PAG-ASA/ISKOLAR NG BAYANG DUKHA
Madilim na sulok,
Kung san nagdurugo ang mga palad habang rosaryo’y hawak
Gunita’y lumipad habang likod’y dumaranak
Naalala ko pa no'y si Inang ingat na ingat sa isang batang mataba,
Matabang pitakang puno ng libo-libong kwarta
Sahod nilang mag-asawa na sa akin lang ginagasta
Para sa tuition ko, para sa pagkain, pamasahe't libro
O inang minamahal ako nang labis
Kung ang buwaya pa kayang tumatangis
Di maantig sa iyo’t tumalilis?
Sa pagligo sa likod ay laging may langis
Langis ng niyog na kinayod ng ‘yong nginig at mapupula nang kamay
Kung sa gabi’y rinig na rinig ko ang iyong pusong lukso nang lukso
Sa ilalim ng kulambong dinusta na ng panahon
Di mo magawang umalis kung dapuan ako ng sipon
Mga lamok na dumadapo di ligtas sa kanyang paglilitis
Sa loob ng tahanan di makitaan itlog ng ipis

Ako ang pasakit ng aba ninyong buhay
Pakiusap, pilitin **** lumakad parin gamit ang 'yong saklay
Hintayin **** mabigyan rin kita ng magandang buhay
Kung pagiging matiwasay ay dahil sa pagkakawalay
Tila di narin kaya ng loob kong patpatin
Sa ideya lamang nito’y tiyak na lalagnatin
O inay! Patawad kung pagod nang tumaas-baba pa aking baga
O Lubid sa inaanay na dingding  na tinitingala
Sa halip ng makikinang at mala diyamanteng mga tala
Huwag mo akong paglawayin sa iyong panlilinlang
Di magagawang sakupin ng depresyon ang tino kong nawawala
Ni ihulog ako nang tuluyan sa mahabaging grasya
Dahil kung sa pag buhos ng kamalasan ay patakan ang huling pasensya
Sa baha na isang pagtaas na lamang ay lulunurin na
At saka lamang ako sa huli'y makakahinga

Isa na akong kawalan na nilagyan ng katawan
Saksakin man, wala na akong maramdaman
Walang kikirot na laman
Walang dugong dadaloy nang luhaan
Sundalong natuyot na ng labanan
Binalot na ng kahihiyan at pagtataka kung mayroon ba akong kakayahan?
Biningi na nga ako ng mga sigaw sa aking isipan

Mas dukha pa akong di makakita pa ng liwanag
Liwanag na sa Bilibid natitikaman miski mga nag-aagawan
May hangin ngunit ako lang ang nalulunod
May dagat at ako lang ang di makalangoy
Mas preso pa akong walang makain nang di hamak
Mata kong bagsak at pula na, tighiyawat na parang sunog at di na maapula
Kakapalan lang ang ipakita ang mukha sa labas
Dahil kailan ba ang mundo'y naging patas sa batas?
Batas ng pag-iral ng matibay na loob
Ito na ang mga taong noo'y tinawag kong ungas
Bumubuhay na ng pamilya't may pambili na ng bigas

Sa loob ng maliit na kwadro
Sapat ang isang upua't mesa at isang kabayo
Sabit pati ang yabang kong diploma sa taas ng orocan
Lukot na resumé sa aking harapan nagmuka nang basahan
Mas tanggap pa sa trabahong pamunas ng puwitan
Ngunit mas higit pa ba ang munting papel kung nasaan aking larawan?
Bakas ng ilang buwang puyat at thesis na pinaghirapan
Salamin ng ninakaw na kabataan, ng inuman at kasiyahan
Repleksyon ng mga desisyong sa nakaraa'y napagpasiyahan

Bakit ako tatanggap ng trabahong mababa pa sa aking kakayahan
Bakit call center lang ang aking babagsakan?
O maging alila sa mga sinliit rin nila ang pinag-aralan?
Piso lang ba  halaga ng lahat ng aking pagsisikap?
Ito ba ang direksyon ng matamis na buhay na sa huli'y inalat?
Madali pa pala ang unibersidad
May kalayaan, oo tao'y mga mulat
Marami umano  ang buhok ng oportunidad
Hatakin man ay nasa harap ang bagsak

Kahapon itlog at pancit canton,
Dala ni nanay noon pang huling dalaw sa aking kahon
Inakalang sa tren isa akong bagon
Sa bilis ng oras ay papadayon
Isang buwan nang matapos na ako
Inakalang ito na ang hudyat ng aking pag ahon
Totoong mundong ganito pala ang paghamak at paghamon
Interbyu sa opisinang may pagka-amoy baygon
Ugali sa trabaho’y ako raw ay patapon
Kaklase sa hayskul aking nakasalubong
Nagsimula sa wala, ngayo’y umuusbong
Eh ilang beses ba ‘yong umulit ng ikatlong taon?!
Di maatim ng sikmura sila'y yumayabong
Habang ako rito sa kumot ay nakatalukbong

Hawak ko ang kwintas na mistulang ahas sa aking leeg
Nawalang pag-asa ng bayang tinakasan
Sasablay ako hanggang sa huling sandali
Kagitingan at kagalingan ang aking pasan pasan
Taas ang kamao habang dama ang gasgas ng tali sa aking lalamunan
Hinding hindi ninyo ako magiging utusan

Ito na ang mga huling salita sa aking talaarawan
Sinimulan kong isulat nang matapakan bukana ng Diliman
Bitbit ang banig at walang pag-alinlangan sa kinabukasan
Tilapiang pinilit sumagupa sa tubig-alat
Hinayaang lamunin ng mga pating na nagkalat
Nag-iisang makakaalis sa aming bayan
Dukhang nakita ang yaman ng Kamaynilaan
Dustang panliliit ang aking naging kalaban
Gabi-gabing basa aking banig sa malamig na sahig
Paulit-ulit sa aking pandinig ang salitang isang kahig!
Sa huli'y ano bang idinayo ko sa pamantasan?
Oo! Oo! Kaaalaman at pag-ahon sa kahirapan
Sa agendang ito ako pala ay tumaliwas
Sa mumurahin ako’y umiwas
Anupa’t sa aking kabataan, naging mapangahas
Ginamit nang ginamit pag-iisip kong nawalan na ng lakas
Sumama sa lahat ng lakara’t laging nasa labas
Tinapos agad-agad mabalanse lang ang lahat
Gabi-gabing sunog kilay pati balat
Waldas dito waldas doon, yan lang ang katapat
Sa huli’y doon na nga natapos ang lahat

Singsing ng pangako sa kanya,
Sa pamantasang sinisinta
Sa kahirapan di niya ako makikita
Bayang yayapusin mala linta

Ako raw ang pag-asa, isang iskolar ng bayang nais maglingkod sa bayan
Oo, naghikaos ang pamilya makalusot lang
Taas ng pinag-aralan, kung sa ibang bayan, sahod lang ng bayaran?
Mamamatay akong may dangal at pagmamataas sa aking kinatatayuan
Tatalon sa bangko't idududyan sariling katawan
Inyo na ang thirteenth month pay ninyong tinamuran!
Patawad sa bayan kong di na mapaglilingkuran!
Paalam sa bayang di pa rin alam ang kahulugan ng kalayaan!

Namumugto aking mga mata hindi dahil pina-iyak o naluluha ako
Namumugto aking mga mata dahil napuyat ako
Napuyat ako dahil sayo
Napuyat ako dahil kausap kita hanggang mag umaga
Napuyat ako dahil gusto ko marinig yung boses mo sa telepono
Napuyat ako kasi hinintay kita matulog
Matulog....
Natulog...
Tinulugan mo ako.
Tinulugan mo ako na parang pag-ibig mo
Na para bang biglang nawala habang kausap ko sa telepono
Pinatay mo ang cellphone mo
Parang pag patay mo sa puso ko dahil ayaw mo ng estorbo.
Yung mga araw na napuyat ako at akala ko ikaw ay natulog nagkakamali pala ako. Hindi ka pala tunay na nakatulog. May kausap ka lang pala na iba sa telepono.
Nag puyat ako para sayo pero sinayang mo ang oras ko

Minsan ako'y napapaisip,
Kung bakit pa ako pumapasok sa eskwelahan,
Pumapasok ba ako para mag-aral?
Eh pakiramdam ko wala naman akong natututunan,
Kabisado ko lahat, ngunit ni isa, wala akong naiintindihan.
Bakit pa ako nag-aaral?
Para ba sa ito aking kapakanan?
Para ba talaga ito sa aking kapakanan, kahit wala naman talaga akong natututunan?
Para ba talaga ito sa aking kapakanan, kahit ito ang dahilan ng aking kalungkutan?
Para ba talaga ito sa aking kapakanan, kahit nalilimutan ko na magkaroon ng mga kaibigan?
Para ba talaga ito sa aking kapakanan, kahit nasasakripisyo na ang aking kalusugan?
Para ba talaga ito sa aking kapakanan, kahit kayo at hindi ako nasisiyahan?
Kayo lang ang natutuwa sa mga matataas kong marka,
Ang mga grado at papuring aking natatamasa, hindi sapat para gawin akong masaya
Nasasakal na ako, gusto kong makahinga
Nakaka-pagod mag-aral lalo na't hindi ko naman gusto ang aking ginagawa
Sinasagad ko ang aking sarili, para kayo't maging
Puyat na puyat,
Pagod na pagod,
Bagsak na ang katawan
At ginagawa lang nilang katatawanan ang aking kapaguran
Hindi nila pinahahalagahan ang aking nararamdaman,
Tao rin ako napapagod, nasasaktan.
Sana maisip niyo rin na gusto kong mag-aral, mag-aral ng hindi napipilitan
Gusto kong mag-aral ng may natututunan
Ayokong maging basehan ang aking mga marka ng aking pagkatuto
Gusto kong pumasa hindi lang dahil basta't kabisado ko at may naipasa
Gusto kong pumasa dahil ako'y may natutunang mga aral na aking dadalhin hanggang sa aking kamatayan.
Bakit pa ako nag-aaral?
Dahil naniniwala akong may makikita akong pagbabago, may makakatagpong **** na babago ng aking pananaw tungkol sa totoong kahulugan ng edukasyon at pagkatuto.

Sarap ng mga ala-ala nating dalawa dati oh. Puyat magdamagan, nagtetext at halong kulitan.
Sobrang sweet natin grabe, halos paggising sa may goodmorning agad at kiss emoticon pa
Di nga maipinta ang mga ngiti sa ating mukha kada umaga kahit pagbangon natin halos tanghalian na.
Pero bakit ganoon? Ano bang nangyari? Nagkasawaan ba? Oo nga hindi tayo pero pakiramdam ko iniwan mo ko.

Madaling araw nanaman panigurado puyat nanaman.
Katulad ng nakaraan paniguradong mukha nanamang lutang.
Apat na oras ang tulog, pagkagising handa ulit para matulog.
Pero dahil ayon nga umaasa, pinilit magising para di mahulog sa kapit ng kama.

Umagang-umaga, umaasang sana reply mo kagabi ang una kong mababasa.
Hawak ang telepono pero nanatiling sawi dahil walang mesaheng dumating at nakita.
Pikit-mata dahil napapaisip bakit nga ba di mo pa rin pansin.
Kulang ba ang emoji at mga puso sa bawat mensahe ko kaya di mo kayang kiligin?

Mayroon bang ibang mas magaling pumuri sa iyong ganda kesa sa akin?
O sadya lang talagang mas gusto mo siyang kasama kumpara sa akin?
Ayos lang naman talaga sa akin kung sasabihin **** niminsan di mo ko nagustuhan.
Kaso hindi eh, pinaghintay mo ko ng kaytagal at pinaasang pasado sa lahat ng 'yong basehan.

Bagsak na nga eskwela dahil pangalan mo ang sagot sa bawat patlang na sigutan ko.
Tapos pagdating sayo bagsak pa rin ako kasi di ko makuha-kuha ang sagot galing sayo.
At ngayon nabago na ang ikot ng mundo ko, pakabila, pasalungat at malabong magtagpo ulit tayo.
Pasalamat na nga lang kay Bathala dahil hinayaan niyang magkakilala tayo.

Halos hirap pa ring paniwalaan, na sa isang pitik ng mga daliri nawala na ang lahat.
Masasayang ala-ala na akala ko panghabang-buhay na, kaso lahat nawala at laglahong parang bula.
Tigas kamao at suntok sa buwan ang tiyansang maibalik lahat ng nasa nakaraan.
Siguradong matinding panalangin ang kailangan para ibalik ni Bathala ang ikot ng orasan.

Mabuti nalang talaga'y unti-unti ko nang natatanggap ang lahat ng mga nangyari ay tapos na.
Konting tulog pa ng maaga mababawi ko na lahat ng nasayang na umaga.
Sa susunod matutulog na ako bago mag alas nuwebe para makompleto na ang tulog at di lutang tuwing umaga.
Ang tagal ko rin tong pinagsisihan na sana tinulog ko nalang yung mga panahong pinagpuyatan kita

Minartsa mo ang entablado na may dalang titulo,
Binaba mo ang mga baitang,
ngunit ibinaba mo rin ang iyong kapangyarihan.

Ngayo't puyat ka maghapon at magdamag,
hindi upang turuan ang mga bata,
kundi upang humikayat,
tulog sa umaga't gising sa gabi,
upang makipagtalastasan:
at para sa kanila'y isang makina ka lamang.
at para sa kanila'y isang boses ka lamang.

**** sana'y paglipas ng panahon ay wag **** kalimutan.
may mahalaga ang bawat araw ng buhay mo,
upang ibangon ang kapwa mo.

Wag **** talikuran ang iyong misyon,
bagkus gawin mo ang iyong obligasyon.
isang makahulugang rebolusyon.

"Gusto ko nang lumaya, pero alam kong kailangan mo ako."* -Dagang Electrically Dextrosed

"Pahingi ng kumot, nilalamig na ako." - Kapeng Medyo Mainit (May pinagdaraanan: Evaporation)

"Patayin mo na ako habang wala pang nakakakita, tutal, yun at yun lang din naman ang gagawin mo eh!" - Puyat na Fluorescent Lamp

"Relax lang, sandal ka lang." - Pasensyosong Silya

"Alam ko pagod ka na, tara na." - Kamang Wala sa Lugar

"Hinding-hindi kita iiwan." - Mapagmahal na Eyebag

"Kailangan naming mag-grow! Walang makakapigil s amin!" - Unstoppable Pimples

"Tama na yan!" - **Zombie ko

Tinik sa dibdib, tali sa puso'y pinaghihigpitan
Sa alambreng bakod di na makawala
yung pulang tubig lang aagos
Napuno ng kabanalan, kasunod ay kasawian

Ibuhos ang isang daang karayom sa nakatiwalwal na mga sugat
Tusok sa balat ay ang kirot na lalong tumitindi nang walang kapahingahan

Mabangis na  mga pangil sa talahiban nakatago
Wasiwas ng damo binabantayan
Mahinahon na inaabangan
Mas masahol pa sa tuklaw ng sundo ni Kamatayan

Ang kaantukan ay sumagi sa ulo
Pangambang nangangahulugan
Habang puyat na bumangon

Sa dulo ng dapithapon nagsisi-awitan ang mga ibon ay may bagong silang na paraiso
Isama na at huwag pabayaan
Lahat ay humayo

Madilim na sulok kung san nagdurugo ang mga palad
Na alala ko pa no'y si Inang ingat na ingat
Mga lamok na dumadapo di ligtas sa kanyang paglilitis
Na di ko na maalala itsura kung anong ipis

Ngunit sa loob ng maliit na kwadro
Sapat ang isang upua't mesa at isang kabayo
Sabit pati ang yabang kong diploma sa taas ng orocan
Lukot na resumé sa aking harapan nagmuka nang basahan
Mas tanggap pa sa trabahong pamunas ng puwitan
Ngunit mas higit pa ba ang munting papel kung nasaan aking larawan?
Bakas ng ilang buwang puyat at thesis na pinaghirapan
Bakit ako tatanggap ng trabahong mababa pa sa aking kakayahan
O maging alila sa mga sinliit rin nila ang pinag-aralan?

Kahapon itlog at pancit canton,
Dala ni nanay noon pang huling dalaw sa aking kahon
Isang buwan nang matapos na ako
Inakalang ito na ang hudyat ng aking pag ahon
Totoong mundong ganito pala ang paghamak at paghamon
Di maatim ng sikmura sila'y yumayabong

Taga UP ako, isang iskolar ng bayang nais maglingkod sa bayan
Taas ng pinag-aralan ko, kung sa ibang bansa, sahod lang ng bayaran?
Inyo na ang thirteenth month pay ninyong tinamuran!

Alam kong ako ang laman ng isip mo
Alam kong ako ang laging sambit ng bibig mo
Alam kong ako ang tinitibok ng puso mo
Alam kong mayroong 'ako' sa mundo mo

Puyat ka sabi mo
Kakahintay sa reply ko
Pagod ka na sabi mo
Kaka-dial sa number ko
Ayaw mo na sabi mo
Dahil wala man lang akong reply ni isa sa mga text mo

Alam kong ayaw mo na
Alam kong pagod ka na
Alam kong sobrang nahihirapan ka
Pero pasensya ka na
Hanggang dito lang talaga

Minsan naisip ko
Dapat nga magpasalamat pa ako
Dahil dumating ka sa buhay ko
Pero pasensya na... hindi ikaw ang pinangarap ko

Sinubukan kong isipin ka
Sinubukan kong mahalin ka
Pinilit kong maging masaya
Pinilit ko kahit hindi kaya
Paulit-ulit, walang palya
Araw-araw, gabi-gabi
Sinasabi sa sariling dapat ikaw lang
Naniniwala sa kasinungalingang 'tayo lang'

Sana nga ikaw na lang
Sana nga tayo na lang
Sana hindi na lang sya

Pero pasensya na talaga
Sinubukan ko naman
Pinilit ko naman

Pero tama na siguro na magising tayo pareho
Tanggapin mo na lang ang pasya ko
Dahil dito sa mundo ko walang ikaw at ako
May iba akong gusto at hindi ikaw ang taong iyon