Isang-libo, siyam na raan, siyamnapu't-siyam
Nang una nilang marinig ang pagtangis

Dalawang libo't labing-walo
Napakarami kong gustong bigkasin
Pero nauutal ako't lumalabas pagiging utak alipin
Para sa'yo sana, gusto ko pa ring sabihin,
Na, patawad Felipe, kung kay hirap **** mahalin

Wala ako nang tumangis ka kay Macoy
Huli kong nalaman ang tungkol kay Luisita
Masyado pa ba 'kong musmos upang ibigin ka?

Lubha lamang daw akong bata
Nagpupuyos ang damdamin
Walang pang kaalaman magdesisyon ng tama
Mapusok at madaling matangay
Manatili na lamang daw ako sa klase,
at kinabukasan ko'y sa mataas na marka ibase

Kaya't pinilit kong hindi pakinggan ang pagdaing mo
Ano bang alam ko upang magalit, maghimagsik?

Batid ko man ang kasaysayan mo sa mga prayle, kano't hapon, labis ko pa ngang inidolo si Luna't Bonifacio noon

Hindi ba't namatay rin sila sa kasibulan nang dahil sa'yo?
Natatakot ako, na balang araw iyon rin ang sapitin ko sa piling mo
Mainit ang puso ko, pero malamig ang paa't kamay
Hindi ko kayang palayain ka
Tipid ang boses ko upang ipagsigawan ka
Nagtagpo tayo sa panahong akala ko malaya ka na

Hindi ka pa pwedeng umiyak
Hangga't hindi pa tapos ang lahat
Ano bang alam mo upang magalit, maghimagsik?

Ngunit hindi ko kayang lumingon pabalik
Hindi ko kayang matulog muli nang wala ang 'yong halik
Hindi ko kayang mahimbing nang wala ang mga gunita

Dekada Sitenta.
Bungkos ng namumuong nana
Nilalapnos ng kumukulong tubig
Dumaranak ang dugo sa sarili **** balat
Tumatalilis at tinatanggalan ng bayag

Paiikutin ang roleta't ipuputok sa sintido
Ihihiga ang katawan sa bloke ng yelo
Papasuin ng upos ng sigarilyo
Ibabalanse ang katawan hangga't may lakas pa ang kabayo
Hindi ito mga metaporang naririnig ko lang sa mga kwento

Hindi na ako magtataka kung may diyos pa ba
A kung kahit isang beses nilingon ka man lang niya



Kung ang nakikita ng mata ay dumudurog ng puso
At ang mga salita ay pumapainlalang

Silang 'di nakaririnig ay dapat kalampagin
Hampasin ang higanteng pintuan at sipain
Ang pader na marmol na walang bintana
Galit na sumusunog ng patay na tala
Hindi kumakalma, pilit nagbabaga, nagtatangka

Ano bang alam ko upang magalit, maghimagsik?
Maaari ko bang palitan ng paglilingkod ang iyong biyaya?
Mas madali naman siguro magsalita
Kung 'di mo batid ang paghangos ng maralita


Mainit ang puso ko, pero malamig ang paa't kamay
Hindi ko kayang palayain ka
Tipid ang boses ko upang ipagsigawan ka
Nagtagpo tayo sa panahong akala ko malaya ka na

Nang masulyapan ka nang unang mabuksan ang aking paningin
Gusto ka lang naman palaging kita ng mata
Wala pa man natatakot na akong makitang umiiyak ka
Mas mapalad ba ang mga bulag o tulad kong piring ang mata?
Hinayaan mo akong maging alipin
Itinatatwa ko ang araw na namulat ako
Ang hirap naman kasing maka-usad mula sa'yo
Matapos mabura ang mga kasinungalingang sa'yo'y ibinabato
Kumbaga, ikaw 'yung maraming sakit na pinagdaanan, dadagdag pa ba 'ko?
Patawad
Oh, Felipe, kay hirap **** mahalin

Habang binabasa ko ang kasaysayan ****
Nagaganap pa rin hangang sa ngayon
Parang itinutulak ang aking sikmura
At ang balat ko'y nagsisiklabo
Hindi tumitigil ang mga luha

Ilang taon matapos maghalal ng bagong pangulo
Pinaulanan ng bala ang mga humihingi ng reporma


Dalawang-libo't apat
Matapos ang tatlong dekada
Mga batas na pabor lang sa mayama't may kaya

Gusto lang naman namin mabuhay
Nang hindi inaagaw ang aming kabuhayan
Nagtatanim ng bala't hindi binhi
Umaani ng bangkay hindi punla

Lupa mo'y hinulma ng dugo
Parang imbes na pataba ay pulbura ang inaabono
Para bang ang buhay ko sa'yo'y Walang katapusang pakikibaka
Para bang ang inaani ko'y dusa sa Buong buhay na pagsasaka


Dalawanlibo't-siyam
Matapos ang apat na taon

Kinikitil nila isa-isa ang mamamahayag
Nilibing ng traktora't patong-patong ang buto't balat
Pinagkanulo mo at hayagang pumayag
Mga berdugong hinayaan mo lang lumayag

Dalawang libo't labing-lima
Nangingisay sa walang habas na pangraratrat
Hanggang huling hininga'y maubos, mawala sa ulirat
Apatnapu't-apat **** mandirigma
Lumusong sa mapanganib na kagubatan na walang dalang sandata o pananggalang man lang
Malupit ka, hanggang saan ipagtatanggol ang laya mo?
Hindi pa ba sapat ang lahat ng luha?
Nagsasakripisyo para sa hindi siguradong pagkakakilanlan bilang Pilipino


Ikalawang Milenya.
Ngayon naririnig ko na ang pagpapatahimik laban sa karapatan **** magpahayag
Nagsasakripisyo ng dugo ng mga tupa
Para sa huwad na pag-unlad
Pinapatay ng bala ang uhay
Habang matapos tapakan ang upos ng sigarilyo,
Pagtatalunan ang dilaw at pula
Kung sino ba ang mas dakila
Aastang **** na tagapagligtas
Na siyang hawak ang lahat ng lunas
Napakarami nang diyos sa kasaysayan
Pawang dinikta, ibinigkis ang kalayaan

Ninais kong mahiga na lamang at hintayin ang bukang liwayway
Na pinangarap din noon ng mga ilustrado't rebolusyunaryong mararangal
Wala nang lunas ang sumpa ng edukasyon
Magpalaya ng isipang noo'y nakakahon

Wala sa akin noon ang lakas ng bagyo
Hanggang sa nabatid kong malulunod na rin ako
Wala akong nagawa kundi tumangis

Felipe, lumuluha ka rin ba? nasasaktan ka pa ba o manhid ka na?

Gayunpaman, tahan na, Felipe, tahan na.

Siyam na buwan sa iyong sinapupunan.
Nang mailuwal mo'y sabik akong mahagkan,
Tumulo ang luha ng walang humpay na kaligayahan.

Ngiti sa mga labi'y hindi maipinta,
Nang munting anghel ay naglalakad na.
Ginabayan, tinuruan, at minahal niyong dalawa.

Lumipas ang tatlong taon, kasiyaha'y naglaho.
O aking ina, ako'y iniwan mo't lumayo.
Aking ama'y nagtangis ng todo.

Naglasing, nambabae, kinalimutan ako.
Sinaktan, inapi, inalila ng kung sino.
Muntik pang ibenta sa Muslim na kalaguyo.

Dekada ang dumaan, si Ama'y namatay.
Puso ko'y napisa't tuluyan ng nalumbay.
Mag-isang hinarap ang malungkot na buhay.

Naghinagpis sa inyong pagkawala.
Nagtangis, mugtong-mugto ang mata.
Nangungulila dahil wala nang nag-aruga.

Makuri suklon it kalibutan kun dudupahon.
Sugad man kun iihapon it kada bituon.
Baga la hin kasingkasing nga minimingaw,
Makuri pagtungway kun di ka natatan-aw.

Lingia gad, bisan la kadali,
Bisan ha ak' pag-tawag di ka nakabati.
Pipiriton pag guliat hasta't kapagaw,
Kasing-kasing, waray iba nga hingyap kundi ikaw.

Makaruruyag mo nga mata, sugad hin bituon,
Waray kapadis, kamaupay pagkinitaon.
Hinumduman nga hinipos, makuri bul-iwan,
An naglabay nakabasuni la gihap ha ak' dughan.

Uunanhon man pagbiksal tipaunhan?
Kun waray na an ginsusubay nga dalan
Makahiridlaw an mga pulong nga magtam-is
Adton kalipay nga binalyuan hin mga pagtangis.

Kung binigyan mo lang ako ng isa pang sandali
maaring ngayon ay may bukas na
ngunit tila ang araw ay naging gabi
at ang gabi ay ikaw

ang nota ay ang paulit-ulit **** paglisan
sa gitna ng tahimik na alingawngaw ng dilim
nang malapit na ang araw sa madali
at nang ang tiwala ay natutulog pa sa kuna

umalis ka.

pagkatapos ng iyong mga nagsusumamong halinghing
ng mga umiiyak na “mahal kita”
at ng mga bulong ng pangangailangan

umalis ka.

kasabay ng aking pagsuko sa iyong mga iyak
at kung kailan ang pagtangis ng puso ko ay mahal na din kita

umalis ka.

Sa gitna ng gabi
kung kailan paparating pa lang ang araw

umalis ka.

kung binigyan mo lang ako ng isa pang sandali
at inantay mo ang umaga,
sana ngayon
sa akin ay may bukas na.

Napatag na ang hindi mapatag ng
Sanlaksang idelohiya't pananampalataya.
Panata ito ng kalawakan. Lilinisi't lilipulin
Yaong hindi umaayon sa itinakdang

Orden ng katutubong balanse ng ulan
At hangin, ng dagat at pagkamulat,
Ng  lupa at pagtatangka. Hindi sasapat
Ang libu-libong bangkay na nakahundasay

Sa mga lansanga't simbahan dahil malaon
Nang naagnas na bangkay ang ating
Kamalayan. Malaon nang umahon si
Kamatayan sa anyo ng kasakiman sa

Kayamanan, at tayo bilang mga kalakal
Na nagpapatiwakal sa ngalan ng kaligayahan
Sa anyo ng kasaganaan. Hindi sasapat ang
Mga pagtangis ng mga ama't ina, ng mga

Anak at kapatid, dahil matagal nang
Tumatangis ang Inang unang naghandog ng
Paraiso sa atin. Saan nga ba tayo patungo?
"Tayo'y mga punong matayog ang pangarap,

Ngunit sa lupa'y laging nakaugat..."

I. Katunggali

Pauulanan ko ng tingga at pagkayari ay
magbubungkal ng lupa sa kaloob-looban
    ng katawan – iyong libingang yungib

at doon ay hahayaan kang mabulok

kaya ingatan mo ako at huwag
hayaang biglaang pumutok

II. Tanawin

dahan-dahan kong aalisin ang sumasaplot
na lamig ngayong Hunyo

sa iyong katawan at pupunuin
ka ng alaala ng Abril

itong pagmamalupit bilang talababa
matapos tuldukan ang nagdaang panahon

kaya ingatan mo ako at huwag
hayaang bumigwas sa kung anong
grabidad ang pumipigil sa iyong pagkawasak

III. Rosaryo

sa sukal ng dilim bago magpasalamat
at magbigay-pugay sa diyos-diyosan,

maingat kong kakapain ang kuwintas
ng iyong

    mga kamay. Dadagundong sa iyong paglapit
ang hungkag **** katawan

    paluluhurin ka sa altar ng pagtangis
at sabay lulunurin ka sa kasalanan

kaya ingatan mo hindi ako, kundi ang iyong sarili
at humingi ka ng paumanhin pagkatapos. Hindi na bago sakin
ang misteryo ng iyong katawang ibinubulong sa pigurang kahoy:

mahuhulog ka sa aking bibig bilang
    alinsunurang awit.

IV. Iyong katawan*

Hindi ipaaari sa sinuman.
Huwag **** idiin sa akin ang karumihan ng mundo.

walang ipalalasap kundi isang ordinaryong karanasan
lamang – malayo ito sa inaasahang tagpo

kundi pagnanais.

           Higit pa sa ingay ay ang salaulang katahimikan
  ng dalawang katawan na pumipiglas at nais lumaya

sa balintataw ng isa’t isa bilang piitan.

Kaya ingatan mo akong mabuti
at bigyan ng panuto kung paano ka hahagkan upang hindi
     mabasag kung malaglag man sa isang mataas na lugar

dahil   mayroon   pa tayong   bukas  na ilalaan para  sa pantasya.

ipinikit mo ang iyong mga mata.

sa ikatlong gabing katutulugan mo nang basa ang iyong unan,
nagsamo ka ng mumunting hiling,

sa lihim **** paghikbi,
dinama mo muli, kung paano ang maging kulang
at mawala sa sarili **** mga pagkakamali.

ang mayakap ang sarili sa gabi,
ay ganti sa katawang hapo mula sa buong araw na pagpapanggap,
na mas ibig mo ang umaga dahil sa ligaya nitong dala.

ang isayaw ang anino sa himig ng pag-iisa,
ay paglaya ng isipan mula sa buhay **** mga bangungot

sa ikatlong gabing kinatulugan mo nang basa ang iyong unan,
nagsamo ka ng mumunting hiling,

mahanap mo nawa ang galak sa paggising.

Blankong papel
Ano na naman ba ang isusulat?
Eto na naman tayo sa walang kamatayang drama
Pasensya kana
Ikaw na nanahimik ay ginagambala
Ng pagtangis ko buhat sayong pagkawasak.
Sinisigawan na ako ng utak ko
Na kesyo tama na
Suko na
Di na yan babalik
Tumigil kana
Nililinlang mo lang ang 'yong sarili
Sa patuloy na paghahangap
Sa taong alam mo namang
Matagal ng namaalam.
Sana kaya kong itigil
Ang paglathala ng kalungkutan kong di matapos tapos
Sana kaya kong lipulin itong sakit na nararamdaman ko na di maubos ubos
Sana pala'y sinama ko na sa hukay ang lahat ng sentimiyentong ito
Nang sa gayon ay di ako nalulunod sa luha bungad ng pagkawala mo.

Blankong papel ano naman ang saiyo'y isusulat,
Hayaan sanang dugo ko naman ang tumulo sayo at yumakap.

ano pa nga ba ang tangan     ng haraya
kundi ang langitngit ng katahimikan,

na sa isang sulok lamang ay mahahawakan hindi
ang puso: sa isang iglap, pagsasatubig.

puspos ng liwanag ang lupa. Muling pagtatangkilik
sa sukal ng dilim.

hindi alam ng hangin ang pangako ng paghilom.
hindi banaag ng kahapon ang bukas.
pipikit na lamang ba’t walang pagtangis,

na sa dulo man ay marapatin, kung tayo’y papel,
     ay mapupunit na lamang
ba sa mga kuko ng marupok na sandali?

Tama na! Tama na ang mga pagtangis.
Tama na ang mga pagdurusang nararamdaman ng aking puso.
Tama na ang mga pasakit na pinapasan ko sa mahabang panahon.
Tama na ang mga luhang palagi na lamang pumapatak sa tuwing naiisip kong wala akong kuwenta!

Hanggang kailan ba ako dapat na aasa sa wala kung hindi naman akong kayang mahalin ng taong mahal ko dahil ako ay iba?
Bakit ko ipagpipilitang isiksik ang sarili ko kung sa simula't sapul ay hindi nila ako maintindihan?
Dalawang beses lang ako nagkamali at sa mga pagkakamaling iyon ay humingi ako ng kapatawaran pero bakit tila hindi ako pinakinggan?
Nasaan ang kalayaan kong ako ay dapat na pakinggan sa mga isiniwalat kong pawang katotohanan lamang?

Anong pruweba ba ang dapat kong ipakita upang mapagtanto nilang karapat-dapat din akong mahalin,
at bigyan ng pagkakataong
patunayan ang sarili kong hindi ako ang taong inakala nilang katulad ng taong kinamumuhian nila ng mahabang panahon?
Pera lamang ba ang kailangang maging dahilan upang mapansin ang kahilingan kong matagal kong inasam na makamit ito?

Tao pa ba ang tingin nila sa akin o bagay na kapag nakuha na ang gusto ay itatapon nalang nang walang pasubali at hindi na kayang balikan o kamustahin?

Hindi ako nagmamalimos ng pag--ibig mula sa kanila!
Ang gusto ko lamang ay tanggapin ako sa kung sino ako at kung ano ang nakaraan ko.
Sana ay bigyan naman nila ako ng puwang sa kanilang puso pagkat ako ay sabik na sabik na sila ay mahagkan nang mahigpit.
Kung buhay pa sana ang ilaw ng aming tahanan ay hindi niya pahihintulutang magkakaganito ako.

Tama na!
Tama na ang mga baluktot na katwiran!
Tama na ang mga salitang iyong binibitawang
Hindi sumasang-ayon sa nilalaman ng iyong puso at sa sinasabi ng iyong isipan.

Ikaw na nagmamahal pa, magmamahal pa ba,
Kung kaliwa't kanan ng ipinaparamdam sa iyo na hindi ka nararapat maging bahagi ng mga puso nila?
Ikaw na nagmamahal pa, magpapatuloy ka pa rin ba
kung tahasan ka nang itinataboy sa pintuan ng kani-kanilang damdamin at isipan?

Saan ka nga ba nagkamali?
Ang mahalin sila nang buong puso, tapat, at totoo?
O ang umasa ka sa mga mabulaklakin nilang mga salita
Na kasinungalingan lang pala ang lahat at hindi ikaw ang nais nilang makasama?

kumusta, kaibigan?
halika't pakinggan
ang istoryang dapat **** malaman
sana ako'y iyong paniwalaan
dahil hindi ito kathang isip lamang

hindi ko alam kung kailan 'to nag-umpisa
ano, bakit, o paanong nangyari, limot ko na
bigla nalang nakaramdam ng lungkot at pagkabalisa
patagong pagtangis sa gabi'y aking iniinda

habang ako'y nakatulala sa tala
tinatanong ang mga bakit kay Bathala
may mga boses na nang-aabala
hindi makita-kita, sino kaya sila?

pagkagising sa umaga'y nariyan na naman sila
kasabay ng aking almusal ay ang prisensiya nila
ngunit meron akong naisip na ideya
sa wakas ay matatahimik na siya

sa paglubog ng araw sa kanyang kanlungan
kasunod nito ang paglaya ko sa bilangguan
ingay na naririnig, nawala na rin nang tuluyan
ngunit kasabay nito ang aking paglisan

kaibigan, sana'y iyong maunawaan
sa pagtatapos ng aking istorya
ako'y tunay na naging maligaya
ang aking buhay gumaan't guminhawa
kasabay nito ang pagtahimik nila

sa pagkupas ng aking larawan
kasabay ng pagpatak ng ulan
aagos ang lagaslas ng dalampasigan
at ako'y tutungo sa paraisong kalangitan

kaibigan, ako'y hindi lumisan sa mundo dahil ginusto ko
kundi para ito sa ikakatahimik ko

Ngayong gabi'y tutulo ang mga luha,
Iniluwa ng gabi, gaya ng pag saklob sa mga dukha,
Ikaw na nakahandusay, at trinaydor ng dilim,
Asan na si Lando na may hawak na patalim?

Ngayong gabi'y dadanak ang luha,
Gaya ng pag humuho ng mga katawang
Binusabos ng sangkahayupang
Tinatawag niyong pulisan.

At bukas pag sikat ng araw,
Itong pagtangis ay mapapalitan ng uhaw
Sa dugo't hustisya para sa bayang
Pinapatay dahil "nanlalaban".

Sa dami ng mga taon na lumipas
Alaala mo’y wala pa ring kupas
Milyong luha na rin ang tumagas
Sa sakit hindi pa rin makatakas

Pangalan mo’y sigaw pa rin ng aking puso
Dama at dinig mo ba kahit ika’y malayo?

Dama mo ba ang bawat hinagpis?
Dinig mo ba ang aking pagtangis?
Bakit ka lumisang sobrang bilis?
Sa kirot at sakit, hanggang kailan magtitiis?

Sa dami na ng taon na lumipas
Ang pagmamahal ay wala pa rin kupas
Milyong luha man ay patuloy pa rin sa pagtagas
Mahal pa rin kita sa bawat darating na bukas.

Buhay mo man ay biglang binawi
Pag-ibig ko sa iyo ay hindi kailanman mahahawi

Ang buhay man ng tao ay may wakas
Mananatili ang pag-ibig na wagas
Hanggang sa dulo man ng wakas
Pag-ibig na wagas ay mag-iiwan ng bakas.

Ilang buwan
Ilang taon
Gaanong panahon na ba
Ang lumipas
Simula noong
Huli akong sumulat?

Ilang buwan
Ilang taon
Gaanong panahon na ba
Ang nagdaan
Matapos ang gabing
Itinigil ang paglathala?

Ilang buwan
Ilang taon
Gaanong panahon na ba
Ang lumipas
Matapos maghilom
Ang pusong nawasak?

Ilang buwan
Ilang taon
Gaanong panahon na ba
Ang lumipas
Nang matapos ang luha
Sa pagpatak?

Dalawang buwan
Isang taon
Ganoong kahaba na
Ang panahon na lumipas
Itinigil ang pagtangis
Pagtanggap pala ang siyang lunas

bawat kumpas ng segundo sa orasan
ay may katumbas na inaantok na pagkurap,
biglaan naman ang pagbuhos ng ulan
marahil hindi na kinaya ng mga ulap
ang bigat ng dalahin nitong ulan

ang pagtangis ng kalangitan
ang sa akin ay nagpatahan


ako marahil ang kontrabida sa istoryang ito




patawad.

Isang madaling araw, sa hulog ng himbing ng aking pagtulog ay dagli akong ginising,
mulat ang mga mata na tila ba hindi pa nagpapahinga, sabay ang pagkarinig sa sunod sunod na bulong, tanong...

Nag-uunahan sila na kahit na walang kasagutan, ay gigil na nagsusumiksik sa aking isipan, ako'y naguguluhan nanaman pagkat wala akong alam, hindi ko maintindihan ang rason ng kanilang pagkatok sa aking pintuan, kalungkutan... ninanakaw nanaman ako sa aking katinuan.

Walang ganang bumangon, sinundan ang mga tahimik na paghikbi, at doon sa may malaking salamin ay aking nasaksihan ang tahimik na pagtangis ang isang batang luhaan,

Walang tigil sa pag-iyak, bakas ang pagod sa kanyang mga mata, pagkagutom, pagkauhaw, pawisan na para bang malayo pa ang kanyang pinanggalingan, tahimik akong umupo sa kaniyang tabi... at doon muli ay unti-unti ko s'yang sinabayan.

Naghalo ang pareho naming kalungkutan, kaguluhan ang dala ng pagsasama naming dalawa, ngunit walang magagawa, sapagkat sa isang madaling araw ay s'ya lamang ang natatangi kong bisita.

Umiiyak ka nanaman.
Nilulunod ang sarili sa alaala ng nakaraan.
Nakaraang winasak ka hanggang sa wala ka ng maramdaman.
Nakaraang sinumpa mo ngunit gusto mo pa ring balikan.

Sa sarili'y tinatanong ang mga katanungang wala namang sagot.
Umiinom ka nanaman ng lason na kalauna'y ginawa mo ng gamot.
Anong nangyayari sayo?
'Di ka pa ba napapagod?

Luha mo ay patuloy parin sa pagdaloy,
Habang nilalango ang alak na sa lalamunan ay umaapoy.
Nagluluksa ka dahil puso mo'y siya parin ang tinitibok.
Tangina, kailan ka babangon sa pagkakalugmok?

Madilim na langit ay unti-unti nang lumiliwanag,
Liwanag sa iyong ngiti kailan ko kaya ulit maaaninag?
Umaga na, di ka parin tapos sa pagtangis.
Hanggang kailan ka ba magtitiis?

Mahal ko, tama na.
Ako ang mas nasasaktan sa iyong ginagawa.
Tahan na, mahal ko, parang awa mo na.
Baka ikamatay ko na kung bukas iiyak ka nanaman dahil sa kanya.