Karapatang Ari 2016
WMSU MABUHAY ESU
DONWARD CAÑETE GOMEZ BUGHAW


Kung isa-isahin ang nangakaraan
Simula no'ng ika'y aking niligawan
Hanggang sa dumating ating hiwalayan,
Maikuk'wento ko ng walang alangan.

Unang kita palang, napaibig ako
Sa isang babae at Nimfang tulad mo;
Puso ko'y nahulog ng di napagtanto,
Siguro'y pakana ito ni Kupido.

Iyong itinanong, "Ikaw ba si Donward?"
Ako'y napatigil nang dahil sa gulat
Ako ay lumingo't ikaw ay hinarap,
Aking itinugon isang tango't kindat.

Nang ako'y lumabas na sa isang silid
Hindi ko mawari't ikaw ay nawaglit;
Ako ay nalumbay sa nasahing pilit
Ano't ang tadhana ay nagmamalupit.

Gusto ko pa namang ika'y makilala
Paanong nangyari't agad kang nawala,
Hindi tuloy kita natanong o sinta
Sa iyong pangalan na pang-engkantada.

Aking inusisa ang aking sarili:
"May pag-asa pa bang makita kang muli?
May tadhana kayang magtatagpo uli
Sa ating dalawa kahit na sandali?"

Hanggang isang araw, nang aking makita
Iyong kaibigang naglakad mag-isa
Agad kong tinanong kung ika'y nagsimba
Marahan n'yang sagot nasa tuluyan ka.

Pagkatapos niyon tinanong ko na s'ya
Sa iyong pangalan na may pagkad'yosa
Agaran niyang sagot, "Devina Mindaña,
Ang buong pangalan ng aking kasama.

Nagpatuloy kami sa pagkuk'wentuhan
Habang naglalakad sa tabi ng daan
Hanggang sa dumating ang aming usapan
Sa punto na ako ay kanyang mabuk'han.

Diretsahang tanong ay 'may gusto ka ba,
Sa kaibigan kong nanuot sa ganda?'
Sagot ko'y mistula isang tugong parsa,
Naging dahilan ko'y, 'Naku, wala! Wala!'

Imbis na makuha, siya ay natawa
At nang tanungin ko'y naging sagot niya:
"Subukan mo nalang ang ligawan siya
At baka maantig, batong puso niya.

Ni minsan ay hindi siya nagkaroon
ng isang siyota, pagkat umaambon
ang pangarap niyang gustong maisulong
ang makapagtapos at ang makaahon."

Pagkasabi niyon, ako ay nangusap:
"Diyata't parehas kami ng pangarap,
Kapwa puso namin ay nangangagliyab
Sa iisang nais na para sa bukas."

Nagpatuloy kami sa aming usapan
Hanggang sa tuluyang siya'y namaalam.
"Ako'y ikumusta sa 'yong kaibigan,"
Wika ko nang siya'y tumawid sa daan.

Nagpatuloy ako sa aking paglakad
Hanggang sa marating ang nagliliwanag
nating pamantasang nagtatahang huwad
ng dunong at puring nanahanang likas.

Nagdaan ang gabi't umaga na naman
Pagsulat ng tula'y aking sinimulan,
Yaong tulang handog sayo kamahalan
Nitong si Balagtas, Donward ang pangalan.

Ang iyong pangalan ang naiititik
Niyong aking plumang espadang matulis;
Ang tinta ay dugong may hinalong pawis
Nitong aking huli't wagas na pag-ibig.

Ngunit sa kabila, niyong aking katha
Aking nalimutan ang lahat ng bigla
Maging pangalan mo, sintang minumutya
Kung kaya't nagtanong uli ang makata.

"Siya ang babaeng aking naibigan,"
Pagkukuwento ko kay Jesang huwaran
Nang ika'y nakitang naglakad sa daan
Kasama ang dal'wa mo pang kaibigan.

At nang naguluha'y aking itinuro,
Pagkatapos niyo'y siyang aking sugo;
Si Jesang huwaran ay parang kabayo,
Ika'y sinalubong ng lakarang-takbo.

Agad kang tinanong sa iyong pangalan
Katulad ng aking naging kautusan.
Nang ika'y tawagin -- o kay saklap naman
Di mo man lang ako nagawang balingan.

Nang aking tanungin si Jesang huwaran,
Nang siya'y nagbalik sa pinanggalingan,
Kung ano ang iyong tunay na pangalan:
"Devina Mindaña," kanyang kasagutan.

Hindi lumalao't hindi nakayanan
Ng puso kong ito, ang manahimik lang;
Kaya't nagsimulang ikaw ay sabayan,
Kahit hindi pa man kilalang lubusan.

Ewan ko kung bakit ako'y tinarayan,
Gusto kong magtanong, pero di na lamang;
Sa sungit mo kasi'y baka lang talikdan
At bago aalis ay iyong duraan.

Subalit, lumipas ilang linggo't buwan
Tayo'y nagkasundo't nagkausap minsan;
Insidenteng iyo'y di ko malimutan,
Malamyos **** tinig, aking napakinggan.

Nang ako'y tanungin sa aking pangalan,
Sa telepono ko'y sagot ay Superman;
At nang mukhang galit, agad sinabihang,
"Huwag kang magalit, ika'y biniro lang."

Agad kong sinabi ang aking pangalan
Baka tuloy ako'y iyong mabulyawan:
"Si Donward po ito," sabi kong marahan,
Pagpapakilala sa 'king katauhan.

Patuloy ang takbo ng ating kuwento,
Ang lahat ng iyo'y aking naging sulo,
Sa papasukin kong isang labirinto;
Sa isang kastilyong nasa iyong puso.

Hanggang isang gabi, mayroong sayawan,
Napuno ng tao ang gitnang bulwagan;
Ang aking sarili'y hindi napigilan
Na ika'y hanapi't maisayaw man lang.

Ngunit ng matunto'y hindi nakaasta,
Ang aking nasahin ay naglahong bigla;
Imbis na lapita't dalhin ka sa gitna,
Ay hindi na lama't ako'y nababakla.

Aking aaminin ang kadahilanan,
Takot na talaga ang pusong iniwan
Na baka lang uli't ito ay masaktan
Tulad ng sa aking naging kasaysayan.

Kaya't hindi ako nagpadalos-dalos
At baka pa tuloy yaon ay mapaltos;
Ang mabulilyaso'y mahirap na unos
Nitong aking pusong may panimding lubos.

Akin pang naitanong sa isang pinsan mo
K'wento ng pag-ibig na tungkol sa iyo
At kung maaaring ikaw ay masuyo,
Naging tugon niya'y: 'Ewan ko! Ewan ko!'

"Huwag ikagalit kung ika'y tanungin,"
Sabi ng pinsan **** maalam tumingin
Di sa kanyang mata na nakakatingin,
(Kung hindi'y sa kanyang talas na loobin).

Aking naging tugon doon sa kausap,
Yaong binibining aking nakaharap:
"Hindi magagalit itong nakatapat
Hangga't ang puso ko'y hindi nagkasugat.

Pagkatapos niyo'y kanya ng sinabi
Ang ibig itanong na nangagsumagi
Sa kanyang isipang lubhang mapanuri,
Ang kanyang hinala ay ibinahagi.

"Ikaw ba'y may gusto sa kanya na lihim?
Huwag **** itago't ng hindi lusawin
Ang laman ng puso at iyong pagtingin
Ng iyong ugaling, pagkasinungaling!"

Pagkatapos niyo'y agad kong sinagot
Tanong niyang sadyang nakakapanubok
At ipinagtapat yaong aking loob
Ng walang alanga't maski pagkatakot.

"Ako nga'y may gusto sa kanya na lihim,
Subalit paanong siya'y maging akin
Gayung tingin pala'y akin ng sapitin,
Ang lumbay, ang hapdi't kabiguan man din?"

"Di ko masasagot ang 'yong katanungan,"
Naging tugon niyong butihin **** pinsan,
"Tanging payo ko lang ay pahalagahan,
Huwag pabayaa't siya ay igalang."

Aking isinunod nang kami'y matapos
Ay ang iyong ateng wari d'yosang Venus;
Agad kong sinabi habang napalunok
Yaong aking pakay at nang s'ya'y masubok.

Imbis na tugunin yaong aking pakay,
Ako'y di pinansin kung kaya't nangalay
Dalawa kong mata sa kanilaynilay
Ako'y nanghihina't puso'y nanlupaypay.

Aking iniisip sa tuwi-tuwina
Ay ang pangalan mo, mahal kong Devina;
At ang hinihiling sa bantay kong tala,
Hihinting pag-asang makapiling kita.

Kaya't hindi ako nakapagpipigil,
Iyong aking loob na nanghihilahil
Aking inihayag sayo aking giliw
Ng walang palaman at maski kasaliw.

Tandang tanda ko pa no'ng makasabay ka
Papuntang simbaha'y sinusuyo kita
Hanggang sa pagpasok ako'y sumasama
Kahit hindi alam ang gagawin sinta.

Bago nagsimula ang misa mahal ko,
Ang aking larawa'y iniabot sayo;
May sulat sa likod, sana'y nabasa mo,
Yaong pangungusap ay mula sa puso.

Di kita nakitang ako ay nilingon,
Sapagkat atens'yo'y naroong natuon
Sa isang lalaking pumasok na roon,
At sayo'y tumabi hanggang sa humapon.

At nang nagsimula'y umalis na ako,
Pagkat ako itong walang sinasanto;
Baka tuloy ako magsasang-demonyo
Sa aking nakitang katuwaan ninyo.

Hindi ko malaman kung bakit sumakit,
Nanibugho ako, ano't iyo'y salik?;
Ano nga ba ito't tila naninikip?
Lintik na pag-ibig, puso ko'y napunit!

Napaisip ako habang naglalakad
Hanggang sa isip ko'y nagkakaliwanag;
'Manibugho sayo'y hindi nararapat,'
Napatungo ako sa sariling habag.

Ilang saglit pa at akin ng pinahid
Luhang sumalimbay sa pisnging makinis
At saka nangusap ng pagkamasakit:
"Wag kang mag-alala't di ko ipipilit."

"Itong pag-ibig kong nagniningas apoy,
Nasisiguro kong hindi magluluoy;
Ngunit, kung hindi mo bayaang tumuloy,
Mas mabuti pa ang puso ko'y itaboy!"

Nang ako'y magbalik doon sa simbahan,
Sa dami ng tao'y di kita nasilayan;
Ngunit, nang tanawin sa kinauup'an,
Naroong Devina't kinaiinisan.

Nanatili ako't hindi na umalis,
Di tulad kaninang lumabas sa inis;
Ako'y umupo na at nakikisiksik,
Kahit patapos na ang misang di ibig.

Hindi ko nga ibig, pagmimisang iyon
At maging pagsamba't gano'ng pagtitipon;
Pagtayo't pagluhod di ko tinutugon,
Pagkat ako itong walang panginoon.

Araw ay lumipas mula ng masuyo,
Ika'y sinubuka't nang hindi malugo
Itong aking pusong namalaging bigo
Sa loob ng dibdib, namugang tibo.

Iyong naging tugon ay nakakapaso,
Masakit isipi't maging ipupuso;
Yaong tumatama'y animoy palaso,
Narok sa dibdib, sugat aking tamo!

Sa kabila niyo'y di pa rin sumuko,
Tanging ikaw pa rin ang pinipintuho;
Kaya't wag isiping ito'y isang laro,
Pag-ibig kong ito'y hindi isang biro.

Hanggang sa dumating gabing aking asam,
Sa lilim ng mangga, bago ang sayawan
Ay iyong inamin ang nararamdaman,
Ating tagpong iyo'y di malilimutan.

Ipinagtapat mo na ika'y may gusto,
Ngunit di matugon itong aking puso,
Sapagkat ikaw ay mayroon ng nobyo
Di mo kayang iwa't ayaw **** manloko.

Aking naging tugon sa iyong sinabi,
Ay handang maghintay at mamamalagi
Hanggang sa panahong ikaw ay mahuli,
Makita't malamang di na nakatali.

Sa mukha'y nakita, matamis na ngiti
Niyong Mona Lisang, pinta ni Da Vinci;
Ako'y natigilan ilan pang sandali,
Nang aking matanaw, gandang natatangi.

Bago pa nag-umpisa'y pumasok na tayo,
Sa hinaraya kong dakilang palasyo,
At sa lilingkuran tayo ay naupo,
Niyong maliwanag, loob ng himnasyo.

At nang magsimulang musika'y tumugtog,
Ika'y namaalam at para dumulog
doon sa bulwaga't makikitatsulok,
ng sayaw sa indak dulot ng indayog.

Bago pa marating ang gitnang bulwagan,
Ako'y sumunod na't di ka nilubayan
Hangga't di pumayag sa 'king kagustuhan
Na maisayaw ka at makasaliwan.

Lumipas ang gabi't umaga'y sumapit,
Ang araw at linggo'y tila naging saglit;
Ako'y nagtataka't biglang napaisip,
Ano at ang oras ay mukhang bumilis.

Hanggang isang gabi nang aking tanungin,
Sa iyo, o, mahal kung bibigyang pansin;
Hanggang kailan mo pagdudurusahin;
May pag-asa pa bang nadama'y diringgin?

Iyong naging sagot sa katanungan ko:
"Di na magdurusa't ngayo'y maging tayo."
Ang rurok ng saya ay aking natamo,
Lalo pa't sinabing mahal mo rin ako.

Sa kadahilanang gustong masiguro,
Aking naitanong kung iyo'y totoo;
Baka mo lang kasi ako'y binibiro,
At kung maniwala'y sugatan ang puso.

Iyong ibinalik, ating gunitain,
Doon sa manggahan 'sang gabing madilim;
Ipinagtapat mo ang iyong damdamin,
Ngunit, di nagawang puso ko'y tugunin.

Pagkat mayroon kang sintang iniibig,
Iisang lalaking namugad sa dibdib;
Di mo maloloko't iyong inihasik
Sa paso ng puso't bukirin ng isip.

Pagkatapos niyo'y sinabi sa akin,
Na ating pag-ibig, manatiling lihim;
Aking naging tugo'y 'sang tangong lampahin
Pagkat aking isip, gulong-gulo man din.

"Sigurado ka ba sa'yong naging pasya?"
Ang muli kong tanong, bago naniwala
Sayo aking mahal na isang diwata,
Yaong aking ibig at pinapantasya.

Iyong naging tugon sa aking sinabi:
"Kung ayaw mo'y huwag, di ko masisisi;
Ano pa't puso mo'y sadyang madiskarte,
Baka may iba ng pinipintakasi."

Agad kong sinabi sa iyo mahal ko:
"Ano at kay daling ikaw ay magtampo,
Nagtanong lang nama't ako'y naniguro
Baka mo lang kasi, ako'y nilalaro.

Lumipas ang gabi't umaga'y sumapit,
Unang araw natin ay lubhang mapait,
Pagkat di nakayang ako ay lumapit,
Sayo aking sinta't ewan ko kung bakit.

Ilang sandali pa't hindi nakatiis,
Sa pagkakaupo'y tumayo't lumihis
ng landas patungo kay Musa kong ibig,
pagkat aking puso'y lubhang naligalig.

Muli kang tinanong kung pasya'y totoo,
Di na mababawi't di na mababago;
Iyong naging tugon sa katanungan ko,
Pisngi ko'y hinaplos, sabay sabing 'oo.'

Kay sarap marinig, salita **** iyon,
Iisa ang punto at maging ang layon;
Para bang lagaslas ng tubig sa balon,
Ibig kong pakinggan sa buong maghapon.

Matapos ang pasko'y siyang araw natin,
Na kung gunitai'y araw na inamin,
tinugon ang puso at binigyang pansin,
at saka sinabing, ako'y mahal mo rin.

Aking gabing iyo'y narurok ang saya,
Ngiti niyong buwa'y nakakahalina;
Ibig kong isulat ay isang pantasya,
At ikaw Devina, yaong engkantada.

Araw'y nangaglipas, daho'y nangalaglag,
Ano at ang oras tila naging iglap;
Siyang araw natin ay muling lumapag,
Ano at ang panaho'y tila naging lundag.

Iyong regalo mo'y hindi malimutan,
At maging pagbating ibig kong pakinggan,
Sa bawat umagang araw'y sumisilang
At kung maaari'y mapawalang-hanggan.

Ngunit nang magdaan ilang araw't linggo,
Naging malungkuti't di na palakibo;
Puso ko'y mistula isang boteng tibo,
Nabiyak sa dusa nang itatuwa mo.

Sa tuwi-tuwina'y napaisip ako,
Talaga nga kayang tapat ang puso mo?;
Ulo ko'y sasabog, bulkang Pinatubo,
Bakit ba't isip ko'y nagkakaganito?

Ilang araw kitang hindi tinawagan,
Pagkat labis akong nagdusa't nagdamdam;
Malakas kong loob ay di nilubayan
Ng kapighatia't maging kalungkutan.

Tayo nga'y mayroong isang kasunduan,
Di maikaila't sinasang-ayunan
Ngunit, ang itat'wa'y di makatarungan,
Alalahanin **** ako'y nasasaktan.

Ako'y wag itulad sa makinang robot
Na di nakaramdam maski anong kirot;
Ako ay may pusong nakakatilaok,
Pumipintig baga'y putak ng 'sang manok.

Kaya't nang sadyain sa tinutuluyan,
Ika'y kinausap at pinagsabihang:
"Sakaling darating ating hiwalayan,
Huwag magpaloko sa kalalakihan.

At saka-sakaling sayo'y may  manligaw,
Isipin mo muna't wag agad pumataw;
Pasya'y siguruhin bago mo ibitaw,
Ang iyong salita, nang di ka maligaw."

Unang halik nati'y hindi malimutan,
At kahit na yao'y isang nakaw lamang,
Pangyayaring iyo'y di makaligtaan,
Naging saksi natin ay ang Taguisian.

Tila ba talulot ng isang bulaklak
Labi **** sa akin na nangangagtapat;
Animo'y pabango yaong halimuyak,
Ng iyong hiningang sa halik nangganyak.

Ika-labinlima, araw ng Pebrero,
Hindi malimutan ating naging tagpo;
Sa iyong tuluya'y nagkasama tayo,
Doon sa Kwek Kwekan, nagdiwang ang puso.

Ako'y isang taong lubhang maramdamin,
Ang hapdi at kirot siyang tinitiim;
Puso ko'y tila ba 'sang pagong patpatin,
Sa loob ng dibdib sakit ang kapiling.

Kaya't nang makitang may kasamang iba,
Marahang lumason sa puso ko sinta
Ay ang panibugho't sakit na nadama;
At para maglaho, alak ay tinungga.

Sa ika-tatlumpu, na araw ng Marso,
Akin pang naalala pagbisita sayo,
Sa inyong tahana't mapayapang baryo,
Nagmano pa ako sa ama't ina mo.

Ibig kong ang lahat ay di na magtapos,
Masasayang araw nating lumalagos
Sa isip, sa puso't maging sa malamyos,
Na kantahi't tulang aking inihandog.

Ngunit, nang lumipas ang ika-limang araw
mula nang makita't sa inyo'y madalaw
ay isang mensahe ang lubhang gumunaw
sa aking damdami't marahang tumunaw.

Animo'y balaraw yaong tumatama,
Nang ang mensahe mo ay aking nabasa;
Gusto kong umiyak, gusto kong magwala,
Ngunit, anong saysay gayung wala na nga?

Kung isaulan ko itong aking luha,
Masasayang lama't walang mapapala;
Kaya't kahit ibig, ako ay tumawa,
Wag lamang masadlak yaong pagdurusa.

Kung ang kalayaa'y siyang ibig sinta,
At ang saktan ako'y ikaliligaya
Aba'y payag ako't ikaw na bahala,
Basta lang ang akin ika'y liligaya.

Kay sakit isiping tayo ay hindi na,
Ngunit, kung ito man ang itinadhana,
Aba'y pag-ibig ko't pag-ibig mo sinta,
Di makakahadlang sa ibig sumila.

Mahal ko paalam sa ating pag-ibig,
Mahal ko paalam, kahit na masakit;
Mga alaala'y huwag ng ibalik,
Burahin ng lahat sa puso at isip.


~WAKAS~

Mga pangako **** nakakaakit,
Mga pangako **** nagpapangiti saakin.
Ang pangako mo saakin na "Hindi kita iiwan."
Ang pangako mo saakin na "Hindi kita kayang saktan."
Ang pangako mo saakin na "Tiwala lang sabay tayong tatanda."
Ang pangako mo saakin na "Tayo'y magpapakasal pa at bubuo ng masayang pamilya."
Ang pangako mo saakin na "Ikaw lang at wala ng iba."
Ngunit bakit? Bakit lahat ng pangako mo ay napako? Nasaan ka nung mga panahong nahihirapan na ako? Nasaan ka nung mga panahong kailangan ko ng atensyon mo? Nasaan ka nung mga panahong kailangan ko ng iyong oras? Pasensya na kung maraming tanong na sumasagi sa aking isipan. Pagkagising ko may iba ka na pala di mo manlang nabanggit saakin sobra akong nalungkot nung mga panahong iyon.

Napakatanga ko dahil ako'y naniwala sa mga matatamis **** salita.
Napakatanga ko dahil minahal pa kita.
Napakatanga ko talaga! Bakit pa kasi kita nakilala?
Ang hirap kalimutan ng mga masayang ala-ala nating dalawa, Napakasakit! Sobra parang tumigil ang aking mundo simula ng ika'y nawala.

Naalala ko pa noon lagi mo akong pinapangiti sa tuwing ako'y malungkot.
Lagi mo akong dinadamayan sa aking mga problema.
Lagi mo akong kinukulit at nilalambing.
Miss ko na ang mga panahong iyon, Yung mga panahon na napakasaya nating dalawa para bang wala na tayong pakealam sa mundo.

Bakit ganon? Bakit sa isang iglap bigla nalang itong nawasak?
Bigla ka nalang nawala ng parang bula.
Bakit naging kabaliktaran ang lahat?
Bakit bigla mo nalang ako iniwan ng walang dahilan?

Hindi ko na namalayan na may tumulo na palang luha sa aking mga mata.
Bakit kasi iniisip pa kita?
Bakit hindi ko parin matanggap ang nakaraan?
Bakit hindi parin kita makalimutan?
Ang hirap hirap **** kalimutan! Bakit?
Naiinis ako sa sarili ko dahil hanggang ngayon nagpapakatanga parin ako sayo!
Masaya ka na sa piling ng iba diba? Hindi ko na guguluhin pa.

Kitang-kita ko sa iyong mata kung gaano ka kasaya sa piling niya,
Kung gaano mo siya kamahal,
Kung gaano mo sya iniingatan.
Katulad ng pagtrato mo saakin dati.
Bakit kasi ikaw parin?
Ikaw parin yung taong mahal ko?
Diba dapat na kitang kalimutan katulad ng paglimot mo saakin?
Kelan ba kasi ako mamumulat sa katotohanan na wala na tayo?
Kelan ba ako makakalimot?

Hanggang ala-ala nalang ba ang lahat?

Ilang beses ko na bang sinabi
na hinding hindi na magyoyosi.
Tila sindami na ulan noong Hunyo.
Pero bakit ganito wala pang pinagbago.

Walang pinagbago gaya ng nararamdaman ko.
Alam kong isang malaking kahangalan na sabihin na ikaw parin ay mahal ko.
Marahil nga, katangan ito.

Mga patak ng ulan ang nagpapaalala
Sa mga kahapon na ikaw ay kapiling at kasama.
Nalulunod ako, nalulunod sa katahimikan.
Katahimikan sa sunod sunod na patak ng ulan.

Sa tuwing umuulan,
Sinasambit nito ang iyong pangalan.
Sinasambit ang mga pangako at mga alaaang hindi kailan man makakalimutan.

Mahal kita, mahal mo ako.
Yan ang mga salitang naniwala ako.
Sinabi ko at sinabi mo.
Pero sa isang iglap, nasaan na tayo?

Sadya bang nakakaadik
Ang nikotin sa ngala-ngala at gilagid?
O sadya lang makulit at pasaway
Ang aking paglapit?

Sa yosing siyang sumagip
Sa damdaming pinuno ng sakit
Pinuno ng hinagpis at lungkot
Mula ng madurog ang pusong nakakapit
Sa sumpaang sa tadhana ay sumabit.

Naaalala mo pa ba
ang ating mga pangako?
Na ikaw ang siyang mamahalin hangang sa maging upos ang buhay at hininga ay sumuko.


Nagsimula ang lahat ng ikaw ay lumisan
Ang pinakamadilim na yugto sa puso at isipan
May mga bagay talaga na walang kasagutan
Isa na dito ay ang paglayo, mundo ay tinakasan

Mula nang ikaw ay nawala
sa bisyo ako ay nakipisan.
Kasama sa magdamagan
nang sakit ay mabawasan

Hindi madali nang ikaw ay nawala
Hindi ganun kadali na ikaw ay kalimutan
Parang isang kanta na paulit ulit
Bawat kataga sinasambit ang iyong pangalan.
Pangalan at katagang walang katapusan.

Bawat hithit bawat buga
Ang usok ay siyang sa akin ang nagpapaalala ng iyong wangis at itsura.
Sa bawat buga.
Nakikita ko ang iyong mukha.
At sa isang iglap mawawala.

Pero ngayong kaya ko na.
Bakit ang bisyo di na maisara?
Sadya bang nasanay na?
O dahil hinihintay ka pa?

Susugod na sa bilang ng tatlo
Isa… Dalawa… Tatlo…
Sugod

Ang giyera ay nagsimula
Ilabas na ang mga baril at sandata
Ilabas na ang mga kanyon at bomba
Ang mga tauhan at ang mga preda

Magsisimula na ang giyera

GIYERA
Na tungkol sa pagbabalik wikang filipino
Na minsan nang ipinagmalaki ng ating bansa
At ngayon ay ikinahihiya at itinatago na lamang
Na minsan nang ipinagmaybang at itinangkilik
At ngayon ay naiwan lang at tinangay na
Ninakaw ng mga dayuhan

Nang ito ay mawala ay bigla mo na lamang pinalitan
Humanap ng iba sa paligid
At sa katiyakan ay nakahanap ka nga

Nahanap mo ang ingles
Kaya’t ikaw ay humanap ng sabon na magpapaputi
Kinuskos ng kinuskos ng matagal ngunit di gumana
Kumuha ng puting pampintura
Kinulayan ang sarili
Hindi lang ang kulay ng buhok ang nagiging artipisyal
Pati na rin ang kulay ng sariling balat

Ngunit sa isang iglap ay ikaw ay nagsawa na
Sa mumunting kulay na lagi nang nakikita
Naisipan **** maglibot pa
At lumibot ka pa

Nahanap mo ang koreano na nagsasabi ng
“Hart Hart Saranghaeyo oppa”
Kaya’t ikaw ay kumuha ng papel
At nag-aral ng wikang banyaga
Ngayon ay napakanta ka na rin ng kantahin
Na kahit ikaw ay hindi makaintidi
Pero kinakanta mo dahil nakakatuwa
Hindi ba?

Hindi nagtagal ay nagsawa ka
Sa mga kantahang hindi mo rin maintindihan
Kaya’t naglakbay ka pa
Naglakbay ka hanggang sa wala
Naglakbay ka hanggang sa ang araw ay dumilim at unti-unting pinalitan ng tala

Napagod ka

Napagod ka sa kahahanap ng bagay na hindi naman mapapasaiyo
Nakahanap ka nga pero hindi naman ito sa dugo mo ay itinatanggap
Nabigyan ka ng sagot na ang hinahanap mo ay
Nasa’yo na mismo
Hindi mo na kailangan humanap ng iba pa
Dahil ang wikang hinahanap mo ay nakabihag lamang

Ibinihag ito ng mga espanyol sa dulo ng puso mo
Para mapigilan ang pagbabago
Pagbabago na makakasira ng kaisipang kolonyal na nagsasabing
Ako ang piliin mo dahil dayuhan ako
Itinatatak sa isip mo

Laging magiging sosyal ang banyaga
Laging magiging bulok ang sariling wika
Laging magiging sosyal ang banyaga
Laging magiging bulok ang sariling wika

Nagtataka na ako sa iyo
Ang sarili **** wika ay nakabaon lamang sa puso **** nakakandado
Nasayo naman ang susi pero pilit **** isinasarado

Ano

nga ba ang pumipigil sa’yo

Handa na ako
Sa aking pagsuko

Pagsuko
Hindi dahil natalo ako
Pero dahil idinedeklara ko na ang aking pagkapanalo
Isusuko ko na ang mga sandata
Isusuko ko na ang giyera

Inaanyayaan kita
Sabay sabay tayo
Magkahawak ang kamay at hindi kakailanganing bumitaw at maghiwalay
Sama-samang baguhin ang mundo gamit ang sariling wika

Buksan ang nakakandadong puso
At doon ay makikita mo ang sedula

Hawak ko na ang sedula

Hawak ko na ang sedula
Ng pagkabilanggo ng wikang filipino
Handa na akong palayain ito at gamitin para sa pagbabago
Ang dating linya ay magbabago

Laging magiging sosyal ang sariling wika
Laging magiging sosyal ang sariling wika
Laging magiging sosyal ang sariling wika
Laging magiging sosyal ang sariling wika

Susuko na sa bilang ng tatlo
Isa. Dalawa. Tatlo.
Suko

Tapos na ang giyera

Habang ang oras ay dumadaan
Ako'y nag-iipon ng tapang sa katawan
Upang mailabas ang nadarama
At sa isang iglap, may himala
Tila naghelera ang mga tala
Na sa aking paghinga
Ang aking bibig ay bumuka
Sa wakas, nasabi ko na
Habang nakatitig sa iyong mga mata
Ang aking matagal na kinimkim
Ang aking kaisa-isang lihim
Ang matagal ko nang nais wikain
Ay narinig mo na mula sa akin
Ngunit bakit ganyan ang reaksyon mo
Natawa ka, na parang ako'y nagbibiro
At narinig ko mula sa iyong mga labi
Mga salitang hindi ko mawari
Para bang nawalan ng pag-asa
Dahil nung sinabi ko na mahal kita
Hinawakan mo ang aking kamay
At ang sagot mo lamang ay
Huli na, dati minahal kita
Pero ngayon, hindi na
Tapos bigla kang ngumiti
Sabi mo'y ako'y nalilito lamang, nagkakamali
Niyakap mo ako at binulungan
Hindi mo ako paaasahin, gaya ng ginawa ko sayo noong nakaraan

nagsimula sa simpleng kamustahan,
nagkakilala't nagkamabutihan,
'di inakalang lalalim,
ang pag-iibigang akala'y tunay.

dumaan ang ilang araw,
umaga, tanghali at gabi,
ikaw ang tanging kausap,
laging sa isip kahit 'di man matanaw.

habang tumatagal ay,
palalim ng palalim ang nadarama,
puso ko'y patay na patay,
sa'yong pagkataong ubod ng ganda.

ngunit sa isang iglap,
wala pang dalawang kurap,
ako'y iyong nilisan,
at 'di na binalikan.

'yun pala ikaw ay,
may iniirog nang kay tagal,
'di mawari ang nadama,
ako'y tila nasaktan.

akala ko ay ika'y akin,
'pagkat ako'y paga-ari mo,
akala'y parehas ng nadarama,
'yun pala'y nagkamali lamang ako.

kailan kaya kita malilimutan,
at 'di na iisipin pa,
inalay na pagmamahal,
akala'y masusuklian na.

Tagu - taguan, maliwanag ang buwan
Pagbilang Kong Tatlo, wala na akong nararamdaman!
Isa—
ito na Ang huling patak ng aking mga luha
At pangako di na ako muli pang magpapakita
Pagkat mahal, ika'y akin nang pinapalaya
Alam ko naman kasing napaglaruan lang tayo ng tadhana,
Minsan kasi, naglaro si kupido ng kanyang pana
At sumakto Ang araw na yun sa una nating pagkikita
Tinamaan ako,tinamaan ka rin yata?—
Mahal Ang alam ko lang kasi noon, mahal natin Ang isa't isa
At makulay Ang mundo!
Mundong binuo nating dalawa.
Bihira man Ang relasyong katulad ng sa atin,
Pero gagawin ko ang lahat wag ka lang mawala sa akin
Marami mang problema Ang ating pinagdaanan,
At sa kuwento natin marami man tayong nakalaban—
Parang senaryo sa pelikula,
maraming naki-eksena
Pero love story natin 'to at tayo Ang mga bida
Kaya't sa bandang huli,kamay mo pa rin Ang aking hawak
Masaya pa tayo't sabay na humahalakhak
Hanggang sa...
Dalawa—
Dumating siya sa buhay mo
At sa isang iglap,naitsapuwera ako!
Nalunod man ang puso sa selos
Ngunit pilit ko iyong iginapos
Pagkat relasyon nati'y gusto Ko pang maayos
At wag 'tong maputol, wag 'tong matapos.
Pero nakakapagod maghabol sa taong mabilis tumakbo,
Nagmimistula lang akong isang mumunting aso
Naghihintay kung kailan mapapansin
Naghihitay kung Kailan mamahalin
Kaya napilitan akong isuko ka,
Napilitan akong bitiwan ka
Kase una sa lahat—alam Kong sa kanya ka sasaya
Siya na Ang makakapagbigay sa iyo ng ligaya
Ng kilig,Ng mga ngiti at tawa—
Mga Bagay na bihira ko nang mamasdan
At Alam Kong sa kanya mo nalang mararamdaman
Kaya Tatlo—
Paalam.
Salitang di ko sana gustong bitiwan
Pero sadyang kinakailangan
Hindi ko man gusto na ika'y iwanan
Ngunit marahil,ito na Ang ating hangganan.
Pagod na ako mahal sana'y maintindihan
Dahil kung ipipilit ko pa'y pareho lang tayong masasaktan
Mahal kita tandaan mo yan.
Kaya Dito ko na tatapusin Ang ating kuwento,aking sinta
Ang libro ng pag-ibig nati'y akin nang isasara
Masakit man Ang ating naging pagtatapos
Siguradong sa puso ng magbabasa,ito ay tatagos
Tapos na akong magbilang ng numero
At gaya ng ipinangako ko—
Pagsapit ko ng Tatlo,
Ibibigay na kita sa kanya ng buo
Paalam.

Sa Pagsabay sa daloy ng buhay
Masaya kung may kaagapay
Kasama sa bawat paglakbay
Ng mga paang nais lamang na may karamay

Subalit ang lahat ay di ganun kadali
Ako ay iniwan dahil lamang sa pagkakamali
Sa Isang iglap, kasiyahan sa aki'y binawi
Saan nga ba mapupunta ang puso kong sawi

Ngunit Mag-isa man ay hindi dapat huminto
Sa laro ng buhay ay patuloy lang sa pagtakbo
Sa bawat pagsubok, mag isa man ay hindi susuko
Madapa man at walang tumulong, lalaban pa rin ako

Sa hinagpis ni inang kalikasan
Tila tayo ngayo'y napaparusahan
Sa paglaganap ng epidemya na mahirap lunasan
Buong mundo ngayon ay nahihirapan

Sa kalamidad at krisis na ngayo'y ating hinaharap
Na napakasakit at sadyang masaklap
Sangkatauha'y  ngayon ay naghihirap
Buhay ng isang tao'y kayang mawala sa isang iglap

Ngunit kung sa atin ito'y isang salot
Sa inang kalikasan ito'y nagsilbing gamot
Na tila tayong mga tao ang totoong salot
Dahil sa pagkasira ng ating mundo na tayo ang may dulot

Naway sana ito'y magsilbing isang aral na ating matutunan
Inang kalikasan atin mahalin at pahalagahan
Dahil itong mundo'y ating tahanan
Kaya dapat lang natin itong pag ingatan.

Ang mensahe ko sa pamahalaan,
Pakiusap wag niyo kaming gulangan
Pagkat di naman kayo dayuhan,
Para magkaroon ng pusong gahaman

Huwag niyo sanang ibulsa ang pondo
Na pagmamay - ari naming mga pilipino
Pagkat pinaghirapan namin ito,
Dugo't pawis puhunan diyan,para may maibayad sa inyo

Ano ang silbi ng mga slogan
at mungkahi nihong patakaran
Noong nakaraang halalan?
Yun ba ay agad nakalimutan?

Di ba't marami kayong pangako
Na sabi niyo'y di mapapako?
Nasaan na ang mga ito?
Naglaho ba kasama ng bagyo?

Nasaan na ang inyong sinasabi
Na bukambibig niyo palagi
"Kung walang kurap,walang mahirap"
Nakalimutan niyo ba sa isang iglap?

Ito pa nga ang isa,
Tila mas maganda sa nauna
"Ang tuwid na daan"
Eh puro liko naman ang nasa pamahalaan!

Alam niyo di dapat pilipino
Ang itawag sa mga tulad niyo
Pagkat kayo'y may pusong dayo
Pawang mga gahaman at tuso

Para kayong espanyol na dayuhan,
Kinakamkam ang aming pinaghirapan
mababait lang kapag may kailangan
Lalong - lalo na sa araw ng halalan

Pwede rin kayong maging amerikano
Mayaman nga,panot naman ang ulo
Maaari ring maging hapon,
Na nagpasakit nang ating kahapon

Bakit ko ito sinasabi?
Para malaman niyo ang mali,
Baka sakaling kayo'y magbago,
Para pilipinas,mag-iba ang takbo

Wala sanang tamaan dito sa nilalaman,
Pagkat ito ay karapatan:
Ang maipahayag ang nilalaman,
Nitong damdamin ko at isipan..

Sa Isang Pitik ng Daliri
Lahat ay para bang binawi
Ang haliging pilit binuo
Ng tapang, tibay at tipuno
Sa paniwalang angking tatag
Kahit kay kupido di natinag

Sa isang pitik ng daliri
Sa puso ko ikaw na'ng naghari
Napuno na ng agam agam
Aking isip at pakiramdam
Sa utak ko'y hindi maaari
Ngunit puso! Ano ang nagyari?

O tadhana labis namang nagbiro
Damdaming  ito nais nang isuko
Ngunit ngiti mo lang kahit palihim
Labis nang pasalamat ng taimtim
Bawat sulyap mo'y may bahid ng langit
Naway sa sunod yakap mo'ng makamit

Sa isang iglap ng orasan
Ganap ngang d ko inasahan
Tinanggap mo aking pag ibig
Puso't isip walang maikabig
Laman ka ng aking panaginip
Sagot ka sa aking pagkainip

Sa isang pitik ng daliri
Panaginip...naging kakampi
Panaginip ang tanging paraan
Masilayan lang iyong daanan
Sa panaginip, aking hiling
Makasama ka sa aking piling

Ito ang umagang
Nanaisin kong huminto muna ang Araw nang saglit
Kung pwede bang manatili muna Sya
At ako’y hayaang pagmasdan
Ang kanyang kariktan.

Nais kong bumilad sa sinag ng Araw
At magpasakop sa Liwanag Nyang taglay
Nais kong malusaw ang bawat kamalian,
Ang bawat pagkukunwari..
Pagkat ayoko na..
Ayoko nang magpanggap pa..
Na kaya kong mag-isa
Mag-isa na wala ang mga kamay Nya
Ang mga gabay Nya
Na maging sa gabi’y
Nasisilayan ko pa rin
Ang kanyang anino sa aking pagpikit.

Gusto kong huminto ang Araw,
At ako’y makita Nya..
Kahit isang iglap..
Kahit isang saglit lang..
Kung pwede lang..
Wag Mo akong Iwan
Na sa gabi’y
Ikaw ang magbigay Ilaw sa aking landas
At ako’y yakapin
At ang Iyong sinag
Ang magsisilbing lakas
Sa bawat pagbangon ko sa Umaga..

Sayo ako magsisimula,
At ayokong ito’y magwakas
Na para bang nalimot ko
Ang lahat ng mga misteryong
Iyong ipinakita
Iyong ipanaranas.

Ayokong dumating sa katapusan
Na ako’y walang muang
Na Ikaw ang aking Simula..
Ayokong magtagpo tayo
Sa gitna ng aking mga kamalian —
Mga kamaliang hindi ko itinama
Kahit na pinagbuksan Mo na ako
Sa panibagong Umaga.

Kung ang bawat araw na lumilipas
Ay siya ring mga pahina ng aking buhay,
Bakit pa..
Bakit ko pa hahayaang
Dilim ang magsilbing umaga?
Kung Ikaw naman ang tunay na Simula ng lahat..
Kung landas ko nama’y
Kayang-kaya **** bigyang liwanag
At lahat ng masasaklawan ng aking mga mata
Ay simbolo ng Iyong paghahari.
Lilikumin Mo ang lahat
Gamit ang Iyong Liwanag
At ang lahat ng mga naggising
Buhat sa pagkakahimbing
At mga bangungot na tila walang katapusan
Ay sabay-sabay na babangon
At lalakad sa Liwanag na Iyong hain.

Masisilayan ko rin ang mga ngiti
Ng pagpupunyagi at tagumpay
Na walang balot ng anumang pagkukunwari,
Walang tampo’t galit
Na bumabalot sa bawat katauhan
Kung saan hubad ang lahat
Ngunit tanggap Mo ang lahat
Ang lahat ng mga nabago ng Iyong Liwanag
Ay kusang sisibol at uusbong
Ng may papuri at hindi parang
Mga paupos na kandila
Na nauubusan rin ng lakas.
Ngunit sila’y tila mga tanim
Na Iyong dinidiligan sa bawat araw —
Mga ginintuang araw
Na hindi gaya ngayong kukupas din..

Balang araw, ang lahat ng salitang
Mamumutawi sa bawat labi’y
May iisang sigaw
May iisang palamuti na ibabandera
At susuko sa Iyong kabutihan.
Ang bawat nilalang
Ay mabinihag sa Iyong kaluwalhatian
At hindi na..
Hindi na mauubusan pa ng Liwanag,
Ikaw mismo ang magkukusang
Punasan ang mga matang lumuluha,
Lumuluha buhat sa paghihintay..
Pagkat nariyan ka na..
Nariyan na ang Iyong kaligtasan.

Ikaw, sa bawat oras
Sa bawat sandali’y
Ikaw pa rin ang maging dahilan
Ng pagtibok ng akibg puso
Ang maging sigaw
Ng aking napapaos na lalamunan.
Ikaw ang maging dahilan..
Ng aking pagtaas ng kamay
At sa ere’y hindi Mo ako iiwan,
Ni hindi Mo ako kinalimutan..
Ikaw, ang Araw at Gabi..
Sayo ang aking papuri!

Pag-ibig ang naging sanhi
Ng mga luhang dala ng sakit
At pagkawasak ng pusong
Matagal na iningatan,
Sa isang iglap ay muling nasaktan.

Pag-ibig ang naging dahilan
Ng labis na pangamba ng pusong luhaan
Kung kaya't inakalang 'di na magmamahal
Ngunit muli ay aking napatunayan
Pag-ibig muli ang nagbigay-daan.

Pag-ibig, hinanap ko kahit saan
Tiwala, ibinigay ngunit hindi man lang nasuklian
Hindi mawari kung bakit lagi na lang
Ang sabi nila'y pag-ibig ang sagot sa pusong nalulumbay
Pero bakit di masumpungan, ano ba ang aking taglay?

Pag-ibig na hindi ko naisip na darating pa
Isang araw ng ika'y aking makilala
Pinilit kong ipinid ang pusong takot na
Nagmatigas man ang puso, pero sa hindi inaakala
Isip na ang nagpasya na pagbigyan pa
Pag-ibig, hindi ko alam na nariyan ka na pala.

Alam kong mahirap hulihin ang puso
Lalo pa't ito'y nababalot na ng galit at takot
Ngunit hindi mo pinansin ang lahat ng ito
Ipinagpatuloy pa rin dahil mukhang alam na alam mo
Na ikaw ay para sa'kin, at ako'y para sa'yo.

Natakot akong mahalin ka dahil ilang beses nang lumuha
At nangako sa sarili na hindi na ito mauulit pa
Ang muli pang masaktan ay 'di na makakaya
Ngunit ang sabi mo nga ay ibang iba ka
Kung kaya't pinagbigyan ang iyong pusong umaasa.

Tinanggap ko ang pag-ibig na iyong inialay
Hinayaan kong ang ating mga damdami'y magkapalagay
Binuksang muli ang puso kahit alam kong may takot pa
Pinili kong papasukin ka dahil aking nakita
Sa iyong mga mata ay may pagtingin na kakaiba.

Pag-ibig, hindi ko alam kung kailan ako naging handa
Pero para sa iyo, nagpasya akong muling maging malaya
Mula sa mapait na nakaraan na siyang bumalakid
Ngayo'y natagpuan ka, at muli kong nabatid
Kung paanong maging masaya sa piling ng isang tunay na umiibig.

Salamat, dahil nariyan ka na.
Salamat, dahil sinagip mo ang pusong wasak na wasak na.
Salamat, dahil muli kong nadama ang tunay na pagmamahal.
Salamat, dahil naramdaman kong ako'y mahalaga pa.
Salamat, dahil natuklasan kong maaari pa akong lumigaya.

Pag-ibig, kaya na kitang ibigay muli
Sa isang espesyal na tao na sa aki'y muling nagpangiti
Pag-ibig na buo, tapat, wagas at dalisay
Isusukli sa pusong nagmamahal sa akin ng tunay
Hindi magdadalawang-isip na ibigay ang buong puso
Sa taong minahal at tinanggap kung sino ako.

Pag-ibig, kaysarap **** madama
Lalo pa't ramdam kong ayaw ko nang umibig pa sa iba
Natagpuan na ang taong nais kong makasama
Hanggang sa pinakahuli kong hininga
Na hiram sa Diyos na sa atin ay  lumikha.

Tayo ang laman ng kwento ng Maykapal
Pinagtagpo upang maging patunay na may totoong pagmamahal
Pinaranas man sa atin noon ang sakit na dulot ng pag-ibig
Ang nakaraan ay hindi na muling manunumbalik
Dahil sa isa't isa, pag-ibig lang ang mamumutawi.

Pag-ibig, ikaw, ako at ang Diyos
Sa atin iikot ang kwento hanggang matapos
Sa piling ng Maykapal, kamay ko'y hawakan lang
Hindi ako bibitaw hanggang sa dulo ng walang hanggan
Sa'yo lang ang pag-ibig ko, sa'yo lang, aking mahal.

Sa sigaw ng isip ay nais makalaya
Ngunit katunggali niya ay magaling na mandaraya
Hanggang kailan mo nanaisin ang lumaya?
Tanong ko habang naka ngiting masaya

Hindi nga niya kailanman maililihim
Ang totoong timpla ng damdamin
Ngunit kung ako ang papipiliin?
Hirap niya sa isang iglap ay nais ko'ng burahin

Tunay nga na siya ay magaling
Dumi ng iba ay kayang alisin
Ngunit sa sarili pag-dating
Mantsa ay hindi kayang tanggalin

Tunay na kulay nga niya'y itim
Siya'y nagkukubli sa anyong mahinhin
Siya nga ito'ng nakaharap sa akin
anyo ng lalaki sa salamin

At sa t'wing pag-bungad ng umagang maawain
Madalas siyang magtago sa lilim
At kasabay ng pag-agaw ng dilim
Sa lungkot nagdudusa ang kanyang damdamin

ano pa nga ba ang tangan     ng haraya
kundi ang langitngit ng katahimikan,

na sa isang sulok lamang ay mahahawakan hindi
ang puso: sa isang iglap, pagsasatubig.

puspos ng liwanag ang lupa. Muling pagtatangkilik
sa sukal ng dilim.

hindi alam ng hangin ang pangako ng paghilom.
hindi banaag ng kahapon ang bukas.
pipikit na lamang ba’t walang pagtangis,

na sa dulo man ay marapatin, kung tayo’y papel,
     ay mapupunit na lamang
ba sa mga kuko ng marupok na sandali?

sa unang sulyap, nabago mo lahat
sa unang isang oras, isang iglap
ako ay iyong iyo na

sa sandaling nakita ang sinag sa iyong mga ngiti
nagbubunyi ang mga matang naaakit
sa mga sulyap nating nagsasalit
di ko inasahang mananatili

patawarin; di ko na mai-alis
ang titig ko’y wari’y di mo na nais
di na matiis ikaw sulyapan pa
sana’y di na ito matapos pa

ang sandaling nakita ang sinag sa iyong mga ngiti
nagbunyi ang mga matang naakit
sa mga sulyap nating nagsalit
di ko inasahang nanatili.

Sa lumbay at lungkot,
Sa mga panahong nababalot ng poot,
Sa mga panahong tahimik ang 'king mundo,
Sa mga panahong malalim ang iniisip ko.

Hinahanap-hanap ka,
Sa iyong mga piyesa,
Ngunit hindi ko na mahagilap,
Mga tulang sa akin unang yumakap.

Yakap na kay sarap,
Yakap na hinahanap-hanap,
Yakap na puno ng kalinga,
Yakap na sa aki'y nagpadama.

Bakit, bakit nawala?
Sa isang iglap, bigla-bigla,
Anong nangyari?
Sa manunulat na sa aki'y natatangi.

Sanay maabot ng aking mga salita,
Maging tulay ang aking mga tula,
At sa iyong lumbay, madama sana ang kalinga ko,
Dahil ako naman ang yayakap sa'yo.

Kailan mo kaya mapapansin
Ang isang katulad ko
Parati na lang hanggang tingin
Ang abot kaya ko

Makausap ka'y di ko magawa sapagkat nahihiya
Maraming tao ang nakapaligid sayo
Isang tingin, isang iglap
Ika'y maglalaho

Maaari na ba 'kong magsulat muli?
Wala nang pagkakaiba ang pula at puti
Sa dilim na bumabalot unti-unti
Lalamunin ng dagat ang buhanginan
at tatapyasin ng hangin magulo kong isipan
Maghihimutok ang buwan sa araw na nagdaan
na hindi ka sinuyo o kinausap man lang
Aaraw na sa mga susunod pang oras
Tutuyuin ang pag-agos ng ilog na marahas
Walang direksyon ang kamay kong nanginginig
Nagniniig, sumisikip, kumakapit sa malamig na ukit
ng paghaplos ng mga mata sa larawan mo
Nagtatalo, nagpupumiglas, ang hawlang banat at butas
Lilimutin ko ang kapayapaan ng iyong mga labi
na walang sinambit na salitang ihahabi
Ang oras na hinintay upang masabi
na darating din ang huli at takipsilim
Babalutin ka't kakanlungin sa aking lambing
Hindi ka na mag-iisa't lalasapin ang ligaya
Katulad **** nalulumbay mag-isa ako dito sa'king hukay
Hawakan mo naman ako sa aking pagkakahimlay
Sa bituin **** kumikislap ako'y natatangay
Nawawalan ng malay kumakaway sa ngiti
Nawawala ang pighati't lumalaya ang mga berso
Kumakawag sa lalim ng karagatang inilimlim
Ako sa hangin na para bang inakay na naghihintay
Naghihintay pa rin at nalulumbay kung wala ka
Para bang hindi nauubusan ng salita
Lumalamang ang hiya na kahit kailan Mayroon bang sapat upang mahalin ka't hangaan ang iyong bawat galaw
Bawat perpeksyong hindi alintana ang mali
Sa inpatuwasyon ng pagkabulag ko
Hindi nakita ang pagbagsak
ng luha ng tuhod ng balikat sa kaba
Sa isang iglap naglaho ka na akala ko ba
Ako ang nang-iwan sa ginaw kong aba

Lumingon ka at panandaliang tumitig ang iyong mga mata.
Sa iglap ng pagkakatama, puso natin ay nagtugma.
Yumuko ka't mga mata'y naningningkit ng bahagya.
Pinagmasdan ko na lamang ang pagngiti mo sa sahig.
Habang ang mga tao sa iyo, sa akin, sa ating paligid.
Walang kamalay-malay sa namumuo nating pag-ibig.

Paano ka magiging kalmado?
Kung kapulisan mismo ang delikado,
Paano ka matutulog nang mahimbing?
Kung hindi ligtas sa iyong paggising.

Sinabi niyo sainyo kami ay protektado?
Pero bakit sa isang iglap may buhay na naglaho?
Mga inosenteng tao namamatay,
Walang awang pinapatay; anak, ina man o tatay.

Paano mo masasabi wag mabahala?
Kung sila mismo ang may sala,
Paano ka mabubuhay sa mundo?
Kung hindi ka na ligtas at sigurado.

Sadya yatang napakahirap
Ang kayo'y aking lapitan
Tila ang pagsasamaha'y
Mauuwi sa pangarap at di pagkakaunawaan

Barkada na nabuo sa isang samahan
Inalay na dugo't pawis ang siyang naging puhunan
Ang samaha'y nabansagan
Parang magkabayan kapag nagtulungan

Sana ang mga mali ay mairebisa
Nang ang barkada'y di mawala
Mawala sa isang iglap
Na parang ang lahat ay isang pangarap

Ang bayrus ng COVID ay tila makasalanan.
Katulad s’ya ng isang halimaw sa katahimikan,
o isang ministrong mataas ang katungkulan
na aliping tagasunod ng kanyang among si Kamatayan.
Kahit anino pa lamang n’ya’y dulot
ay lubos na takot, katulad ng pinakamadilim
sa mga gabi, o sulok ng guwang
o pinakailaliman ng karagatan.
Kumakatha sa isipan
ng mga kakila-kilabot na nilalang
at pinagagalaw sila ng sabay-sabay
nakaambang silain, lamunin
ang bawat kaluluwa, ang mga dibdib binabaklas
upang nakawin ang mga pusong malinis at wagas -
hinihigop ang lahat ng dugo, bawat patak
sinasaid ang bawat pintig ng natitirang lakas..

Malupit itong coronavirus,
isang haring espada ang batas, ang utos.
May kumakalat na ulop, ang madla’y binabalot;
walang kamalay-malay nilang nasisinghot,
orasyong buhay ka pa’y loob mabubulok.
Sa pintuan, naririnig ang katok:
isang panauhing di-kanais-nais ay gustong pumasok,
isa na namang payapang tahanan,
ang kanyang natuklasan.
Wari’y may samurai na iwinawasiwas
doon, dito, nananabas, walang habas
kapagdaka, lahat ng tila nasugatan, mga biktima
lupaypay, bagsak ay sa ospital, lugmok sa kalungkutan,
kinakapos ng hininga, unti-unting nalulunod mistula,
ng sa baga at lalamunan, ay naiipong sariling plema.

Ang pandemyang ito’y isang salaan
salamin ng lipunan,
isang digmaan, kung saan
mailap ang tagumpay at katapusan
at bawat laban, laging anong sakit, talunan.
Lahat ng uri at sinsin ng pangsala ay taglay:
pusong may kabaitan, sa walang puso’y inihihiwalay
maayos na pag-iisip, ibinubukod sa mga lutang at walwal
matatapat, angat sa mga kurakot sa mga larangan
prinsipe’t pulubi, pilosopong tunay
at mga tagasunod, makata’t mga mang-aawit.
Salaan
ng mga malubhang pagkakamali
ng nakaalpas na pagkakataon
ng mga leksyong dapat pang matutunan
ng mga landas na hindi nakita, at maling tinahak
ng daan tungo sa kaligtasan, anuman ang kanyang kahulugan,
anuman ang halagang kabayaran.

Ang pagkakaliit na bolang ito ay mamamatay na payaso
mapanghati, katulad ng isang salaming nanlalansi, nanloloko
pinag-aaway:
Hilaga laban sa Timog
Silangan laban sa Kanluran
pinakamahihirap sa mga mahihirap
itatapat sa angkan ng kamahalan
at ng mga bago’t biglang-yaman
at ang nasa gitna: Aba! Aba! Isang iglap ay sigaw
“Saan ang Hustisya?”
at hindi naambuhan ng ayuda
kayamanang munti sa panahon ng taghirap
na nang panahon ng sagana’y inismiran, sabay irap
sila umanong nagbubuwis,
bakit ngayon ay nagtitiis?
Parang sina Cain at Abel naghinagpis
Nahihiya ako. Nahihiyang labis.

Ito ang krisis. Takot ay inihahasik.
pinagsasama-sama sa iisang inayawang bayong
ang tila abuloy na pamatid-gutom
na nakamaskara bilang rilip na tulong,
lahat ng kinatatakutan -
pagkawalay,
                         pag-iisa,
kapanglawan,
                                          ­        diskriminasyon,
matinding kalungkutan,
                         pagkakasakit,
                         kamatayan . . .

Labis akong nag-aalala.
Labis akong natatakot.

nang tayo'y sumilong at hinintay na tumigil ang ulan
sumilang ang panibagong pagbugso ng nararamdaman
mga pasimpleng sulyap na naging malalim na titigan
pagdikit ng kamay na sa huli din ay naghawakan
ang dating may inarte pa sa pagyayakapan
ngayon ang tanging hiling nalang ay ika'y mahagkan
nasanay na ang mga kamay sa kani-kanilang katawan
kung saan-saang bahagi ang nahahawakan
ano kaya ang dahilan?
tikom ang bibig, ang baso'y natabig
mga saloobin na lumalabas dati'y di naman dinig
ang mga mata na tila dagat, nag-iba ang kislap
ako nama'y mabilis na nalunod sa isang iglap
palaisipan pa rin sa akin kung pareho ba ang ating emosyon
ang tambalan nating bahagi lamang ng isang kuwentong piksyon

"Ayoko na. Pagod na ako."
Oo, parang tumigil ang mundo ko.
Sa isang iglap, nawala lahat.
Pagmamakaawa hindi naging sapat.

Siguro nga mali na kinilig ako
Noong unang beses kitang kinausap.
Kinabahan ako ng todo,
Kasi lahat ng naramdaman ko totoo.

Nikka, hindi mo naman ako masisisi.
Sino bang hindi mahahalina sayo?
Kahit siya na may galit at nasaktan,
Sinabi na sayo ako'y mapapamahal.

Masaya ako na nakilala kita.
Mabuti na siguro na malaya ka na.
Pero alam mo ba, sa loob ko may nagsasabi na sana sumugal ka sakin.
Hayaan mo, sakin nalang yun.

Isa akong sinungaling.
Napakarami kong kasalanan sayo.
Pero isa lang ang masisigurado ko,
Sobrang mahal na mahal kita.

Pangako na ako'y narito pa rin,
Kung kailan mo ako kakailanganin.
Kahit na sobrang alanganin,
Lahat ng pait at sakit ay kakayanin.

Alam mo? Tama siguro sila Juan.
Na dapat mag-move on na ako.
Pero hindi, sigurado ako sayo eh.
Baka sa kabilang buhay maging tayo.