Preso ang Ikinukulong, Hindi Salita

Huwag mo kong ikulong sa mga salitang nais **** makitang taglay ko
Huwag mo kong sikilin ng kalayaan kong ipahayag ang nais ko

O bilangin ang metrong sumasaklaw sa mga katha ko
O mga tugmang umaabot na gayon na lamang ang paglantad na siya nga ay isang presong
Minsang kinulong sa iyong isipan at binigyan mo ng huwad na kalayaan

Huwag mo akong pigilan tulad ng mga letrang
iyong binitiwan kung sa'n ubos na ang oras na siyang dahilan
Upang matigilan ang mga salitang dumadaloy sa ugat na tila nagpipilahan
Sa isang lugar na napigilan ng kaguluhan at ingay ang malalayang sugnay
Ngayon ay dumadaloy na parang isang rumagasang ilog
Sa dulo ng dila ko ay laging naririyan

Isa akong salitang walang kahulugan ni patutunguhan
Salita ako ngunit hindi sinasalita
Ako ay kamatayan sa iilan
At buhay sa karamihan

Kaya't huwag mo akong pigilan ng mga pinili **** letrang
dapat ako, dapat ay tagalayin ko
Dahil ang tula ay tula at ito ay malaya
Parang ako  
Ang tula ay malayang di tulad ng tao dahil dito
Walang batas na maaring pumuna
at saglit na mawaglit sa tunay na eksistensya
dahil ang tula ay tula na wala kang karapatang
Yurakan o ismiran o saktan man
Ang tula ay tula na mga anak  ng manunula
Hinabi ng emosyon ng puso
ng pawis na nararamdaman ang
bawat patak bawat tibok at bawat sigaw
Dahil ang tula ay tula at ito ay malaya

Ako ang pag-ibig ako ang tula
Ang tula ng pag-ibig
Ang pag-ibig na mapagpalaya
Akong pag-ibig na hindi malaya

Kaya 'wag mo kong siilin ng mga salita
na nais **** makita na nasasa aking tula
Dahil ng tula ay tula
Ang tula ay malaya
Ang mundo ng tula kung sa'n malaya
Mundong nais ko sana
Isang mundong di ko kailanman matatamasa
Sa isang mundong kaaya-aya

“Uncle **” utang sa’yo ng Vietnam ang kanyang kalayaan,
Ikaw ang amang mapagpalaya na sa kanila ay gumabay.
Ikaw ang dakilang liwanag na sa kanila’y pumatnubay,
Kahit sa gitna ng laksang lumbay hindi mo sila pinabayaan.
Wala kang katulad sa buong Vietnam, ikaw ang bayaning tunay.

Sa ilalim ng iyong pamumuno walong taon ninyong nilabanan
Ang mga Pranses sa mga palayan, bundok at lansangan. At
Matapos ang walong taon ng nakakapagod na pakikibaka sa
Wakas ay napasuko ninyo ang mga kaaway.

Subalit di-naglaon lumitaw ang isang bagong kaaway,
Ang Estados Unidos na s’yang bagong halimaw na gustong
Humalili sa mga kolonyalistang Pranses. Lahat ng kalupitan
Sa inyo ay ipinadanas subalit sa udyok at impluwensya mo
Hindi kayo sumuko. Matapos ang labing-anim na taon ng
Madugong pakikipag-tuos natalo din ang dambuhalang kaaway.
Isa kang tunay na rebolusyunaryo na karapat-dapat na mamuno.

Subalit isa rin palang makata na sumusulat ng mga tula,
Mga tulang gumigising sa puso’t kaluluwa ng bayan.
Sumusulat ka ng mga tula habang nakahimpil sa gubat,
Habang pinapanood ang pag-aani ng palay at nung ikaw ay
Nabilanggo dun sa Tsina sa loob ng labing-apat na buwan.
Wala kang ibang kapiling kundi ang iyong mga tula.

Binasa ko kahapon ang mga tula mo, ramdam ko ang
Bawat mensahe nito. Alam ko na sa bawat paghalik ng pluma
Sa papel ay kasama nito ang kaluluwa mo at ang sigaw ng puso
Mo. Mga tulang rebolusyunaryo ang tema at dating.

Ang dahon at bulaklak ay tiyak na malalanta pero hindi ang iyong mga tula; mananatili itong buhay at naka-kintal sa puso ng Vietnam. Wala kana nga Uncle ** pero lalagi kang buhay sa puso ng mga kababayan mo at sa bawat puso ng makatang rebolusyunaryo na tulad mo.

Sa bawat patak ng oras, ako'y nauubos.

Hindi mawaring isipin kung kumusta ka.

Iniisip mo ba ako? O ako lang ba ang nahulog?

Pilit kong itinatanim sa aking isipan na huwag magmadali.

Hayaan ang tadhanang gumawa ng paraan. Bigyang respeto ang tamang pagkakataon. Huwag nating pilitin.



Ngunit kasabay ng pagkumbinsi sa sariling huwag mangialam, nahahati ang aking isipan upang gumawa ng unang hakbang.

Ano nga bang mapapala ko kung hindi ako kikilos? Subalit sasagi sa isip ang posibilidad na mawala ka dahil sa mapupusok kong gawi.



Isang malaking palaisipan ang pag-ibig.

Hindi ito para sa mga mahihina ang puso.

Hindi ito para sa mga taong mabilis mahulog at madaling masaktan.

Minsan napapaisip ako kung bakit pa ba natin ito ginagawa?

Sa dinami-dami ng hirap, sakripisyo, at sakit nitong dulot, talaga bang may patutunguhan?



Sa tagal ng panahong ginugol kong mag-isa, naliwanagan ako sa aking halaga.

Karapat-dapat ako sa pagmamahal na buong-buo at mapagpalaya.

Ngunit, tangina naman. Bakit ganito kahirap mahanap?



Akala ko madali. Iwinaksi ko lahat ng hadlang na maaari kong malampasan.

Ginawan ng paraan at isinaayos ang sarili.

Pagkalingon ko'y ako bigla ang nahuli.

Halos lahat ng aking mga kasabayan nagkaroon na kani-kanilang katambalan.



Ang malas ko naman.

Bakit ako na lang ang hindi nabigyan? Hanggang sa dulo ba ay ganito pa rin?

Parusa ba ito sa salang hindi ko namalayang gawin?

Diyos ko, ano bang magagawa ko?

Anong ginawa ko upang maranasan ito?



Hindi naman sa pagdadrama.

Ang nais ko lamang ay isang makakasama. Iyong makakausap sa araw-araw nang walang sawa.

Iyong magbibigay sa akin ng atensyon at alaga. Ngunit kasabay nito, ako'y handa rin

Na isauli ang pagmamahal na aking nagkakandarapang kunin.



Isang pagkakataon lang po upang magsimula muli ang puso

Makadama ng pagmamahal na tapat at totoo

Makakaasa kayong hindi ko ito isusuko

Anoman ang pagsubok na aming matamo

mabuti pa rin ang bawat umaga sapagkat naroro'n ka
sumusulyap kung manunuya ang kadiliman ng langit ngunit salamat sa liwanag

batid **** sa pag-ibig ko sa bayan ay palaging kasunod ka
ang mapagpalaya **** tinig sa gitna ng mga sigaw
taas kamaong kumakapit sa apoy ng rebolusyon

naririto pa rin ako lumiko man ang daan
mananatili sa pagkaway ng bukang liwayway
at kung sa panahong hindi ko na makapa ang taling nag-uugpong sa ating dalawa
lumingon ka lamang pabalik sa sining at pluma
tambisan mo ng liyab ang mga salitang magmamarka
saliwan mo ng musika ang dalit ng maralita
lilingon muli ako aking sinta,
at doon ay makikilala kita.

sino nga ba satin ang uto-uto?
madaling naniwala sa tukso  
‘kay lambing at malumanay
subalit iyong mga pangako'y
hinulma sa matinik na katotohanan

sino nga ba satin ang uto-uto?
napaniwala sa pantasya
ng pagmamahalang
dapat na mapagpalaya

ako ba ang uto-uto?
isinumpa ng mga tendensiya
ng uring pinagmulan
isang kabalintunaan
sana’y mabalikwas
ngunit matigas ang aking ulo

ikaw ba ang uto-uto?
pero  
ikaw lamang ang makakasagot
sapagkat ito’y sulat sa hangin,
mga hinanakit at
sumpa na di makakaabot
sa iyo

ako yata ang uto-uto
napaniwala sa iyong
malalambing na tukso
dahil kahit ako'y nabudol
ng isang pagmamahalang mapagtaksil
ika’y hindi
mabitaw-bitawan