Submit your work, meet writers and drop the ads. Become a member
 
22.0k · Oct 2018
Oktubre
Jun Lit Oct 2018
Nilisan kong hubad ang pinaglunuhan,
Enero, Pebrero, Marso ng kabataan
Lubi-lubi ang awit sa tiyang kumakalam
balatkayong pinasikip ng mga agam-agam
mga ala-alang pilit naglulungga, inipit na liham
sa yungib ng pipíng isipan.

Sa pagtalikód ko’y hiniwa
ng balaraw ng panghihinayang
ang banig na naidlip saglit
sa magdamag na paglalamay
banig na nilala ng mga dekada
mula sa mga hibla ng pagsusumikap.

Paalam,
kaibigang nabingi sa tawag ng luho
Walang alinlangang maririnig mo rin
ang tibok at bulong ng puso
Ninais ko sanang samahan mo ako
at ating anihin
ang mga uhay na mula
sa binhing ipinunla
sa mga alapaap.
Ninais kong lasapin
ang matamis na bunga,
pinahinog ng tiyaga
at patuloy na pag-asa.

Subalit
dagtang makapit,
luhang mapait,
kumikirot ang lupa
sa patak ng namuong dugo
ng bayaning nagbuwis
ng sariling pagsuyo.

Kikitlin ng Nobyembre
ang bawat naiwang himaymay
sa lamig ng yakap ng amihan
- akala’y dakila ang dayuhang niyebe.
Mamamaluktot muli sa maigsing kumot
hanggang sa magising
sa aguinaldo ng Disyembre
at pagpasok na naman ng Bagong Taon
walang kamatayang panahon
aasa na naman sa ****
na iba ang pangako at iba ang tugon
sa dalangin at maraming tanong

Ah sanga pala, Abril, Mayo, Hunyo noon.
Oktubre - Filipino word for October; for several years now, sometime within my birth month, I unconsciously start to reflect on events in my life and the places I call home.
Jun Lit Aug 2017
isang buhay
labimpitong taon
dalawang magulang
tatlong bala,
maraming pangarap,

Apat na taga-tarato, negosyador:

Magkano?
Bagsak-presyo!
Mamilì kayo –
Ibebenta nyo?
o . . .

Buy One – Take All!
          karakter
                    dangal
                              kalayaa­n . . .
Translated into English as "What's the Price of One Life?"
Jun Lit Sep 2017
Malakas ang bugso ng hangin
Bunsod ng pangangailangan
Bumubuhos ang ulan ng pananagutan
Daluyong, sunud-sunod ang hagupit

Mabuti pa ang kabuting mamunso
Magkakambal lamang karaniwan kung sumibol
Ngunit anong kalupitan mayroon ang kapalaran?
Di na nga makaahon sa dagat ng kahirapan
Ilulubog na naman ng alon ng kamalasan

Bibilangin bang muli ang galos ng panghihinayang
Tatapalan na lamang muli ang sugat ng puso
Ng dahon ng ikmo ng kapaitan
at binulungan ng orasyon ng sama ng loob
Bigo pa rin sa paghihintay ng kayamanang mailap

Litanya ng kabiguan:
     Pagkawala ng mga ari-arian..........
     Pagka-ilit ng lupa at tahanan..........
     Pagkaulila sa magulang..........
     Pagkasangla ng kinabukasan..........
     Sakuna..........
          Tila mga butil ng rosaryo
          Walang hanggang pagtitiis

Bukas darating ang maniningil – ng hinuhulugang 5-6
Nakasangla pa rin ang ATM sa ‘Lend Bank’ – di na matubos-tubos
Tinawag na lahat ng santo at santang maaaring utangan
Ng panustos na biyaya –
          GSIS Loan, ipanalangin mo po kami
          Provident Fund Loan, kaawaan mo po kami
          Kooperatibang Malapit, maawa ka sa amin
          Bumbay sa palengke, ipag-adya mo po kami
          Kubrador ng huweteng, patayain mo po kami
          Lotto, GrandLotto, MegaLotto, SuperLotto, UltraLotto,  
                  patamain mo po kami
          BIR, patawarin mo po kami
          Presyo ng langis, kahabagan mo po kami

Lahat ng ito’y isinasamo namin
Dahil lahat na yata ng kahirapa’y nasa AMEN.
6.1k · Mar 2018
Bayani ng Lupa
Jun Lit Mar 2018
Tila nagtatanong, tanang mga muthâ
“Saan ba nagpunta ang payat na mamà?”
“Ilang buwan na bang hindi gumagalà
dito sa ‘ming parang na kanyang tumanà?”

Baguhin ang mundo’y dakilang pangarap
Subali’t mailap mga alapaap
Kung kaya’t bumangon kahit na mahirap
Dal’wampung ektarya’y pinagyamang ganap

Mahabang panahong masugid na nagmamahal
Sa katuwang sa puso at kasintahang walang pagal
Pati na sa gagamba at lahat halos na nilalang
Pati na butiking naghatid ng liham

Henyong ermitanyo ba o maestro pilosopo?
Iba ang pananaw, sa buhay, sa mundo
Lahat ay magkakaugnay at ang tao
ay tuldok lang at di panginoong sentro.

Pag-ibig sa bayan at kapaligiran
Ay di sagabal sa mithing kaunlaran
Basta’t angkop sa kaya ng pamayanan
Sadyang sustenable at di pangdayuhan

Bakas sa landas na kanyang nilakaran
Larawan ng diwang tunay, makabayan
Puso at isipang makakalikasan
Karapat-dapat na pagbalik-aralan

Sa Araw ni Ninoy, araw ng pagpanaw,
Sa Araw ng mga Bayani hihimlay
Bayani ng Lupa, may basbas ng araw,
ng ulan. Binuo ang ikot ng buhay.
Written on 21-28 August  2016; Alay sa Ala-ala ni Ka Romy S. Raros, 1939-2016, - ****, siyentista, entomolohista, ekolohista, aktibista, magsasaka [Dedicated to the memory of Dr. Romeo S. Raros, 1939-2016, - teacher, scientist, entomologist, ecologist, activist, farmer]; Read during the necrological services in his honor and again during the first anniversary of his passing away. The last two line have been added belatedly.
Jun Lit Sep 2017
Daan-daan, libu-libo
Daang-libo, daang-libo
Umaasang may milagro
Limandaang-libong piso

Kayamanang kinurakot
Ng pamilyang naging salot
Sa bayan kong binaluktot
Isasabog, baryang simot?

Marami ngang naniwala
Iba nama’y sakali, baka
Kapag pera ang nagwika
Sumusunod tanang dukha

Kapag baya’y maralita,
Karamiha’y mangmang pawa
Konting kiliti at banta
Utu-uto bumabaha

Dumaraming maralita
Kailangan ng kalinga
Karunungan ay biyaya
Ibahagi, ‘wag magsawa.

Kawawa ang sambayanan
Kung palaging iisahan
Ang 4Ps, pera ng bayan
Hindi ng angkang kawatan

Panloloko ay tigilan
Pandarambong ay tutulan
Diktadura ay labanan
Kabataan, mata’y buksan

Bagong bayani kaylangan
Karununga’y kalayaan.
Malalawak ang larangan
Sambayana’y paglingkuran
4.9k · Sep 2017
Pagpapakilala Kay Doc Arvin
Jun Lit Sep 2017
Ngayong araw ako'y siyang naatasan
Na ipakilala ang ating kaybigan
Mahirap sabihin, ang inyo nang alam
Kaylangang galing nya'y bigyang katarungan

Sikat sadya itong ating kaibigan
Pang-showbiz ang dating, pinagkakagul'han
Pagkat nang magsabog d’yos ng kagwapuhan
Tabo lang dala ko, sa kanya'y "orocan"

Ngunit bahagi lang 'yon ng katangian
Kung bakit sya'y tunay na hinahangaan
Talino at t’yaga ang kanyang puhunan
Sa pag-aaral ng buhay, kalikasan

Sya'y taong tunay ang angking kabaitan
Na dama ng tao, hayop at halaman
Sa dami ng kanyang lathalaing-agham
Sierra Madre'y nginig, kapag nagtimbangan

Palaka, butiki, ahas at butaan
Nang dahil sa kanya'y lalong natutunan
Lumaki't lumawak ating kaalaman
Kung kaya't umani laksang karangalan

Alam kong sa bawat uri ng palaka
O ibang buhay na sa mundo'y mawala
Kasama natin s’yang lungkot na luluha
Pagkat magkaugnay ang lahat sa lupa

Dedikasyon niya ay dapat tularan
Ipakilala s’ya'y isang karangalan
Si Arvin Diesmos po, Syentistang huwaran
Samahan n'yo akong siya'y palakpakan!
Para kay kaibigang Arvin C. Diesmos, Ph.D.; [For my friend Arvin C. Diesmos, Ph.D.]. This poem was read as introduction to Dr. Arvin C. Diesmos who was a Plenary Speaker at CLADES Summit, organized by the UPLB Museum of Natural History.
4.7k · Oct 2017
Kapeng Barako III
Jun Lit Oct 2017
Tumatalbog-talbog
sa sahig ng aking mga ala-ala
ang bola ng jackstone ng até
at sipang tingga ng kuya

paroo’t parito
ang mga trumpo’t yoyo
sa mga tumpok
ng inipong alabok
ng kabataan kong
inihian ng kahapon
upang maging kalamay
at putu-putuhan
- na waring napanis na
sa paminggalan ng kompyuter
at tuluyang ibinaon
sa puntod ng mga cellphone.

Sa kamposanto ng mga ala-ala
nagmumulto pa rin ang kahirapan
di na kailanman matatakasan

sa bawat lagok,
mainit na humahagod
sa lalamunan ang mga tagpo
sa mga dula’t pelikula
sa pinagpugarang bahay
na ngayo’y nagiba na:
          pagkatapos ng maghapon:
          itutulak mo ang kaning mahalimuyak
          - isinaing ng Inay ang kinandang-laon
          inutang pa sa taga-Quezon
          wala kahit kapirasong tuyong maisabay
          walang iba, tanging ikaw,
          masarap nang sawsawan at sabaw.
Translated as Brewed Coffee III
Jun Lit Sep 2017
Ang EDSA ay kumakaway
Ang bayan ay nakaratay
Saklolo ay hinihintay
Marami nang napapatay

Ang EDSA ay tumatawag
Ang baya’y di makapalag
Pambabastos di masalag
Kahit mali’y pumapayag

Sinungaling, hindi tapat
Pati lahat n’yang kasabwat
Naniwala naman lahat
Instant solve daw droga’t kawat

Ngunit ngayo’y malinaw na
Na ginawa tayong tanga
Magnanakaw 'nilibing pa
na bayani, An'yare na?

Ang EDSA’y nagmamadali
Kaliluha’y naghahari
Tama’y ginagawang mali
Ang ganito’y di maari

Bayan noo’y nagkaisa
Diktadura'y itinumba
Karapatan ng balana
Hindi pwedeng ibasura

Diktadura’y hindi dapat
Mapabalik at magkalat
Kapag kapit-bisig lahat
Lakas ay walang katapat

Ang ‘EDSA One’ ay larawan
Nanindigang sambayanan
Aral ay hwag kalimutan
Kalayaa’y IPAGLABAN!
Jun Lit Jan 2018
Nag-aanyaya
ang kinagisnang duyan,
sa puso'y kumakatok:
halika, kita'y ipagsasalok
kapeng barako, ika'y lumag’ok
kung kulang ang 'sang tasa'y
mayroon namang mangkok -
Sa Lumang Lipa, ang pakilasa’y
pakiramdam at hindi tam’is
kagaya ng pagsasamahan
o pait na dulot ng kasawian.

Inaapuhap sa aparador na pinagtaguan
ang malukong na tagayan
ng nagkaribok na kabataan;
mula sa sulok ng balintataw,
nilililok, aking natatanaw
ang mga imahen, hindi mga anghel,
nagbabalibol ang kaibigan
kong tagapagtanggol,
habang sa kabilang koponan
nanlilibak ang kalaban -
ako ang bolang pinagpasa-pasahan
binugbog ng mga kahon ng lipunan
kahit alin doon, walang pinagkasyahan

mga kahong nagtatakda ng katangian:
     ang tao ay dapat ganito,
     ang kilos ay dapat ganoon
     ang suot ay dapat ganyan
          ang maganda ay ganito ang kulay
          ang makisig ay ganoon ang taglay
          ang tindig ay hindi malambot na gulay:
“kahon, kahon, kahon,
magkasya sa kahon
kapag nagkataon
lagot ka sa ****”

wari’y multong takot lumingon
ang nagtulug-tulugang kahapon
sa ngayo’y gising na kampon -
pinalaya ng kupas na maong

Sisinsay na laang ako doon
at sa huntahan ay tutugon
kung saan nahapon
ang labuyong
hindi kailanman inilaban sa sabong

panalo ka pa rin at karamay,
kapeng gawa sa gal’pong
     barako sa isip
     matam’is sa puso
     at sa lalamunan ko
     ikaw ang kasuyo.
To be translated as "Brewed Coffee V (My Memories of Dear Old Lipa)"
3.1k · Mar 2019
Hinahanap Kita, Kapatid
Jun Lit Mar 2019
Hinahanap kita, Kaibigan . . .
Tinatawagan kita, Kapatid . . .
Sabay tayong nanghiram ng aklat,
sa Aklatan ng Pag-asa,
Kaya’t sakdal-pait nang nabalitaan ko
ang talaan ng buhay mo’y binawi na
Pilit pinapawi
Ng paroo’t paritong mga alon
at ihip ng hangin
Ang mga impit naming pahatid
Na iniukit
Ng mga palihim na hikbi
Sa tila natutulog na buhanginan
Sa dalampasigan
Ng ‘yong puso. Namamahinga ka na ba
aming Kasama?

Hindi mawawala
ang iyong pangalan
sa harap ng pinid na pintuan
Ng kani-kanina lang
Ay dambana
Ng iyong tila hindi nangangalay na panulat
At tabernakulo
Ng namimitig na mga binti
Ng nagtalumpating tinig.

Namamahinga ka na kapatid.
Ngunit hindi mapipipi ang batingaw
Na kahapon, ngayon at bukas ay magtatawag
Ng mga kapanalig,
Pagmamahal sa kapwa, sa bayan, sa kalikasan, sa daigdig.

Sumisilip na ang araw.
Mamamaalam na ang mga tala.
Patuloy na nagliliwanag ang bituing
Ikaw, oo, ikaw, maningning.

Hihimlay kang tahimik
sa puntod at bantayog
ng mga hindi namin malilimutang
Paninindigan. Pahayag. Panawagan. Paala-ala.
dahil sa isip at puso namin, isang Bayani ka
at maraming salamat na ikaw ay nakilala
at aming nakasama.
para kay Dr. Perry S. Ong, Oktubre 2, 1960-Marso 2, 2019;
Bayani ng Laksambuhay at Agham sa Pilipinas
[This poem is dedicated to Dr. Perry S. Ong, Dean of the College of Science, University of the Philippines Diliman and the most prominent leader of the conservation movement in the Philippines until his untimely demise.].
Jun Lit Aug 2017
Ako’y tumutula, malapit sa isang daan na
Pero hindi para sa isang Stella
Na tinutukoy sa magandang pelikula
Bagkus ay para sa isang taong mahalaga -
Siya’y yaong tatlumpu’t limang taon na
Hanggang ngayo’y asawa ko’t kasama,
karugtong na ang binuo naming pamilya
At malimit ring iniuugnay sa bayang umaasa.
2.7k · Nov 2018
Ang Wheelchair
Jun Lit Nov 2018
Ang Wheelchair, [Bow!]

Alalay sa may karamdaman
Sandigan ng may kapansanan
Kublihan ng mga tampalasan ng bayan
Gamit sa pang-uuto sa sambayanan . . .

Ang Wheelchair . . .

Translation:
The Wheelchair, [Bow!]

Assistant to the sick human
Support for the disabled man and woman
Convenient cover of the corrupt gang
Used for fooling the people all and one . . .

The Wheelchair . . .
Through this I wish to express utmost dismay at how big-time corruption flourishes in the Philippines where convicted politician plunderers and thieves feign pain, pretend sickness, and gain release from incarceration on plea of humanitarian or health reasons - these things really make me sick.
Jun Lit Oct 2017
Marahil di n’yo po tanto
Halaga ng leksyon ninyo
Bawa’t tula, gintong puro
Pag-ibig sa wikang Pino

Bawat talatang piniho
Nagbukas ng mata’t ulo,
Florante’y bayaning nobyo
Laura’y bayang Pilipino

Gurong minahal, idolo
Parang anak kami, oo
Kahit iba’y magugulo
Di malilimot, Mam Lojo . . .
Written in Dalit style (4x8) Philippine Poetry, this is dedicated to Mrs. Corazon Maralit Lojo, our teacher in Pilipino (Filipino Literature) way back 1974-1975, during our second year as high school students in The Mabini Academy, Lipa City, Philippines
2.6k · Feb 2020
Kapeng Barako X
Jun Lit Feb 2020
Ikasampung lagok na
at higit pa
ng mainit **** ala-ala
subalit malapit man
wari kung aking tinitingnan
sa sulok ng napadpad na isipan
sa kabilang ibayo ng mga pananaw
sa malayong dalampasigan ng pagkatao,
hindi ko kayang abutin
ang pinutol kong pusod
na sa puting lampin ay ibinalot,
at ibiniting tila bituin sa mga alapaap.

Maghapon ko mang lakarin
mula sa aking pusong pinabango
ng galapong na bagong giling,
na kung saa’y tiniis ang init ng kahirapan
habang isinasangag ang bawat butil
ng sanlibo’t sandaang ari-muhunan
mula sa masuyong pinagsikapan,
pinagtiyagaang alagaan -
puno ng liberikang kape
ng lupang sinilangan.

Malayo, malayo na ang Lipa
madaling lakbayin sa malawak na kalsada
na dumaraan na ngayon sa kabundukan
ng Malarayat
na noong musmos pa’y
malayo, malayo, malayo . . .
tanging nakakarating lamang ay mga uwak
at sabay-sabay na lumilipad na tagak
sa takip-silim nama’y mga nagsasalimbayang kabag.
Noo’y maliliit pa ang puno ng sintunis
Ngayo’y natabunan na ng palitadang makinis
Hinahanap ko ang lungga ng dagang bulilit
At puno ng bitungol sa unahan ng lumang bahay
na inaakyat ng mga paslit
napawi na rin ang matayog na tahanan
tila binura ng kapalaran
at mistulang iginuhit ng chalk lamang
sa pisara’y kumupas na larawan.

Natabunan na ng bundok
ng mga alikabok ng ala-ala,
wala na tahanan, o ang lumang pisara
tila nawaglit ang apat na dekada

Malayo na ang lumang Lipa
at katulad ng dahong alamat ng ngalan nya
makating-masakit at di makakalimutan
ang mga karanasan at mga aral na dala

Kung wala na ang bigas na kinanda
magtitiis ako sa samyo ng binlid at ipa
Kung wala na ang pinipig at nilupak sa baraka
kahit budbod at lumang latik ay yayamanin na
Lalakbayin ko’y lubhang malayo pa
Ngunit sinisinta
ika’y makakaasa:
     Ang pinanggalingan,
          ang pinagmulan,
               lilingunin tuwina.
Brewed Coffee - 10; 10th in a series of poems mostly focusing on my memories of Lipa, the place of my birth, childhood and teenage years.
Jun Lit Oct 2017
Verbosity
kills
Intimacy.
Hugs
deliver
care.
Hearts
talk,
Kisses
­translate.
Experiments with short (10w) poetry. Personifications of thoughts and feelings and . . . so on.
2.3k · Mar 2019
Dalit sa Pagkakaibigan
Jun Lit Mar 2019
Hindi yaman ang sukatan
Ng matapat na kaybigan
Kundi subók nang samahan
Tapat at walang iwanan
Translation: Dalit-Poem to Friendship

It’s not by wealth that we measure
How true a friend worth to treasure
But comradeship that did endure
The tests of time and love that’s pure.

Dalit is a traditional Tagalog poem that consists of 4 lines per stanza, each line with 8 syllables.
Jun Lit Mar 2018
Naghihintay ang tasa
malinis, walang laman
sa tagpuang mesa
kahapo’y may kabatuhan
ng "¿Hola? at ¡Puñeta!"
at kanina’y may kapalitan
ng "Hello Sir! Wanna? Wanna?"
nasingitan pa saglit
ng malupit, galit sa langit
na si "Arigatou Nakamura"
At nakipag-rigodon
ang mga payaso’t pirata
at mga magnanakaw – mas ganid pa
sa apatnapu ni Alibaba

Nasaan ba si Ina?
Wala na po dito,
nandun na s’ya’t kahalikan
si "Xie xie, Duō shǎo? Ni hao ma?"

Pagkatapos kumulo
ng tubig sa kaldero ng lipunan
inilagay ko ang isang kutsarang
balawbaw ng galapong
nanggaling sa inipong
butil ng kagitingan
mula sa paanan
ng Malarayat na kabundukan
- kaagad-agad ay bumulwak,
nagngangalit na umawas

Kumakalat ang halimuyak
ng kapeng bagong luto
Naiinip na ang tasa
sa tagpuang mesa
ng bayang talisuyo
Kailan kaya may uupo,
yaong hindi bugaw na pinuno
na pagpuputahin ka
kung kani-kanino,
kundi bayaning lingkod
na hindi ka ipagkakanulo?

Kapatid, kahit isang lagok lang,
Malayo ang lakbayin, dapat nang simulan
Ang mahalaga’y kumikilos, humahakbang
Sulong tayo mga Kabayan . . .
To be translated - Brewed Coffee VI
1.7k · Nov 2018
Dalit-Pasalamat
Jun Lit Nov 2018
Ang buhay ay paglalakbay
At nang minsang nakasabay
Kaagad kang umalalay -
Kapwa tulong ating pakay.

Kulisap ng karunungan,
Naging susi ng samahan,
Naging tulay na ugnayan -
Agham na para sa bayan.

Sa iyo aming kaibigan,
Salamat ay walang hanggan.
Ngalan mo’y kaligayahan
Hindi makakalimutan.
Dedicated to the memory of the late Dr. Jocelyn "Joy" E. Eusebio. "Dalit" is a a style of poetry that flourished early in the Tagalog Region of the Philippines, where each stanza is composed of four rhyming lines, each line with eight syllables. "Pasalamat" [or pasasalamat] roughly means thanking or thankful. Rough translation:
Poem of Thankfulness -
Life is a trek, a long journey
Once, in same lap and step, were we
Your big helping hand was ready -
To serve was what we both did see.

The knowledge that insects inspired
Became the key to friendship fired
Served as the bridge linking and wired -
Science that serves people, aspired.

To you our dear departed friend,
Our thanks to you, forever spend.
You are Joy, joy you did extend
We won't forget you till no end.
1.6k · Mar 2021
Covido-kabado
Jun Lit Mar 2021
Ang bayrus ng COVID ay tila makasalanan.
Katulad s’ya ng isang halimaw sa katahimikan,
o isang ministrong mataas ang katungkulan
na aliping tagasunod ng kanyang among si Kamatayan.
Kahit anino pa lamang n’ya’y dulot
ay lubos na takot, katulad ng pinakamadilim
sa mga gabi, o sulok ng guwang
o pinakailaliman ng karagatan.
Kumakatha sa isipan
ng mga kakila-kilabot na nilalang
at pinagagalaw sila ng sabay-sabay
nakaambang silain, lamunin
ang bawat kaluluwa, ang mga dibdib binabaklas
upang nakawin ang mga pusong malinis at wagas -
hinihigop ang lahat ng dugo, bawat patak
sinasaid ang bawat pintig ng natitirang lakas..

Malupit itong coronavirus,
isang haring espada ang batas, ang utos.
May kumakalat na ulop, ang madla’y binabalot;
walang kamalay-malay nilang nasisinghot,
orasyong buhay ka pa’y loob mabubulok.
Sa pintuan, naririnig ang katok:
isang panauhing di-kanais-nais ay gustong pumasok,
isa na namang payapang tahanan,
ang kanyang natuklasan.
Wari’y may samurai na iwinawasiwas
doon, dito, nananabas, walang habas
kapagdaka, lahat ng tila nasugatan, mga biktima
lupaypay, bagsak ay sa ospital, lugmok sa kalungkutan,
kinakapos ng hininga, unti-unting nalulunod mistula,
ng sa baga at lalamunan, ay naiipong sariling plema.

Ang pandemyang ito’y isang salaan
salamin ng lipunan,
isang digmaan, kung saan
mailap ang tagumpay at katapusan
at bawat laban, laging anong sakit, talunan.
Lahat ng uri at sinsin ng pangsala ay taglay:
pusong may kabaitan, sa walang puso’y inihihiwalay
maayos na pag-iisip, ibinubukod sa mga lutang at walwal
matatapat, angat sa mga kurakot sa mga larangan
prinsipe’t pulubi, pilosopong tunay
at mga tagasunod, makata’t mga mang-aawit.
Salaan
ng mga malubhang pagkakamali
ng nakaalpas na pagkakataon
ng mga leksyong dapat pang matutunan
ng mga landas na hindi nakita, at maling tinahak
ng daan tungo sa kaligtasan, anuman ang kanyang kahulugan,
anuman ang halagang kabayaran.

Ang pagkakaliit na bolang ito ay mamamatay na payaso
mapanghati, katulad ng isang salaming nanlalansi, nanloloko
pinag-aaway:
Hilaga laban sa Timog
Silangan laban sa Kanluran
pinakamahihirap sa mga mahihirap
itatapat sa angkan ng kamahalan
at ng mga bago’t biglang-yaman
at ang nasa gitna: Aba! Aba! Isang iglap ay sigaw
“Saan ang Hustisya?”
at hindi naambuhan ng ayuda
kayamanang munti sa panahon ng taghirap
na nang panahon ng sagana’y inismiran, sabay irap
sila umanong nagbubuwis,
bakit ngayon ay nagtitiis?
Parang sina Cain at Abel naghinagpis
Nahihiya ako. Nahihiyang labis.

Ito ang krisis. Takot ay inihahasik.
pinagsasama-sama sa iisang inayawang bayong
ang tila abuloy na pamatid-gutom
na nakamaskara bilang rilip na tulong,
lahat ng kinatatakutan -
pagkawalay,
                         pag-iisa,
kapanglawan,
                                          ­        diskriminasyon,
matinding kalungkutan,
                         pagkakasakit,
                         kamatayan . . .

Labis akong nag-aalala.
Labis akong natatakot.
Ang pagsasalin ko sa Tagalog ng aking tulang Covidophobia
[My translation into Tagalog of my poem Covidophobia] - pp. 92-94 in Kasingkasing Nonrequired Reading in the time of COVID-19 Alternative Digital Poetry Magazine Issue No. 4 (April 2020)
1.5k · Jul 2017
Love >> 10 (10w)
Jun Lit Jul 2017
That
feeling
that
is
much
much
greater
than
ten
words.
This is my first attempt at a 10-word poem. I hope to have a collection of ten 10W poems starting with this one, soon!
Jun Lit May 2019
[Para kay Emerson David V. Jacinto, February 16, 1962 - May 02, 2011)

Mula paglilihi sa ningas ng ilawang gasera
sa sulok ng angking dunong, kaisipa’y namunga,
hanggang sa pagluwal, kasaliw ang palakpak ng sigla,
ulilang panaghoy at sigaw ng malayong pag-asa
- sa panawaga’t tinig ng Inang Bayan, tumugon ka.

Kusang-loob, inihandog, buhay at panahon
Walang alinlangan, payak na pamumuhay ay tugon
Sa lamig ng gabing kamao’y nagkuyom
Kumot mo’y pusong malasakit ang nilikom
- Unan ay konsyensyang malinis at tapat sa layon.

Mapait na dagta ang sa damdami’y nanalaytay
tila ipinahid ng mahabang paghihintay
sa mayamang dibdib ng ating kinagisnang Inay
- ang Inang Kalikasan. Doon ka humimlay,
- Makabuluhang buhay ang iyong tagumpay
1.3k · May 2018
Kapeng Barako VII
Jun Lit May 2018
Ang kape ay buhay

ipinantawid-gutom

kasabay, kaunabay

ng unang subo ng kanin,

sa murà kong isipan -

nilililok ng maalagang haplos

ng katam ng mga pangaral

at talim ng pait ng nakadaupang

mga dospordos ng karanasan,

bawat lagok ay nagbigay

ng iba ibang kulay,

ng alay



Alak ng paglimot ay tinagay

ng kapitbahay

na maingay

sigaw ng inipong luha’y

kakambal,

ngunit ang kape
 -
sa Pilipino'y sawsawan
ng tinapay na inaasam:
paimpit ang napilayang pag-usal

sa binging patron ng pandesal

taimtim ang piping dasal
:
“bigyan mo po kami
ng aming kanin

miski walang ulam

basta may kape
,
pero mas maigi na rin po

pag may bulanglang”

"salamat po sa kape
ngay'ong kami'y buhay
at sa burol
kung kami'y mamatay
na kalul'wa'y pasal,
tirik ang namumuting mata
Inaykupu Nanay!!!"
Part of my childhood memories in my old barrio (village) in Marauoy, Lipa City, Batangas, Philippines
1.3k · Jan 2019
Beyond Grammar
Jun Lit Jan 2019
(In Memory of Miss Araceli M. Katigbak, TMA’s Miss Grammar)

You taught us
to talk and write head up high
in a tongue to foster,
that is not our mother
The scroll of rules
and the roster of exceptions
you’ve mastered
and you made us master,
patiently you nurtured
the timid buds
diligently you challenged us
daily, and your voice
still reverberates –
Correct practice makes perfect!
Beyond subject-predicate agreements
Your treasured grammar lessons
taught the young at heart,
the malleable minds:
Every man or every woman is
but
Men or women are,
regardless or irrespective
of beginnings,
required to know:
1. There are rules to be followed.
- and we expanded this to our lives,
and not just our paragraphs and sentences
2. There are exceptions to be considered.
- and you indirectly taught us,
to recognize differences
and that difficulties of the English language
are just like people’s frailties
and our friends’ idiosyncracies
3. Mastering grammar is good
but honesty is the best!

And thus, your lessons most precious
are far above your prim and proper dress and shoes
and your gospels of correct usage, syntax and other linguistic gems
delivered good citizenship and how-to-be-a-good-friend items.
The Good English we learned are words to live by
You’ve given us treasures no money can buy.
TMA - refers to The Mabini Academy, in Lipa City, the school that the author that the author attended during his high school years and from where he graduated in 1977.
1.2k · Aug 2018
Cool-off Muna Tayo, Toyo
Jun Lit Aug 2018
Paalam na muna, sinisintang toyò
Childhood sweetheart kita, karibal ng tuyô
Pero wala sa usapang mayro’ng dugo
ng obrerong sa alat mo’y ihahalo.

Di ko maatim na sa kanin kong puti
Iwiwisik kita, habang may lugami
sa mababang sahod, sa dusa’t pighati
Kapalit ng yaman ng sa ‘yo’y may-ari.

“Bukas na lang kita muling mamahalin”
Kung sakaling katarungan ay dumating
Kontraktwalisasyo’y tila almuranin
Kamandag sa buhay nitong bayan natin.

Translation:

We’re on a cool-off, Soy Sauce

Well, it’s goodbye for now, dear soy sauce brand, unspilled
You’re a childhood sweetheart, rival of dried fish grilled
But unjustly having lowly workers’ blood spilled
It’s not part of the deal, your salty taste concealed

It really is just hard to bear to sprinkle you
on my white rice, while those who toiled to see you through
suffer deeply in wages low, mis’ries undue
amidst the wealth, so huge, of those few who own you

Love you again, oh tomorrow, maybe, I will,
if fortune brings that sweet justice to hands that mill.
Contractualization’s a serpent waiting still
To our dear people’s life, a venom meant to ****.
This poem was inspired by the current campaign in the Philippines to boycott certain brands of condiments, whose owner-company has for many years unjustly treated workers, on a seemingly endless contractualization scheme, with low wages and no security and benefits. Their demands have been met with violence, with the support of armed men purportedly connected with local police.
1.2k · Sep 2017
Saludo
Jun Lit Sep 2017
Makulimlim ang kalangitan
habang pilit kong inaaninag
kung ikaw ay nasaan
Mga palad natin kapatid
kung hindi man nagkadaupan
Tukoy kong iisa
ang ating pinagmulan

Mapula, kulay-dugo,
ang agaw-buhay na liwanag
sa likod ng mga ulap
Alam kong lumubog na
ang araw sa kanluran

Hinihintay ng katuwang sa buhay
ngunit ang sagot mo sa mga panaghoy
ay hindi marinig ng naulilang pandinig.
Hinahanap ng mga magulang
ang anak na inaasahang
sa takdang panahon
sa kanila’y maghahatid sa himlayan.

Mabato, matarik, ang piniling lakbayin
Liku-likong landas tungo sa mithiin
ng Sambayanang hindi palaring
pamunuan ng mga bayaning magigiting
sa halip na mga kawatan at mga salarin

Mabato, matarik, ang piniling lakbayin
Ngunit hindi ka natakot na ito’y tahakin
Hindi ka umurong at di mo pinansin
ang mga pasakit, ang mga pasanin.

Dakila ka, kapatid
At ang ‘yong paglisan, may hatid mang lungkot
na ang punglong malupit, takbo mo’y tinapos,
hininga mo’y nalagot
At sa huling bugso,
tatabunan ng lupang kalayaan ang dulot
mula doo’y sisibol, sanlibong punlang aabot
hanggang sa dulo, hanggang sa tugatog
Aalalahanin ka sa araw ng tagumpay at pagtutuos
Para sa Sambayanan, bawat puso’y sasabog!
Jun Lit Jan 2020
Tinuruan po ninyo kami
kung paano magsalita at sumulat nang taas-noó
sa isang wikang inampon,
na hindi naman namin Ina.
Ang balumbon ng panuntunan
at talaan ng mga tanggap na kataliwasan
kabisadung-kabisado po ninyo
at ipinagpakasanay po ninyo sa amin,
buung-tiyagang inalagaan
ang mahiyaing mga buko
masikap na hinamon kami
araw-araw, at ang iyong tinig
hanggang ngayon sa diwa’y naririnig –
“Correct practice makes perfect!”
Higit pa sa mga tugmaan ng simuno at panaguri
Ang inyo pong mga aralin sa balarila, na tila gintong may-uri
Ay tinuruan ang mga batang puso, bata sa puso,
Ang mga malambot pang isip:
the malleable minds:
Bawat lalaki o bawat babae ay – “Every man or every woman is”
Pero
Lahat ng lalaki at lahat ng babae ay – “Men or women are”
Anuman – “regardless or irrespective”
Ng pinagmulan – “of beginnings”
Ay kailangang malaman:
1. May mga panuntunang dapat sundin.
          - at isinabuhay namin ang bawat sinabi mo,
          At hindi lang sa aming mga saknong at pangungusap
2. May mga taliwas o eksepsyon na dapat isa-alang-alang.
          - di-tuwirang tinuruan po ninyo kami,
          Kilalanin ang mga pagkakaiba-iba
          At ang mga hirap sa pag-aaral at pagsasalita ng Ingles
          Ay katulad lamang ng mga kahinaan ng mga tao
          At mga katangi-tanging pag-uugali ng aming mga kaibigan
3. Mabuting magpakadalubhasa sa balarila
          - Pero katapatan sa sarili at sa kapwa ang pinakadakila!

Kung kaya, ang mga aralin **** pinakamahalaga
higit pa sa maayos at pusturang pananamit at sapin sa paa
at mga ebanghelyo ng tamang paggamit ng mga salita, syntax,
at ibang hiyas lingguwistika
ay naghatid ng mabuting pagkamamamayan
at butil ng paano maging mabuting kaibigan
Ang mahusay ng pag-i-Ingles na aming natutunan
ay mga aral ng araw-araw na pamumuhay
Mga kayamanang walang katapat na perang kabayaran.
Translation into Filipino (Tagalog) of a poem I wrote last year entitled "Beyond Grammar [https://hellopoetry.com/poem/2958926/beyond-grammar/], in memory of our teacher in English Grammar, Ms. Araceli M. Katigbak, in The Mabini Academy, Lipa City (Batangas Province, Philippines).
1.2k · Dec 2018
Paghimlay
Jun Lit Dec 2018
Nais kong humimlay
ang tibok ng puso
sa saliw ng taludturan
Subalit pipi ang mga daliri
sa pagdiin sa tipaan.
Mga hikbi’y nalulunod
sa naiwang bakas
naghihingalong daing
kalungkutang di-matawaran

Para na kitang anak, at maraming salamat
Itinuring mo akong tila pangalawang tatay mo rin
At sa wika ng sabong, sa lalawigan nating alamat
hindi ka na tatyaw, kundi mahusay na talisayin

Narating mo ang rurok
At iyong hinawakan ang mga alapaap
ng iyong malaon nang pangarap
Sa musmos **** puso
namulaklak ang maliwanag
Sa isip na pinagpala
nagbunga ng pang-unawa,
karunungan at syensya’y para sa madla,
ipamahaging parang kawanggawa.  

Hinahanap ka ng mga kabag
na kinatakutan ng iba
ngunit iyong kinilala’t niyakap:
“Nasaan na si Kuya namin?
Bakit di pa dumarating?
Tutubusin niya kaming pawa
sa panganib ng pagkasira.”

Naghihintay mga bundok at gubat
May luklukan pa sa yungib
kung saan namamahinga ang malayang pangkat.
Subalit tahimik, walang sumasagot . . .
Puyat ka sa magdamag
ng buhay **** makulay at tampok.
Hindi ka sumasagot -
Naabot mo na pala ang tugatog.

          Magkaganun man, malayo pa ang layunin
          Kami’y tutuloy pa sa ating lakbayin
          Paalam kasama, kaibigan namin.
          Mga aral na naiwan, laging aalalahanin.
Dedicated to the memory of James de Villa Alvarez, 21 April 1991-08 December 2018, who perished while on fieldwork as a wildlife biologist on Mount Apo in Mindanao, The Philippines. The poem summarizes my appreciation for him as well as my feelings of sadness and great loss, he being a protege who we expected to continue our science and advocacies.
1.2k · Nov 2017
Kapeng Barako IV
Jun Lit Nov 2017
Matalinhaga ang kahapon,
ang nagdaang panahon:
kapeng mainit na pinalalamig, hinihipan
pero di malag-ok, nakakapaso sa lalamunan
Tila alon sa dalampasigan
itinataboy ng pampang
ngunit bumabalik ang mga ala-alang
pilit itinatapon, kinakalimutan.

Mga tagpong akala’y isang dipa lamang
tila ang pagitan
ng lupa at kalangitan
ngunit nang tatawirin na’y
bangin pala ang kailaliman
walang tulay na magdugsong
sa sanlibong katanungan
sa mga gumuhong moog
at nadurog na diyos-diyosan.

Sa sulok ng balintataw
isang paslit ang natanaw
tumatakbo’t humahabol, sumisigaw
tinatawag niyang “Tatay!”
iyong nakalagak, isang bangkay
sa kabaong na ipapasok, ihihimlay
sa nitsong pintado ng puting lantay
- labi ng aking amang hinagilap na suhay

Sa lamay ng patay,
ang kapeng barako ay buhay
bumubukal, walang humpay
maalab ang pakikiramay,
sawsawan ng tinapay
          Sa lamay ng patay
          nagsisikip man ang dibdib
          magkunwari’y kailangan
          nagdurugo man ang puso
          lakas-loob ang kaanyuan

Habang umaagos ang litanya
sa labì ng punong magdarasal
pumapatak ang ulan ng luha
walang puknat ang “Bakit?”, nag-uusisa
Hindi napapahid ng panyong pinipiga
ang hapdi ng sugat sa naulilang diwa
lalo’t ang bayaning inakala
ay pasang-krus pala ng inang dinakila

Matalinhaga sadya ang kahapong nagdaan,
pelikulang kulay sepya, kumupas na sa kalumaan:
Lumamig na ang inuming sa burol ay itinungga
Tahimik na silang nagtungayaw ng sumbat at sumpa
Sa malayo’y kumakaway ang palaspas ng payapa
Nagpahinga na rin ang ilaw na sa aki’y nagkalinga

Sumisilip sa alapaap ang impit na sinag
Naglalaho na ang mga bituin sa liwanag
ng unti-unting pagsabog ng araw na papasikat
At sa pagbangon, bagong umaga’y may pahayag

Gigisingin akong lubos, tila tunog ng gong
ng bagong-luto **** pagsalubong
Isang lag-ok muli, aasa, susulong
kung saan man hahantong . . .
To be translated as "Brewed Coffee IV"
1.1k · Jul 2017
Kapeng Barako I
Jun Lit Jul 2017
nagsasayaw nang hubad
ang aromang umaaso,
kumakabog ang dibdib,
nanginginig ang mga braso,
daluyong kang raragasa
sa lalamunan kong tuyo,
ang tambalang pait-tamis
pulot at dagtang pinaghalo.
Translated as Brewed Coffee I
917 · Apr 2019
Dalit para kay Jalil
Jun Lit Apr 2019
Tagbulaklak uli ngayon
Sa manggahang nililingon
Na sa nagdaang panahon
Saksi sa ating maghapon.

Mula Lunes laro’t aral
Hanggang B’yernes, walang tumal
Puti’t asul di nagtubal
Buhok hippie sadyang bawal.

Kabataan no’ng nangarap
Maabot ang alapaap
Ngayong layo’y lubos-ganap
‘Igan pa ring nakaharap.

Kaibiga’y nasusukat
Di sa yaman ni sa agwat
Tunay yaong di napuknat
Mula musmos ay matapat.

Si Mabini nagwika rin
Katapatan ang habilin
Kapatid ang sadyang turing
Noon, ngayon at bukas din.
881 · Apr 2019
May Isáng Tagóng Poók
Jun Lit Apr 2019
Pook na may kalayuan
Di madali kung puntahan
Kubli’t payapang kanlungan,
Malayo sa kaguluhan.

Minsan kita’y papasyalan
Pag isip may katanungan
Doon ko matatagpuan
Puso mo ang kasagutan.
Translation:
There is a Hidden Place

There is a place quite far away
Not easy to reach, I should say
Hidden refuge, peaceful to stay
'Far from the madding crowds' they say

I'd visit you when stakes are high
When my mind's bugged with endless 'Why?'
There I would find, and can't deny
Your heart is where the answers lie.
Jun Lit Jun 2018
Among faded photographs piled up
in this grey-haired archive
your faces still shine like the smiling suns
that used to greet me - that little child
you called bunsô, the dawn’s speck
still in these brown eyes -
in the quiet and cold early mornings,
as I stared to the eastern skies
orange above the dearly missed Malarayat
of blues, and greens, and cones, and salakot
and as the last of the kabag bats
- guts filled with the insects of the night -
go home between our roof and ceiling,
the warmth of your call were tight hugs.

Your old picture comes alive -
like the first gulps of kapeng barako encouragements
that drained down the bullied throat of yesteryears
- the old radio broadcasts loudly the silenced tears
as the dozen hens were cackling the latest from the Beatles
and the lone rooster belts the Only You of the Platters
That time I tossed and threw far
the white grains of tattered notebooks to scatter
for the newly hatched chicks to patiently gather
Everything was an Amorsolo-replica, a summer
of joyful harvesting, harvest time, harvester . . .

Hope was the bottomless well beside the mango tree
The pig pens my palace, the chicken shed my tower of ivory
The rabbits are lords- and ladies-in-waiting
I was their prince in a kingdom that I made free
from hordes of aswang, tikbalang, kapre, dwende . . .
nothing to fear, really
but for the hairy caterpillars
hiding among the yellow confetti
of ******* trees, in the backyard
of distant day-dreaming days of dreams.

You made the noontime suns brightly lit
the roads and crossings the three little pigs
of my inner self have to trot,
for the distant future was a pack of cunning wolves
ready to devour all my mortal miscalculations,
infantile indecisions, and immature decisions,
and loud and strong they huffed, and puffed and blew
my self-esteem, whatever was left, beaten black and blue.
A hero plays mahjong, nothing really new,
as my teen life’s pages fell, no Redeemer ever knew
It was like tiles of dominoes - one after the other - on cue.

And yet at the siesta time of this human life,
your guiding photons allowed
this tired body with a ******* soul, yet beating heart
to rest, picking up each of the pieces
and the jigsaw of experiences
now make sense, a rainbow shows
as the skies emptied their jars
of tempting clouds like cotton candies
into a downpour of doubts, of tempests
of feelings of emptiness, of cyclones
of thoughts of worthlessness –
the suns were shining always
after all
behind the clouds
those clouds

In the sunsets of your lives
the rays still shone far beyond
the twilight time and in these humid tropics
your mem’ries are auroras in the darkest of my nights
even in my sleep, the dreams are video clips
always set inside that old Marauoy home
reminding me, there was that child in there, alone . . .

These days, the skies, the winds, remind me
of stormy days in the forgotten simplicity of Lipa,
you tied the windows as the gusts
threatened to grab them,
and then, the warm jackets and blankets
of your reassuring words, “we’ll be alright”
erased the traumas, blew away the fears.
reminding me, there was that child in there,
you dried his tears . . .

That child’s still here inside my decades-old heart,
like a prayerful devotee in an agnostic cathedral,
missing your hugs
longing for your cheers.
Notes on some Tagalog words used in the poem:
bunsô - youngest child
Malarayat - name of the group of mountains to the east of Lipa City in Batangas
salakot - native wide-brim hat, usually woven from palm leaves or fashioned out of hardened skin of gourds; one of the Malarayat mountains is shaped like it
kabag - small species of bats, usually the insect-eating kinds
kapeng barako - brewed native coffee, usually of the Liberica variety
aswang, tikbalang, kapre, dwende - names of feared elementals in the native folklore/mythology, respectively referring to: flying, bat-winged, half-bodied woman that eats internal organs; half-horse, transformable half-human; giant cigar-smoking male being inhabiting big, usually fig or banyan trees; dwarf or gnome
mahjong - Chinese game of tiles
siesta - midday resting time, usually for quick naps
Marauoy - old barrio (village) in Lipa City
Lipa - old town in Batangas, which became a city, the first in the province, after the second World War
873 · Aug 2018
Damgo
Jun Lit Aug 2018
Gipukaw ko
sa akong damgo
Morag langgam nga ilo
sa salag nga gigubâ sa bagyo.
Ning-syagit ko
ug ngalan nimo

Ning-abut na ka abi nakò
Dinhi sa tapad ko
Akong gitan-aw,
wa may tawo
Ang habol pilô gihapon,
bugnaw maski gaksun nakò

Uli na langga,
mingaw na kaayo.

PANAGINIP (Tagalog translation)

Nagulantang ako
ng aking panaginip
Parang isang ibong ulila
sa pugad na sinira ng bagyo
Isinigaw ko
ang pangalan mo

Dumating ka na akala ko
Dito sa tabi ko
Tiningnan ko,
wala namang tao
Ang kumot tiklop pa rin,
malamig kahit yakapin ko

Uwi ka na mahal,
Sobrang lungkot na dito.

DREAM (English translation)

In a flash, awakened
by a dream, saddened
like a bird orphaned
in a nest the storm had downed
Your name
I called out loud

you have returned, I thought
here by my side, I sought
to feel and I looked, at once
but there was naught
the blanket still neatly folded
and, even as I hugged it, cold as dead  

Come home now my dear
It’s become so lonely here.
My first attempt to write a poem in Cebuano, one of the major native languages in the Philippines; as a native Tagalog speaker, this is one big leap.
841 · Dec 2018
Little Vampires
Jun Lit Dec 2018
Crawling and feeding
on flying bats blood pumping
Vampires keep clinging
This short poem, using the haiku form (not necessarily the real haiku essence) but embodying a theme of nature, focuses on tiny wingless insects that cling to bats and **** their blood, and have become not just part of the natural world but also indispensable associates of bats that help perform services of ecosystems.
832 · May 2019
Bawat araw ay biyaya
Jun Lit May 2019
Lulubog ang araw upang magpahinga.
Anuman ang nangyari’y may aral na bunga
Bukas sa pagsikat babantayan ko s’ya
Magpapasalamat na kasama kita.
Each day is a gift

The tired sun is about to set, it needs to rest.
Whatever had transpired are lessons we've been blessed
Tomorrow at sunrise, I've got words to be said
I'll say my thanks that you're with me, and that's the best.
Jun Lit Oct 2017
“I think that I shall never see”
a tree thin as phylogeny,

looks poor, no fruits nor leaves for tea,
Yet means so much as Darwins see.

rooted, unrooted, a weird tree,
well, Nature, too, selects weirdly.

No other tree much affects me,
keeps changing my taxonomy,

splitting-lumping, lumping-splitting,
because more data keep coming.

“Poems are made by fools like” you,
but cladograms, don’t make me blue.
Jun Lit Feb 2019
Kupas na ang ‘yong larawan
Ala-ala kong sulyapan
Ang kahapong s’yang tahanan
Anino na lang nang bal’kan.
Dalit is a form of traditional poetry in Tagalog (southern part of Luzon Island, Philippines) with four lines, each with eight syllables. Here's an English translation:
Dalit Poem to a photograph of our old home

Your photograph's faded with thee.
I threw a glance at your mem'ry
The yesterday that was my Home
now just a shadow I reckon.
798 · Dec 2020
Luksa ang Bayan
Jun Lit Dec 2020
Umaalingawngaw pa rin ang mga putok
tila tatlong tilaok ng tandang sa madilim na sulok
Ilang supot ng pilak kaya ang kapalit
May pagbati pa ang mga Hudas, tila pataksil na halik.

Magdamag na at maghapong pumapatak
ang mga butil ng dalamhati mula sa mga ulap
kasabay ng daloy ng aming
walang katapusang pag-usal
ng “Bakit?          Bakit?
                 Bakit?          Bakit?          Bakit?”
at impit na buhos ng mga luha
mula sa mga dinurog na puso.

Kahit si Mariang Makiling ay nakatalukbong
ng malungkot, makapal na ulap –
mistulang tinabunan ang mga pangarap
wala ni pipíng kasagutang maapuhap.

Wala, wala, wala . . .
Wala akong mahagilap na sagot
Tumitibay lamang ang aming paniwala
ang bayan ay patuloy ang pagkapariwara
ang daluyong ay nasa laot, lumulubog ang bangka

Katarungan ay mailap
Hinipan man ang kandila
Naroon pa rin ang iyong liwanag
Madilim man ngayong gabi
Gagabay ka sa aming paglalayag

Kami na rin ang lumikha ng sagot
At iisa lang ang aming alam
Pagmamahal mo sa ating bayan
kailan man ay hindi malilimutan
Lagi at lagi kang pasasalamatan
At ang lahat ng iyong marami
at magagandang sinimulan
Ipagpapatuloy para sa kinabukasan.
The town grieves. - dedicated to the memory of Mayor Caesar P. Perez, fatally shot on the night of 03 December 2020
789 · Nov 2018
Kapeng Barako VIII
Jun Lit Nov 2018
Sa sulok ng isipang dinadaluyong
ng mga sanlibong sala-salabat na tanong
may paanyaya kang pagdamay ang layon
mula unang lagok, mainit ang pagsalubong.

Maraming katanungang pumapatak sa diwa
Tila ulang tikatik, ulang walang sawa
Hindi lang ‘ano?’, ‘sino?’, o ‘saan?’ ang humiwa
Puso’y sinugatan ng ‘paano?’, ‘bakit’ at ‘kailan kaya?’

Sa bawat pagsikat ng araw sa Malarayat sa Silangan
Lulubog din ito tan’aw ang Maculot sa kinahapunan
Tagumpay at sigla noong kapanahunan
Mga bituing nawawala, pagsapit ng sangang-daan

Kaya’t hindi dapat malasing, malango
Sa naabot na rurok o kayamanang lumago
Pagka’t batas ng Kalikasan ang siyang nagtuturo
Na lahat ng ito sa malaon o madali’y maglalaho

Pag-ibig na busilak, mananatiling buo.
My eighth in my Brewed Coffee Poems series; poems much influenced by my memories of my old home and childhood in Lipa, Batangas.
787 · Aug 2019
Molawin
Jun Lit Aug 2019
bukal na buhay, dalisay, malamig
agos ng pag-ibig
ni Mariang Makiling
mula sa kanyang dibdib

duyan ni Rana
nagpapatulog kay Troides
ipinaghehele si Buot
sa harana nina Balikasyaw at Tariktik
pook-sayawan ng mga bayawak
tuwing konsiyerto ng mga paagang
at mga kuliglig

ninuno ng Lawa
ina ng kapa-kapa
ama ni Strongylodon
kapatid ng tibig at lipa
among tunay ng kawayang-tinik
uway, gugo, saging na pula
Aristolochia

Kagalang-galang kay El Niño
kinakanti-kanti ni La Niña
paliguan ng mamang hubo
labahan ng aling maganda

naglalaro
ang batang takot sa engkanto –
bingwit, tampisaw, lukso
sa mga bato

subalit
ang polusyon –
tahimik na namamaybay
isang almuranin –
mabalasik
ang kamandag
nakalalason, nakamamatay
sapagkat
mga tao’y nagbubulag-bulagan,
bulag.
English Translation:
Molawin

a living spring, pure, cool,
flow of love
from the *****
of Maria of Makiling

cradle of the frog Rana
puts the birdwing butterfly Troides to sleep
sings lullabies to Buot, the cloud rat
accompanied by serenades from the passerine Balikasyaw
and the hornbill Tariktik.
dance floor of the monitor lizards
every time the cicadas and the crickets
have their concerts

ancestor of the Lake
mother of the magnificent Medinilla
father of the Jade vine Strongylodon
sibling of the riverine fig and the nettle tree
the true lord of the spiny bamboo,
among tunay ng kawayang-tinik
rattan, shampoo liana, red banana
the vine Aristolochia

Respected by El Niño
Tickled by La Niña
bathing place of the naked man
washing area of the pretty woman

there they play
children weary of the forest fairies –
line fishing, treading, hopping
among the boulders

but
pollution –
silently swims with the flows
like the cobra, that there also grows –
potent,
its venom
poisons, kills
because
humans feign blindness,
are blind.

Additional Notes:
Rana, Troides, Strongylodon, Medinilla and Aristolochia are scientific (genus) names of a frog, birdwing butterfly, the Jade vine, a magnificent-flowered shrub at a vine that serves as a butterfly larval host plant, respectively, all found along the areas of Molawin Creek; their use in this poem is an attempt to illustrate the important role of biology in understanding the intricacies, not only of Molawin Creek, but also of the entire Mount Makiling, a forest reserve in the southern part of Luzon Island, The Philippines..
732 · Aug 2017
Kapeng Barako II
Jun Lit Aug 2017
makinis kung pagmasdan
ang kayumangging kaligatan
kung damhin ko’y kainitan
ang yakap **** laging asam
ang ngiti mo’y katamisan
nang-aakit ang kabanguhan
kahit puro o may gatas man
panghagod sa lalamunan.
Translated as Brewed Coffee II
714 · Nov 2017
Buti Pa Sila (10w)
Jun Lit Nov 2017
Sa
buhag
ng
pukyutan,
lahat
nagtutulungan;
Sa
Pilipinas,
karamiha­’y
nagsisiraan.
Title translated: "Bees are much better (than us)"
701 · Jan 2018
Silently Remembering
Jun Lit Jan 2018
Will anyone look for that One Alone?
When this book on loan
has been returned
to the Library of Lamps as all its oil is burned?
When the waves retreating
have finished erasing
the messages I whispered
those etched with sobs unhindered
on the sands seemingly numbed
on the seashore of your heart succumbed?

Will anybody wonder what’s going on?
The nameplate’s gone
on the face of the closed door
of that room on the upper floor
that a while ago was Altar of Magnum Opus
of the tiring writer’s stylus
and Tabernacle
of a cramped leg muscle
of that voice that preached Darwin’s epistle.

The gong’s now muted
Just yesterday it was calling unrelented
upon fellow believers demented

The sun now starts to peep
As stars bid goodnight to sleep

The frail shadow shall lay down, no scent of frankincense
in the tomb of forgotten replies, with reminiscence -
     of a hundred “wait till tomorrow” in any sense,
          a thousand “just a minute” in any tense
               “see yah later”, for a thousand “Whens?”
                    “soon . . .”,  and now just silence . . .

Life leaves a million lessons.
and yes, I, we, will always remember . . .
Dedicated to the memory of Dr. Victor P. Gapud (18 October 1943 - 29 December 2017), an esteemed mentor, colleague, entomologist, taxonomist/systematist, nationalist, teacher, scientist
666 · Mar 2018
Poor Firefly (10w)
Jun Lit Mar 2018
Holding
lamp flickering,
******* dump exploring:

     either
          ‘brunchinner’
               or hunger . . .
My translation of a 10-word poem in Tagalog (Filipino) entitled "Pobreng Alitaptap" where I tried to maintain the thoughts within the limits of 10 English words. The term "brunchinner" was coined based on the Tagalog "altanghap" - a colloquial term among urban poor for a single meal in a day combining breakfast (almusal), lunch (tanghalian) and/or dinner (hapunan).
660 · Feb 2018
Batas na Butas (10w)
Jun Lit Feb 2018
Gagamba
     gumawa
          ng
               sapot:
     Huli
          mga
               lamok,
     Lusot
          mga
               bubuyog!
Title translated: "Hole in the Law" especially referring to inequality between the rich and the poor before the law.
Jun Lit Sep 2017
Mga tutubi,
hinuli?
Silang maniningit-sobre,
pinatay, sinabitan kayo,
kartong “SALBAHE”
This 10-word (10w) Filipino (Tagalog) poem [tulang sampuan] and a few others that may follow, are dedicated to the memory of three young men/boys (Kian, Carl Angelo and Reynaldo) and the other thousands of victims of senseless killings in the Philippines.
645 · Nov 2017
Salamat
Jun Lit Nov 2017
Hindi edad ang sukatan
Ng matalik na kaybigan
Pag subók na ang samahan
Sa hirap o ginhawa man.
Translated as the poem: "Thank You"
628 · Mar 2021
Di Malupig (Invictus)
Jun Lit Mar 2021
Alpas sa gabing lumukob
Dulo’t dulo’y itim pulos
Salamat anuman yung d’yos
Kalul’wa kong di pasakop

Sa pagkakataong malma
Di sumuko ni lumuha
Binugbog man ng tadhana
Ulong dug’ua’y tunghay-laya

Lampas ditong hagpis-luha
Tanging lilim lang ang banta
Datnan man dantaong sumpa
N’ia ‘nong takot, ako’y wala

Makipot man ang lagusan
Bale-wala’ng parusahan
Ang palad ko’y aking tangan
Ako’y ako ang Kapitan.
This is my attempt to translate my favorite poem Invictus into Tagalog.
Jun Lit Jun 2017
My hammock swings escaping
from a highway of life hurrying
On to your caring tree trunks hanging
With orchestras of cicadas noisily serenading

The cool breeze anaesthesizes
My thoughts that’ve climbed some distant ridges
At home in the shattered temple, unconsummated promises
At peace now in modesties that only time did bless

Within the underground cathedral lie:
          The mind’s a hermit of hidden truths he’d prophesy
          The will’s a gallant warrior refusing to die
          The heart’s a playful child chasing a butterfly

Along the banks of rivers clear I weave
broken lines from silk spun, the caterpillars believe
to wait in purgatories of gold-laden chrysalises, then leave
resurrection is heaven as wood-nymphs emerge and live

When waters flow beneath the bosoms and bowels of the earth
The wizards in rendezvous, solace in endless mirth
Shadows of misty mornings embrace your trees - all heights and girth
I shall rest, heart in mind, that death’s a reality, as natural as birth.
This poem has been inspired by the beautiful forest, wildlife and caves along the banks of Lalangawan River, in Cavinti town, in the province of Laguna in the Philippines.
Jun Lit Jul 2019
[isang pagsasalin sa Tagalog, batay sa orihinal na
"When tomorrow starts without me" ni David Romano]

Kapag nagsimula ang bukas na di ako kasama,
at ako’y wala roon upang makita;
Kung sisilayan ng araw ang iyong mga mata,
na puno ng luhang para sa akin, Sinta;
Labis kong nais na hindi ka lumuha,
katulad ng sa araw na ito’y iyong ginawa,
habang inaalala ang maraming bagay at salita,
na hindi nasabi o hindi nawika.

Batid ko kung gaanong kamahal mo ako,
kasingsidhi ng pag-ibig kong tanging sa iyo,
at sa tuwinang ako’y iisipin mo,
Alam kong hahanap-hanapin mo ako;
Subalit kung ang bukas ay magsimulang wala ako,
nawa'y pakaunawain mo,
na isang sugo ang dumating at tinawag ang aking ngalan,
at ang kamay ko’y kanyang hinawakan,
at wika’y handa na ang aking paglulugaran,
sa malayo’t mataas na kalangitan,
at kailangang lumisa’t talikdan,
tanang sa aki’y mahal, lahat ay iiwan.

Subalit pagtalikod kong palayo,
Isang patak ng luha ko’y tumulo,
pagkat buong buhay, lagi kong kinukuro,
Ayokong mamatay.
Maraming dahilan para ako’y mabuhay,
maraming gagawin pang mga bagay,
Tila imposible, hindi kailanman,
na ikaw mahal ko’y iiwan.

Bumalik sa ala-ala ko ang mga araw na nagdaan,
ang masasaya’t ang mga kalungkutan,
Pumuno sa isip ang pag-ibig nating pinagsaluhan,
at lahat ng ating galak at kaligayahan.

Kung sa kahapo’y mabubuhay akong muli,
kahit man lamang kaunting sandali,
Magpapaalam ako’t hahagkan ka
at marahil, makikita kong ngingiti ka.

Ngunit lubos kong napagtanto,
na hindi na kailanman mangyayari ito,
sapagkat pagkawala’t mga ala-ala na lamang,
ang sa aki’y papalit at maiiwan.

At nang maalala ko ang sa mundo’y mga kasayahan,
na bukas ay di ko na matitikman,
ikaw ang naging laman ng isipan,
at puso ko’y napuno ng kalungkutan.

Ngunit pagpasok ko sa pinto ng kalangitan,
Ramdam ko’y ako’y nakauwi sa tahanan.
Pagdungaw ng Bathala’t ako’y nginitian,
mula sa kanyang gintong luklukan,

Wika’y “Ito ang Walang Hanggan,
at lahat ng pangakong sa ‘yo’y inilaan".
Sa araw na ito, natapos ang buhay sa lupa,
ngunit dito ngayon ang simula.
Di ko ipapangako ang kinabukasan,
ngunit ang ngayon ay magpakaylanman,
at dahil bawat araw ay pareho lamang,
ang nakaraa’y hindi na kasasabikan.

Ngunit ikaw ay naging matapat at naniwala,
tunay at totoo, lubos na nagtiwala.
Kahit may panahong may mga hindi tama,
na alam **** hindi dapat ginawa.

Ngunit ikaw ay pinatawad na
at ngayon sa wakas ay malaya na.
Kaya’t kamay ko ba’y hindi mo hahawakan
at sa buhay ko, ako’y sasamahan?

Kaya pag sumulong na ang bukas at wala na ako,
huwag **** iisiping nagkalayo tayo,
dahil sa tuwinang iisipin mo ako,
Nandito lang ako, diyan sa puso mo.
My translation into Tagalog of David Romano's "When Tomorrow Starts Without Me" -
"When tomorrow starts without me,
and I'm not there to see;
If the sun should rise and find your eyes,
all filled with tears for me;
I wish so much you wouldn't cry,
the way you did today,
while thinking of the many things,
we didn't get to say.

I know how much you love me,
as much as I love you,
and each time that you think of me,
I know you'll miss me too;
But when tomorrow starts without me,
please try to understand,
that an Angel came and called my name,
and took me by the hand,
and said my place was ready,
in heaven far above,
and that I'd have to leave behind,
all those I dearly love.

But as I turned to walk away,
a tear fell from my eye,
for all life, I'd always thought,
I didn't want to die.
I had so much to live for,
so much yet to do,
it seemed almost impossible,
that I was leaving you.

I thought of all the yesterdays,
the good ones and the bad,
I thought of all the love we shared,
and all the fun we had.

If I could relive yesterday,
just even for awhile,
I'd say goodbye and kiss you
and maybe see you smile.

But then I fully realized,
that this could never be,
for emptiness and memories,
would take the place of me.

And when I thought of worldly things,
I might miss come tomorrow,
I thought of you, and when I did,
my heart was filled with sorrow.

But when I walked through heaven's gates,
I felt so much at home.
When God looked down and smiled at me,
from His great golden throne,

He said, "This is eternity,
and all I've promised you".
Today for life on earth is past,
but here it starts anew.
I promise no tomorrow,
but today will always last,
and since each day's the same day,
there's no longing for the past.

But you have been so faithful,
so trusting and so true.
Though there were times you did some things,
you knew you shouldn't do.

But you have been forgiven
and now at last you're free.
So won't you take my hand
and share my life with me?

So when tomorrow starts without me,
don't think we're far apart,
for every time you think of me,
I'm right here, in your heart."
Next page