I.
Time passes, another
batch of refugees and migrants. Cities turn into
new houses of gambling and vicious cycles.
Some say only machines can speak clearly
and most humans have lost what they have earned
throughout all this time, just right on schedule.

To own our language,
and the relationships it sets into motion,
we learn painfully, repeatedly like sunrise
and sunsets.
Claiming our own spaces and demons
hidden in our conveniences and reflex routines,
and learning the tricks that has kept peoples
from fully healing from broken promises
and betrayals throughout time.

We own up to our language and its demons
every day and night that we toss and turn
into something feasible, edible, livable.


II.
Iba ibang uri ng digma.
duguang kasaysayang binabaong buhay
binubura ang lakas at memorya tulad ng siyudad
ng Songdo sa South Korea na ang ibig sabihin
ay "city with no memory".

Ito din ang isa sa mga modelo para sa New Clark City
na tinatayo sa Luzon. Sa dalawahang mga pamamaraan
ng mga naghahari-harian, nakikibaka ang anakpawis,
nakikibaka ang kamalayan ng pagpapasya at pagwasto
sa mga pagkakamali, na paulit-ulit na sinusubukang
patayin sa iba ibang mukha.

Mula pa sa panahon ng mga lolo at lola noong 1940s
hanggang ngayon, patuloy ang mga pag-eexperimento nila at paggamit ng panlilinlang  at dahas, sa ngalan ng kalusugan, edukasyon at batas, upang ipain ang buhay sarili, lasunin ang lupang kinakain ang sarili. Kung hindi tayo mag-aaral at mag-iingat din, tayo mismo ang papatay sa mga sinisimulan. #

Kasiyahan na minsan hindi makita
Dahil sarili mismo ang nagkukubli
Sa tingin natin sa iba makikita
Nun pala ito'y nasa ating pagpapasya.

Kasiyahan ay isang pagpili
Sarili ang magpapasya ng nais na maramdaman
Huwag hayaan madala ng kalungkutan
Dahil ito'y isang kasinungalingan ng kaaway.

Kasiyahan ay panatilihing nasa buhay
Ito'y nakakabawas ng alalahanin sa araw-araw
At nagbibigay ng kalakasan na harapin ang buhay
Dahil ito'y bigay ng ating mahal na maylalang.

Kulang ang haba ng magdamag at lalim ng
Himbing upang lubos nating maunawaan ang
Imortal na sandaling ito. Dahil alam natin na
Wala tayong anumang panlaban sa lumbay
At pangungulila, nagkakasya na lamang tayo sa
Isang pangako at pag-ako ng damdamin.

Tahan na mahal ko...
Umasa kang saan mang lupalop tayo tangayin ng
Buhay at paghihintay, ng siklo at pagpapasya,
Ako'y mananatiling nakapako sa hiwaga ng iyong
Langit na pagsinta. Kapos man ang sandaling
Ito upang maging sandalan natin sa saglit
Na paglayo, alalahanin **** hindi lahat
Ay humahantong sa wakas dahil
Likas sa atin ang manalig sa pagsintang wagas.

Pinagtagpo tayo ng magkahiwalay
At magkasikbay na lakbayin at
Pagpapasya. Marahil, sansinukob na nga ang
Unang nagparaya. Itinakda nito ang grabedad

Para tayo’y magsama bilang lumang pangako
At bagong pag-ako  ng pag-ibig, patungo sa layon at
Realedad ng ating mga palad. Hindi ba’t tayo nga
Ay kapwa mapalad? Dahil hindi sa ano mang

Sukat ng tagumpay ng buhay tayo nananahan
At nananalig, kundi sa eternal na doktrina’t utos ng puso,
Yaong ibinubukal ng wagas na pagsuyo, yaong kahit ang
Oras ay mapaparam sa lingid na daigdig ng ating mga bisig.