Aking damdamin, aking hinaing,
Dahil sa mga saloobin, mga hiling,
Bilang isang batang walang muwang,
Sa mga bagay na sa paningi'y hunghang.

Nilalaman ng aking mga tula,
Mga dinaramdam sa buhay kong payapa,
Buhay kung saan ako naging malaya,
Buhay kung saan ako ngumiti at lumuha.

Ang mga tula kong ito,
Sumasalamin sa damdamin ko,
Kaligayahan man o panibugho,
O mga nararamdaman lamang nitong puso.

Pagkat di ako sanay sa malayang taludturan,
Piniling may tugma ang hulihan,
Tugmang nagkukubli sa buong ng kwento,
Linimitahan ang mga salitang ginamit ko.

Mas gugustuhin kong itula na lamang,
'tong mga nais sabihing nakakahadlang,
Dahil sa tula, ako'y nagiging malaya,
Malayang naipabatid ang di masambit nitong dila.

Dito, puso ang pinapairal,
Paggamit ng utak matumal,
Dahil ito ang pinto ng puso ko,
Bintana ng damdamin ko,

Dito ko nalang linalabas ang gusto kong sabihin sa'yo,
Dito ko nalang linalabas pati mga pangarap ko,
Lahat ng gustong makamit at gustong maabot,
Dahil ang katotohanan, dito ko nililimot.

Ito ang mundo ko ng imahinasyon,
Salungat sa pananaw kong sa realidad sumasang-ayon,
Iniisip ang lahat ng maaaring mangyari,
Kahit na sa paningin ko, imposible.

Ito ang aking naging takbuhan,
Takbuhan sa mga panahon ng kalungkutan,
Kasama sa panahon ng kaligayahan,
At sandigan kung ako'y nag-iisa't iniwan.

Ako'y nasanay mag-isa kasama sya,
Sa lahat ng oras na walang makakasama,
Sa lahat ng oras na walang makausap na iba,
Kaming dalawa, nagbigay buhay sa isang makata.

Akin ang ideya, kanya ang paraan,
Ako'y napalapit na, kinahiligan,
Dahil dito nadama ko rin ang kaligayahan,
Sa pagsulat ng laman nitong puso't isipan.

Ito ang isa sa aking mga katauhan,
Makatang pagsusulat ay naging takbuhan,
Pagsusulat ang ginawang libangan,
Sa tula buhay ay ipinaloob, pati katapatan.

papano ba mapaparating ang nararamdaman?
kaya ko bang sasabihin saiyo ng harapan?
kung meron lang sana akong lakas ng loob
sa tamang hinala ng maling kutob

bakit sayo lang nagkaganito
sa bituwing tunay na may ganda
bakit sayo, tuluyang nagbago
may paghanga, meron ding pangamba

sinta, di ko sinasadya
may kusa itong paghanga
tadhana ang nagbadya
kaya wala akong magagawa

kung sana kaya kong umilag
kung sana di ako nalalaglag
kung sana kaya kung pumalag
kung sana ang puso di takot mabasag

paano ka ba makikilala
kung di ko kayang lumapit
saan ba to mapupunta
hangarin kailan ba makakamit
marahil masaya na sana ako na aking madinig
matamis na sagot ng malambing **** tinig

ano bang gagawin, di makalapit at di makalalayo
papano kakausapin,kung di masambit ang nais ng puso
sana bigyan ng tapang, ipadama ang pagsuyo
dahil itong naaramdaman di ko kayang isuko

hawakan mo aking mga kamay
dito sa gitna ng yakap humimlay
wag nang malumbay,pangako ko habang buhay
sayo lang iaalay ang pagibig kong tunay

hayaan nating mga mata'y makiusap
sa mga titig **** nakikihiram ng kislap
bakit dito, kung saan ako nakatinag
larawan mo ang bukod tanging lumiliwanag

tulad ka ng rosas sa pula ng labi
tulad ka ng anghel sadyang nakakabighani
sa mahabang buhok, kutis **** malambot, at tamis ng yong ngiti
wala kang katulad, anyong namumukudtangi

nilalang na tulad mo BIYAYA kang mamahalin
sa hamak na tulad ko SUMPA kitang iibigin
oh Nadine, meron pa akong dapat na hiling
kung dinig na ng diyos ang aking panalangin
oh Nadine, bulaklak ka sa hardin
wag mo sanang hayaan ako'y hanggan tingin
na sana'y pakinggan ang aking hinaing
pagkat di ko kayang mabuhay ng wala ka sa akin

Marami ang natutuwa,
Ang iba nama'y naluluha.
Mayroon namang naiinis pa,
At nagbibitaw ng maaanghang na salita.
Masisisi mo ba sila?
Amoy na amoy ang bulok na sistema.
Yaman ng bayan, saan napunta?
Aling daan ba ang susundin nila?
Nasaan ang pangakong maka-masa?
Gagalawin pa ang pera ng iba.

Pangulong hindi makasarili,
Ilaw ng bansang hindi mapupundi,
Layuning hindi naisasantabi,
Iniintindi bawat hinaing ng nakararami.
Presidenteng may katuturan ang sinasabi,
Ipinagtatanggol ang mga naapi,
Nagsusumikap na bansa'y maging mabuti,
Obligasyon sa mamamayan ang laging pinipili.

Ikaw ang dahilan kung bakit kahit gabi'y hindi pa din madilim ang kalangitan,
Para bang palaging may liwanag kapag ika'y nasisilayan,
Ikaw ang magiging sandalan ng mga takot at pangambang hindi ko mapakawalan,
Gusto kong lagi kang nandiyan, upang mga dalahi'y palaging gumaan.

Sayo ko naramdaman na kahit hindi tayo mag-usap ay nagkakaintindihan,
Yung tipong isang ngiti mo lang, kahit el ninyo'y iihip ang amihan,
Oo, ikaw ang nagbibigay sa akin ng ginhawa,
Isang yakap mo lang parang ako'y nakauwi na.

Mahal, sa daang tatahakin nati'y sa isa't-isa tayo'y kumapit,
Walang bibitaw kahit na ang dadaanan nati'y minsan ay magiging masakit,
May lungkot, maraming takot, maraming alaala ng kahapon,
Pero hindi tayo susuko, madapa ma'y palagi tayong tatayo.

Ikaw ang magiging inspirasyon, sa pagpapagal at pagpupuyat dahil sa edukasyon,
Ikaw ang magiging sandalan sa mga hinaing ko at mapapagdaanan,
Ikaw ang siyang magbibigay lakas sa akin upang ipagpatuloy yaring takbuhin,
Hanggang sa araw na masabi ko sayong, "mahal ko, doktor na tayo."

Alam n'yo ang love, pag-ibig
o ano bang tawag n'yo d'yan,
kusang 'yang dumarating
di nga lang nagsasabi kasi wala 'tong bibig
(hayyy naku! naman oh!)

Pero ano ba kasi ang true love?
O baka kaya'y throw love na naman?
(tawa muna bago maging seryoso ang usapan)

Ito kasi yun, tama na sana! S'ya na sana!
Eh shunga-shunga ka eh!
Boy Gago! Lady Gaga! Pinakawalan mo pa.
(kaya ayun! iyak iyak na naman ang drama)

At napatanga sabay sabing
"Sayang!"
At wala ka ng magagawa
upang maibalik pa ang naudlot na love story n'yo.
(wag mo nang ipagkaila, tama ako noh?)

Nakakasawa rin naman pakinggan
ang mga hinaing n'yo!

Wala kaming hearing aid,
bespren n'yo lang kami!
(ano ba, tama na kasi! kasalanan mo rin yan!)

Puro pait at pighati na lamang ba?
Kaya ang isa sa inyo
naging PEANUT BITTER na!
(nakakasawa talaga, talagang talagang talaga!)

Kaya eto na nga'ng advice ko sa inyo...

Sabi kasi nila...

Ang love ay parang daw isang itlog...

'Pag hinigpitan mo ang hawak,
mababasag...

Pero 'pag maluwag naman,
mahuhulog lang at mababasag din...
kaya dapat tama lang...

Yung alam n'yong akma lang
sa eksena...

Kaya eto ako ngayon,
malungkot at nanggiginaw ang puso...
(hahahaist...)

Kaya bago matapos 'tong tula ko,
magtatanong muna ako...

Sino bang may gustong humawak ng itlog ko?

"TAHIMIK!" sigaw ng mga nasa itaas,
mga taong gumagawa ng batas,
ngunit ang hustisya'y hindi patas,
'pagkat sa kanila ang batas ay may butas.

"TAHIMIK!" sigaw ng mga may kapangyarihan,
mga taong inaasaahang maging huwaran,
sa panahon na sila'y ating kinakailangan,
ang tanging naitatanong ay "saan?"

"TAHIMIK!" sigaw ng mga mapagmanipula,
mga taong ginagawang hanapbuhay ang pulitika,
pondong mga winawaldas at nawawalang parang bula
ang mga sagot ay tanging paghuhula.

"TAHIMIK!" sigaw ng mga ayaw sa kritisismo,
mga takot sa hinaing at nagrereklamo,
mga tutang kinain ng koloniyalismo,
sa ibang bayan sila ay tila maamo.

ngunit sa kabila ng lahat ng pagtatahimik,
patuloy kang umimik,
sa hustiya at paglaban ay maging sabik,
sa mga mapanakot huwag magpapitik.

ipagpatuloy ang pagiingay,
sa masa ika'y sumabay,
magising ka sa iyong malay,
pagkamakabayan huwag sanang mawalay.

huwag **** hayaang kunin ang boses natin,
'pagkat ang pag-aaklas ay pilit na isinalin-salin,
mag-salita ka pa rin,
hindi lang para sa'yo kundi para rin sa akin.

ialay ang mo ang salita mo sa mamayan,
ikaw ang maging tunay na huwaran,
susunod na henerasyon iyong ipasan,
mag-ingay sa kahit anong paraan.

"TAHIMIK!" ani ng taong bayan,
sawa na sa pagmamanipula na naghahari-harian.
"TAHIMIK!" ani ng mga mamamayan,
tandaan na laging buksan ang mata at isipan.

Tulad ng duling, di kayang magbilang
Wala na makadugtong sa pangarap
Nanlimos sa kanto
sadyang naulila
Sa bayang sinisinta nawawala

Talagang kumakapit ang mga nagawang kamalian
Sa muling pagdilat ng mata ay di mapalagay
Lahat ng bisala ng mga bagay ay nahahanap ng wari
Sa isang kisapmata, laging nauulit

Sining ng pagbabalatkayo
Magpakalabis ng konting katuwaan
Tinakpan ng panlabas na ekspresyon
Naanod sa kasayahan

At nalungkot ang nagsidatingan sa piging
Ang nagtago ng tunay na damdamin
Sa bandang huli, bumaybay ng mga hinaing

Sapat na masilayan ang paghati ng abot-tanaw
sa lagablab ng araw na unti-unting naparam
at sa karagatan na nag-iwan ng pamana

Pwede kong dugtungan ang ating nasimulan
Pwede mo ring tapusin ng walang lingunan
Pwede mo akong ipagtanggol sa lahat ng tao
Pwede mo ring iwan ang isang ako.

Pwede **** hilingin na lumayo sa akin
At lahat ng sakit ay akuin
Pwede kang lumabas ng pinto
Ng walang pangakong pagbabalik
At pwede rin akong tumu-nganga na lang sa isang tabi
At mangulila sa iyong mga halik

Pwedeng sa akin, ikaw ay magsinungaling
Na kapag tayo ang magkasama,
Iba ang gusto **** makapiling.
Pwede kang maging bingi sa aking mga hinaing
Pwede rin akong maging pipi sa aking mga pasanin.

Pwede mo akong sumbatan sa aking mga pagkakamali
At pwede ring sa piling mo ay hindi na ako manatili.
Pwede kang maghanap ng iba,
At tuluyang ako'y limutin na

Pwede akong magmaka-awa sa iyong harapan
Na huwag mo sana akong lisanin
Sapagkat ang sabi ng puso ay hindi nito kakayanin

At pwede rin tayong umabot sa puntong tatanungin kita
Na kung pwede pa ba?
Pwede pa bang ayusin natin 'to?
Pwede pa bang ayusin kahit sirang-sira na?
Na kahit gahibla na lang ang pagitan ng Tayo pa at hindi na.

At kahit alam kong pwede iyong mangyari
Na kahit hindi sabihin, iyon ay iyo ng nawari.
Pero pinili nating ang lahat ng iyon ay hindi gawin
Dahil sa pangako ng isa't- isa ay mahalin

Mahal, hindi ako perpekto
Na kahit malapad ang aking noo,
Iaalay ang aking pagkatao
At sana, sana, hiling ko
Tanggapin mo ito ng buong-buo.

Ngunit kung ika'y nag-aalangan,
Huwag ka sanang matakot na ako'y lapitan.
At kung naguguluhan ka pa rin sa lahat,
Nakiki-usap ako,pakibasa lang 'yung pamagat.

Handa na  ipagtanggol katumbas man itong sampung buhay
Ang halaga'y higit pa sa inipon na mga koral sa karagatan
Kung binastos kahit malinggit ay
kikibo ang nanahimik na balasik

Hinintay humulaw ang bagyo at si Dessa ay sumakay bago umuwi ng bahay
Lumusong sa baha sa baryo
at ginunam-gunam ang sandaling yaon

Kung may oras sa pag-aaral
gayun din sa paglilibang
Ngunit ang kunting kalayawan ay naging hadlang upang makatanggap
ng medalya ng karunungan

Hindi bakal at kawad ang pag-iisiip
para di matukso sa mga bisyo
Sa pagsusugal ay nalulong
Hindi mahilig sa anumang  pampalakasang laro
Napasama sa kapatiran

Dumating ang mga araw ang alingawngaw ay umabot sa ama
Nagpakalasing noong gabi bago naglabas ng mga hinaing
Mga salita niya'y matutulis, umuulos sa laman

Hindi mo ba alam na ako'y nasasaktan,

Sapagkat hindi ko makalimutan ang mga pinagdaanan,

Palimos naman ng pagtingin mo,

Bigyan mo ako kahit na kapiraso.

Ni minsa'y hindi mo tinanong kung ano ang lagay ko,
Pagkaing mga niluto mo ay hindi mo hinahain sa harap ko,

Lumaki akong may hinanakit sa buong mundo,

Kung tutuusin, itong lahat ay kasalanan mo.

Kung minahal mo lang sana ako at tinanggap,

Hindi ka na sana nahihirapang magpanggap,

Sa ibang tao kapag ika'y nakaharap,

Walang bakas ng kahit na anong pangyayaring masaklap.

Ang tanong ko palagi'y bakit binuhay mo pa ako?
Gayong palagi mo namang ipinadarama na hindi mo ako ginusto,

Kahit anong galing, kahit na anong pagbida ang gawin,

Pipikit ka upang hindi mo ako mapansin.

Hindi mauubos ang aking mga bakit,

Dahil sa kabila ng lahat ay mahal kita kahit na anong sakit,

Sa aki'y ipukol mo ang lahat ng iyong galit,

Sasaluhin ko ang hinaing sa mundo **** mapait.

Tahimik na kalangitan
Buo ang mga ulap
Maaliwas, o kay sarap pagmasdan
Maliwanag, walang dilim na maaninag

Mga ibong humuhuni malaya't maligaya
Linilibot ang kalangitan punong puno ng kalayaan, sinasariwa ang preskong hangin'g bigay ng kalikasan.

Sanay inyo ring marinig ang mga huni ng mga ibong nawalan ng tirahan,
Sa pagputol nyo sa kanilang pinapangalagaang tahanan.
Na sa bawat pagbuka ng bibig ay ramdam ang bigat na kanilang dinadala't, dinaranas
Sana'y pagbigyan kahit minsan lamang
Ang hiling ng bawat nilalang.

Ang buhay ng tao ay tulad din ng mga ibon sa kapaligiran, malayang pumili,malayang maglakbay, malayang piliin ang gustong tahakin sa kani-kanilang buhay. ngunit may ibang ipinagkaitan labag man sa kanilang kalooban tuloy padin ang laban tungo sa magandang kinabusan.

Sana'y imulat nyo ang inyong mga mata
Pakingan ang mga hinaing ng mga taong pi'lit makamtan ang magandang umaga. Ngunit may narinig ka ba? Hindi ba't wala?! Hirap man, pagod, at walang makain. Pero ito ba ang basihan? upang sila'y pagkaitan ng pag-asa.

Tulad din ng mga ibon sa malawak ng karagatan, gaano man ito kalawak, gaano man sila katagal maghanap,
Magtyaga't, maghintay, magtiwala ka lang dahil ang bukas ay hindi natatapos ngayon, kundi magsisimula pa lang ulit bukas.

Humayo ka't ipagaspas ang iyong pak-pak, lumipad ka't abotin ang iyong mga pangarap. Lipad munting ibon huwag kang huminto't ibangon muli, ang minsan mo ng nasirang tahanan

Tulad din ng isang ibon, maging malaya ka't maging masaya.

Kung ang gabi'y magiging tao mananatili siya sa sulok at aantayin ang iyong paglapit

Siya yung tipo ng taong sa tuwing kakausapin mo'y tititigan ka lamang at hindi iimik

Hahayaan ka niyang magsalita hanggang mamaluktot ang iyong dila ngunit katahimikan lamang ang mabibigay niyang kapalit

Hahawakan niya ang iyong palad at ang buhok mo'y kanyang hahaplusin

Pero hindi mo siya kailanman pwedeng mahalin

Hindi siya magsasawang makinig sa bawat hinaing at sinisigaw ng iyong damdamin

Dahil alam niyang iyon ang nais **** kanyang gawin

Paminsan minsa'y makikitan mo siyang ngumiti

Paminsan minsa'y may kasamang butil ng luha ang pagkurba ng kanyang labi

Hindi siya magsasalita

Hahayan niyang ikaw ang magsabi ng dapat niyang maramdaman

Hahayaan niyang siya'y iyong husgahan

Hindi siya kikibo at hindi siya magrereklamo

Hahayaan niyang ikaw ang magsabi kung alin ang totoo

Siya yung tipo ng tao na lahat ay kaya niyang gawin

Basta't para sayo hindi siya magdadalawang isip ihain

Wala man siyang makuha pabalik

Ang nais lang niya'y ngumiti ka at hindi na muling maligaw

Sa tuwing pupunta ka kay araw

Heto nanaman ako, 
binabagtas ang daan papunta sayo.

Nagbabakasakaling makakahanap ng katahimikan mula sa paborito kong pwesto.

Paulit ulit akong pumupunta dito.

Paulit ulit kong sinasambit ang mga salita ko at paulit ulit **** naririnig sakin ang pag susumamo.
Paulit mo ring inaangat ang mukha kong nakalugmok sa aking mga palad
At paulit ulit mo ring pinupunasan ang aking mga pisngi na walang pawis na dumadaloy ngunit mga luha.

Paulit ulit mo rin pinaparamdam sakin ang iyong mga bisig na walang ibang alam gawin kung hindi ang kumalinga.
Ang iyong mga mata na walang ibang alam gawin kung hindi ang maghanap ng nawawala at hindi ng mga wala.

Ang iyong mga tenga na walang sawang makinig sa mga bagay na alam mo na
at hindi sa mga bagay na gusto mo lamang marinig tulad ng iba.

Ilang beses na akong nagdasal,
nagmakaawa,
nakipagpalitan ng mga hiling
pero hindi ka nagsasawang makinig.

Nag aantay ng mga susunod kong hakban kahit alam **** hindi ko pa kaya.

at walang sawang magbigay ng mga gabay na kung madalas ay hindi napapansin dahil may ibang pakay.

Sa pagdami ng iyong bisita alam ko magiging abala ka sakanila
ngunit alam ko na ang aking dasal ay meron pa rin namang puwang sa iyong tenga.

Sa araw na ito hindi ka mapapagod magpunas ng mga luha ko.
Maglapat ng ulo ko sayong balikat.
Makinig sa walang sawa kong mga hinaing.

Dahil sa mga oras na to,

Walang ibang laman ang aking puso kung hindi tula at papuri para sayo.

Pumarito sa aking tabi kung saan ang mga salita ay hindi laging kakailanganin,
Batid ang 'yong mga hinaing at hinagpis ngunit hindi na kailangang sabihin.

Dito na lang kung saan sasapat ang pagdausdos ng ating mga palad, higit na ang pagsulyap sa mga mata **** iba ang tinatangan,
Dito kung saan hindi kailangang magpaliwanag -- kahit hindi naiintindihan ay mamahalin ka sa paraang nararapat bagama't lingid sa'yo.

Pumarito na lamang kung saan ang bawat paghinga'y tulang ikinukubli ang hapdi, kirot, at sakit,
Mga agam-agam at handusay ng lumbay.

Sino nagsabing hindi ka maaaring ibigin mula sa kalayuan? Kalokohan.

At kung sa wakas ay matunton mo ang daan patungo rito,
Sana'y manatili ka.

Manatili tulad ng pananatili ko sa walang kasiguraduhan,
Manatili na parang aking mga mata sa tuwing nakatitig sa'yo na tulala sa kawalan, sa kanya,
Manatili ka sana,
Manatili kahit panandalian.

Kung sasapit ang unos at nanaisin **** lumisan, ang dagliang pagbitiw ay hindi maipapangako ngunit hindi kita pipigilan,
Sapat sa akin ang pinagtagpi-tagping kapos at maikling panahon, ang mga nakaw na sandali ng kahapon, ang pakikipaglaro sa tadhana na kunwari, ikaw na talaga.

Sapat sa akin ang pumarito,
Sa pagdausdos ng mga palad mo sa mga palad ko,
Kung saan ang mga salita ay hindi na kakailanganin,
Dito sa walang akin.

ang mga paa'y dinala ako sa tapat ng aking bintana
doon nasulyapan ang kabilugan ng buwan at pagkinang ng mga tala
ngunit ang isipa'y nananatiling balisa; tila naghahanap ng himala
'di malaman-laman kung saan at papaano mag simula

aking hiniling sa nag-iisang bituing nagniningning
na sana'y dinggin ang aking panalangin
nawa'y pakinggan ng uniberso at tuparin ang aking mga plano
ituro lang tamang landas kung saan ako tutungo

ngunit balewala lahat ng hinaing kung mananaig ang daing
'wag pilitin ang sarili; hintaying sumiklab ang apoy na nanalaytay sa'yong puso't damdamin
'wag ikumpara sa iba ang sarili 'pagkat ikaw ay may sariling istorya rin

madilim man ang landas ang iyong tatahakin; kumpiyansa sa sarili'y matatangay pati na ng hangin
ang mga buwan at ang mga tala'y makikidalamhati sa'yong pighati
ngunit ang kanilang pagningning sa kabila ng bumabalot na dilim ang magsisilbing ilaw—
liwanag at daan na magsisilbing palatandaan na darating din ang iyong araw

Isang mababaw na bokabularyo,
Mga simpleng kahulugan,
Bawat araw,  umiikot sa isang siklo,
Ano nga ba ang hangganan.

Alin nga ba ang totoong pagkatao,
Ano nga ba ang mga hinaing at gusto,
Ano ba ang mga inspirasyon,
Ano ba ang aking layon.

Malalim na bangin,
Binabalot ng dilim,
Ako ba ay naliligaw,
O paglisan ay ayaw.  

Habang tumatagal,
Nawawalan ng saysay,
Nawawalan ng pananaw,
Nawawalan ng kahulugan.

Tingin ko ako'y mababaw,
Mula sa malayong tingin,
Baka nga totoong mababaw,
Subalit sa sarili'y nagsisinungaling.

Enero Diez y Otso, Dos mil Kinse
Kayrami paring mga sumalubong sa kalye
Unang tinungo Unibersidad ng Santo Tomas
Tuloy parin ang pangaral at pagbasbas
Nakipagkita mga pinuno ng ibang relihiyon
Humingi ng pag-unawa at kapayapaan sa mga nasyon
Nakinig sa hinaing ng mga kabataan
Inalo isang batang babaeng luhaan
Huling tinungo ang Grandstand sa Quirino
Kung saan may pinakamaraming dumalo
Tinig ng koro nakapangingilabot
Mensahe ng Dios abot na abot
Oh anong saya nang tawagin ng Santo Papa
Na dakila ang aming munting bansa
Ngayong kapistahan ni Santo Niño
Kanyang ipinaalaala halaga ng mga bata sa mundo.

-01/19/2015
(Dumarao)
*Pope Francis Fever Collection