Para sa Pusong Iniwan
: A Spoken Word Poetry by Stephanie Dela Cruz

Umuulan na naman pala
Basa na naman ang kalsada
Malamig na naman ang dampi ng hanging nagmumula sa bukas na bintana
Gabi na rin pala, nalipasan na nang gutom,
Nakapatay ang ilaw sa kwarto, pero maya’t mayang binibisita ng liwanag ng kidlat
ang malungkot na gabi
Ang hirap pala ngumiti kung may luhang dumadampi sa mga pisngi
Nakakatawa kasi eh. Buti pa ang kidlat bumibisita
Buti pa ang kidlat, may hatid na liwanag, tapos yayakapin ka ng kakaibang lamig ng haplos ng hanging dala nito
Mabuti pa ang ulan, bumubuhos na parang malayang-malaya
Bumubuhos kasama ng mga luha
Bumubuhos kasama ng mga sakit na iniwan
Bumubuhos kasabay ng pagluha ng pusong iniwan.

Umaga na naman pala
Buti nalang nagising ng maaga
Haharap sa mesa, at kagaya ng nakasanayan, magtitimpla ng mainit na kape
Tatangkaing gisingin ang diwa, susubukang palitan ng init ang hatid na lamig ng gabi
Iba talaga ‘pag hinahatid ka ng sariling paghikbi sa kapayapaan ng mundo ng mga panaginip
Doon kung saan walang sakit, yung bang walang imposible
Heto na naman, panibagong araw
Araw-araw kong nasisilayan ang sigla ng sikat ng araw pero bakit dama pa rin yung dilim kinagabihan
Hindi pa rin matanaw ang liwanag
Tinangay mo kasi
Sinama mo sa pag-alis
Bakit naman kasi ang bilis? Hindi man lang ako nakapagpaalam

Tanghali na pala
Oras na ng kain.
At tulad ng dati, inaaya pa rin nila ko kumain
At tulad ng dati, tumatanggi pa rin
Kasi alam ko pupuntahan mo ko tapos sabay tayong kakain
Dun sa dati, sa paborito natin
Tanghalian na pala
Pero imbis na sa pagkain ay sa telepono ako nakatingin
Hindi man aminin pero sa loob loob ko’y naghihintay pa rin
Para sa iyong “kumain ka na ba?” o “Puntahan kita, kain tayo”
Hingang malalim, yung may kasamang matinding damdamin

Ilang tanghalian pa at malilimutan rin kita

Malilimutan ko rin yung ningning sa’yong mga mata kapag kausap kita
Yung mga biro **** corny pero tatawanan ko pa rin kasi habang binabanggit mo yun, natutuwa  ako
Natutuwa ako na kasama kita
Natutuwa ako na kausap kita
Natutuwa ako kasi akin ka
Natutuwa ako kasi ang cute mo, para kang batang masayahin
Natutuwa ako kasi magkasama tayo
Natutuwa ako kasi solo natin ang bawat sandali
Natutuwa ako kasi ikaw yan at mahal kita

Yun. Tumpak! Mahal pa rin kita.


Matagal na rin pala.
At hindi na tulad ng dati
Memoryado ko na lahat ng pasikot-sikot ng pagkatao mo
Ginawa kasi kitang mundo ko
Mahirap.
Masakit.
At para lang malaman mo, hindi kita kinabisado na tila mga salita sa paborito nating kanta para lang limutin
Mahirap.
Masakit.
Hindi naman kasi kita ginawang mundo para lang lisanin
Pero hindi naman talaga kita nilisan, mahal.
Ikaw yung nang-iwan
Ikaw yung sumuko
Ikaw yung bumitaw
At matagal na rin pala
Nung sinabi mo sakin na “Malaya ka na” alalang-ala ko pa. Yun yung panahon kung kalian ayaw kong lumaya. Ayaw kong lumaya sa pag-ibig mo. Gusto ko masintensyahan ng habang-buhay na pagkakulong dyan sa puso mo, sa buhay mo.

Pinilit ko kumapit pero kinalagan mo ako, pangako, pinilit ko pero pinalaya mo ako

Matagal na rin pala
Mahirap pa rin.
Masakit pa rin.
Ako nalang ang hinihintay. Siguro’y panahon na.
Para sarili ko naman yung palayain ko
Hindi naman siguro kailangang pilitin
Hindi naman kasi ganoon kadaling kalimutan ang isang taong naging parte na rin ng pagkatao ko
Pero para sa ikalalaya ng pusong iniwan
Para sa ikagagaling ng pusong lubos na nasaktan
Sisimulan ko na…..                makalimot.

Pero teka…


Umuulan na naman pala.
Wag naman sana pero ayan na, papatak na naman pala


Maaalala na naman kita.

UMAGA (Morning)*

“I won’t talk, I won’t breathe. I won’t move ‘till you finally see that you belong with me..”

Nag-alarm ang cellphone ko,
at oras na ng pag-gising ko.
Oo, tama ka.
Ang paboritong kanta ni Paulo
ang tunog ng alarm ko.

Sa pagdilat ko, nakita ko nanaman
ang Araw na kasisikat pa lamang.
“Paulo” ayan nanaman ang unang salitang
nasabi ko, ang unang bagay at tao
na laman ng isipan ko.
Naisip ko, ako rin kaya ang naiisip niya
bago siya matulog?
Ako rin kaya ang unang nasa isip niya
sa kanyang paggising?

Umaga nanaman, panibagong araw na haharapin.
Bagong pagkakataon, bagong aabangan, at
bagong mga pangyayari.
Ang tanong ay simple lang naman,
Magkikita kaya kami?
Mabibigyan kaya kami ng pagkakataon ngayon?

Ang kahapon ay nakalipas na, sabi nga,
pero magmimistulang kahapon pa rin ba
ang araw ko ngaun?
Naghikab ako, sabay bangon.

Sa pagbangon ko, tumingin akong muli
sa bintana nakita ko na kumpleto
ang kulay na bumubuo sa paligid.
Berde, asul, dilaw, pula, puti, itim, brown,
lahat na ng kulay!
Ang ganda ng mundo ng mga tao,
ang ganda ng umagang sumalubong.
Pero nawala ang ngiti sa mga labi ko, at
kung may nakakita man sa akin
mababakas sa aking mga mata
ang lungkot, pananabik at pangungulila
ng malayo kay Paulo.

Gaano man kaganda ang paligid ko,
hindi pa rin kumpleto ang MUNDO KO
ng wala si Paulo.
Muli, napabuntong hininga ako
kasabay ng pagpigil ko sa aking mga luha
na nag-aadyang sila ay muling papatak.
Ayoko munang umiyak hanggat maaga,
marami pa naman mangyayari.
Mamaya nalang ulit kapag andiyan na ulit si Gabi,
ganoon ulit ang eksena, at ganoon naman lagi.

Binuksan ko ang pintuan ng aking kwarto,
lumabas na ako, at sa pagsara ko ng pinto
nagtanong ako ulit:
“Nasaan si Paulo?”

Isa, dalawa, tatlo
Pagbilang kong sampu, nakatago na kayo
Apat, lima, anim,
Magmadali, papatak na ang dilim
Pito, walo,
sa rimarim na ito sa’yo’y walang sasambot
siyam, sampu
pipindot na sila sa gatilyo

Naaalala ko pa noong matiwasay pa ang lahat
tahimik bukod sa sipol ng hangin na rinig na rinig
walang ingay sa paligid
puti ang sahig – linis hanggang gilid

Naalala ko pa noon,
walang pangambang tahi
sa bawat isa sa t’wing pumapatak ang gabi
Madilim ang lansangan,
ngunit may liwanag ang daan
Di mag-aalalang umuwi,
‘di magugulumihanan

Naaalala ko pa
nung una silang pumindot sa gatilyo
Nayanig ang paligid,
nagulo ang tahimik
Tintado na ang sahig na dating puti
ng dugo mula sa bago nilang kitil.

Naalala ko pa noong nagpasabog sila ng bomba
Nabingi ang lahat sa ingay na likha,
mga tarantang mukha,
mga takbong halos ikadapa
mga matang labong labo na
ng mga luha

Naalala ko pa noong kinuha nila si itay
lupa raw namin ay ayaw niyang ibigay
pinuno ng latay,
inuwing akay-akay -
muntik na siyang mamatay

- walang kamalay-malay
na kami’y unti-unting pinapatay

ni walang panahong
makinig saming salaysay

May dugo

ang bigas
na iginagatong ninyo

May bakas ng dahas
ang pagkaing hapag sa kainan ninyo

Mga sigaw
na busal ng kasadong gatilyo

May namamatay na dito
makinig naman kayo!

Isa, dalawa, tatlo
Pagbilang kong sampu, nakatago na kayo
Apat, lima, anim,
Magmadali, papatak na ang dilim
Pito, walo,
pipindot na sila sa gatilyo
Siyam, sampu

Parang papatak na,
Mula sa aking mga mata,
Matang kay lungkot,
May pinipilit ilimot.

Silakbo nitong puso,
Pusong nagdurugo,
Alam ko naman ang dahilan,
Ngunit hindi alam ba't nasasaktan.

Pinukaw ng sakit,
Kalungkuta'y iginiit,
Alam ko naman kung bakit,
Kaya ganito pala ka pait.

Ang katotohanan,
Sa ating pagmamahalan
Ang tanging nagdulot,
Ng poot na sa puso ko'y nanuot.

Paano ko ba papakawalan?
Kapag wala nang maramdaman,
Huli na ba ang lahat?
Ito ba ay nararapat?

Ito ba ang mapapala ko?
May nadadama pa ba ako?
Ang sagot ay isang "Oo",
Patunay ang mga luha kong dumaloy dahil sa'yo

Itinaga ko sa bato,
Sinigaw ko sa harapan ng malalakas na alon
Ang pangako hindi na ako iibig muli.

Isa, dalawa, tatlo.
Tatlo beses ako niloko.
Tatlo beses ako iniwan.
Para isang laro,
Naka-bingo na ako.

Dumaan ang mga araw,
Lumipas ang buwan,
Nagsimula ang bagong taon,
Ngunit ang pangako sa nakaraan
Aking dinala.

Isa, dalawa, tatlo.
Hindi na ako muling iibig pa.
Pinagdamutan ko ang sarili ko
Magmahal ng iba.

Kaya ko magisa.
Mga katagang lagi kong binubulong sa sarili ko.
Papatak man ang mga luha ko,
Pero hindi na muli madudurog ang puso ko.

Isa, dalawa, tatlo.
Nahipan ng hangin ang pangako ko.
Isang araw nagising na lang ako,
Inaantay ko ang mga mensahe mo.

Ikaw ang una naiisip sa umaga,
Kausap sa magdamag,
Panaginip sa gabi.

Sa mga araw na mapait,
Ikaw ang nagpapangiti.
Sa mga araw na magulo ang mundo ko,
Ikaw ang nagliligtas nito.

Isa, dalawa, tatlo.
Ayaw ko mahulog sa iyo.
Takot akong madurog ang puso kong
Pinilit kong binuo.

Ngunit paano,
Kung ikaw lang ang nais sa piling ko.
Kaya ngayon itong nararamdaman ko'y itatago muna sa iyo.

Isa, dalawa, tatlo.
Tatlo hakbang palayo sa iyo.
Dalawa tayo sa istorya na ito.
Isa lang ako na may paghanga sayo.

umuulan nanaman pala.
paglipas ng takipsilim ang akin isipan ay patuloy na binabalot ng kadiliman. ilang oras nang naninimdim sa gabing lumalalim. kasabay ng pag buhos ng ulan ang pag agos ng mga luha na dulot ng kalungkutan, umaasa't naghihintay pa rin sa iyong muling pagdating. naiinip at  kung minsan pa'y napapailing, kailan kaya muling makakapiling? ilang nakaraan na ang lumipas subalit ang puso'y patuloy pa ring kumakaripas. naiwan sa 'king isipan ang mga bakas **** pilit kong tinatakasan. mga alaalang bumabalik sa mga yakap at halik mo'y patuloy akong nananabik.

umuulan nanaman pala.
kasingtulad mo ang isang paparating na ulan; darating, magpaparamdam at pagkatapos ay mawawala lang din pala. hindi ko maiwasang hindi maging malungkot sa sakit na iyong idinulot.  ang paglakas ng ulan ay siya ring pagkirot ng sugat na iyong iniwan. nakagapos pa rin ako sa iyong mga pangakong napako, gabi-gabi pa ring nararamdaman na para bang nakapaloob sa sako.

umuulan nanaman pala.
maalala ko na naman ang sugat na aking napala. luha ko'y patuloy na sumasabay sa pag agos ng ulan subalit lungkot ko'y hindi pa matangay. nararamdaman ko ang lamig ngunit mas nararamdaman ko ang muling pagyanig. mahal pa rin kita, sinta. ngunit gusto kong ika'y kalimutan na. subalit paano? sa tuwing umuulan ay ikaw ang aking naaalala. paano ba matatapos ang paghirap na nadarama? kapag kaya sa wakas, ang ulan ay tumila na? matagal na rin pala. siguro'y panahon na upang sarili ko naman ang aking unahin at palayain. para sa ikalalaya ng aking pusong iniwan, para sa ikagagaling ng pusong lubos na nasaktan.

sisimulan ko na— sisimulan ko nang makalimot.

pero teka lang muna—

umuulan nanaman pala.
'wag naman sana pero ayan na, papatak na naman pala.

huwag naman sana dahil—
dahil—
maaalala na naman kita.

“The purpose of life is to live it, to taste experience to the utmost, to reach out eagerly and without fear for newer and richer experience.”
― Eleanor Roosevelt

May mga gabi na puno ng lumbay kung saan mapapait at puno ng lungkot ang mga ala-alang hatid nito. Madalas na hindi ka nito pinapatulog. May mga umaga naman na nagpapagunita sa mga dalita at mabibigat na salita. Minsan kahit sa init ng katanghalian ay nararamdaman mo ang matinding lamig – ang panlalamig na dulot ng takot, takot na harapin ang kawalang katiyakan ng bukas na darating.

Malaya kaba’ng talaga o baka naman nakatago lang ang iyong mga tanikala? Bumabangon sa umaga’t naghahanda para pumasok sa opisina na isa ring selda. Kumakain pero walang nalalasahan, tumatawa nga pero ang totoo ay nalulungkot, nabubuhay pero talo pa ang isang bangkay pagkat walang kabuhay-buhay. Nakikipagtalik ang katawan na hindi marunong tumangkilik.

Paano nga ba ang mabuhay nang wasto at hustong-husto? Yung puno ng pag-ibig at walang ligalig na sadyang matatag katulad sa isang kamalig. Nadidinig mo pa ba ang huni ng kuliglig sa ‘twing sasapit ang hapon? Ang buhay ng tao ay sadyang maligalig. Ang panaghoy ng mga walang kayang lumaban sa dagok ng malupit na kapalaran ay laging naririnig sa ‘twing kumakagat ang dilim.

Hindi lang minamasdan ang mga bulaklak, kailangan mo rin itong samyuin para mo mapahalagahan. Paano mo malalaman ang lalim ng dagat kung hindi mo ito sisisirin at ano’ng saysay ng taas ng bundok kung hindi mo ito aakyatin? Hindi sapat na sabihin na s’ya ay iyong iniibig, kailangan mo rin s’yang yakapin at halikan. Ganito mo dapat na ipagdiwang ang buhay.

Pero hindi ito magawa ng isang tulad mo na alipin ng takot at sama ng loob. Kailangan kumawala ka sa anino ng nakaraan at ‘wag mabuhay sa hinaharap. ‘Hwag kang makipagtalik sa multo ng nakaraan dahil hindi ka lalabasan, puro luha lang ang tiyak na papatak sa iyong mga mata. Maging makasaysayan at makabuluhan ito ang dapat na maging layunin. Kalimutan ang kabiguan at maging masigasig, yakapin sa’yong bisig ang ngayon. Hawiin ang lambong ng gabing tumatakip sa paningin sapagkat ito’y nakakabulag.

Anong silbi ng luha?
Kung papatak lang ito gaya ng ulan,
At gaya ng baha'y pagtatampisawan.

May iilang paslit sa Kalye ni Juan,
Nagbabangka-bangkaan
Paglaki nila'y dal'wa ang sinasagwanan.

Doon sa iskinitang panay basura ang laman,
Bisita nila'y araw-araw na kagutuman.
Iwinawagayway ang sarili,
Bentahan pala'y kanilang pagkakakilanlan.

Minsa'y nasaglit ako sa tindahan
Nang may matiyagang nakipag-usigan
Banta niya'y bubuwagin ang buhay
Ang latay ng bukas ay aangkinin nang ngayon
Titila rin daw ang buhos ng ulan,
Pang-lamang tiyan lang daw,
Bagkus dahas ang kikitil sa kasaganaan.

Ganoon na nga,
May mga nauudlot na kinabukasan
Pati istoryang panay nagtititigan.

Ngayon kasi'y
Pakalat-kalat na lang,
Iba na pati takbo ng isip,
Nakikilimos na lang
Baka may singkong duling man lang.

Tila papatak na,
Mula sa'king mga mata,
Matang kay lungkot,
May pinipilit ilimot.

Silakbo nitong puso,
Pusong nagdurugo,
Di alam ang dahilan,
Di alam ba't nasasaktan.

Pinukaw ng sakit,
Kalungkuta'y iginiit,
Di alam kung bakit,
Ganito pala ka pait.

Ang katotohanan,
Ang sagot sa katanungan,
Ang tanging nagdulot,
Ng poot na sa puso ko'y nanuot.

Paano ko ba papakawalan?
Kapag wala nang maramdaman,
Huli na ba ang lahat?
Ito ba ay nararapat?

Ito ba ang mapapala ko?
May nadadama pa ba ako?
Ang sagot ay isang "Oo",
Patunay ang mga luha kong dumaloy muli dahil sa'yo.

Di ko alam kung kakayanin,
Pigilin, nag-uumapaw na damdamin,
Punong-puno ng pagsisi,
Kamay, tinuturo ang sarili.

Para bang ang mundo'y gumuguho,
Nababalisa, natutuliro,
Di mapigilan silakbo nitong puso,
Di mapatigil itong pagdurugo.

Mga luha ko'y parang papatak,
Dahil sa lungot at di sa galak,
Bakit naman kasi ako magiging masaya,
Kung ikay aking nasaktan sinta.

Kung mayroon akong pinakaayaw na almusal
Iyon ay yung lulunukin kong katotohanan na  lilipas
ang bawat oras, papatak ang bawat segundo ng napakagulong
buhay ko na wala ka.
Sayang lang, Ang ganda kasi nung mga eksenang pinangarap ko
Na buo na ang bahay na ang palapag ay tatlo, Pagpasok mo rito,
ikaw ay nakaupo sa sala na binuo ng mga pangarap mo at oo.
Nang hihinayang ako, paglulutuan sana kita tapos gigising ka sa umaga na may mainit na kape ka nang nakatimpla.

Pero inabot na kasi tayo ng takipsilim
Nagwakas ang mga pangarap na almusal nang magsimula ka nang maglihim
Nang umalis ka na lang dahil hindi mo rin naman kayang magkwento at umamin
Noong humingi ako ng ilang segundo ng katotohanan matapos ang ilang taon kong inakalang hinding-hindi ka magiging sinungaling.

Alam ko balang araw, masaya kana sa iyong bagong kasama.
Sa mga munting eksena na nag lalaro sa isip ko, gusto ko na yung eksenang masaya ka na lang sa iba.
At balang araw hindi na tayo masusuka sa mapakla at mapait na almusal ng ating pag-ibig, salamat, totoo.

Salamat sa hindi na manguyang pag-ibig mo.

Sa bawat luhang pumapatak
Sya kaya'y nakailang halakhak
Sa pagtitiwalang kanyang winasak
Hindi mo na alam kung saan hahawak

Tuwing gabi ay nag iisip ka
Habang nasa kwarto at nakaupo sa kama
Sisilip sa bintana at biglang papatak ang mga luha
Nagtatanong sa langit kung kailan titigil ang sakit na nadarama

nagkaro'n ng kahulugan ang pananatili
para sa mga pinagkaitan ng liwanag
hindi ba maaaring kanlungin mo ang lahat?
o manganak nang manganak mula sa sugat?
gano'n ba kadaling hukayin ang pangarap
at kuning muli at alisan ng tatak?
paano lilingon nang walang luhang papatak?

hindi lamang pagtalikod ang pamamaalam
o pagpahid ng mansanilya sa pusong nilamutak at sinasagasaan
pasasaan ay lilisan, ngunit bakit hinayaan **** mangyari nang mabilisan?
walang daan, walang paraan, kung paano ngingiti ang isang kaibigan.

May uri ng kalungkutan na mas malalim sa kirot
May uri ng sakit na hindi alam kung paano iibsan
Pilitin mang iiyak ay walang papatak na mga luha

Subukan man ang pagpalahaw ay walang lalabas na mga salita
May mas mataas na uri ng kalungkutan
At ito ang pinaka-ayoko sa lahat