Submit your work, meet writers and drop the ads. Become a member
1.
Noong unang panahon, may lupaing walang makapapantay
Sa kariktan at kasaganahan nitong tinataglay
Ito ang “Ibalon” na kilala ngayong Bikol, Albay
Subalit ito’y iniiwasan ng mga manlalakbay
(Once upon a time, a land was known
For its beauty & bounty nothing outshone
It was Bicol, Albay which was then, Ibalon
Yet, travelers to there had been withdrawn)

2.
Dahil ito ay pinamumugaran
Ng mga halimaw na hayok sa laman
(Because it was teeming
With monsters to flesh were starving)

3.
Walang nangahas doon makapasok
Maliban sa lalaking si Baltog mula Boltavara na ubod ng lakas at pusok
(No one dared to enter in there
Except for Baltog, a daring & brave man from Boltavara yonder)

4.
Sinalanta niya ang mga halimaw na parang delubyo
Una si Tandayag, ang dambuhalang baboy-ramo
(He wiped out the monsters like a deluge
First was Tandayag, a warthog so huge)

5.
Mula noon, sa lupain na dating kinatatakutan
Mga tao’y dumayo at doon nanirahan
(From then on, in the land once feared
To flock & reside, people dared)

6.
Subalit hindi pa wagas na masaya
Dahil may mga halimaw pang natitira
(But it was not yet the happy ending
There were still monsters remaining)

7.
Si Baltog na matanda na ay labis nabahala
‘Pagkat siya’y mahina na at ‘di na makalaban pa
(Baltog was bothered now that he’s older
For he’s already weak and could fight no longer)

8.
Mabuti nalang at may binatang nagkusa
Siya si Handiong – matapang na, malakas pa
(Good there’s a young man who presented at last
He was Handiong so valiant and robust)

9.
Kanyang pinatumba ang duling na Sarimao
Pating na may pakpak at higantedng kalabaw
(He crushed down the cross-eyed Sarimao
The winged shark and the giant carabao)

10.
Subalit may nilalang na hindi niya nagapi
Ito ay mapanganib at tuso kasi
(But he cannot defeat a certain creature
For it was so dangerous and clever)

11.
Siya si Oryol, ang babaeng ahas
Lumalaban ba siya ng patas?
(She was Oryol, the snake lady
Does she fight impartially?)

12.
Sa kanyang mga yapos, walang nakapipiglas
Maging si Handiong na kaylakas, hindi nakaalpas
(On her grip, no one could break free
Even strong Handiong couldn’t escape from thee)

13.
Swerte ni Handiong, hindi siya binalak patayin
Bagkus ay ginamit nalang sa matagal na mithiin
(How fortunate was Handiong, there’s no plan to **** him
Instead, she just used him for her long-time dream)

14.
Laban sa mga mortal na kaaway, dapat tulungan siya ni Handiong
Na lipulin ang mga buwaya sa Ilog Ibalon
(Against her mortal enemies, Handiong must help her
To annihilate the crocodiles in Ibalon River)

15.
Matapos tuparin ang mapanganib na misyon
Si Oryol ay naging kapanalig sa Ibalon
(After fulfilling the dangerous mission
Oryol became an ally in Ibalon)

16.
Si Handiong ay naging mahusay na pinuno
Bangka, araro, alibata – kayraming naimbento sa kanyang pangungulo
(Handiong became an excellent ruler
Boat, plow, alphabet – many inventions were made during his tenure)

17.
At sa mga sumunod pang henerasyon
Naging mapayapa’t maunlad ang Ibalon
(And on the succeeding generations
Peace & prosperity reigned over Ibalon)

18.
Hanggang sa may sumulpot
Na panibagong kinatakutang salot
(Until there appeared
A new abomination so much feared)

19.
Siya’y nagtataglay ng katakut-takot na kapangyarihan
Hindi rin maipaliwanag ang kanyang kaanyuan
(He possessed a terrifying power
No one could even describe his feature)

20.
Siya ay isang mangkukulam na kilabot
Na tinatawag nilang Rabot
(He was a sorcerer fearsome
Called Rabot by some)

21.
Mapalad ang Ibalon, may natira pang bayani
Siya si Bantung, matalino’t maliksi
(Lucky was Ibalon, a hero was still there
That was Bantung vigorous and aware)

22.
Siya’y lumikha ng isang payak na plano
Pinaslang niya si Rabot habang natutulog ito
(He just devised a simple planning
He murdered Rabot while the monster was sleeping)

23.
Si Rabot ang pinakahuling halimaw sa Ibalon
Nang siya’y mapuksa, naging payapa na doon
(Rabot was the very last monster in Ibalon
Upon his death, peace reigned there from then on.)

-03/10-11/2012
(Dumarao)
*for Lit. Day 2012
My Poem No. 102
raquezha  Jul 2020
Umá
raquezha Jul 2020
Kan akì pa ako igwa akong ayam
Mahilig siya magkawat sa mga masetásan
Pipoy an saiyang pangáran
Daí mo nungka lingawán
Ta daí ito nagsisimbag
Pag bakô niyang pangáran
Saròng aldáw dinara ko siya sa umá
Mahihiling mo sa saiyang matá
An káugmaháng dinara
Dalágan igdi, dalágan dumán
Sigeng dulág pag nagrarani sa damúlag
Nagpundo lang kan
Nakahiling nin kulagbáw
Sa irárom kan hablondawani

Sana árog lang kaini kadali
an áro-aldáw kan buhay

Nakatukaw ako kaibahan si pipoy
Habang kinakakan kan umá
An palubog na saldang
Asin saro-sarong dinadaklag
kan bulan an bitoon sa langit
Saròng aldáw nanaman an nakalipas
Saròng rebolusyon pa kan kinaban
Makakaabot man kita
sa satuyang padudumanan
Pasarosaro sanang lakdang
Arog ngani kan pirming sabi ni pipoy
"Aw!! aww!!"

—𝐔𝐦𝐚, a Bikol poetry.
About how I and my dog travel the world one step at a time.
1. Umá is a farm, or a rice field.
2. Hablondawani is a rainbow
3. Kulagbáw is a butterfly
4. https://www.instagram.com/p/CDMQq7XnS1t
raquezha  Aug 2020
Úbak
raquezha Aug 2020
Nagpoon sa pagbagsak kan dáhon
An mga istoryang dai mo huhunaon
Na makakaabot sa susunod na henerasyon
Dai dapat pundohon an pagsurat
Kan satuyang tataramon asin
Dai dapat malingaw sa kagayonan
Kan pagbasa nin mga surat na hali
Sa mga utak kan satuyang mga pag-iriba
An oras na tinaya mo sa paggibo
Nin obra, surat, tula man o kanta
Basta nilaagan **** puso
Sigurado na iyan matalubo
Arog kan káhoy, daí pirming nahihiling
An pagdakula pero maabot an aldaw
Igwang saróng tawo an matambay
Sa limpoy kan hawak niya
Igwang sarong tawo an masirong
Ta makusogon an uran
Mahihiling mo an dáhon na nagbabalyi
Kapot kan duros pasiring sa banggi
An mga káhoy nagtatalubo, haloy magadan
An úbak sa hawak niya
An patunay na sinda nabubuhay
Dara-dara an mga istorya na sinurat ta
An mga piyesa na nakadukot na sa dugo ta
Sinda an giya
Na kita dapat an maprotekta
Sa palibot ta
Daí matatapos an buhay
Sa pagbagsak kan dáhon
Sa daga na iniistaran ta
Daí matatapos an buhay
Maski sadiring dugo ta
An magkugos
Sa daga na pinadangat ta

—𝐔𝐛𝐚𝐤,  a Bikol poetry
· Úbak;
1. Bark (of a tree) also,
2. To Peel (as fruit) also,
3. To PEEL (as skin)
-
4. https://www.instagram.com/p/CEHemKMh6Yy/
Glenn Sentes  Mar 2013
Sepsis
Glenn Sentes Mar 2013
dahil wara katapusan an duon san mga mata
mabubuhay akong minamatay
san dating kaaway ko sa lawas na ini
sa lawas na ini naghambog an talawon
pinapagubtik an kaaluhan na nagpapamuda
muda na nagpupukaw saakon gurugab-i
kendi na nagpapahibi
mesias na naghahala-hala

magiging madalas an pagsid-ip niya sa bintana
para laen ko makita an liwanag
malaog siya sa kahon ko
laen para magkawat
kundi dagdagan an pagub-at
makasakat an pagbagsak
siya na ako
masurat tula.

~Written by Melton Balicano
(a bikol dialect)


since these eyes have been weighed down on unending
i shall live while being slain by an old foe in this body
this body where the craven had once boasted
surging chagrins that blaspheme
blasphemy that rouses this corpse in the dark
treats that shed tears
a messiah that taunts.

he shall constantly peep through the window
so that I see no light
he will break in my casket
not to thieve
but to burden further
the downfall shall rise
then he becomes me
penning a poem.

~a translation of Balicano's masterpiece
Glenn Sentes
raquezha  Aug 2020
Untól
raquezha Aug 2020
Paulit-ulit na sana baga
Daí ko na kaya, An sarò pang aldaw
Na madangog an kurahaw kan mga kalag
An mahiling an lalawgon kan mga nabayaan
Gurano an hustisya?
Kan mga demonyong dinadaya an ebidensya
Tàno madalion lang para sainda
An kapotan an buhay kan iba
Ta iyo ito an gusto kan diyos-diyosan ninda

Dai kamo makampante
Maabot an aldaw na mabalik saindo
An kulog buot na tinao
Mauran nin hibi
Asin kakakanon kan daga an hawak nindo
Ma-untol pabalik gabos na maraot na gawi
Sisingilon kan kasaysayan
An utang na mayong balak bayaran

—𝐔𝐧𝐭𝐨𝐥, a Bikol poetry
"Sisingilin ng kasaysayan
An utang na walang balak bayaran"

1. Untól; to bounce back
2. https://www.instagram.com/p/CEKDuUjHxhc/
raquezha  Aug 2020
Uyám
raquezha Aug 2020
Ini an huring tataramon
Sa seryeng nagpuon sa umóy
Salamat sa mga nagbasa
Sa trentang tula na isinurat
Sa trentang aldaw nin kauyaman
An gabos na naisurat ko
Patunay na kaya ko man palan
Na sagadon an sadiri
Tiyaga asin pagpupursigi
Daing sawa maghapot
Sa mga bagay na dai aram
Padagos na paghukay
Kan mga gintong kaaraman
Sa trentang aldaw nin kauyaman
Masasabi ko na nahanap ko an kaugmahan
Sa paghanap nin tamang letra
Na mabagay sa sinusurat kong tema
Na mapagayon sa pinipinta kong obra
Gamiton an kauyaman
Sa pagkrear nin udok sa buot
Na magagayon na  memorya
Ini an huring tula na ilalaog ko
Sa "mga tula tungkol sa u"
Pero dai digdi nagtatapos an kalbaryo
Mapoon na naman akong magisip
Nin susunod na gigibohon
Dios mabalos sa gabos
Padagos sa pagsurat
Dai nungka magpundo!

—𝐔𝐲𝐚𝐦, a Bikol Poetry.
1. Uyam; bothersome, annoyance
2.
raquezha  Aug 2020
Udók sa Buot
raquezha Aug 2020
Nagpadagat kami kan saróng aldáw
Ta ako pirmi na sana bagang ribaráw
Gusto ko man sanang malingáw
Kaya uni nagbabaláw-bagáw
Kaibahan si Papa naglangoy sa taháw
Kan dagat asin pagkatapos mabalnáw
Maugmahon lang ngunyan na aldáw
Makakan kan dara ni Mama maski na bahaw
Itong inihaw na manok tapos sabaw
Igwa pang masiramon na lugaw
Si tugang yaon sa pampang naglalakaw-lakaw
Garo may balak na magpalataw-lataw
Aram kong masakit makakuha nin ilaw
Na mataong kusog buot na mapukaw
Sa satuyang kalag na nakatúkaw
Garo baga bagong mata, mungaw-mungáw
Mabagsak man an bulalákaw
An masinggayang pagmati ma-ibábaw
Sa kinaban, Dawa pa an inaaagihan ta halangkaw
Udók sa buot asin bakong karáw
An makaibahan kamo, Dai malilingaw
Na mapadagat ulit kita sa masuronod na aldáw.

—𝐔𝐝𝐨𝐤 𝐬𝐚 𝐁𝐮𝐨𝐭,  a Bikol poetry
1. Udók sa buot, wholehearted, from the
bottom of the heart
2.
https://www.instagram.com/p/CEE4RqFHlaz/
raquezha  Jul 2020
Úban
raquezha Jul 2020
Igwang mga aldáw na mayò na talagang naglalaog sa isip ko, Masakiton magsurat ning maski ano. Piriton ko man mas naghahaloy asin mas magabat, garo nakagakod as sakuyang mga bitis sa daga. Kan nakanood akong magsurat, duman ko nadiskobre an ika-duwang harong sa laog kan sakuyang isip. "Libre man daa an mangarap" kaya sige lang ipikit mo an saimong mata asin hagadon gabos na pwede **** makuha. Pero bako digdi sa nadiskobre kong lugar, gabos na hahagadon mo pwede **** makuha mayong limitasyon pero igwang kapalit. Gabos igwang kapalit.

Sarong úban.

Sarong úban karibay sa gabos na kaipuhan, kagustohan, asin kaugmahan.

Sarong úban.

Igwang aldaw aldáw na mayò talagang naglalaog sa isip ko asin warâ naman an gabos na buhok ko.

—𝐔𝐛𝐚𝐧, a Bikol poetry.
Have you ever wonder what happens to your hair?
1. Uban is a gray hair
2. https://www.instagram.com/p/CDO1q9GHr87/
raquezha  Jul 2020
Úsip
raquezha Jul 2020
Pirang aldaw takang hinapag
Nahiling ko kaya an gayon mo
Pirmi kung pinupurbaran na magrani
Madara pa ngani akong mani
Pero garo sala an pagkaintindi
Pirmi ka nalang naglilihis nin agi
Pagnagkurahaw na an para-sira
Ibig sabihon kayan udto na
Maluwas na ako para magtimpla
Nin kape asin mapritos nin sugok
Pirmi kong pinapasiram an luto ko
Baka sakaling maparong mo
Asin darahon ka sa hamot
Kan sakuyang pagkamoot
Pirmi ko nalang kayang kaulay an sadiri ko
Siguro panahon naman para kausipon mo ako.

—𝐔𝐬𝐢𝐩, a Bikol poetry.
All I really want is someone to talk to.
1. Usip, to tell on(tattle)
2. https://www.instagram.com/p/CDRaZThH-Hn/
raquezha  Aug 2020
Unás
raquezha Aug 2020
Masiramón su napangiturogan ko káso-banggí
Yáon daa ako sa saròng kakanan na matindi
Kaibahan an barkada kong daí man mapahuri
Hinapot kun tàno ta yàon kami igdi
Daí daa áram, pángiturogán ko daa ini
Daí ko din áram kun tàno yáon ako igdi
Basta kakanan mayòng durulagan
Órder pa kita nin saròng case saká pulutan
Mayòng urulian hanggan
Daí nagpapahiling an sáldang
Paluwayon ta an pagdalagan kan mundó
Ngunyán na banggí mayòng mamumundô

Ngunyán…
Matagay…
Habang túrog an mga búhay.

Ta pagmatá ta sa ága
Yáon nanaman sindá
Mga parahabon kan kabuháyan ta
Aldáw na gáyo mayòng sinásantó
Ta an paghiling sa sadíri garó sánto

Piráng haróng pa an raraoton?
Piráng badò  pa an rarábrabón?
Piráng tsinélas pa an wawalaton?
Piráng búhay pa an kakaipuhanon?

Kan mga yáon sa taas
Sindá daa an batas
Kayang paikoton kan kwarta
An mga matá kan mga gútom
Kan mga pamilyang mayò ng kakanón

Piráng árog ko pa an hinahalat?
Piráng árog ko pa…
An ma-unás para lang sa kakanón?
Piráng árog ko pa an gagadanon?

Piráng banggí pa akong mangingiturugan
Na sana sa pagmata ko daí ko na iisipon
Kun sáin ako mahanap nin kakanón.

—𝐔𝐧𝐚𝐬, a Bikol poetry.
1. Unás; (animals) to steal food
2. https://www.instagram.com/p/CD_wWkCHa-V
raquezha  Jul 2020
Urán
raquezha Jul 2020
Makaribong sa payo
Dai ko na naintindihan
an mga nangyayari
Sa palibot ko
Garo nag-iikot an mundo
Dai na garo kaya kan mata ko
Naglalabo an paghiling ko
Dai na naggagana an payo ko
Napapahibi na ako
**** kan nagbagsak ka
Hali sa madiklom na langit
Manlaenlaen na imahe
An sakuyang nadidiskobre
Igwa pala akong barkada
Sa irarom kan katre
Pwede mo palan kaulayon
An sadiri mo sa salming
Kaya mo palan bukasan
Gabos na pintoan pagnakapikit
Pirang oras pang uminagi
Dai nagpupundo an pagturo kan luha
hali sa librong binabasa ko
An mga letra nagdudulag na parayo sa libro
Tinipon ko an mga ini
Nilaag sa garapon
Mas nagkusog an paghibi kan libro
Nagaapaw na an tubig sa kwarto ko
Nasusuya na ako
Kaya Inapon ko sa langit
Nag-iwas an bulan asin bitoon
Pero kinakan kan saldang
Dai kaini aram na padagos
An pagdulag kan mga letra sa libro
Dai na maugma an saldang
An dating masinggaya ngunyan kurundot na
Aro-aldaw ng naguuran
Aro-aldaw naman akong nasasakitan
Tiponon an mga letrang satuyang pinabayaan.

—𝐔𝐫𝐚𝐧, a Bikol poetry.
1. Urán means rain
2. Instagram: https://www.instagram.com/p/CDJsZ6sn5um
raquezha  Aug 2020
Ungló
raquezha Aug 2020
Sarong banggi
Nawaran kaming kuryente
Nagdiklom an palibot
Asin naguran ning matindi
Nagdaguldol asin garo
Nagkakaribok sa may likod mi
Igwang nagkurahaw nin
"Tabangi man kami!"
Turog-turog sinda Mama
Maabot palang si Papa
Mayo man ibang ma-responde
Igwang flashlight kaso pundir, mayong baterya
Ay abaa na kita, ini nalang na esperma
Dali-daling nagluwas
Pero kalag ko garo nagbutas
Kan may nahiling akong kabayo
Na lalawgon sa tawo
Sinapak ko an sadiri
Baka nangigiturogan man lang
Pero dai, yaon pa nanggad sinda
Nag kukurahaw nin "Ubuson ta ini"

Pirang minuto pa nagkatok sa pinto mi
Si Junior man lang palan
Igwang kapot-kapot na bote
Mayò daang kuryente
Kaya ma-shot nalang kami

—𝐔𝐧𝐠𝐥𝐨, a Bikol poetry.
1. Ungló; a monster with the hoofs and mane of a horse and
the repulsive face of a man.
2. https://www.instagram.com/p/CD1d_8HnOaY/
raquezha  Aug 2020
Usóg
raquezha Aug 2020
Nagpoon ng higopon kan bulan
An sulo kan saldang
Asin nagsiluwasan na man
An mga aninipot
para paluwason
An kagayonan
Asin kamurawayan
Kan Kabanggihan

Nagpoon naman an pagkalúlà ko
Biyong nag-iirikot an payo
Maayos pa man ako kan subago
Tàno bigla nalang naglain an pagmati ko
Sarong lugar man lang an dinumanan ko
Sarong tawo man lang an nakaulay ko
Tàno ngunyan pang banggi
Kun noarin ako mauli

An bangging dayupot
Sa saiyang palibot
Tinawan akong giya
An mga aninipot
Dai gayong madiklom
An sakuyang paglakaw
Maski na nililipot
An hawak kong putpot
Maray nalang talaga
Yaon an mga aninipot
Sakong giya sa paglakaw
Sa bangging malipot
Dai ko maintindihan
Kun tano birigla nalang
Garo ako natalang
Ano daw an nangyari sako?
An pagmati kong pusog
Ngunyan kaipuhan nin kasurog

Ano daw kun ako na-usóg?

—𝐔𝐬𝐨𝐠, a Bikol poetry.
1. Úsog; a culture-bound syndrome where a visit by a stranger afflicts a child with sudden illness and convulsions.
2. https://www.instagram.com/p/CD4EMXThARH/

— The End —