakyat ang mga hagdan, at sa taas, may nakita akong apat na tao.
  
Yung tatlo, nakikinig at tumatawa sa biro ng isa.

"Hi...?"
Wala naman akong ibang masabi, e.

Bigla silang tumahimik at napatingin sa 'kin.
Alam na siguro nila kung sino ako, dahil nilapitan nila ako at nakipag-kamay.

"Alam mo na ba ang lugar na ito? May nagsabi na ba sa 'yo?"

"Oo. Sabi sa 'kin ng isa na kayo raw ang mga pinakamalaking parte ng aking personalidad."

"AHHH! Mali siya! Nasa impiyerno ka na ngayon. Masama ka kasi eh."

Napatingin lang ako sa kanya.

"Joke lang, 'wag naman masyadong seryoso. Edi madali na lang pala! Sige, pakilala tayo!"
Ngumiti naman ang apat.

Nauna yung tatlo.

"Ako ang parte **** responsable. Alam mo ang mga responsibilidad mo, at maaga mo tinatapos."

Wow. Responsable pala ako.

Ang pangalawa.
"Ako naman ang parte **** madasalin. Malakas ang tiwala mo sa Diyos, kaya mahilig ka magdasal."
Grabe, banal pala ako?

Ang pangatlo.
"Ako naman ang parte **** mahilig sa sports. Mapa-boxing man o swimming, o basketball. Lagi kang handa."
Parang yung bodybuilder ko lang na klasmeyt ah. Napatawa ako.

At ang pang-apat, at ang lider:
"Ako ang parte ng sarili mo na nais makatulong sa ibang tao. Handa kang magpatawa kung kailangan, pero kaya mo naman ring magseryoso. 'Di ka nang-iiwan. Tunay kang kaibigan."

Pero yung tao kanina yung nais makatulong sa ibang tao.... baka ito yung sinungaling. Bahala na.


"Kayo ang pinakamalaki? Natutuwa naman ako."
Nagtawanan lahat.

"Pero may isa pa. Ang pinakamalaki talaga sa lahat."

"Saan?"
Saan nga ba talaga?

"Dito. Halika. Bago ka magising. Para makilala mo."

Pumunta yung pang-apat sa isang dulo ng kwarto. May pinindot siya. May maliit na butas na nagpakita sa pader. Madilim. Nahirapan akong pumasok. 'Di na sumunod ang apat.

Sa gitna ng kwarto, may isang tao. Isa. Nag-iisa, kasama ng mga libro at papel.

"Ikaw ang pinakamalaking parte?"

Tumingin lang siya sa 'kin.

"Ikaw ba talaga? Ano naman sinisimbolo mo?"

"Ako ang katahimikan. Ang katahimikan sa iyong loob. Matatag ang puso mo, at kahit marami kang kinakatakutan, hindi ito nagiging hadlang sa 'yo. Ako ang nagbibigay buhay at enerhiya sa lahat ng mga personalidad mo."

*At ako'y napatahimik. Katahimikan pala ang pinakamalaking parte.

"Hoy! Bata! Magpapakamatay ka ba?"

"Magpapakamatay ka nga e. Buhay nga naman o!"

"Sigurado ka na ba sa gagawin mo, bata? May maghahahanap ba sa iyo kapag nawala ka? May magluluksa ba sa bangkay mo kapag namatay ka?"

"Bata ka pa. Alam kong marami ka pang pangarap sa buhay mo. Kung may magulang ka pa at mga kapatid, sana naiisip mo rin sila. Sana mararamdaman mo rin ang mararamdaman nila kapag nalaman nilang magtatangka kang magpakamatay. Isipin mo bata."

"Kung desidido ka na at sa isip mo ay wala ng nagmamahal sa iyo, sige.. ituloy mo ang pagpapakamatay mo. Basta iyong pakatandaan na sa bawat yugto ng ating buhay, minsan lang tayo binigyan ng pagkakataong itama ang kung ano mang pagkakamaling nagawa natin. Wala tayong karapatang wakasan ang buhay na ipinagkaloob sa atin ng Maykapal. Sige, bata. Mauna na ako. Advance rest in peace."

Dinig na dinig ko pa ang paghampas ng malalakas na alon sa baybayin nang mga sandaling iyon. Naalala ko pang nababasa na rin ang aking mukha sa bawat tubig-alat na dumadampi sa akin noong mga panahong tinangka kong magpakamatay.

Gusto kong wakasan ang aking buhay.
Gusto kong malunod.
Gusto kong tangayin ng mga alon ang aking katawan.
Gusto kong mapuno ng tubig-alat ang aking ilong at bunganga hanggang sa mawalan na ako ng hininga at unti-unting bumulusok pailalim sa kailaliman ng dagat.

Ngunit... ang salitang binitiwan ng isang taong iyon ang nagsilbing leksiyon sa akin na pahalagahan pa ang aking buhay at ang mga taong nagmahal sa akin.

"Kung desidido ka na at sa isip mo ay walang nagmamahal sa iyo, sige, ituloy mo ang pagpapakamatay mo. Basta iyong pakatandaan na sa bawat yugto ng ating buhay, minsan lang tayo binigyan ng pagkakataong itama ang kung ano mang pagkakamaling nagawa natin. Wala tayong karapatang wakasan ang buhay na ipinagkaloob sa atin ng Maykapal."

Noon, akala ko ang pagpapakamatay ang solusyon upang takasan ko ang dagok sa aking buhay. Nawalan ako ng tunay na ina. Namatayan ako ng ama. Pinagmalupitan ako ng aking madrasta. Hindi ako minahal ng mga kapatid ko sa ama. Kaya naglayas ako at napadpad sa baybaying dagat at doon ay naisipan ko na lamang na magpatiwakal.

Nawalan man ako ng magulang pero alam kung may nagmamahal pa rin sa akin. Hindi ko sila kadugo pero lagi silang nariyan para palakasin ang loob ko. Sila ang mga tinatawag kong mga kaibigan.
Pagkatapos ng nangyari noong pagtatangka ko ay ipinagpatuloy ko ang aking buhay. Sa tulong ng aking mga kaibigan ay nagtagumpay akong maging masaya.

Hindi ako nag-iisa. Tinulungan din nila akong magbalik-loob sa Diyos. Ang mga nagawa nila ay isang napakalaking biyaya sa akin.

"Kung sa tingin mo ay hindi mo na kaya, magsabi ka lang. Kaming bahala sa iyo," naalala kong sabi ni Jem.

"Kaibigan mo kami. Huwag kang mahiyang magkuwento sa amin. Promise, makikinig kami," pag-aalo sa akin noon ni Jinky.

"Hindi lang ikaw ang may pinakamabigat na suliranin sa mundo, Igan. May mas mabigat pa sa pinagdaraanan mo. Tiwala lang na makakayanan mo ang lahat," kumpiyansa namang wika ni Kuya Ryan.

"Kalimutan mo ang mga bagay na nagpapadagdag lang ng kalungkutan diyan sa puso mo. Tandaan mo, ang Diyos ay laging nakaakbay sa iyo. Nandito ako. Narito kaming mga kaibigan mo. Tutulungan ka naming bumangon," nakangiting saad ni Charm.

"Huwag ka na ulit magtangkang magpakalunod sa dagat ha? Kapag ginawa mo ulit iyon, kami na ang lulunod sa iyo. Ha-ha. Biro lang. Lakasan mo ang loob mo. Hindi ka nag-iisa," ang loko-lokong wika ni Otep.

Sa tuwing maalala ko ang mga kataga at salitang galing sa mga tunay kong kaibigan, panatag palagi ang loob ko na hindi ko na uulitin ang nangyaring iyon sa buhay ko. Papahalagahan ko ang hiram na buhay na ipinagkaloob sa akin ng Maykapal. Gagawin ko ang lahat upang maging masaya.

Narito ako ngayon sa Manila Bay at naglalakad-lakad. Gusto ko lang sariwain ang mga alaalang naging tulay noon upang pahalagahan ang buhay ko ngayon. Hindi man lamang ako nakapagpasalamat sa taong sumaway sa akin noon. Kung may pagkakataong makita ko man siya ay taos-puso akong magpapasalamat sa kaniya.

Pinagmasdan ko ang karagatan. Wala pang isang minuto akong naroon ay may nahagip ng mga mata ako ang isang babae na dumaan sa harapan ko. Patungo siya sa mabatong bahagi. Tila wala siya sa kaniyang sarili.

Nilingon ko ang paligid. Wala man lamang nakapansin sa kaniya. At wala ngang masyadong tao na naroon nang mga oras na iyon.

Mukhang magpapakamatay yata siya. Alam ko ang eksenang ito. Kung dati ako ang nasa posisyon niya, ngayon naman ay ang babaeng ito. At dahil ayokong may mangyaring masama sa kaniya, ako naman ngayon ang gagawa ng paraan para matulungan siya.

"Miss, magpapakamatay ka ba?" hindi niya ako nilingon.

"Magpapakamatay ka nga. Sigurado ka na ba sa gagawin mo?" lumingon siya sa akin at kitang-kita ko ang luhaan niyang mukha.

"Alam ba ng pamilya mo ang gagawin mo? Alam mo ba ang mararamdaman ng ina at ama mo kapag nawala ka? Sa tingin mo ba ay tama ang gagawin mo?" nakita kong napabuntong-hininga siya na tila nag-iisip sa mga ibinabatong tanong ko.

"Napagdaanan ko na rin iyan at diyan din mismo sa mga batong iyan ako dapat na magpapakamatay. Pero... hindi ko itinuloy. Alam mo ba kung bakit?" tumingin siya sa gawi ko at nagtama ang aming paningin. Parehong nangungusap.

"Ba-bakit?" nauutal niyang tanong sa akin.

"Bakit? Dahil wala tayong karapatang wakasan ang buhay na ipinagkaloob sa atin ng Maykapal. Ang buhay natin ay mahalaga. Sana maisip mo iyon. Hindi pa huli ang lahat para itama ang mga bagay na sa tingin mo ay mali o nagawa mo. Hiram lamang ang buhay natin. Magtiwala ka, Miss. Mahal tayo ng Panginoon. Mahal niya ang buhay natin. At alam kong mahal mo rin ang buhay mo," iyon ang mga huling katagang binitiwan ko saka ako tumalikod sa kaniya.

Hindi pa man ako nakakahakbang ay narinig kong tinawag niya ako. At nang lumingon ako ay bigla na lamang niya akong niyakap.

**

Ang pangalan niya ay Yssa at siya lang naman ang babaeng tinulungan ko tatlong buwan na ang nakararaan. Siya lang naman ngayon ang kasintahan ko. Pareho kaming nagtangkang wakasan ang aming buhay, ngunit pareho din naming napagtantong hiram lamang ito at dapat na mahalin namin. Sinong mag-aakala na kami ang magkakatuluyan sa huli?

Sa sobrang mapagbiro **** tao
Tumawa ka lang
Nang umamin akong nahulog na ko sayo.
Ginawa **** isa sa mga bagay na tinatawanan mo
Ang pag-ibig na hinahandog ko.
Sinabayan mo pa ng halakhak
At may kasama pang pagluha
Habang puso ko'y binibiyak
Sa itsura ng iyong pagkaaliw
Sa mga binitawan kong salita.
Hinayaan lang kita.
Ang sabi ko
Kahit ginawa mo lang biro
Ang pag-amin ko
Ang mahalaga napangiti naman kita.
Dumalas ang pagsasama natin.
Hindi na ko nagpapatawa
Pero sabi mo kusa kitang napapangiti.
Nakwento mo sakin na
Noong umamin ako
Hindi mo lang alam kung ano
Ang isasagot mo kaya tumawa ka lang.
Ako naman tong napagod na
Sa kakatawa,
Sa mga "pabiro" kong pagsuyo sayo.
Kaya sa wakas,
Ng Dumating ang araw na sinabi ****
Mahal mo na din ako,
Hindi ko alam kung bakit
Pero
Natawa na lang din ako.

"Mahal na mahal kita" yan  ang sabi mo ng minsang yakap mo ako.
Ako'y ngingiti ng malaki higit pa sa buwang naka ukit sa gabi.
Pero bat ganito ang nararamdaman ko?
May halong takot at pangamba.
Oo mahal kita, mahal na makal kita.
Ang kinakatakot ko ay ako ay masaya,
ngunit baka ako'y iwan mo rin at hayaang lumuha mag-isa.

Natatakot ako na tuwing tinititigan kita
na bukas ay wala ka na
o baka, baka may mahal ka ng iba.
Natatakot ako.
Bakit ganito? Pagmamahal na napalitan ng pangamba.
Pagmamahal na napalitan ng luha galing sa aking mga mata.
na sa tuwing yakap kita, ako'y nangangamba.
Ayoko na...
Gusto kitang yakapin at sabihing---
"Mahal wag mo akong iwan"
Ngunit sasabihin mo
"Mahal, ano nanaman ba yan?"

Akala mo biro-biruan lang
ang pag sabi ko nyan,
pero isang matinik na takot ang nararamdaman.
Na sa tuwing aalis ka baka hindi na bumalik pa.
Na sa tuwing hindi mo pag-yakap sa akin sa gabi
ako'y nag-aalala sa lipi.
Na sa tuwing paghalik mo sa aking labi
baka... baka unti-unti mo nang nararamdaman ang pighati.

Mahal, pasensya na
kung ganito ang aking nadarama
sa pang araw araw na kasama ka.
Mahal hindi ko rin alam kung bat ganto ang nadarama.
Kaya siguro... ika'y pinapalaya ko na.
Mahal na mahal kita...
Na kaya kitang palayain at ika'y maging masaya.
Hindi dahil sa may mahal ng iba.
Kundi ako'y na tatakot na.
Hindi ko alam ngunit
sa tuwing kapiling ka, ako'y hindi makahinga.
Puro pag-aalala ang nadarama.
Daladala sa mga minutong kasama ka
sa gabing malamig,
sa mga tanghaling mainit.
sa muling pag-luhat pag-iyak.
Sa pananabik sa iyong mga halik.

Ito lang ang kaya kong gawin para sayo't sa akin.
Ang hayaan kang maging masaya kapiling ang iba.
Dahil aking nadarama may mas mahigit pa.
Sa kaya kong alay sayo at ibigay
sa pusong na nanamlay
at nadudurog na kasing liit ng palay
At ang tanging kayang sabihin sa mga bagay na aking nagawang kamalia'y
Mayala ka na aking mahal,
Tandaan mo, ika'y aking mahal na mahal higit pa sa aking buhay.

Wala ba akong karapatan mapagod?
Rinig na rinig ko ang hiyaw ng aking kaluluwa
HIGA KA, HIGA KA, HIGA
PIKIT KA, PIKIT KA, PIKIT
IDLIP KA MUNA, KAIBIGAN
Gustong-gusto ko, pero hindi pwede

Dinadaan ko na lang sa tula ang kapaguran ko
Dinadaan ko na lang sa tula ang sakit
Dinadaan na lang sa biro at libog
Sa halakhak at ngiti
Sa mga sigawan at kwentuhan
Sa kalungkutan at panloloko sa sarili
Ito'y ang aking araw-araw

HIGA KA, HIGA KA, HIGA
PIKIT KA, PIKIT KA, PIKIT
IDLIP KA MUNA, KAIBIGAN
Kay sarap isipin
Kay sakit marinig
Pero sana'y makahiga, pikit, at idlip rin

At kahit minsan sana'y
Maramdaman ko ulit
Ang tunay na kapayapaan

May mga lugar tayo na mahirap sa atin ang balikan
Minsan malayo,
Minsan maulan,
Madalas walang oras.
Pero kailangan natin puntahan.

                 Ilan lang yan sa mga rason na mas gusto ko nalang isipin
                 Para madaling magdahilan.
                 Pero kapag puso ang tumawag,
                 Kalinga ang nangailangan
                 Pag unawa ang nais maging hantungan.

Iniisip ko,
Ano ba ang dahilan bakit mahirap balikan.
Binabalik ako sa katotohanang,
Wala na.

                                     Wala na ang tao sakin na madalas maghanap.
                                          Madalas mangamusta.
                                              Madalas­ magsabing magpataba ka.
      
                 Ang kahit kelan hindi ako tinuring na iba,
                 Kahit kailangan na.

                                          Marahil ito nga.

Dinadala ako sa ibang direksyon,
Sa ibang tahanan,
Sa tahananang walang ibang tao.
Sa tahanang hindi ko na maririnig ang tinig mo.
Hindi ko na mahahawakan ang malambot at mapagkalinga **** braso.
Wala na ang biro, tawa at masigla **** tinig na nagpapaingay ng paligid.

                                        Marahil ito nga,

Bumubungad sakin ang isang kahon ng alala
Na sa pag ihip na lang ng hangin ko maradarama.
At sa ganda na lang ng paglubog ng araw ko na lang makikita.

Ang mga tinago kong munting ala-ala

Jebs na jebs na ako.

Dumudungaw na siya na parang isang taong kagigising lang umaga,

gustong buksan ang mga bintana,

para lumanghap ng hanging bukang liwayway

Malapit na siyang lumabas,

unti uting tumitigas sa paglipas,

Ng bawat, segundo, menuto,

kung babae ako, dysmenorrhea na ito.


Pero sabi ng mga kaibigan ko,

wag ko daw pilitin ito,

baka naman daw kase

na imbis na ito ay tae,

mauwi lang sa utot.

At pinagmukha ko lang ang sarili kong  tanga.

Umasa, nasapag upo ko sa inidoro na lahat ng pagtiis ko, ang piling ko ay giginhawa.

Pero wala.

Para lang siyang damdamin ko, ang tagal kong kinimkim, ng taimtim sa pag-asang pag ito ay pinakawalan ko, na sasabihin mo na ikaw rin.

Na ang nararamdaman mo ay pareho din sa akin.

Lahat naman tayo dito nag huhugas ng pwet gamit ang tabo at tubig hindi ba?

Pwera nalang kung galing ka sa mataas na estado ng pamumuhay. Ikay gumagamet ng tissue paper o bidet.

Pero ako hinuhugasan ko ang puwet ko, kase ito ang turo saakin ng nanay ko.

Pero.

Bago ko natutunan ito, ang nanay ko ang nag hugas ng pwet ko.

Para saatin, wala namang espesyal dito,

Pero ngayon ko lang napagtanto, na ang pag hugas ng puwet ko ng nanay ko, ay puno ng pagmamal.

Sino ba naman ang gustong mag hugas ng labas ng butas kung saan lumalabas ang pinagtunawan pagkain.

Kaya kung sasabihin **** hindi ka mahal ng nanay mo, tignan mo lang ang sarili na nakatalikod sa salamin. At sariwain ang mga alala ng mga sandaling hindi mo kayang linisin.

Pero bago iyon, kung sa tingin mo na ang tula na ito, ay hugot lang, nag kakamali ka... Well actually, medjo lang.

Puwera biro.

Kung tutuusin, di' malayo ang pinag kaiba natin sa Jebs.
Kung iisipin, ang mga ginagawa natin araw araw ay mas masahol pa sa jebs.

Kung ipipinta ko ang isang imahe, makikita mo na ang jebs ay nakapahid ang tae sa buong kasuluksulukan, at kasingitsingitan ng katawan natin.

Pero may Isang tao na gusto padin yumakap at humalik sa pisngi natin.

Sino siya?

Siya ay ang Pagibig.

Araw araw lang siyang nagihintay, na ikay' lumapit sa kanya, magpalinis.
Ang gamit niya, na pang hugas ay mga kamay at dugo, dugo na ang tanging nakakapag linis ng katawan at ng kaluluwa mo.

Mula ulo hangang hangang sa talampakan ng iyong mga paa.

At sa kabila ng lahat gusto niya pa din tawagin mo siyang Ama.

At sa imbis na pangdidiri ang kaniyan nadarama,
Pag mamahal ang kaniya sayo ay pinadama.

Siya ay pinako sa mga kamay na ginagamit sa pag linis saiyo. Sa mga dumi na mas madumi pa sa jebs.

Ang iyong mga kasalanan.

Siya ay isinakripesiyo para ay ikay manatiling malinis, at iligtas ka sa lugar kung saan umaapaw ang jebs. At dalhin kung saan ang kalsada ay gawa sa ginto, at makasama ka magpakaylanman.

Ang buhay nga naman,
Puno ng lungkot at kaligayahan,
Subalit wala tayong magagawa,
Tiisin nalang kung ano ang mapapala.

Diyos ko, ako'y tulungan nyo,
Sa aking landas na tinutungo,
Landas na puno ng sagabal,
Mga sagabal na susubok kung ako'y mapapagal.

Dahil ang katotohanan ay di ko maitatanggi,
Katotohanang ikinubli sa mga tawat mga ngiti,
Ang katotohanang ako rin ay nasasaktan,
Dahil sa damdamin kong nanlalaban.

Minsan di ko maiwasan,
Na masabi ang tunay na nilalaman,
Ng puso at di ng isipan,
Kaya minsan, ginagawang katatwanan.

Ika'y kasapakat ko sa gawaing ito,
Ang sinasabihan ko ng mga naturang biro,
Ang nakikisabay sa aking mga kalokohan,
Kalokohang minsang ginusto kong maging katotohanan.

Sa kasamaang palad, ito ang katotohanan,
Ang minsang inisip matapos magtawanan,
Ang di ko naman maipagkakailang nakakatawa nga,
Ngunit di ko inaasahang puso ko pala'y mapipiga.

Ang binansagan nating pinakamagandang biro,
Ang sa mga luha ko'y nagpatulo,
Tumulo dahil sa kakatawa,
Tawang may kasunod na pagdurusa.

Pagdrusa dahil masakit,
Tawa't halakhak nga ba'y sapat na kapalit?
Ngunit masasabi ito'y panandalian,
Dahil pagkatapos nitoy masasaktan,

Para bang ang gusto ko'y ibinigay,
Na para bang nagkusa at di na ako pinahintay,
Ngunit alam ko sa sarili ko na ito'y huwad,
Ako na mismo ang unang naglahad.

Subalit nakakatawa naman talaga,
Sabihan ba naman kita ng "mahal kita",
Tono palang kalokohan na,
Masasai **** baligho ang ideya.

Aminado akong iyo'y kabilaghuan,
Ngunit wala na akong magagawa dyan,
Kasalanan ko na kung ako'y nasaktan,
Dahil alam kong ako'y nagkamali at may kakulangan.

Pag gising sa umaga,
Mata mo agad ang nais makita
Pagtawa mo agad ang nais marinig na tila musika sa aking tenga
Yakap mo agad ang nais magsilbing init kapalit ng kapeng bagong timpla.

Ang sarap gumising sa umaga.

Pero lumipas ang mga araw, gabi ay tila kasing lamig na ng kapeng naiwan sa tabi.

Ni hindi ko na magawang haluin at timplahin ng sapat sa aking panlasa.

Mga gabing mas ninais na maging umaga hindi para muling masilayan ang iyong mga ngiti, marinig ang iyong mga tinig at maramdaman ang yong mga bisig.

Mas pinipili ko nalang ang mga umaga upang makaalis at di kana muling masilayan pa.

Hindi ko matiyak kung ang mga umaga ko ba ay gigisingin pa ng may malinaw na ebedensyang mahal pa kita.

Hindi ko tiyak na kung ang dating malinaw ngayon ay malabo na.
Ni hindi ko na masabi ang salitang mahal kita.

Ngunit kung tatanungin mo ako nasan ka sa aking puso.
Kaya kong sagutin na nasa loob ka parin naman nito
Ngunit hindi na sayo ang buong espasyo.

Kung baga sa kwarto, may naka bedspace na dito.
Ginagawa ko nalang biro ang lahat ng ito pero, ito ang totoo.

Hindi ko masabi ang buong kwento kasi natatakot akong mawala ka sapagkat ramdam ko parin naman ang salitang "mahalaga ka" ngunit hindi na ang salitang "mahal kita".

Hindi ko magawang mag paalam at sambitin ang salitang ayokona kasi ramdam ko pa rin ang salitang ika'y mahalaga pa at hindi ko kayang makita kang lumuluha.

Ngunit ang lahat ay pawang salita na lamang.

Masakit aminin na sa mga panahong gusto ko ng iwan ang lahat at gumawa na ng pansariling hakbang ibang kamay ang kinuha para ako'y samahan.

Masakit saking aminin na sa pagtanaw ko sa bagong umaga,
sa pag ikot ko sa aking kama,
hindi na ikaw ang nais makasama.

At ang tanging musika na gusto kong marinig ay walang iba kung hindi ang pag "Oo" nya.

At ang huling mga salitang nais kong sambitin sayo ay hanggang sa muli nating pagkikita, sana maging masaya kana sa piling ng iba.

1.  Sometimes I have conversations with you in my head – “you said there was nothing here” (blue biro)

2. Do you think of me at all? (black pen)

3. You better apologize (black pen, “you didn’t” is added later in blue biro, underlined)

4. I think I’m in a better place (faded blue biro)

5. I hate this (big letters, blue pen, scratched in)

6. I miss you, you idiots (pink pen)

7. I miss you, you idiots (the ‘s’ of idiots crossed out with blue pen)

8. I miss you, you idiot (crossed out entirely, two lines)

9. Why didn’t you notice (pink pen)

10. Do you think you matter to me? (blue biro)

11. I am done with you (black pen, capitals, scratched in)

Ah the persimmon, a word from an extinct language of the Powatan people of the tidewater Virginia, spoken until the mid 18th C when its Blackfoot Indian speakers switched to English. It was putchamin, pasiminan, or pessamin, then persimmon, a fruit. Like the tomato, it is a ‘true berry’.
 
Here in this postcard we have a painting of four kaki: the Japanese persimmon. Of these four fruit, one is nearly ripe; three are yet to ripen. They have been picked three days and shelter under crinkled leaves, still stalked. Now, the surface on which these astringent, tangy fruit rest, isn’t it wondrous in its blue and mottled green? It is veined, a ceramic surface perhaps? The blue-green mottled, veined surface catches reflected light; the shadows are delicate but intense.
 
You told me that it troubled you to read my stories because so often they stepped between reality and fantasy, truth and playful invention. When you said this I meant to say (but we changed the subject): I write this way to confront what I know to be true but cannot present verbatim. I have to make into a fiction my remembered observations, those intense emotions of the moment. They are too precious not to save, and like the persimmon benefit from laying out in the sun to dry: to be eaten raw; digested to rightly control my ch’i, and perhaps your ch’i too.
 
So today a story about four kaki, heart-shaped hachiya, and hidden therein those most private feelings, messages of love and passion, what can be seen, what is unseen, thoughts and un-thoughts, mysteries and evasions.
 
                                                                            ----
 
 
Professor Minoru retired last year and now visits his university for the occasional show of his former colleagues and their occasionally-talented students. He spends his days in his suburban house with its tiny non-descript garden: a dog run, a yard no less. No precious garden. It is also somewhere (to his neighbours’ disgust) to hang wet clothes. It is just grass surrounded by a high fence. He walks there briefly in the early morning before making tea and climbing the stairs to his studio.
 
The studio runs the whole length of his house. When his wife Kinako left him he obliterated any presence of her, left his downtown studio, and converted three rooms upstairs into one big space. This is where Mosuku, his beautiful Akita, sleeps, coming downstairs only to eat and defecate in the small garden. Minoru and Mosuku go out twice each day: to midday Mass at the university chaplaincy; to the park in the early evening to meet his few friends walking their dogs. Otherwise he is solitary except for three former students who call ‘to keep an eye on the old man’.
 
He works every day. He has always done this, every day. Even in the busiest times of the academic year, he rose at 5.0am to draw, a new sheet of mitsumatagami placed the night before on his worktable ready. Ready for the first mark.
 
Imagine. He has climbed the stairs, tea in his left hand, sits immediately in front of this ivory-coloured paper, places the steaming cup to his far left, takes a charcoal stick, and  . . . the first mark, the mark from the world of dreams, memories, regrets, anxieties, whatever the night has stored in his right hand appears, progresses, forms an image, a sketch, as minutes pass his movement is always persistence, no reflection or studied consideration, his sketch is purposeful and wholly his own. He has long since learnt to empty his hand of artifice, of all memory.
 
When Kinako left he destroyed every trace of her, and of his past too. So powerful was his intent to forget, he found he had to ask the way to Shinjuko station, to his studio in the university. He called in a cleaning company to remove everything not in two boxes in the kitchen (of new clothes, his essential documents, 5 books, a plant, Mosuko’s feeding bowl). They were told (and paid handsomely) to clean with vigour. Then the builders and decorators moved in. He changed his phone number and let it be known (to his dog walker friends) that he had decided from now on to use an old family name, Sawato. He would be Sawato. And he was.
 
His wife, and she was still that legally, had found a lover. Kinako was a student of Professor Minoru, nearly thirty years younger, and a fragile beauty. She adored ‘her professor’, ‘her distinguished husband’, but one day at an opening (at Kinosho Kikaku – Gallery 156) she met an American artist, Fern Sophie Citron, and that, as they say in Japan, was that. She went back to Fern’s studio, where this rather plump middle-aged woman took photographs of Kinako relentlessly in costume after costume, and then without any costume, on the floor, in the bath, against a wall, never her whole body, and always in complete silence. Two days later she sent a friend to collect her belongings and to deliver a postcard to her husband. It was his painting of four persimmon. Persimmon (1985) 54 by 36 cm, mineral pigment on paper.
 
‘Hiroshi’, she wrote in red biro, ‘I am someone else now it is best you do not know. Please forgive’.
 
Sawato’s bedroom is on the ground floor now. There is a mat that is rolled away each morning. On the floor there are five books leaning against each other in a table-top self-standing shelf. The Rule of St Benedict (in Latin), The I-Ching (in Chinese), The Odes of Confucius, The Tale of the Bamboo Cutter (10th C folk tale) and a manual of Go, the Shogi Zushiki. Placed on a low table there is a laptop computer connected to the Internet, and beside the computer his father’s Go board (of dark persimmon wood), its counters pebbles from the beach below his family’s home. Each game played on the Internet he transcribes to his physical board.
 
He ascribes his mental agility, his calm and perseverance in his studio practice, to his nightly games of Go in hyperspace. He is an acknowledged master. His games studied assiduously, worldwide.
 
For 8 months in 1989 he studied the persimmon as still-life. He had colleagues send him examples of the fruit from distant lands. The American Persimmon from Virginia, the Black Persimmon or Black Sapote from Mexico (its fruit has green skin and white flesh, which turns black when ripe), the Mabolo or Velvet-apple native to Philippines - a bright red fruit when ripe, sometimes known as the Korean Mango, and more and more. His studio looked like a vegetable store, persimmons everywhere. He studied the way the colours of their skins changed every day. He experimented with different surfaces on which to place these tannin-rich fruits. He loved to touch their skins, and at night he would touch Kinako, his fingers rich from the embrace of fifty persimmon fruits, and she . . . she had never known such gentleness, such strength, such desire. It was as though he painted her with his body, his long fingers tracing the shape of the fruit, his tongue exploring each crevice of her long, slim, fruit-rich body. She had never been loved so passionately, so completely. At her desk in the University library special collection, where she worked as a researcher for a fine art academic journal, she would dream of the night past and anticipate the night to come, when, always on her pillow a different persimmon, she would fall to ****** and beyond.
 
Minoru drew and painted, printed and photographed more persimmons than he could keep track of. After six months he picked seven paintings, and a collection of 12 drawings. The rest he burnt. When he exhibited these treasures, Persimmon (1989) Mineral pigment on paper 54, by 36 cm was immediately acquired by Tokyo National Museum. It became a favourite reproduction, a national treasure. He kept seeing it on the walls of houses in magazines, cheap reproductions in department stores, even on a TV commercial. Eventually he dismissed it, totally, from his ever-observant, ever-scanning eyes. So when Kinako sent him the postcard he looked at it with wonder and later wrote this poem in his flowing hand using the waka style:
 
 
*Ah, the persimmon
Lotus fruit of the Gods
 
Heartwood of a weaver’s shuttle,
The archer’s bow, the timpanist sticks,
 
I take a knife to your ripe skin.
Reveal or not the severity of my winter years.

Gabi.

Nang una kitang makita.
Ikaw yung matingkad at nagniningning sa madilim na parte.
Sa may kubo.
Nakaupo.
Ikaw, alak, at sigarilyo.

Lumapit ako.
Dahan-dahan, para malaman kung alin at ano.
Kung bakit nga ba sa dinami-dami ng tao,
Bakit sa’yo ako dumiretso.

Gabi.

Ikaw ang unang nag-salita.
Ngumiti lang ako, habang nakatitig sa’yo.
Tila may kabog sa dibdib.
Hindi maipaliwanag ng bibig.

Tinanong mo ako kung naniniwala ba ako sa diyos.
Sagot ko ay hindi.

“So, atheist ka?”
Tanong mo na may halong pag-dududa.
Sinagot kita. Sabi ko, oo.

“Tayo na ba?”
Ngumiti ka at tumawa.

“Sige.”
Biro-biruan lang.
Walang palitan ng “mahal kita.”
Nag-palitan lang tayo ng numero.
Sabay sabi “nandito lang kung sakaling kailangan mo ako.”

Lumipas ang ilang araw.
Hindi na tayo nagkita.
Minsan, nag-uusap sa telepono
Madalas, hindi kumikibo.

Minsan, magpaparamdam.
Madalas, parang wala lang.

Minsan, nariyan lang.
Madalas, wala lang.

Gabi.

Nang tayo’y muling magkita.
Sa harap ng bahay.
Sa may kalsada.
Nag-usap ang ating mga mata.
Ikaw, alak, at sigarilyo.

Tanda ko pa non, magpapasko yun. Laseng na ako.
Madaling araw na, tara sa dagat, ligo tayo.
Mga alas tres na yun.

Tapos nag-inom ulit tayo dun.
Sa likod ng pick-up truck.
Sa bote na ng Jim Beam deretso ang inom.
Walang chaser.
Kasi wala namang habulan.
Hindi naman tayo naghahabulan.

Gabi.

Pang-ilang ulit na ba?
Akala ko biro lang,
Akala ko lang pala.

Yung joke time, tila nagiging seryoso na.
Natatakot ako baka bigla na lang ‘tong mawala.

Pero sa t’wing magkasama na,
Lahat ng problema’y nalilimutan bigla.
Kita ko ang ngiti sa mga mata mo.
Madilim man ang paligid,
Maliwanag naman sa piling mo.

Gabi.

Hindi ko alam kung saan magsisimula,
Kung ano ba ang dapat sabihin,
Yung tama lang at hindi makakasakit ng damdamin,

Pero bago natin tuldukan,
Bakit hindi muna natin simulan sa kama,
Kung ang ending ba natin ay parang sa pelikula,
Yung masaya o tulad din ng iba, yung hindi pinagpala.

Pero maaga pa ang gabi,
Hayaan **** mahalin kita ng lubos kahit sandali,
Pati ang mga galos at sugat mo,
Yayapusin ko hanggang sa maghilom at mawala ang sakit,
Dahil kung may pusong mabibigo, 

Gusto ko yung hindi sa’yo.

Kay hayaan na lang muna siguro natin na gan’to,
Pag-sapit naman ng gabi,
Ikaw pa rin ang uuwian ko.

Ang sarap sa pakiramdam
Na pag wala ako sa iyong harap ako'y iyong hinahanap hanap,
Na isa ako sa iyong pangarap,
Na lagi akong nasa iyong puso at isip,
Na sa gabi gabi ako ay nasa iyong panaginip.

Pero lahat ng yan ay biro lang.
Ito'y mga kathang isip ko lang.
Ako ay isang taong sa ilusyon at mga imahinasyon nabubuhay.
Posibleng mangyari itong mga bagay na to sa tunay kong buhay
Pero ayoko pa dahil masyado pa akong bata at kailangan ko at kailangan pa ako ng may ari ng aming bahay.
Mas gugustuhin ko pa silang mahalin kesa sa mga ilusyon at imahinasyon na tulad binabanggit ko kanina
Na hindi pa dapat muna.
Sila…
Ang aking mga magulang.

sana nandito ka para nayayakap  kita,
sana nandito ka para mahagkan ka,
sana kahit kaunting oras lang  makasama ka,
mapakita ko lang kung gaano ka kahalaga.

sana noon pa kita nakilala,
sana naunahan ko sya,
di ka sana nasaktan at lumuha,
sa pagtataksil at mali nyang nagawa.

sana nabuo ako ng mas maaga,
baka sakaling nakilala kita,
hindi man kita masyadong mapasaya,
pero gagawin ko ang lahat para ika'y mapaligaya.

sana hindi nalang naging komplikado,
baka sakaling maipag mamalaki mo ko,
baka masabi mo na ako talaga ang mahal mo,
walang biro at hindi nag tatago.

sana hindi nalang kita nakilala,
para hindi na tayo nahihirapang dalawa,
pero salamat parin at dumating ka,
dahil tinuruan mo kong wag magpakatanga sakanya.

sana pinigilan ko nalang nararamdaman ko sayo,
para hindi ako luluha kapag iniwan mo,
sana hindi kita pinakinggan noong nagkagulo,
edi sana ngayon malaya na tayo.

sana kung may mag babalik ng nakaraan,
mas pipiliin kong manahimik nalang,
hindi magsasalita ng tunay na nararamdaman,
para sa huli wala ng nasasaktan.

alam kong minahal mo ko ng sobra,
pero hindi mo ba naisip  na mas mahal kita,
mas pipiliin kong maging masaya sila,
kaysa sa kaligayahan nating dalawa.

pero sa tuwing bibitawan na kita,
hindi mo alam kung gaano kasakit na mawalay ka,
kahit pigilan kong huwag pumatak ang mga luha,
wala akong magawa dahil kusa silang nagwawala.

sa rami ng pag subok na nalagpasan,
alam kong hindi pa iyon ang katapusan,
marami pang darating at dapat pag handaan,
ngunit di ko alam kung kaya ko pang labanan.

hindi ko alam kung naubos na ba ang luha ko sa kaiiyak,
dahil sa tuwing may problema ni isang butil walang pumapatak,
sanay na siguro ako sa relasyong ito,
panay iyak, away at gulo.

mahal kita kaya pilit kong kinakalimutan mga pangyayari,
kahit magulo,  alam kong sa puso mo ako'y bawing bawi,
hindi kita iiwan ano man ang mangyari,
kung iiwan man kita asahan **** ako ay uuwi.

pagpasensyahan mo na kung abnormal ako minsan,
ganto talaga ako pero masarap mag mahal,
minsan ka ng iniwan ngunit di ka kakalimutan,
bihira ka lang makahanap ng katulad ko na mapag mahal.

alam kong masasakit ang lahat ng Sanang nasabi ko,
isip ang may gusto ngunit puso'y binabago,
sana tama ang puso kong manatili sayo,
sayo mahal ko , puso ko' y sinakop mo.

#love
#chances

Ikaw ang aking reyna
Kaya pala tingin mo saakin ay alila
Hindi lamang sa iyo
Pati na rin sa pag-ibig mo na hindi mabisa

Inutos mo na ang lahat saakin
Maliban na lang sa ikaw ang ibigin
Sinugal kong oras, ako'y rin lang pala'y lilisanin
Nilapag kong pag-ibig, inilipad lamang ng hangin.

Pagmamahal ko sayo ay totoo
Habang ang lahat sayo ay biro
Tinuruan mo ako mag mahal ng totoo
Ngunit sa sariling turo 'di ka man lang natuto

Matagal ka nang tumalikod
Sa relasyon nating nakakapagod
Wasak na ang puso, isip ko'y 'wag mo nang isunod
Matagal ka nang wala dito, matagal na ring akong lunod

Ang layo na ng iyong tinakbo
Natatapak-tapakan mo pa rin ako

Pakiusap aking reyna, umalis kana

Gigising pa ako sa pagiging tanga.

Hindi ko mapagkakaila na marahil ikaw na nga
Ang pinakamatamis na tulang naisulat ko
Hindi ako sigurado kung dahil sa ikaw ang unang lalaking hinalikan ko sa ilalim ng bumubuhos na ulan
O dahil binigay ko ang lahat sa laban na 'to
Mula ulo hanggang paa
Mula buhok hanggang kuko
Mula balat hanggang buto
Tagos ang mga salitang yumayakap sakin bawat gabi
Halos hindi na nga tayo matulog diba sa dinami-dami
ng kwentong ibinahagi natin sa isa't isa

Naaalala mo pa ba
Noong sinabi mo sakin ang takot mo sa dilim
At kahit hindi ako nakakatulog ng may ilaw
Hindi ko pinapatay kahit para sakin nakakasilaw
Para sayo

Naaalala mo pa ba?
Noong unang beses kong sinabi na mahal kita
At ang nakakatawa ay ayaw mo pang maniwala sa aking mga salita
Dahil matagal tagal mo rin tong hinintay
Dahil sa ating dalawa
Alam natin na ikaw ang nauna

Naaalala mo pa ba?
Ang mga pagkakataong nagtabi tayo sa kama
Pero iba
Ibang-iba yung unang beses na nagsama tayo
Matapos kong ibigay ang aking "oo"

Naaalala mo pa ba?
Ang iyong paglaro sa gitara
Habang ako'y kumakanta
At sa hinaba-haba ng gabi ay siya lang ang iyong maririnig
Ang ating musika
Na bumabalot sa buong daigdig
Na para bang wala ng ibang tao sa mundo
Kundi ikaw at ako
Tayo, ang bumuhay sa mga nota
Na para bang may sarili silang isip
Sumasayaw sabay sa pag-ihip ng hangin
Sa akin
Alam ko na sa akin ka lang
At sa'yo lang ako
Ito ang binuo nating pangako
Mapa-dilim, o umaga
Maaasahan mo na sayo lang ako
At akin ka lang

Naaalala mo pa ba?
Kung paano mo ko napangiti
Sa simpleng biro mo ay mabilisang tumutupi ang simangot ko
Na sa kahit anong sitwasyon
Gamay mo ang pagmanipula sa aking mukha
Napapatawa
Napapangiti
Nagigising
Napapatulog
Napapalaki ang mga mata sa gulat
Napapakulot ang noo sa alat ng alak
Napapahalakhak
At maski ang aking pag-iyak ay nakabisado mo na

Pero sa lahat ng naaalala ko
Hindi ko na maalala kung paano mo ko hinawakan
Kung paano mo ko sinabihan ng "walang iwanan"
Kung paano mo ko hinagkan na parang wala ng bukas
Kung paano mo ko tinitigan
At ginawang laruan
Na gagamitin pag kailangan
At isasantabi pag pinagsawaan
Na anumang oras ay pwede paring balikan

Hindi ko na maalala kung paano ka nagsinungaling
Na parang henyo sa sobrang galing
Hindi ko maalala kung paano mo ko sinabihan
Ng mga salitang,
"Binibitawan na kita."
Hindi ko maalala kung paano ko hinayaan
Na sumuko ka ng ganon ganon na lang
Hindi ko maalala kung paano mo nagawang
Sabihan ako ng "Miss na kita."
Habang hinahalikan mo siya
Hindi ko maalala.
Hindi ko na maalala.
At ayoko ng maalala.

Sa totoo lang hindi ko pinagsisisihang wala ng tayo
Pero gusto ko lang sabihin sayo na sinisi ko ang sarili ko
Sa lahat ng pagkakamali mo
Para sa mga bakit na hindi nasagot
Paea sa mga sugat na hanggang ngayon ay hindi parin nagagamot
Para sa mga tanong ng madla na pinipilit ko paring ibaon sa ilalim ng lupa at takpan ng limot

Bakit hindi mo siya kasama?
Ah kasi ayaw niya kong makita.
Bakit siya nalasing?
Ah kasi nag-away kami kanina.
Bakit siya umiiwas?
Ah kasi nagsasawa na siya.
Bakit hindi ka na niya pinupuntahan?
Baka kasi hindi ko binigay ang lahat.
Bakit hindi siya lumaban?
Baka kasi hindi ako naging sapat.

Bakit siya naghanap ng iba?
Bakit nga ba?
Bakit pinagmukha mo kong tanga?

Pero hindi tanong ang pinakamasakit sa lahat
Eto
Eto ang hindi kinaya ng puso
Na para bang ayoko ng mabuhay kahit isa pang oras,
Isa pang minuto
Isa pang segundo
Eto ang mga salitang pinamukhang talong talo na ako

"Uy, sabi niya wala na daw kayo."

Konting konti nalang
Hindi na kailangan budburan ng asukal ang kwentong ito
Dahil uulitin ko
Hindi ko mapagkakaila na marahil ikaw na nga
Ang pinakamatamis na tulang naisulat ko
Sayang lang nga
Hanggang tula nalang ito
Sana pala naging tula nalang tayo

heto nanaman ako,
iniisip ka, sinta.
heto nanaman ako,
nagpapakatanga
iniisip kung bakit hindi maaring maging tayo
iniisip kung hanggang kailan ako masasaktan,
hanggang kailan ko mararamdaman
ang makapinsalang tatak ng pagiging isang matalik na kaibigan (lamang).

**** sabi nga sa akin, sinta:
ilang luha pa ba ang aking iaalay
ilang malulumbay na kanta pa ba ang aking pakikinggan
ilang tula pa ba ang aking isusulat
bago kita makalimutan nang tuluyan
bago kita mamahal sa paraan ng pagmamahal nila sa isang kaibigan
bago kita tuluyang mapakawalan?

heto nanaman ako, sinta:
iniisip ka
nagpapakatanga
at naghihintay na iyong sabihin,
"biro lang, sinta."

Sapagkat ako'y bigo,
Bigo na mailarawan ng buo,
Di ko alam kung paano,
Sa palagay ko'y di tama ang masasabi ko.

Sabihin mo mang ako'y nagbibiro,
Sa kasamaang palad, ika'y mabibigo,
Dahil wala akong balak magpatawa,
Nasa tamang katinuan, alam ang tama.

Talagang may nagbago,
At namangha ako,
Alam na kong meron nga talaga,
Ngunit bakit huli na nang aking nakita?

Ako ba noo'y nakapikit?
Di ba kita natitigan kahit saglit?
Nasa ibang mundo ba ako?
Noong mga taong nagkasama tayo.

Bakit di ko agad napansin,
Kaya ngayon, di ko akalain,
Ang paglitaw ng iyong ganda,
Ginulantang ang aking mga mata.

To me you are smeared bright pink lipstick
An accidental exposure of flesh
The taste of peppermint chewing gum
Cigarettes in black sky.

You are alcohol induced numbness. Not needing a coat.
That long street.
Those insults.

You are a collection of wishes and stupid things.
You might be clever.
You are arguments.

It was hard only being allowed to breathe through my nose.

I don't know what you write with
I imagine it's a black biro
Or you continuously press the undo button on your laptop

Those strangers in your kitchen were nicer than you
They let me out
I wasn't going to kiss you goodbye
I wish I hadn't.

Now there are certain shades of off limits colour.

Gusto mo kape?
'O gusto mo tayo nalang,puwede
'O Teka,biro Lang
Pangako kape lang talaga,Tara na
Ano bang gusto **** lasa?
Matamis ba?
Para kahit sa pagtimpla nalang ng kape ko ibabawi yung lasa ng nais ko sa iyo'y ma-ipadama
Gusto mo ba'y Matabang?
'Yung wala ng lasa
'Yung wala ng pag-asa
'Yung kulang sa timpla
Dahil napagod na.

'O baka Gusto mo naman
'Yung sakto lang
'Yung kahit may gusto kang iba
Ako'y patuloy paring aasa
At kahit mangawit man ng sobra
At magpawis man ng kakaiba sa kakahintay,
Sa akin ay ok lang
Kahit ako'y kaibigan lang naman,Mahal
Basta ikaw
At kung ang sagot sa lahat ay pag-papakatanga
Sigurado ako ang nangunguna.

'O baka gusto mo ng 3 in one?
'Cause you want me to be your number one fan
Just like my favorite man
Superman
Spiderman
And maybe a man of mine
Nako ano ba yan!
Ano ba talaga gusto **** lasa?
Ayoko ng manghula pa
Kaya sabihin mo na
Para di nako mahirapan pa na
Ipagtimpla ka pa.

Ah alam ko na!
Gusto mo rin ba yung lasa tulad ng aking pag-timpla?
'Yung nag-kakasalubong yung tamis at pait ng kapeng barako
Oo
Kapeng barako
Parang tayo
Kapag ang mga mata nati'y nag-tatagpo na akala mo naman ay may salitang tayo
Kung nakakapag salita lamang ang ating mga mata
Sigurado
Bistado
Aminado  na gusto natin ang isa't-isa.

Pero
Teka,Kape lang ba 'to talaga?
'O meron pang iba?
Sabihin mo na
Para hindi na ako umasa pa na mahulog ka pa.
Tara kape pa
Para makasama pa kita
Ang sarap lang ma-upo kasama ka sa ating tambayan
Kasabay sa pagtanaw sa ating kalawakan.

'O kay sarap sa pakiramdam noong sandaling  ika'y aking mahagkan
At batid kong ito'y panandalian lamang, Kaya
Tara kape lang
Kahit walang aminan
Dahil alam ko naman na
Tayong dalawa'y malabong mag-katuluyan.

Biro poetry doesn’t work
It does not flow or fill the page with easy thoughts
The pen is a bulky lover, rather than the finer bodied pencil
It gives no quarter in correction, and scribbling out is just a messy affair
So it is unsatisfactory, clumsy and clogging
Oh for my pencil, where have you gone, my love?
Your fine point skating the velum,
An extension of my mind
Allowing expression beyond such coarse biro
******!

Pinanday ka ng panahon
May tapang na hindi
basta sumusuko,
sa lahat ng laban
wala kang inuurungan,

Agimat mo ay katapangan
na umagaw mula sa kalaban.
Buo at tibay ng iyong loob
ano man ang iyong sagupain
walang di kakayanin.

laban mo’y hindi biro
Una kami sa iyong puso
Bago ang iyong pagkatao
Karamay ka, sa bawat
along bumubugso.

Ikaw ang bagong bayani
ng ating lipi na nagbabalik
ng kulay at sigla bitbit
ang bandila na may kisig
at buong katapangan.

Hindi ito isang pagpaparinig
Ito ay isang pagpapahiwatig
Na sa oras na aking marinig
Ang malalamig **** tinig
Na sa’kin ay nagpapakilig
Ako ay agad na tumatahimig


Ikaw ay aking pinaamin
Inaway kita at pilit na diniin
Na may nararamdaman o may gusto ka sa’kin
Ang pag-aaway na ito ay itigil natin
Mayroon ka lang sasabihin sa akin
At yun na nga, ikaw ay napaamin rin


Isang araw, aking napag-isipan
Bagay tayo, ikaw ay niligawan
Gusto mo ang gumagawa ng tula
Tatlong tula yan ang aking ginawa
At yun na, sinagot mo’ko bigla



Naging masaya ako, totoo
Naging masaya ako sa piling mo
Nakakalimutan ko lahat ng problema ko
Akala ko palagi tayong masaya
Yun ay panaginip ko lang pala
Ang mahal ko ay may mahal ng iba


Masakit, masakit na wala ng tayo
Pero Masaya, Masaya dahil merong kayo
Galit, galit ako dahil pinipilit ko ang sarili ko sa’yo
Takot, takot akong mawala ka sa buhay ko
Yan ang emosyon, emosyon ko sa’yo
Pero ano na ba ang papel, ang papel ko sa buhay mo


Pangako huli na to, huling tula na gagawin ko para sa’yo
Seryoso,  wala itong halong biro
Pakakawalan na kita
Sana maging masaya ka sa kanya
Marami pa namang iba, iba na mahihigitan ka pa
Kaya paalam  na.

siguro magtatagpo ulit tayo kapag tayo ay handa na para sa isat'isa
hindi...
mali...
tangina ng linyang yun!
minahal kita ng buong buo gamit ang tangina kong puso pero hindi mo manlang ako minahal
ginamot ko ang sarili ko
kahit ngayon ginagamot ko pa
at gagamutin ko bukas
at gagamutin ko sa isang araw
hanggang sa isang linggo
sa susunod na buwan
hanggang sa isang taon
gagamutin kopa ang sarili ko
at gagamutin ko pa habang nabubuhay pa ako


kaya pakiusap...
mga tatlong taon
bago matapos ang ngayon
kung magkita man tayong dalawa
sa tambayan na dati tayong magkasama
ay sana wag ka nang lang lumapit
ilalabas ang apoy sa iyong pagbati ng "kamusta"
sisindihan ang pag-ibig na sumunog sa aking pusong natusta
na ginawang abo ng iyong pagmamahal
wag ka nalang lumapit...
ipagpatuloy mo lang ang iyong paglakad kung saan ka man papunta


iniwan mo ako nung sabi ko "teka lang"
iniwan mo ako nung sinabi kong "pahinga muna"
humiling ako ng panandaliang paghinto
sa giyera ng ating mga puso
dahil sa walang tigil nating pagaaway
na ikaw ay biglang bibitaw dahil sa simpleng bagay
iniwan mo ako nung sinabi kong "sandali lang"
iniwan mo ako nung sinabi kong "itigil na natin"
napagod sa pagtakbo sa paghabol sa nauunang hindi naghintay
sumuko sa batuhan ng ako ang tama at ikaw ay mali
-
-


kahit kailan hindi ka magiging sapat para sa akin
kahit kailan hindi mo magagamot ang nasirang ako
ang nawasak na pag-ibig
ang nawalang pagmamahal
kahit kailan hindi na mababalik ang dati
kahit kailan hindi mo mapapapoy ang abo
hindi mo maaalis ang sakit na pinagdaanan nito
hindi mo matatanggal ang pilat na naging sanhi mo
maitatago mo lang ito
magpapanggap na hindi nangyare ito
lolokohin ang sarili


pakiusap lang..
papakawalan na kita
na ito ay hindi panandalian
na ito ay panghanggang dulo
papakawalan na kita
na ito ay hindi biro
na ito ay totoo
na ito ay ang katotohanang palagi **** isusuka
pasensya na mahal..


para sa iyo binigay ko ang lahat
alam ko hindi pa yun sapat
pero ginago mo ako
kaya nagbago na ako
kaya pakiusap..
wag mo nang gamitin ang oras
hindi makakalimutang ang dilim ng nakalipas
hindi mapapaltan ng bagong memorya ang masamang ala-ala
hindi tayo magiging handa para sa isat isa
hindi tayo para sa isat isa
isa kang magandang halimbawa
na kailan man hindi ko matututunang paghandaan
kung pwede lang ibalik ang nakaraan
ikaw ay aking tatanggihan

Broken Biro on the street
(That’s an English ball point pen.)
Crushed by cars’ uncaring wheels
It’s ink a useless smear.

What words could that ink
Have produced on sheets
Of clean white paper
Guided by a poet’s hand.

Visions of fantastic lands
That beckon with their beauty.
Invitations to explore
Another way of thinking.

Broken Biro on the street
Was it thrown out on purpose-
Obsoleted by a phone
That puts its words into the clouds.
             ljm

Walang Pamagat
: A Spoken Word Poetry by Stephanie Dela Cruz

Malumanay ang pagkumpas ng mga kamay ng orasan
Sumasabay pa tong nakakabinging katahimikan
At ako? Nandito sa loob ng apat na sulok ng munti kong silid
Kabisado ko na ang bawat detalye ng kwartong ito ngunit ito parin, nagmamasid
Na para bang nasa ibang lugar ako, nangingilala, nagtataka
Tulad ng kung paanong maraming tanong ang gumagambala sa katahimikan ng sandali
Mga tanong na habang pilit kong hinahanapan ng sagot ay mas lalo lamang nagpapaalala sayo
Sayo at kung anong meron tayo… noon
Para ka rin palang kwarto ko.
Kilala kita, kabisado ko na ang takbo ng isip mo
Alam ko kung kailan ka nagsisinungaling kapag sinabi **** “okay lang ako”
Alam ko kung ano yung mga tugtuging hinahanap-hanap ng pandinig mo
Alam ko kung paano magniningning ang mga mata mo kapag nakakakita ka ng cute na aso
Alam ko dahil inalam ko, alam ko dahil ipinaalam mo, alam ko dahil ginusto kong malaman
Kilala kita, kabisado ko ang bawat tibok ng puso mo
Pero muli, para ka rin palang kwarto ko
Na kahit gaano kita kakilala at kakabisado, naguguluhan pa rin ako
Nangingilala;
Nagtataka;
Dahil kahit naging malapit ka sa akin ay tila parang napakalayo mo pa rin
At kahit gaano kita kakabisado ay hindi ko pa rin alam ang kasagutan mo sa mga  tanong na iniwan mo sa akin kasabay ng pag-alis mo sa buhay ko:

bakit.

Bakit ka pumasok sa nananahimik kong buhay para pasiglahin ito at sa huli ay iwan ako?
Bakit mo ipinadama sa akin na importante ako para lang isang araw ay ipadama na wala na kong halaga sayo?
Bakit mo ako nilapitan nang may ningning sa mapupungay **** mata at matamis na ngiti sa iyong mga labi?
Bakit mo ipinaulit-ulit ng bigkas ang pangalan ko na hanggang ngayon ay musika sa akin?
Bakit ka nagpakilala para lang sa huli ay limutin?
Bakit ka lumapit sa akin na parang isang apoy na nagbigay liwanag ngunit siya rin palang tutupok sa akin?
Bakit ka dumating sa buhay ko para lamang sa huli ay lumisan?

Ang daming bakit pero iisang bakit lang ang gusto kong sagutin mo.

Bakit mo ako iniwan ng biglaan?

At hindi naman ako tanga.
Alam ko na iba tayong dalawa.
Sabihin mo nga sa akin kung paano ko hindi bibigyan ng pansin ang sigaw ng mga kilos **** sinasabing espesyal ako?
Paano kung sabihin ko sayong pinakinggan ko ang bulong ng puso mo noong unang beses na inaya mo akong kumain sa labas?
Paano kung sabihin ko sayo na narinig ko ang pangalan ko sa pagitan ng pagpintig ng pulso mo noong inabot mo ang mga kamay ko?
Paano kung naiintindihan ko ang ibig sabihin ng mga biro **** nagpapahiwatig na ako ang gusto mo?
At paano kung sabihin ko sayo na nakita ko ang nakaukit na ‘mahal kita’ sa ningning ng mga mata mo sa tuwing magkasama tayo?

Hindi naman ako tanga.

Alam mo ba? Tayo ang tulang ito.

– walang pamagat

Kumbaga sa linya ng isang kanta ay “oo nga pala, hindi nga pala tayo”
Na katulad ng isang pelikula, hindi lahat ay nagtatapos sa happy ending
At katulad ng isang nobela, masaya man o malungkot, lahat ay nagtatapos

Sa lahat ng nobela, itong sa atin yung kuwento na hindi naisulat ngunit nagtapos
Natapos ngunit walang paalam

Kahit wala tayong pamagat, gusto kong pahalagahan ito
Dahil ito yung meron tayo.
Medyo magulo pero ito, tignan mo, naisingit ko na yung salitang “tayo”

Sayang.

Sana kumapit ka pa.

Naiisip ko pa rin gabi-gabi kung bakit ka lumayo
Patawad, naaalala pa rin kita kahit hindi ko naisin
Patawad, umaasa pa rin ako na babalik pa sa dati ang lahat
Dahil naniniwala pa rin ako na nobela tayo
At hindi pa nagtapos ang kuwento noong huling beses na humakbang ako palayo at hindi ka nagsayang ng segundo para lumingon sa direksyong tinahak ko

Naghihintay ako.

Mali pala ang pagkakagamit ko ng mga salita.

Wala pa tayong pamagat

Ngunit malay mo balang araw ay magkaroon din at habang hindi pa dumadating ang araw na iyon, ipipikit ko ang mga mata at ibubulong sa hangin na…

sana malaman mo na mahal din kita.

Lumaki ako na sanay sa mga larong pambata,
Yung mga tipo ng laro na kapag nalalaro ko ay sobra akong sumasaya,
Yung mga tagu-taguan,  habol-habulan,  agawan base at marami pang iba.
pero habang tumatagal,  hindi na ako nagiging masaya pa.

Ang dating saya ay napalitan ng sakit.
Ang dating mga ngiting kay tamis ay napalitan ng mga ngiting kay pait.
Ang dating mga tawa sa mukha ay napalitan ng simangot,
Ang dating mala anghel na boses ay nabahiran ng galit at poot.

Nagsimula lahat yan nung minahal kita,
Simula nung minahal kita,  sineryoso ko lahat.
Pero ikaw ginawa mo lang laro lahat ng yon.
Teka lang ah, pero ang pagmamahal kasi hindi isang laro.

Hindi isang laro na parang habol-habulan,
Na kung san sa simula nag eenjoy ka pa,
Pero pag pagod ka na sasabihin mo "taympers muna"
Pero yung taympers na yon, mauuwi sa "pagod na ko,  ayoko na"

At hindi rin ito parang isang agawan base,
na kung saan onting layo mo lang sakin,  may iba nang susungkit sayo,
O kaya,  yung kahit anong higpit ng hawak ko sayo,
Ikaw yung kusang nagpapahatak mapunta lang sa kabilang grupo.

Hindi rin ito parang isang tagu-taguan,
Na pagkabilang kong tatlo,  nakatago ka na. Nakatago ka na, at may kasamang iba.
Isa,  dalawa,  tatlo, anjan ka lang pala sa likod ko, hawak ang kamay niya
Para lang sabihin na, "salamat sa lahat,  pero pasensya na may mahal akong iba"

Mas lalong hindi toh isang pantintero,
Na sa kabila ng lahat ng paghihirap ko para mapasakin ka,
May nag iintay na pala sayo sa kabilang banda.
Edi bale wala din yung pinaghirapan ko.

Siguro, para sayo,  isa itong langit lupa.
Saksak puso tuluan dugo,
wala kang pakialam kung gano mo nasaktan yung puso ko,
Basta sabi mo, "pwede umalis ka na sa pwesto mo sa puso ko, kasi may pumalit na sayo"

Yung pagmamahal ginawa **** laro,
Ako yung naging lata sa tumbang preso,   na tinamaan dahil sayo,  pero hindi mo man lang tinayo.
Ako yung tipong nilaktawan mo sa luksong baka, para lang makapunta sa iba.
Wala eh,  yung pagmamahal ko sayo,  ginawa mo lang lahat na isang biro at laro.
Pero kahit papano hinihiling ko na sana isang mobile game nalang ako,
Para naman kahit papano,  mahalin at seryosohin mo rin ako.

Naglalaro tayo,
Pero hindi parang biro.
Mayroong taya,
Pero hindi alam kung sino.
At walang tayo,
Pero sana’y parehas na manalo.

Sisilip ang pusong walang pagkukunwari.
At sa tikas at dunong ng iyong pananampalataya,
Pawang gabay sa nauuhaw na sandali.
Ang baryang sentimo’y itinabi nang kusa,
Pagkat umuusbong ang pagsinta
Sa para sanang taglagas na paghinga.

Nais kong siyasatin ang maamo **** mukha
At ang pagkukumbaba’y batid kong patas at di ulila.
Iyong mga kamay, yapos silang mga uhaw
At ang tula’y binalot ng pakikipaghimagsikan.

Dukha ang pag-ibig ko,
Bagkus hindi mamamalimos.
At sa mala-larong pag-iibigan,
Magwawagi rin tayo.

Sapat na ang nalalabing mga sandali’t
Armas nati’y ibibigkis pa rin sa Langit.
Pagkat hindi lilisanin ang Harding may bukal ng pag-ibig.

Tataya ako’t hindi ka muna gigisingin
Sa himbing ng paghikbi’y, ako’y gapos ng katotohanan.
Sinta, hintay lamang; pagkat matatapos din ang laro
Gigising tayong muli’t bibihisan ng pagsuyo.

Mula sa higanteng alpombrang balot
Bumuhos ang walong henerasyon halos
Ng karit, palay, tagtuyot, unos
Martilyo, pako, pagpapakaputa sa utos!
Aba, hindi pangako ng sistema ang presensya ni Hesus!

Sa madilim na purgatoryo ng impiyerno at kalangitan,
Sa mahiwagang pagitan ng lunsuran at lansangan
Nagka-prusisyon ang dibinong Toledong bayan
‘Pagkat naipasalangit na
Ang Multo/Kapre/Bal-bal/Berberoka/
Aswang/Mangkukulam/Agta/Santelmo/
Batibat/Berbalang/Bungisngis/Diwata
Na sumiil sa banal na pook ng Toledo.

Pitu-pituhan ang naging palitan
Sa pagbuhat sa bangkay ni Rodiano Abduhan.
“Dito ako sa ulo.” “Pasmado ka ba? Larga na!”
Padulas-dulas ang kapit, sumisilip na ang paa
At sa bawat yapak, bumuhos ang patak
Ng dugong pesante sa sagradong Toledong lupa.

Rodiano Abduhan, mas kilala bilang Tatay Godong
Manggagamot, tagalunas ng salot, kampon ng Diyos,
Ika ng iilang nagpatingin sa mahiwagang tatang,
Pero manyak, magnanakaw, aswang, mangkukulam
Kamo ng nagmula sa abang Toledong bayan.
‘Pagkat ang pugad niya’y sa kanayunan, sa kalaliman, sa kaibuturan,
Ng mailap na lansangang ng Diyos tinalikuran.

Kaya nang ang taumbaya’y nakabatid
Na lumubha ang sakit ng pamangking si Adring,
At na natagpuang bukbukin ang bangkay ni Celine,
Kaniya-kaniyang satsat, sitsit, at hirit
Ang kumapal sa amihan ng Toledong hangin.

“Mangkukulam! Heto yung bumati sa Adring kong pamangkin!”
Kaya ng taumbaya’y binatikos at siniraan sa lihim
Sa walwal o gimik, pagkalaklak ng gin.

“Berbalang! ‘Di ka umawat hanggang naubos ang dugo!”
Kaya’t nang-imprinta ang madla ng mga galos abot sa buto
Tatak Cebu! Tatak lungsod ng Toledo!

“Aswang! Luwal ng putang nakunan!”
Kung kaya’t naisama rin ang anak ni Abduhan
Sa kawawang listahan ng mapapaslang.

Biro mo! Ang manggagawa ng himala
Natamaan ng sumbi ng masaklap na realidad!
Ay, hindi makaliligtas ang dukha
Sa kamandag ng pader ng matayog na siyudad!

Pero nang maabot ang mapanglaw na kremahan,
Ang mailap na lubid ng buhay at kamatayan
Ni Rodiano Abduhan, aswang at mangkukulam,
Ng dugong maliliwat ay tuluyan siyang naubusan.
Maputla niyang balat, sa abong langit ay umagpang.
Inaakit ng lagay na hamak na sa wakas ay tumahan.
Pero nang maunawaan niya na sa kaniyang kamatayan
Mapupuksa ang kasarinlan at kalayaan,
‘Pagkat siya ang sisidlan ng dugong maglilinang,
Kampeon ng kanayunan, hari ng himagsikan,

Nasapian ni Lazaro.
Nabuhay.
Natauhan.

Magsasaka, mangingisda, labandera, gerilya.
Artista, mayora, tindera, tsismosa.
Karpintero, ****, kutsero, kaminero.
Abugado, inhinyero, piloto, maestro.
Ninais ng lungsod ang pagsapit ng mundo
Sa mahinhing mundo ng mga diwata’t engkanto.
Oo lang nang oo, bawal mangontrabida,
Kaya kung gusto nila ng Multo/Kapre/Bal-bal/Berberoka
Ano pang magagawa kundi patabain ang mataba?

So natunaw ang pintura
Ng nagbabalat na ngang dingding
Nabawian ng Sol at Luna
Ang kalangitang sadya nang makulimlim
Ang basang semento ay nauhaw
At naging nagbabantang lamig.

Mula sa naagnas na kabaong sa hukay lumaya
Ang mga magsasaka, mangingisda, labandera, gerilya
Ang mga Batibat/Berbalang/Bungisngis/Diwata.
Mula sa abo sa loob ng saro nagka-anyo
Ang mga karpintero, ****, kutsero, kaminero
Ang mga Aswang/Mangkukulam/Agta/Santelmo.

Tsaka humayo’t bumulong kay Abduhan
Nang siya’y mailatag sa loob ng makinarya.
Tsaka niya nagunita ang anak at asawa
Nombrado na atang manananggal at tiyanak.
At ang bawat katiting na patak ng dugo
Na hinayaan niyang umagos, bumuhos, tumulo
Sa lupang Toledo, lupa ng berdugo’t demonyo.
Doon niya nabatid kung saan totoong nagmula
Ang mga Multo/Kapre/Bal-bal/Berberoka,
Aswang/Mangkukulam/Agta/Santelmo,
Batibat/Berbalang/Bungisngis/Diwata.

At doon nabuhay ang Santelmo ng Toledo;
Nang umalpas mula sa crematorium si Rodiano Abduhan,
‘Di na mas hahaba ang buhok, at nakatatak ang pangalan
Sa kaniyang mga galos at sugat, habang
Noo’y banig ang balot, ngayo’y apoy na bagong silang.
At nang nadaanan niya ang mga balintataw
Ng mayayamang poong siya mismo ang nakapukaw,
Nabatid niya kung bakit kailangan ng Toledo ng isang halimaw.

Ako'y nagulantang sa birong binitawan,
Mga katagang hindi ko inaasahan,
Mga katagang, "kung pwede tayo nalang",
Mga katagang sinabi mo ng pabalang.

Dalawang magkasunod na gabing ika'y nakausap,
Ano pa bang hihingin ko sa mga ulap,
Ano pa bang biyaya ang aking makakalap,
Ano pa bang kasiyahan ang aking mahahanap.

Dalawang gabing nakatulog ako ng maligaya,
Dalawang gabing ngiti ang dala sa aking mukha,
Dalawang gabing kahit biro lang ang laman,
Dulot ay ligayang di mapapantayan.

Neat orderly lines of chairs,
Rattling biro pens in sweaty palms,
An echoing hall of icy airs.
Exhaling teens failing to stay calm,
A balding figure pouting sternly,
Glares over nervous beings.
Announcing the rules that concern me,
Gulping down that sinking feeling.
A monotone drill bellows out,
I open my paper to 1A.
Oh Christ, what is this all about.
Questions so vague, I don’t know what to say.
This theme remains to continue,
Frying my brain, gnawing at my wit.
A piercing doubt seeps through,
for the rest of the exam I sit.
Seconds to minutes, minutes to hours,
Developing the skill needed to cope.
But my heart persists to cower
Falling lower, as if on a *****.
A bell calls out to signal the end,
I place down my pen somehow.
“How’d it go” asks my friend,
“Alright, double maths now!”.

Espesyal ang tula na ito kasi para 'to sa taong gusto ko,pero 'di ko alam kung tulad ko rin ba'y gusto niya ko.
Para 'to sa mga taong minsan nang umasa sa taong mahal nila, minsan na naging tanga at minsan na naging hibang sa kanya.

Noong una ka pa lang nakita
'Dii pa sumagi sa isip ko na isipin na gustohin ka
Hanggang isang araw,nagulat ako dahil lumapit at kinausap mo.
Bigla-bigla ka nalang nagkwento at sobrang nanibago ako sayo.
Ang daldal mo rin pala!
Sigurado magiging magkasundo tayong dalawa
Hanggang sa mga sumunod na araw at buwan
Dun ko lang na pagtanto na magiging kuntento na pala ako
Magiging kuntento na pala ako sayo.

Ang dami nating gusto
Pero ang pinaka paborito talaga natin ay ang sabay mag-timpla sa anumang oras ng "Kape"
Wala tayong iniintindi basta may ikaw at ako at ang mainit nating kape na pilit nating itinatanong
Kung bakit nga natin ito naging paborito?
Kung bakit nga ba kita gusto?
Sabay mag kape at nag-kukwentuhan ng kung ano-ano lang para humaba lang ang ating usapan habang nakatingin sa kalangitan.

Hanggang isang araw nagbago nalang ang ihip ng hangin at mayroong 'di maipaliwanag na kadahilan at bigla nalang ako sayo'y tumabang
Bigla-biglaan na may dumating na iba at gumambala sa anumang mayroon sa ating dalawa.
Yung dating ikaw at ako lang,napalitan ng siya at ikaw nalang
Kaya ako nalang ang nagparaya at dumistansiya
Para maging masaya ka na.
Kahit ang totoo,mas masaya ka naman sa akin talaga.
Pero 'diko na pipilitin pa
Na mapasa akin ka pa
Diko na iisipin pa kung sa paanong paraan kita mababawi sa kanya
At kung paano ka babalik sa piling ko habang nasa piling ka pa niya.
Diko alam kung pa'no?

Hirap maki-pag sabayan at makipag unahan sa taong sa iba nakalaan
Hirap maki-pag agawan ng oras at atensiyon mo habang may nagmamay-ari na sayo.
Siguro nga natakot lang akong sabihin sayo ang totoo
Na gusto kita!
Kahit alam ko may gusto kang  iba!
Na alam ko iba ang hanap mo at hindi 'yun ako
Hindi mo ko makita kasi kahit kailan 'di mo ko magugustuhan
Kahit kailan 'di mo ko papahalagahan
Kahit kailan 'di mo ko kayang mahalin kasi ako'y kaibigan lang
At kahit kailan 'di mo kayang mahalin ako tulad ng pagmamahal  na napapadama ko sayo
Pero ok lang.

Sumusuko na nga rin ako sa kakahintay
Pero itong puso pilit paring umaasa na baka pag nalaman mo ang totoo baka magustuhan mo rin ako
Baka bumalik ang oras na para bang may "Tayo"
Kahit ang totoo ang turing mo lang naman sa akin ay kaibigan mo
Kaibigan mo na patago na umiibig sayo
Na hanggang ngayon wala ka parin ka alam-alam na ito'y seryoso.
Walang biro.
Kaibigan mo na laging nandyan sa tabi mo,
Pero iba ang hinahanap mo.
Iba ang gusto mo.

Sana ako nalang!
Sana tayo nalang!
Sana magkaroon ako ng pagkakataong maging tayo
Nang sa ganun ay 'di na mahirapan pa na umasa pa sayo
Umasa na mamahalin mo
Umasa na magiging ikaw at ako
Pero salamat nalang dahil naging parte ka ng masayang ala-ala ko
Salamat kasi naging maganda kang inspirasyon ko
Dahil kung wala ka at kundi dahil sayo
Di ko mabubuo ang ako sa pagkawala mo
Sa piling ko.

Bakit nga ba hindi?
Bakit nga ba hindi at hindi oo?
Bakit nga ba hindi ang naging sagot ko?
Bakit nga ba hindi kahit gusto ko?

Bakit nga ba hindi kahit nagbabakasakali?
Bakit nga ba hindi? pwede namang siguro?
Bakit nga ba hindi ang naging kasagutan?
Bakit nga ba hindi? di ko rin maintindihan.

Sa relasyon, maraming maaaring mangyari,
Pagkat ang nais ko'y iyong ikabubuti,
Kahit man masakit, yung ang pinili,
Piniling kasaguta'y maging hindi.

Pinairal ang utak bago damdamin,
Pinag-isipan ang gagawin,
Kahit na naging labag sa'king saloobin,
Pagkat sa kasalukuyan, ito'y aanhin?

Oo nga may kasiyahan,
Makasama ang hinahangaan,
Ngunit ano ang susunod?
Pagpatak ng luha? pagkapagod?

Ito'y ninanais, ngunit hindi pangangailangan,
Di biro, di pangkaraniwan,
Di sa lahat ng oras, tamis at saya ang dala,
Baka magkamali't ika'y masaktan pa.

Kahit na ikay mahal ko na,
Kahit na "tayo" ay ninanais na,
Kahit na ako'y may tyansa,
Pagkat di kailangan, wag muna.

Dahil ang lahat ng bagay ay may takdang panahon,
Takdang panahong inilaan ng Panginoon,
Dahil kung ikaw nga talaga at ako,
Hahayaan ko nalang na ang panahon at tadhana ang bumuo.