Sinong mag-aakala
Na doon, tayo ay magkakakilala
Una kang masilayan,
Wala akong ibang naramdaman
Sa gilid ng aking mata
Ika’y aking nakikita
Halos magkatabi
Iisang upuan lamang ang pagitan.
Sinong mag-aakala na tayo ay iisa;
Iisang Diyos pinaglilingkuran, iisa ang pinaniniwalaan
Sabay umawit, nagpuri sa Panginoon
Na alam nating tapat mula noon hanggang ngayon.
Sinong mag-aakala na sa paglipas ng isang linggo
Sa dating lugar, tayo'y muling nagtagpo
Walang muwang, mga hakbang ko'y patungo pala sa'yo
Labi nati'y ngumiti nang ang mga mata natin ay nagsalubong.
Lumipas mga araw,
Ika’y akin paring natatanaw
Nakasama, nakausap, at higit na nakilala
Ikaw ay maalam,
Nabigyan ng kakayahan
Magsalita, mangusap tungkol sa katotohanan.
Sinong mag-aakala na damdamin ko’y makukuha mo
Ang aking atensyon ay hindi na maialis sa’yo
Sa bawat salitang lumalabas sa bibig mo,
Tila ang tinig mo’y nagsisilbing musika sa pandinig ko.
Sinong mag-aakala na ika'y gugustuhin ko,
Makasama sa tuwina,
Galak, tanging nadarama
Tunay nga’t ang pinagsamahan
ay hindi nasusukat,
sa kung gaano na katagal magkakilala.
Sinong mag-aakala na hanggang ngayon ikaw pa rin ay kasama ko
Sa panahon at oras na minsa'y gipit na gipit na ako
Tinuruan, nag-iba ang pagtingin ko sa mundo
Naging positibo sa lahat ng aspeto.
Sinong mag-aakala na ikaw ay aking makikilala
Landas na nagtagpo nang dahil kay Bathala
Panahon ay susulitin, hindi mamadaliin
Upang sa huli ay hindi tayo mabitin!


© LMLB

hindi ko makakalimutan
kung paano mo hinawakan,
ang aking mga kamay
noong ako'y nalulumbay.

binawasan mo ang aking pagdadalamhati,
at ibinalik mo ang ngiti saaking mga labi;
kasiyahan ko'y ikaw ang pinagmulan,
presensiya mo'y lagi kong inaabangan.

ngayon ako'y iyong iniwan,
at puso ko'y tunay na nasugatan.
sino bang mag-aakala
na ang dating dahilan ng aking saya,
ngayon ay sanhi na ng aking mga pasa.

"Hoy! Bata! Magpapakamatay ka ba?"

"Magpapakamatay ka nga e. Buhay nga naman o!"

"Sigurado ka na ba sa gagawin mo, bata? May maghahahanap ba sa iyo kapag nawala ka? May magluluksa ba sa bangkay mo kapag namatay ka?"

"Bata ka pa. Alam kong marami ka pang pangarap sa buhay mo. Kung may magulang ka pa at mga kapatid, sana naiisip mo rin sila. Sana mararamdaman mo rin ang mararamdaman nila kapag nalaman nilang magtatangka kang magpakamatay. Isipin mo bata."

"Kung desidido ka na at sa isip mo ay wala ng nagmamahal sa iyo, sige.. ituloy mo ang pagpapakamatay mo. Basta iyong pakatandaan na sa bawat yugto ng ating buhay, minsan lang tayo binigyan ng pagkakataong itama ang kung ano mang pagkakamaling nagawa natin. Wala tayong karapatang wakasan ang buhay na ipinagkaloob sa atin ng Maykapal. Sige, bata. Mauna na ako. Advance rest in peace."

Dinig na dinig ko pa ang paghampas ng malalakas na alon sa baybayin nang mga sandaling iyon. Naalala ko pang nababasa na rin ang aking mukha sa bawat tubig-alat na dumadampi sa akin noong mga panahong tinangka kong magpakamatay.

Gusto kong wakasan ang aking buhay.
Gusto kong malunod.
Gusto kong tangayin ng mga alon ang aking katawan.
Gusto kong mapuno ng tubig-alat ang aking ilong at bunganga hanggang sa mawalan na ako ng hininga at unti-unting bumulusok pailalim sa kailaliman ng dagat.

Ngunit... ang salitang binitiwan ng isang taong iyon ang nagsilbing leksiyon sa akin na pahalagahan pa ang aking buhay at ang mga taong nagmahal sa akin.

"Kung desidido ka na at sa isip mo ay walang nagmamahal sa iyo, sige, ituloy mo ang pagpapakamatay mo. Basta iyong pakatandaan na sa bawat yugto ng ating buhay, minsan lang tayo binigyan ng pagkakataong itama ang kung ano mang pagkakamaling nagawa natin. Wala tayong karapatang wakasan ang buhay na ipinagkaloob sa atin ng Maykapal."

Noon, akala ko ang pagpapakamatay ang solusyon upang takasan ko ang dagok sa aking buhay. Nawalan ako ng tunay na ina. Namatayan ako ng ama. Pinagmalupitan ako ng aking madrasta. Hindi ako minahal ng mga kapatid ko sa ama. Kaya naglayas ako at napadpad sa baybaying dagat at doon ay naisipan ko na lamang na magpatiwakal.

Nawalan man ako ng magulang pero alam kung may nagmamahal pa rin sa akin. Hindi ko sila kadugo pero lagi silang nariyan para palakasin ang loob ko. Sila ang mga tinatawag kong mga kaibigan.
Pagkatapos ng nangyari noong pagtatangka ko ay ipinagpatuloy ko ang aking buhay. Sa tulong ng aking mga kaibigan ay nagtagumpay akong maging masaya.

Hindi ako nag-iisa. Tinulungan din nila akong magbalik-loob sa Diyos. Ang mga nagawa nila ay isang napakalaking biyaya sa akin.

"Kung sa tingin mo ay hindi mo na kaya, magsabi ka lang. Kaming bahala sa iyo," naalala kong sabi ni Jem.

"Kaibigan mo kami. Huwag kang mahiyang magkuwento sa amin. Promise, makikinig kami," pag-aalo sa akin noon ni Jinky.

"Hindi lang ikaw ang may pinakamabigat na suliranin sa mundo, Igan. May mas mabigat pa sa pinagdaraanan mo. Tiwala lang na makakayanan mo ang lahat," kumpiyansa namang wika ni Kuya Ryan.

"Kalimutan mo ang mga bagay na nagpapadagdag lang ng kalungkutan diyan sa puso mo. Tandaan mo, ang Diyos ay laging nakaakbay sa iyo. Nandito ako. Narito kaming mga kaibigan mo. Tutulungan ka naming bumangon," nakangiting saad ni Charm.

"Huwag ka na ulit magtangkang magpakalunod sa dagat ha? Kapag ginawa mo ulit iyon, kami na ang lulunod sa iyo. Ha-ha. Biro lang. Lakasan mo ang loob mo. Hindi ka nag-iisa," ang loko-lokong wika ni Otep.

Sa tuwing maalala ko ang mga kataga at salitang galing sa mga tunay kong kaibigan, panatag palagi ang loob ko na hindi ko na uulitin ang nangyaring iyon sa buhay ko. Papahalagahan ko ang hiram na buhay na ipinagkaloob sa akin ng Maykapal. Gagawin ko ang lahat upang maging masaya.

Narito ako ngayon sa Manila Bay at naglalakad-lakad. Gusto ko lang sariwain ang mga alaalang naging tulay noon upang pahalagahan ang buhay ko ngayon. Hindi man lamang ako nakapagpasalamat sa taong sumaway sa akin noon. Kung may pagkakataong makita ko man siya ay taos-puso akong magpapasalamat sa kaniya.

Pinagmasdan ko ang karagatan. Wala pang isang minuto akong naroon ay may nahagip ng mga mata ako ang isang babae na dumaan sa harapan ko. Patungo siya sa mabatong bahagi. Tila wala siya sa kaniyang sarili.

Nilingon ko ang paligid. Wala man lamang nakapansin sa kaniya. At wala ngang masyadong tao na naroon nang mga oras na iyon.

Mukhang magpapakamatay yata siya. Alam ko ang eksenang ito. Kung dati ako ang nasa posisyon niya, ngayon naman ay ang babaeng ito. At dahil ayokong may mangyaring masama sa kaniya, ako naman ngayon ang gagawa ng paraan para matulungan siya.

"Miss, magpapakamatay ka ba?" hindi niya ako nilingon.

"Magpapakamatay ka nga. Sigurado ka na ba sa gagawin mo?" lumingon siya sa akin at kitang-kita ko ang luhaan niyang mukha.

"Alam ba ng pamilya mo ang gagawin mo? Alam mo ba ang mararamdaman ng ina at ama mo kapag nawala ka? Sa tingin mo ba ay tama ang gagawin mo?" nakita kong napabuntong-hininga siya na tila nag-iisip sa mga ibinabatong tanong ko.

"Napagdaanan ko na rin iyan at diyan din mismo sa mga batong iyan ako dapat na magpapakamatay. Pero... hindi ko itinuloy. Alam mo ba kung bakit?" tumingin siya sa gawi ko at nagtama ang aming paningin. Parehong nangungusap.

"Ba-bakit?" nauutal niyang tanong sa akin.

"Bakit? Dahil wala tayong karapatang wakasan ang buhay na ipinagkaloob sa atin ng Maykapal. Ang buhay natin ay mahalaga. Sana maisip mo iyon. Hindi pa huli ang lahat para itama ang mga bagay na sa tingin mo ay mali o nagawa mo. Hiram lamang ang buhay natin. Magtiwala ka, Miss. Mahal tayo ng Panginoon. Mahal niya ang buhay natin. At alam kong mahal mo rin ang buhay mo," iyon ang mga huling katagang binitiwan ko saka ako tumalikod sa kaniya.

Hindi pa man ako nakakahakbang ay narinig kong tinawag niya ako. At nang lumingon ako ay bigla na lamang niya akong niyakap.

**

Ang pangalan niya ay Yssa at siya lang naman ang babaeng tinulungan ko tatlong buwan na ang nakararaan. Siya lang naman ngayon ang kasintahan ko. Pareho kaming nagtangkang wakasan ang aming buhay, ngunit pareho din naming napagtantong hiram lamang ito at dapat na mahalin namin. Sinong mag-aakala na kami ang magkakatuluyan sa huli?

Paalam bayan kong sinilangan,
sintang katagalugan, lupain na sinakop
ng mga puting dayuhan; inalipin at binusabos
ng higit sa tatlong-daan na taon.

Kung hindi sana ako nakagapos
ay nasa larangan ako ngayon,
nakikipaglaban para sa iyong kalayaan;
subalit ako ay binihag ng mga taksil na kalahi,
kayumanggi ang kulay ng kanilang balat
subalit ugaling Kastila sila.

Alam ko na ito na ang aking wakas
dadalhin nila ako at si Procopio sa dako na di namin alam;
tanging diyos lang ang nakababatid sa aming sasapitin.
Sa punglo kaya o sa talim ng tabak kaming magkapatid ay masasawi?

Nalulumbay ako hindi dahil sa ako'y mauutas
kundi sa pag-aakala na masasawi ako sa kamay ng aking kalahi.
Kung dayuhan man lang sana ang sa akin ay papaslang mas matatanggap ko ito nang maluwag sa dibdib.

Paalam mahal kong Oryang,
Lakambini ng Katipunan,
ina ng aking anak at kabiyak ng aking dibdib.
Naiiyak ako sapagkat malungkot ang naging wakas ng ating pagsinta.

Kung magtagumpay ang himagsikan
at makamtan na ang layang inaasam
wag sana makalimutan ang mga nabuwal sa parang ng digma.

Kainin nawa ng lupa ang mga taksil sa bayan,
lunurin ng baha ang mga nakipagtulungan sa kaaway,
tamaan ng kidlat ang mga tampalasan na umibig sa dayuhan na mapang-alipin. Sumpain sila ng langit.

Nakapiring ang aking mga mata subalit nararamdaman ko na malapit na kami sa dako kong saan babasahin sa amin ni Komandante Lazaro Makapagal ang hatol ng konseho ng digma.

Payapa ang aking kalooban, walang pangamba.
Alam ko na ginawa ko ang nararapat, kailanman hindi ako nagtaksil gaya ng kanilang ipinaparatang.
Mabuhay ang Pilipinas, Mabuhay ang Rebolusyon.

Kulang ang salitang "sobra" sa sakit na nararamdaman ko pag nakikita ko kayong magsama
Sabi nila luha ang pinaka mabisang panlanggas sa sugat ng puso
Pero ilang unan na ang napuno ko
Ilang unan narin ang naka alam ng pinaka tatago kong sikreto

Nung unang araw na nakita kita nagbago lahat
Nung unang araw na naka usap kita kumislap ang mga paligid
Nung unang araw ko na makita ang iyong mga ngiti nabulag ako..
Nabulag ako sa katotohanan na hanggang tingin at sulyap lang ang kaya kong gawin sayo
Nabulag ako sa katotohanan na kahit kelan hindi maaring maging tayo
Nabulag ako sa akala ko na maaaring maging tayo
Nabulag ako sa pag asa na meron akong lugar jan sa puso mo

Hindi ko lubos maisip na barkada ko pala ang iyong natipuhan
Ang akala ko malapit na kita makuha
Akala ko malapit ka nang mapasakin
Akala ko magkakaroon na ako ng lugar jan sa puso mo
Pero ang akala ko lang pala ang babasag sa sarili ko
Akala ko kasi...
Akala ko kasi malapit nang magkaroon ng ikaw at ako yung merong tayo
Pero isang malaking pag aakala lang pala ang lahat.

Ito na ang aking huling awitin,
Awiting sa iyo'y kakantahin,
Sa tono ng mga alaalang kinalimutan,
Kandirit ng mga luhang pinakawalan,

Sa langit, sa lupa, sa ilog, sa sapa,
Sa araw araw na ako'y naghahanda,
Sa bawat gabing aking inaalay,
Sa bawat umagang ika'y hinihintay,

Pasan ko sa bawat yapak,
Ilang galon ng alak na nilaklak,
Upang limutin ang ligaya't galak,
Ang babaeng ibang landas ang piniling itahak,

Na kahit saan pumunta'y di na mahanap,
Lumingon man kaliwa't kanan di mahagilap,
Tuwing pipikit naaalala mata **** kumikislap,
Ngunit wala ka rin, sayang lahat ng pagsisikap...

Sa ganda ba naman ng ating simula,
Sino ba naman ang mag aakala?
Na sa ilalim ng punong aratilis kung san tayo unang nagkita,
Dito ngayon ako nama'y pasintonadong tumutula?

Sa dami ng mga nangyari mula nang tayo'y nagkakilala:
Saya,
Lungkot,
Ligaya...
Hanggang sa ika'y nagsimulang humarot,
Pagdududa,
T4ng*, di na dapat pa akong sumagot!

Nag-kaaway--
Upang magkabati lahat inialay,
Ngunit muli nanamang nagpasaway,
Hanggang nagdesisyon kang tuluyan nang maghiwalay...
...

Kamusta ka na?
Pasensya kung nasaktan kita,
Patawad sa mga galos at pasa,
Ngunit ang kaya ko lang gawin ay awitan ka,
Sana marinig mo huli kong mga nota,
Kahit sintonado kong kinakanta--
Kung maglaho na ako, babalik ka ba?
Maaari bang sa takipsilim na lang tayo magkita?
Di ko naman sinasadya...
Na ika'y bigla na lang mawala.
Tulad mo rin ba akong nababalisa?

Wag kang mag alala, makakasama mo uli ako mamaya--

isuot mo ang blusang limang libo't higit ang halaga. ipagmayabang sa lahat at ibalandra. sino nga ba naman ang mag-aakala na minsan kang nagsuot at naging kumportable sa butas-butas na kamiseta?

Gabi na naman - oras na ng pagpikit,
Muling matutulog ng may maraming ‘bakit?’
Patuloy na naghahanap ng kahulugan,
Sa mundong kawalan ay naglalaglagan.

Babangon ulit sa bukas na ‘di tiyak,
Malungkot man ay wala ng maiyak,
‘Di rin alam kung nais pa ba ‘tong mabago,
Lahat naman ng buhay ay ‘di sigurado.

Ngayon ay aalalay na lang sa alon,
Sa dala nitong hampas at daluyong,
Baka bukas makalawa sinong mag-aakala,
Magigising nang nasa payapang dalampasigan na