Sa pag-aaral natin ng panitikan ay mababatid natin ang mga Pilipinong pumanday ng ating matatayog at mararangal na simulain na naging puhunan sa pagbuo ng isang lipunan.
      Sa pamamagitan ng iba't ibang uri ng panitikan, mapalalawak at magagawang mahusay ng isang **** ang pagtuturo ng aaignaturang Filipino.
      Maaaring maiakma ang iba't ibang istratehiya upang mahikayat nang lubos ang interested ng mga mag-aaral at hawing kawili-wili ang oras nila lalo na sa pagbabasa sa pamamagitan ng paggamit ng tula, kwento, sanaysay, talambuhay, awit, bugtong, salawikain, sawikain, balagtasan at iba pa.
      Mahalagang maituturing ang panitikan sa edukasyon sa maraming paraan tulad ng mga teleseryeng napapanood sa telebisyon na kadalasang pinanonood ng mga kabataan na siyang kapupulutan ng maraming aral at magandang halimbawa sa buhay ng tao.
      Ang panitikan ay laging kasama sa kurikulum ng bawat paaralan bagamat ang bawat rehiyon ay mayaman sa tradisyon at kultura. Ang mga pasalindilang panitikan ay napapangkat sa mga sumusunod na uri ayon sa anyo ng pagkakatulad ng mga ito: kuwentong bayan, kasabihan, bugtong, salawikain, sawikain, sabi-sabi, palaisipan at balagtasan. Naglalarawan ito sa kanilang katutubong katalinuhan, kaalaman, karanasan, pananampalataya at iba pa.
      Patuloy ang pamumunga ng panitikang Filipino sa pamamagitan ng mga makabagong manunulat na may paninindigan at pagpapahalaga sa ugat, kasaysayan, kultura at lipunan. Mayabong itong nabubuhay sa patabang kaalaman at kamalayan, patubig ng limbagan at midya at paaraw sa modernisasyon at globalisasyon.
      Ito ang isa sa likas na tumutulong sa tagumpay ng isang banda at bawat bansa sa buong mundo. Kayamanang hindi mawawala.

“Live as if you were to die tomorrow. Learn as if you were to live forever.”
― Mahatma Gandhi


Malaking bahay, maraming pera at katakot-takot na mamahaling mga bagay-bagay. Ito ang pangarap ng marami at pinagsusumikapan ng halos lahat ng taong nabubuhay. Kunsabagay walang masama sa mga ito, ika nga libre lang ang mangarap. Pero hindi lahat ay pinagpala, hindi lahat nagkakamit ng pangakong gantimpala. Kaya nga may mahirap at mayaman. Habang may mga nagpapala sa initan ng kalsada may mga naka-de-kwatro na salaula at mga mapang-upasala sa loob ng aircondition na ‘kwarto.

Masarap maging mayaman, yun bang masagana at hindi kinukulang. Yung kahit anong oras ay ‘pwede kang mag-abroad, o di kaya naman ay kumain sa mga mamahaling restaurants kahit anong oras mo mapag-tripan. Tapos pag summer time na syempre maliligo naman dun sa Boracay. Foam Party sa gabi at katakot’takot na sosyalan sa buong magdamag. Sarap talaga ng buhay ng isang mayaman. Pero anong halaga ng lahat ng mga ito? Madadala mo ba ang laksa-laksang karangyaan na tinipon mo? Diba hindi naman?  

Karunungan, ito ang higit na mahalaga – higit pa sa kayamanan. Hindi katalinuhan na nakukuha sa mga aklat at natutunan sa mga mamahaling unibersidad. Ang maunawaan ang katuturan ng buhay mo yan ang importante sa lahat. Ang lubos na maunawaan ang mga hiwaga na nasa pagitan ng pagsilang at ng kamatayan ito ang tunay na kayamanan. Ang umibig at yakapin ang minamahal na parang hindi mo na makikita ang bukas. Katulad ito sa sanlibong sinag ng araw sa iyong puso. Ang makita ang paglaki ng iyong mga anak at makasama sila sa hapag tuwing oras na ng kainan. Ito ang mga tunay na yaman na walang katapat na halaga. Ito ang mga bagay na dapat nating pagsumikapan na makamtan.

Sino ba ang modernong vincentiano?
Ano ba ang kanyang pagkatao?
Nagtatanong sa sarili ko
Habang pinagmamasdan ang mahinanang kamay
Kung anong magawa ko
Dito ba sa munting palad nakahimlay
Ang lahat ng kakayahan ko?

Anong meron ako, anong meron tayo? kundi kaalaman.

Kaalaman na di galing sa sabi sabi nilang “hugot”
Kundi sa piraso ng mga aral na ating pinulot
Dahil sa disiplina tayo y nililok
Ang kabutihang asal sa diwa ay pumasok

Mula sa Mga **** nating tinuturing na magulang,
Mga mababang tao na ating ginagalang,
Mga taong nakilala mula ng tayo’y musmos pa lang
Ipinamana sa atin ang pananampalataya, pagpapakumbaba, at kabutihan

Ang tanggapin ang katotohanan,
At hangganan ng kakayahan
Ang malaman ang kahinaan, kahit may kasimplehan
Pilit inaabot ang makatulong ng buong kalooban

Ng walang hinihintay na kapalit
Tulad ng modelo nating si San Bisente (st. Vincent)
Na sa pagtulong ay di napagod
Kaya sa mata ng Diyos naging kalugod lugod

Salamat sa  Amang nasa itaas
Na nagbibigay ng lakas
Ang lakas na di nauubos
Para sa aming misyon na di pa rito natatapos

Sandata ay ang panalangin
Lakas ng loob at damdamin
Dahil sa Diyos na mahabagin
Walang pagsubok sa buhay ang hindi kakayanin

Ating misyon, ang tumulong sa mga kapus palad at nawawalan
Hindi lang sa taong nawawalan ng materyal na kayamanan
Kundi para sa mga taong naliligaw, nalilito at nagugulumihan
Pagkat ating ramdam ang bawat hirap
Ang bigat na tinitiis ng bawat taong may pinapasan

Handang makiramay at ibigay ang anuman
Para lamang ang paghihirap sa pighati ay maibsan
Pagkat sa bawat taong ating natutulongan
gantimpalang pangkaluluwa ang dapat ipagyaman

Sino ang gumagawa nito?
Sino ba ang modernong vincentiano?
Isa ba ako sa mga ito?
Ang modernong vincentiano ay di lang ako kundi tayo
Ang modernong vincentaino ay nagsasakripisyo at mapagpakumbabang nagseserbisyo
Ang modernong vincentiano ang magpapatuloy ng ating kwento.

Alam ko naman anong kahihinatnan. Alam ko, alam na alam. ngunit bakit nagkakaganito?
Nasaan na yung tapang ko? ano nga ba ang kinakatakutan ko? ang di mo magutuhan? o ang mawala ka bilang aking kaibigan.

O Diyos ko wag naman sana. Mas mabuti pang mawalan ng pag-asa wag lang mawalan kaibigang makakasama.

Nilikha silang kaagapay ni Adan,
Sa hirap at ginhawa, sila'y naririyan,
Maging gabay sa hinaharap man o nakaraan,
At punuin ang gabi ng walang pag-aalinlangan.

Isa kang dakila at isang huwaran,
Isang ina at ilaw ng tahanan,
Mga anak mo'y iyong inaalagaan,
Winawasto ang bawat nilang kamalian.


Babae, ika'y kapita-pitagan.
Babae, ika'y hinahangaan,
Babae, ika'y karunungan,
Babae, ika'y kayamanan.


Katalinuhan mo'y lumalabas,
Katapangan mo'y naipamalas,
Kasikatan mo'y pumapaibabaw,
Kagandahan mo'y umaapaw.

balikan natin ang panahon noong tayo'y mga bata pa.
naalala mo pa ba
noong tayo'y nagtagpo sa gitna ng mapunong gubat,
sa may malinaw at malinis na sapa?
ang mga kamay natin ay hasang-hasa sa paglikha,
pagtupi ng mga obra:
mga bangkang gawa sa papel, na
ating pinapanood ang pag-anod sa tubig
na banayad na dumadaloy;
nagpapadala lang sa agos.
at hindi,
hindi ito isang paligsahan o karera.
ang tanging pakay ay
malibang at magsaya.
kung lumubog o masira man ang ating mga bangka,
ayos lang,
gumawa na lang ng iba.

pero ngayon,
tayo ay lumaki at tumanda.
pati lunan natin ay nag-iba.
sa ating pagtingala,
hindi na yung mapunong gubat ang ating nakikita,
kundi ang bughaw na langit
na walang anuman ang makakadaig
sa lawak at laya.
at siyempre,
ang ating malinaw na sapa
ay humantong na sa
karagatan.
di matalos ang hangganan,
di matalos ang lalim.
maraming tinatagong lihim.
nalusaw na sa tubig ang mga bangkang gawa sa papel.
at dito sa dagat,  
nararapat lang na maglayag sa mga galyon kasi
araw-araw may digmaan sa laot.
kalaban natin
ang mabagsik na hangin,
mga higanteng alon,
mga piratang nananamantala,
pati na rin ang uhaw, gutom, at pagod.
pero bago pa man magsimula ang digmaan,
tayo na ang panalo.
walang sinabi ang lupit ng dagat sa bagsik ng ating puso.

sa ating paglingon
mapapagtanto na
hindi masukat ang layo
ng narating na pala
at mararating pa natin.
matagal nang wala ang gubat at sapa,
napalitan na rin ang mga mumunting bangka.
ngunit ako,
ay nandito pa
at patuloy na mananatili
kahit na
magkaiba at magkalayo
ang sinasakyan **** barko sa sinasakyan ko.
'di bale
iisa lang naman ang Kapitan,
iisa lamang ang kayamanan na hinahanap,
iisa lamang ang lupain na tinutungo.

hindi talaga
matiwasay at madali ang paglalayag
dito sa malawak na dagat na ating tinatahak. kaya
kung dumanas man ng sindak at lungkot,
huwag maniwala sa lawak at lalim
na natatanaw sa mga alon; kasi
kahit saan man mapadpad,
kahit saan man ihatid ng tadhaha,
**nandito lang ako.

Dumaan man ang napahabang panahon,
Lumipas man ang ilang libong taon,
Itago man sa kailaliman ng kahapon,
Uusli at sisibol ang mga tula ngayon.


Ilang beses mo mang pigilan,
Talunin sa iba't-ibang paraan,
Mapa-asaynment o impromptu 'yan,
Nagagawa ang tula ng may kahusayan.


Sinong mag-aakalang ito'y nakatago?
Sinong mag-aakalang ito'y para sayo?
Sinong mag-aakalang ito'y hindi bato?
Sinong mag-aakalang ito'y nasa puso?


Isang libangan kung ito'y tuklasin.
Isang adhikain kung ito'y susulatin.
Isang liwanag kung ito'y susuriin.
At isang kayamanang kailanma'y hindi maangkin.

May mga bagay na ating hinango mula sa makikinis na tela,
Nilagyan ng mga sariwa't  kakaibang mga pabango,
Pinuno ng ginintuang mga pilak at diyamante.
Tapos hinabi mula sa sapot ng nakalalasong gagamba,
Habang dinidikitan ng mga perlas na mutya

Ngunit maniwala ka sa aking sasabihin

Na bawat telang makinis ay gagaspang rin.
Ang iyong mga pabango't ginto ay nanakawin.
Ang iyong hinabi ay maluluma rin,
Kasama ng mga perlas na kailanman ay magniningning.
Ito'y kung wala kang gagawin...

Napatag na ang hindi mapatag ng
Sanlaksang idelohiya't pananampalataya.
Panata ito ng kalawakan. Lilinisi't lilipulin
Yaong hindi umaayon sa itinakdang

Orden ng katutubong balanse ng ulan
At hangin, ng dagat at pagkamulat,
Ng  lupa at pagtatangka. Hindi sasapat
Ang libu-libong bangkay na nakahundasay

Sa mga lansanga't simbahan dahil malaon
Nang naagnas na bangkay ang ating
Kamalayan. Malaon nang umahon si
Kamatayan sa anyo ng kasakiman sa

Kayamanan, at tayo bilang mga kalakal
Na nagpapatiwakal sa ngalan ng kaligayahan
Sa anyo ng kasaganaan. Hindi sasapat ang
Mga pagtangis ng mga ama't ina, ng mga

Anak at kapatid, dahil matagal nang
Tumatangis ang Inang unang naghandog ng
Paraiso sa atin. Saan nga ba tayo patungo?
"Tayo'y mga punong matayog ang pangarap,

Ngunit sa lupa'y laging nakaugat..."

Ang edukasyon ay kayamanan na Hindi mananakaw ng sinuman. Napakahalaga ng edukasyon dahil dito nakasalalay ang ating kinabukasan.                                                    
      Nasabi ko ito dahil sa panahon ngayon, karamihang natatanggap sa trabao ay ang mga nakapagtapos sa pag-aaral at ang trabahong ito ay nagsisilbing tulay tungo sa kanyang kaunlaran pati na rin sa pakikipagsabayan sa agos ng buhay.
      Ang edukasyon ay susi sa pag-unlad upang makamit ang pag-unlad na ipinamamana ng ating sarili. Ito ang pundasyon natin upang makaahon sa kahirapan tungo sa tuluy-tuloy na kanlaran at kasaganahan na inaasam-asam natin at ng ating mahal na bayan.
      Ang edukasyon ay sadyang mahalaga sa lahat, noon hanggang ngayon. Ito ang pinakamatibay na pundasyon ng isang tao. Ito rin ang maaari naging dalhin saanman rayo pumunta at walang sinumang makaaagaw into sa atin.

“The essence of reality is contradiction”
- Hegel

Ang tao ay likas na malaya, nabubuhay na malaya at dapat na maging malaya. Walang karapatan ang sinoman na mang-alipin. Hindi tayo pag-aari ninoman at walang taong ‘pweding umangkin sa kapwa n’ya. Ito ang batas ng kalikasan at ng uniberso. Walang panginoon at busabos, walang dapat na nag-uutos, at wala dapat mga alilang tagasunod. Sana ang buhay ay puro na lang Rosas at walang posas.

Subalit nagdilim ang kasaysayan nang maghari ang kasakiman na pinukaw ng matinding paghahangad ng iilan sa kayamanan. Kailangan na makakuha ng maraming kalakal nang lumawak ang merkado. Pero teka sino ang gagawa nito? Edi kunin ang mga mahihina at gawin silang mga alipin, pilitin na magtrabaho sa ilalim nang hagupit ng latigo. Hawakan sa leeg o di kaya naman ay kitilin, sa ganitong paraan sila dapat na pasunurin.

Tanang pagmamalabis ay may wakas. Hindi lang si Spartacus ang nag-alsa kundi pati ang mga itim na alipin. Sumiklab ang himagsikan sa paghahangad ng mga alipin na kumawala sa kanikanilang mga tanikala.

Dumating ang panahon ng Piyudalismo, nagbagong anyo lang ang halimaw at muli n’yang inalipin ang mga kapos-palad at mahihirap. Nangibabaw ang Aristokrasya na parang maitim na ulap na lumalambong sa himpapawid kaya hindi makita ang sinag ng araw. Salamat na lang at bumagsak ang Bastille at nagtagumpay ang rebolusyong Pranses.

Mula sa mga guho ng lipunang piyudal ay lumitaw ang mga bagong panginoon, ang mga Burgis. Sila ang mapagsamanta at naghaharing-uri sa ating panahon. Mga kapitalista, elitista at mga burgesya komprador.

At tayo na nasa baba, tayo na ang puhunan para mabuhay ay dugo’t pawis, tayo na mga proletaryo ang s’yang makabagong alipin. Mga alipin ng burgesya na ating pinapanginoon, tayo na lumilikha ng yaman ng bansa ang s’yang laging pinagsasamantalahan at binubusabos. Tinatakot na gugutomin kapagka hindi nagpa-ubaya at sumunod sa utos.

Habang tumatagal ay tumitindi ang mga salungatan at kontradiksyon sa pagitan ng mayaman at ng mahirap. Bulkan ito na sasabog sa bandang huli.

Ang batas ng kasaysayan ang nagsabi na ang lahat ng uri ng pang-aapi ay magwawakas. Nag-alsa ang mga alipin, naghimagsik ang mga pesante hindi magtatagal gustuhin man natin o hindi titindig ang mga proletaryo at sama-sama nilang ibabagsak ang kapitalismo na itinataguyod ng mga burgesya komprador.

Kayraming lubak, alon ay malakas
Tatagaan ang loob, sa daa'y maraming ahas
Maraming kasama ngnit ikaw ay mag-isa
Pagtaas ng tubig sa sapa, sa'yo ay walang kakarga

Natural lang ang umiyak at magpapadayak
Pag-abot sa tuktok ay hindi basta at payak
Minsan pa nga sa'yo ay maraming tatapak
Pero ang payo ko sa'yo, sumayaw at pumalakpak

Hindi ka baliw sa iyong gagawin
Ipakita ang galing at taas ng mithiin
Daan naman talaga minsa'y mahirap tahiin
Ngunit kapag umayaw, ika'y palpak na tatawagin

Matapos ang hirap, asahan mo ang sarap
Damhin ang lasap ng natupad na pangarap
Bawat pawis at dugo, kapalit ay karanasan at kamalayan
Na sa iyo ngayon ay magsisilbing kayamanan

"A spectre is haunting Europe"
- Communist Manifesto

Ang multong gumagala noon sa Europa ay hindi parin natatahimik. Hanggang ngayon ay patuloy itong gumagala at nanggagambala. Hindi n’ya pinatatahimik ang mga burgis at elitista. Kaya’t patuloy na nagsasabwatan ang ibat-ibang kapangyarihan sa lipunan upang labanan ang multong ito at hadlangan ang kanyang paggala. Ang mga lider ng relihiyon, ang mga kapitalista, ang mga namumuno sa gobyerno na panay oportunista, ang pasistang militar, ang pulisya pati na ang midya lahat sila ay nagsasamasama upang kalabanin ang multong gumagala.

Nasaan na ang tunay na partido ng mga manggagawa na kinakatawan ng multong gumagala? Nasaan na ang mga rebolusyunaryo at mga aktibista na kakalaban sa bulok na Sistema? Bakit hanggang ngayon ay namamayani parin ang naghaharing mapagsamantalang uri? Kinain na ba kayo ng maling sistema at ngayo’y naaagnas na rin?

Nang bumagsak ang Rusya at lumihis ang Tsina ay nagdiwang ang mga imperyalista. Akala nila ito na ang wakas nang paggala ng multo, subalit nabigo sila at nagmukhang mga asong hangal na kumakahol sa sariling suka. Pagkat nagpatuloy ang multo sa kanyang paggala at ibayong lagim ang kanyang dala-dala. Subalit bakit tanong nila?

Simple lang ang dahilan:

Hanggat laganap ang kahirapan at hindi pagkakapantay-pantay hindi sila patatahimikin ng multong gumagala. Patuloy nitong uusigin ang budhi ng mga ganid at sakim sa kayamanan.

Hanggat ang biyaya ng lupa ay hindi nakakamtan ng lahat ng tao ay patuloy itong magmumulto.

Hanggat ang mga manggagawa ay hindi gumiginhawa hindi mananawa ang multo na magpaalala sa kanila na patuloy nilang igiit at ipaglaban ang kanilang mga karapatan na s’yang nararapat.

Patuloy na gumagala ang multo ng Komunismo na nagmula pa sa Europa kailanman hindi nito patatahimikin ang mga sakim sa yaman at sukaban sa kapangyarihan.

Araw araw ako'y naglalakbay
Sa jeepney at tryk, nakasakay
Madalas naglalakad sa tulay
Nakasilong sa dahong makukulay

Nang dumilat ang ulap at nagmasid
Aral sa buhay ko'y dumarami
Bilang ng tao at hilaw na kapatid
Ako'y saksi sa kanilang pasanin

Matatandang panot, hayop na pilay
Batang walang saplot, naka-bitay
Babaeng may sanggol na alay
Kumakatok, nanlilimos ng karamay

Binuksan nila ang mga mata ko
Sa katotohanang pilit tinatago
Mga bangungot sa bawat kanto
Nabubulunan sa hiram na piso

Sa bawa't yapak ng aking lakbay
Dama ang kayamanan ng tao
Higit pa sa laman ng aking bulsa
Ang gintong binuo sa katauhan ko

*Taya!

.



madalas
tanging titik
ang nakalilok
sa iyong pagitan
at ng yaring
imposible --
walang gusot
tiwalang bali
kayamanan man
o maging tinik
ang nakakabunga
ng yaong nilalaman
sa kalibliban ng
iyong dibdib




.
© Frederick Kesner. All Rights Reserved.

Bakit ang tulin?
Hindi ba pwedeng pahintuin?
Oras, ba't ang bilis mo?
Pagbigyan mo naman ako.

Bakit panandalian lang?
Bakit parang napakakulang?
Ang palaging tanong sa'king sarili,
Di ba pwedeng dito'y manatili?

Parang isang kisapmata,
'tong ating pagsasama,
Akin mang gustuhin,
Oras, di kayang pigilin.

Nakakapanghinayang, nakakapanlumo,
Di magawa ang tanging gusto,
Kahit man lang mag-umpisa ng usapan,
Ako'y sadyang nahihirapan.

Hay nalang, paano na iyon?
Mauulit pa ba ang nangyari kahapon?
Alam ko sa sarili ang sagot,
Ngunit ang katotohana'y sapilitang nililimot.

Ang mga panahong ito'y di masusuklian,
Dahil ang oras, di kayang tumbasan,
Di kayang bilihin ng kayamanan,
Mga oras na kasama ka, aking kaibigan.

Ma-iiwan sa'ting mga nakaraan,
Di alam kung tatatak sa'ting isipan,
Ang mga nagdaang panahon tulad nito,
Parang kapayapaan paglipas ng bagyo.

Mundo'y kayganda,
Puno ng hiwaga,
Ng pasimulang likhain
ng AMANG DAKILA!!!

Ngayon ay saksihan,
Ganda ng sanlibutan
Di malirip na kagandahan at kayamanan,
Na ibinigay sa atin ang karapatan.

AMA NA DAKILA!
Lahat kami ay pinag-pala,
Sa aming kasalanan
Ay nagpatawad ka!

Nagbigay pag-asa
sa kaluluwang dukha!
Dukha sa Liwanag
ng Iyong Ganda!!

AMA NA DAKILA!
kami ay Iyong pinag-pala,
Binigyan ng pag-asa, sa
Di malirip na pagkakasala!!!

Sa ngalan ni JESUS NA IDINAKILA
Dahil sa pagsunod sa AMANG DAKILA!
Hindi nag-alinlangan
Hanggang katapusan,

AMA sana'y bigyan kami
Ng pusong masunurin
Pag-iisip na puno ng dunong
Mula sa Iyong katwiran na puno ng katotohanan,

JESUS na aming PANGINOON,
Bahala kana po sa amin,
na LIWANAG sa amin ng DIYOS!!!
Kami ay Iyong dalhin,
Upang AMA ay aming KAMTIN
Hanggang sa katapusan ng aming Lakarin,!

may isang natutulog sa kalye
walang sala, walang detalye
walang makain, walang tirahan
ngunit ikinulong tila'y makasalanan

"mahirap maging mahirap"
said ng mga matang nagpapaki-usap
nang gayo'y makahanap
ng pagkain sa pamilya'y maiharap

at ang isa'y pinaiimbestigahan
dahil umano sa ilegal na pamamaraan
ng pagtulong sa kanyang nasasakupan
kailan ba ito naging kasalanan?

o, Pilipinas, ika'y binabantaan
patagong tinatangay ang iyong kayamanan
mga anak mo'y pinahihirapan
sa kalagitnaan ng krisis, ika'y pinagsasamantalahan

o, Pilipinas, naliligaw ang iyong landas
ika'y inaapi, inaabuso nang marahas
waring pinaglalaruan ang batas
ng isang nag-aanyong taong hudas

halika't iyong ipaglaban
ang bansang ating sinilangan
basagin na ang iyong katahimikan
at h'wag hayaang manaig ang kasakiman

pakinggan, dam'hin, at tignan
h'wag ka munang lumiban
sapagkat kailangan ang iyong katapangan
sa umuusbong na digmaan

Sensitibo akong tao, kaunting pangungutya, malaki na ang epekto.
Nabuhay ako sa paniniwalang lahat ng babae, tumitingin lang sa gwapo.
Kasalanan ko bang maging pangit? Siguro hindi, siguro oo.
Sabi nila walang pangit. Ugali lang ang pangit sa ibang tao.

Nakasanayan ko nalang na walang naririnig, kahit lantaran akong laitin.
Ininda lahat ng pananakit, maswerte nalang kung minsa'y daplisin.
Hindi ko kayang lumaban, patay malisya lang ang damdamin.
Ayoko ng gulo, ni isang salita wala akong binanggit kahit aking isipin.

Aking babaguhin, karamihan sa kababaihan ay tumitingin sa gwapo.
"Ano bang meron sa mga gwapo?" Pare-pareho lang naman kaming tao.
Alam kong mahalaga din ang panlabas na kaanyuan pero,
Yun ba ang minamahal? Yun nalang ba ang basehan sa mundong ito?

Lahat ng 'yan nakaraan nalang sa akin.
Magmula nung dumating ka, pinaniwala **** mali ang aking hangarin.
Hangarin na tanggapin na walang kaaya-aya sa akin.
Kahit anong pilit ko, pilit **** itinatanggi at hindi pinapansin.

Hindi ako gwapo. Pero kaya kong harapin ng may magandang kalooban ang magulang mo.
Hindi ako mayaman. Pero ipapakita ko sayo na ang kayamanan ay nasa kaya nating ibuo.
Hindi ako yung taong magara ang kasuotan kapag haharap sayo.
Aanhin ko yun? Kinabukasan natin ang aabangan ko, hindi pagiging maluho.

Hindi ako yung lalake na pagkakagastusan ka ng sobra sa tuwing may selebrasyon.
Gusto ko kase maramdaman natin. Hindi sa nakikita, kundi mismo sa pagkakataon.
Hindi ko kayang lumaban, duwag ako, at nananatiling mahinahon.
Pero hindi ko hahayaan na may umapi sayo na kahit sino, makakatikim sakin 'yon.

Hindi ako yung tipong kaya kang pakiligin sa mga salita.
Madalas kasi wala akong tiwala na kaya ko yun magawa.
Panay ang pagkumpara ng itsura ko sa iba.
Kahit ganun naman , lahat ng sinabi ko sayo, totoo at may isang salita.

Hindi ako gwapo, oo.
Hindi ako maporma, oo.
Hindi ako astig, oo.
Hindi ako yung matitipuhan agad kase, oo, ganito lang ako.

Ilang paglalarawan pa sa takipsilim para ikintal na nakayuko nang namimighati
Bigyan sana nang malawak na karunungan
para makapagpasya sa huling hapon at hapunan

Paano isalaysay ang naganap
kung ang sinta ay laging hanap
Bihira kumain-nangangayayat
Nauutal sa una at panapos na  pantig ng pangalan ng liyag

Sa hindi inaasahan ang kamay niya'y hiningi
ng binata na kakilala't nanligaw
Ipinangalandakan ang kasikatan
Lahat ng kayamanan ng Antigo ay kuyom ng kamay

Hindi tubo sa lugar-isang dayo
Magaling sa panunuyo, sanay makipagsalamuha sa kapwa-tao
Batbat ng salapi ang anino
Mabulaklak ang dila at minsan ay palabiro

Ilang buwan pa ang inalis sa kalendaryo
at nangyari nang biglaan
Unang pagkakataon na nasilayan na nakabelo
Saan ba tutungo?

Ang lahat ay may umpisa,
Ang lahat ay may pinagmulan,
Kalungkutan man o ligaya,
Ang maaaring kahahantungan.

Sa bawat pagsubok na haharapin,
Tagumpay o kabiguan ang aabutin,
Ito'y pagsisikapan,
Kahit sakit man ay umulan.

Pero lahat ay gagawin,
Hanggang sa kayang abutin,
Hanggang sa huling patak ng dugo,
Ibubuhos hanggang sa huling yugto.

Tatanggapin ang kalalabasan,
Tatanggapin kahit ano man yan,
Kahit masaktan man,
Tatanggapin ng aking kalooban.

Dahil ito ang aking destinasyon,
Sa byahe ko kasama ka,
Sa panahong nakasama ka,
Ngayon, ang oras ko para bumaba.

Salamat aking sinta,
Salamat sa ligayang iyong dala,
Salamat, kahit ito'y panandalian,
Maraming salamat, aking kaibigan.

Ang kwentong di natin inakala,
Ay nasa huli na palang kabanata,
O kay rami kong natutunan,
Mula sa mga bagay na nagdaan.

Ito'y aking kayamanan,
Umabot man ang katandaan,
Itong karanasan,
Di matatanggal sa isipan.

Heto na ang huling pahina,
Huling pahina ng ating kabanata,
Ang kabanatang ito'y lalagyan ko ng bantas,
Isang tuldok: katapusan ng aking kalatas.

Ang kalatas ng aking paghanga.

nadala ako sa talang , may hawak ng buwan at bituin
na di hamak walang sinabi ang mga mamahaling bagay gaya ng singsing
nadala ako sa karagatan
punong puno ng bagay na di pa natutklasan
na kung san gusto kong sisirin
mga kayamanan, mga kasaysayan, mga inpormasyong dapat pang alamin

kaya ipagumanhin mo sana
kung ako'y hirap tumingin ng diretsuhan
sayong mga matang puno ng kabubuluhan
dahil takot lang akong mawala
sa mga titig **** kung san san akong puedeng idala

sa mga nakalipas na araw,
alam kong napansin mo
na sa lahat ng mga sinalihan ko
ay lagi lang akong talo
kaya sa ika-28 ng Marso
aking napagtanto
na gusto kong maligaw sa mga titig mo
sinasabi ko sayo,
makamit lang ang iyong oo,
katumbas na ito ng isang milyong **pagkapanalo

Kinain ng kadiliman ang buong daigdig
Saksi ang mga kabundukan at karagatan
Sa kung paanong natakpan ang araw na siya noong naghahari sa langit
Nagkalat sa buong lupain ang pait
Ang sakit
Dahil ang gabi dulot lang lagi ay kasawian
Ang gabi'y hindi isang kaibigan
Ang gabi'y hindi titigil hanggang ang kaisa isang tala na hawak mo ay kumupas na nang tuluyan
Nilamon ng kadiliman ang buo kong pagkatao
At oo
Sirang sira na ang taong sumulat ng binabasa mo
Sumasabog ang ulo na tila pagputok ng bulkan
Pumapatak ang luha na tila pagbuhos ng ulan
Ngunit lahat ng ito ay nakatago
Gaya ng kayamanan na nakadeposito sa bangko
Na kayang kaya ilabas ngunit mas piniling ipunin ng husto
Ipunin ang mga delubyo
Delubyo na animo'y itinanim sa dibdib ng isang demonyo
Nilamon ng kadiliman ang buo kong pagkatao
At walang sinuman ang makakasaksi nito
Dahil ang dilim ay inipon ko
At ang buhay ay kikitilin
Ang hininga ay lalagutin
Ang sarili ay papatayin
At lalong walang makakasaksi na sinuman
Dahil walang pakialam sa aking gabi ang sambayanan
Lahat ay nahihimbing sa kanilang kinaroroonan
At sa wakas
Nandito na ang wakas

Oras,



Oras lang naman ang pagitan

Ng pagsisisi at ng kasiyahan.



Bawat pitik nitong orasan

ay katumbas ng mga alaala nating

di na pwedeng balikan.



Bawat ngiti sa iyong mga mukha

ay magsisilbing mga kayamanan

ng mga alaala ng nakaraan

na kailanman

ay di mawawala sa aking mga isipan.



Kaya't

lasapin mo ang bawat oras

na lumilipas,

labanan mo ang mga balakid

sa ating paligid,

lampasan ang mga hadlang

na dumaraan,

at

ipagpatuloy ang laban

para sa iyong kinabukasan.



(Time is our worst enemy,

but it can be our greatest ally

when used correctly)

Bilangin ang iyong mga pagpapala sa halip na ang iyong mga krus;
Bilangin ang iyong mga nakuha sa halip na ang iyong pagkalugi.

Bilangin ang iyong mga kagalakan sa halip na ang iyong mga abala;
Bilangin ang iyong mga kaibigan sa halip na ang iyong mga kaaway.

Bilangin ang iyong mga ngiti sa halip na ang iyong luha;
Bilangin ang iyong tapang sa halip na ang iyong kinakatakutan.

Bilangin ang iyong buong taon sa halip na ang iyong payat;
Bilangin ang iyong mabait na gawa sa halip na iyong ibig sabihin.

Bilangin ang iyong kalusugan sa halip na ang iyong kayamanan;
Mahalin mo ang iyong kapwa tulad ng iyong sarili.

Nauulit daw ang kasaysayan?
Sigurado ka ba dyan?
Baka naman guni-guni mo lang?
At bakasakaling gawa gawa lamang.

Dahil di maibabalik ang mga lumipas na oras,
Di na ulit mararanasan ang mga panahong nakalipas,
Dahil kahit sabihing may pagkakatulad,
Alam naman natin kung ano ang katotohanang huwad.

Kung kaya, Mauulit ba?
Sa tingin ko hindi na,
Dahil kahit anong gawin mo,
Ang naramdaman mo noon at ngayo'y di magkapreho.

Kaya pagyamanin mo ang iyong pinagdaanan,
Pahalagahan, ituring na kayamanan,
Dahil kahit na di na mauulit pa,
Pwede **** balikan at alalahanin ang ligaya.

Isang magandang relasyon,
Gawa sa purong ilusyon,
Sa mundo ng makabagong henerasyon,
Bat hindi totohanin ang ilusyon?

Pagmamahal na huwad,
Ako'y naloko agad,
Dahil ika'y lubos na hinahangad,
Bat ganyan ang iyong personalidad?

Ika'y minahal ng sobra,
Sukli ay pagmamahal na basura,
Ako'y nakikipaglaban sa gera,
At ika'y na sa isang sulok nagbibilang ng pera.

Pambihirang pag-ibig yan,
Pag-ibig na kalokohan,
Ako'y nahihiya dahil ako'y ipinagpalit sa kayamanan,
Kaya't ika'y kinasusuklaman.

ako'y nakakulong.
malayo sa tao,
malayo sa iyo.

ako'y nakakulong.
na tila ba dyamante,
na tila ba isang kayamanan.

ako'y nakakulong,
sa higpit ng hawak nila'y ako'y sakal na,
sa higpit ng taban nila'y ako'y sawa na.

ako'y nakakulong.
ako'y pagod na.
ako ay 'yong isalba.

Kaygandang pagmasdan ang kalangitan,
Punong-puno ng kumikinang na yaman.
Nandito pa ang nakakabighaning sinag ng buwan,
Na siyang nagtatanglaw nitong gabi ng karimlan.

Kaygandang pagmasdan ang iyong mga mata,
Punong-puno ng pagmamahal at pag-ibig sinta,
Nandito pa ang nakakabighani **** ngiti
Na siyang nagbibigay ilaw sa puso kong ikaw lang ang minimithi.

Kaygandang pagmasdan ang kalangitan,
Punong-puno ng mamahaling kayamanan.
Nandito pa ang buwan na nagtatanglaw
Nitong gabing musika’y nag-uumapaw.

Kaygandang pakinggan ang musika ng gabi,
Kasing ganda ng busilak **** mga ngiti sa labi.
Nandito pa ang mga yakap **** nagbibigay saya
Nitong damdamin na mahal na mahal ka

Muli na naman akong nagsakripisyo
para sa mga taong minahal at mahal ko.
Muli na naman akong nagpakabobo
para lang matugunan ang mga pangangailangan nilang hindi ko alam kong ito ay totoo.

Muli ko na naman naramdaman ang sakit
kahit alam kong pansamantala lang itong didikit.
Muli na naman akong masasaktan
kahit alam kong ito ay paulit-ulit na lang na dumaraan.

Sana lang huwag bumitaw ang puso ko
sa pait ng katotohanang ako lang naman ang nagmamahal.
Sana lang panindigan ng puso ko
ang maniwala sa katotohanang totoo ang kanilang ipinaparamdam.

Dahil...

Kung ang kirot at sakit na aking nararamdaman
ang siyang tunay na dahilan kung bakit patuloy sa pagdaloy ang dugo sa aking puso at buong katawan,
Itutuloy ko na lamang kahit na habambuhay ko pang ito ay pagsisihan.
Pagkat ang mahalaga sa akin ay hindi kayamanan kundi ang tunay na kahulugan ng pagmamahal dito sa aking kaibuturan.

Mahal na mahal kita
Mayroon kang tulad ng isang malaking puso
Iyon ang una kong napansin
Sa simula palang

Gustung-gusto ko ang nararamdaman nito
Kapag hinahawakan mo ako ng mahigpit
Sa wakas ay nakakaramdam ako ng ligtas
Tulad ng makatulog ako sa buong gabi

Mahal ko na hindi mo ako hinuhusgahan
Para sa aking hinding perpektong sarili
Iyon ay mas kaakit-akit
Kaysa sa anumang halaga ng kayamanan

Marami pang dahilan
Ngunit magsisimula ako sa iilan lamang
Siguro balang araw
Ibibigay ko sayo itong tula na ito