Nagkalat-kalat na mga lupain
Tayo sa kanya’y mga panauhin
Nangag mula sa isang lipi
Ganda niya’y sa puso namutawi

Oo nga’t siya’y marikit
Mga biyaya sa kanya’y di pinagkait
Minsa’y tinaguriang perlas ng silangan
Nakilala bilang ating Inang bayan

Lupain nang mga datu’t mandirigma
Ng prinsesa’t mandirigmang si Urduja
Mababanaag sa kanyang mukha
Katapatan, respeto’t mga paniniwala

Iningatan ng mga mapagbiling ninuno
minahal at niyakap nang taos sa puso
itong lupang ating pinananahanan
ating pinangalagaang lubusan




Minalas nga’t nilingon ng mga dayuhan
Lupang itinago ng mga karagatan,
Dala daw nila’y kaligtasan at kapayapaan,
Yun pala’y hangad nila ating bundok na yaman

Españang eskultor nang kapalaluhan
Tagapagdala ng mga salot ng kinabukasan
Baboy na mga putting inutil
Mga lapastangang mga kanluranin!




Tinuran nilang Indio’t mangmang
Dinuraan at sa putik ay pinagapang
Pinayuko’t pinaluhod  sa Niñong santo
Santong pinambulagan ng mapaglilong demonyo!

Alipin nila kung pandilatan,
Mga uto utong pinagkikindatan
Likas na mga katutubong maamo
Tiningala silang kaibigang totoo

Nakaambang mga tigre’y inamo’t pinatulog
Pinaamo nang mabagsik na mga kulog
Sa bagsik ng pluma’t itak
Napukaw mga mandirigmang hinamak


Gitlang mga hilaw na labanos
Nagsipag kuha ng mga pistola’t español na naghihikahos
Di inakalang mga Indio’y matututong lumaban
Gumising para sa kapakanan niya’t kalayaan

Estrelya ng pag-asa’y kanilang nasilayan
Sinambot ang kamalayan at kanlurang katuruan
Sa mga ganid na Kastila’y inihain
Balaraw ng karunungang matalim

Ritaso ng nakaraan, ngayon at kinabukasan
Piagtagpi tagpi, tinahi’t tinapalan
Mga pulo’y pinaglapit
Mga puso’t hanari’y naging isa kahit saglit

Epiko ng ating pinagmula’y muling nabuo
Ating lahi’y tumayo’t hinarap ang mundo
Laking galak na lamang natin sa pluma ni gat Jose Rizal
Sa kanyang dunong na nagmula sa Maykapal.

Paglalakbay

Nag-iisa, iniwan ng diwang naglakbay
patungo sa lugar ng kawalan
Naiinip, suya na magmasid
Sa paligid na pawang wala namang pinagpalit.

Kausap ang sarili,nakikibalita.
Baka sakaling may bagong malata.
Subalit naaagnas at walang katas.
Tuyo, upos at butas butas.

Humaplos baka sakaling may madama
Nakinig baka sakaling may maulinigan
Ngumanga baka sakaling may matikman
Na kaunting ligaya ng pawang mailap

Napukaw sa manhid na paligid
Nakinig sa saliw at lira Ng katahimikan
Lumasap ng malamyang putahe
Napalasap sa walang buhay na kalagaya

I.
Heto na naman ang panahon na naman ng tag-ulan.
Ating ala-ala ay dahan-dahang nagsisibalikan,
Sa aking mumunting isipan.
Mga ala-alang na hindi na dapat pang binabalikan.

II.
Naalala ko pa noon ang ating unang ulan,
Sa kung paano mo ako hagkan,
Sapagkat pareho tayong nangingig ang katawan.
Niyakap kita ng mahigpit at halos ayaw na kitang pakawalan.

III.
Pareho tayong tahimik ng mga gabing 'yun,
Hindi tayo nag-uusap nasa iba ang atensyon.
Bigla kang bumalikwas at sa akin ika'y napatingin.
Ako'y panandaliang nagulat at ako'y umiba ng tingin.

IV.
Napukaw ang atensyon mo ng iyon ay aking gawin,
Ika'y nagtanong: “Mahal, anong ba’t 'di ka makatingin?”
Nagulat ako sa tanong mo, 'di ko alam ang sasabihin.
Sagot ko'y: kaswal na “Wala” at ika'y niyakap ng mariin.

V.
Bigla akong nagising sa katotohanan,
Kaya’t akin ng tinigilan ang pag-iisip ng kalungkutan.
Kung itatanong n'yong nasaan na s'ya.
Nandun s'ya sa langit kapiling ang Diyos Ama.

VI.
Oh, ulan! Kasalanan mo talaga 'to!
Kaya ngayon sila'y muling tumatangis mula sa mata ko.
Hayaan n'yo na ako,
Ganito na talaga siguro ang epekto ng mga ulan sa buhay ko.

Maraming posibleng mangyari sa loob ng isang buwan
Agosto, ako'y sigurado na hindi sayo titibok ang puso
Ngunit pagsapit ng Setyembre, damdami'y biglang nagbago
Ngayon lang ba natanto na noong Hulyo pa napukaw ang damdamin?
Sa pag-iingat sa aking puso ay tuluyan na ngang nahulog
Bigla na lang natakot na sa'kin ay ika'y mawala
Kaya nama'y walang ‘sing tamis ang ating pag-iibigan pagdating ng Oktubre
Kahit nagtatalo ay mas nangibabaw ang pagmamahalan
Subalit lalo lang lumala at nagkalabuan noong Nobyembre
Ako'y nakapagsulat ng tula para sa'yo, mahal
‘Yon nga ba ang nagsalba sa ating dalawa?
Disyembre, alam kong pagod ka na
Gayunpaman ay pilit kong diniligan ang ating nalalantang pagsinta
Ngunit imbis na diligan ay aking binuhusan kaya naman ika'y nalunod
At nang ating salubungin ang bagong taon,
ako nga'y tuluyan **** binitawan
Hindi na sinuyo, wala ng paramdam

Masyadong mabilis ang mga pangyayari
‘Di malaman kung saan gusto bumalik—
noong Hunyo bago sa'yo'y nagkagusto
upang pigilan nang mas maaga ang nararamdaman
o Disyembre upang maitama ang aking pagkakamali
Hindi naman inaakala na ganito magtatapos
noong tayo'y magkalapit noong Abril
Hindi na ba tayo masasalba ng aking tula sa pangalawang pagkakataon?

Maraming posibleng mangyari sa loob ng isang linggo
Marahil ay iyong pinagpatuloy ang iyong paglakbay
Habang ako'y nanatili sa lugar kung sa'n ako'y iyong iniwan

sa umaga, sa akin ay anino ka lamang
na sa pagsapit ng kadiliman
ika'y mawawala
ngunit sa gabi, sa akin ika'y nagiging hangin
sisinbol ng malambing
at hahaplos sa aking balat

tunay nga na may mahika ang isang tulad mo
isang matipuno at matalinong nilalang
na kahit sa mga oras na walang pagkikita
ang iyong palad aking nararamdaman
sa aking balat na tila sa'yo'y isang libro
na iyong walang tigil na pagmasdan
at hindi titigilan ang paghanga

sadya nga napa-irog mo ako,
isang binata na iyo'y napasinto-sinto
na kahit wala ka sa tabi ko
napukaw mo ang damdamin ko.

Kailangan ba nagsimula itong aking pagtingin?
Simula't sapul hanga ako sa iyong angking
Kabaitan, katalinuhan at pagiging malambing
Napukaw mo ang aking damdamin

Noo'y di lingid sa aking kaalaman
Ikaw pala ay aking magiging kaibigan
Usap nang konti, tawanan sandali
Marupok na puso'y pilit winawaglit

Mali bang ika'y aking pangarapin?
Sa'yo lang ata tumibok itong damdamin
Konting asaran na lang at ako'y matatangay
Sa iyong mga matang laging nagpupugay

Ngunit sabihin man nating gusto kita
Ako'y duwag kaya't 'di ko magawa
Takot masira kung anong meron tayo
Sa minsang "Hi-hello" makukuntento ako

Itim ang natatanaw,
Kadilimang napukaw,
Sa mundo kong mapanglaw,
Aking tahimik na sigaw.