Welke vragen zal ik stellen?
Ben ik dankbaar genoeg?
Durf je te vergeten?

Ik weet alvast nog de
dingen die me speten.
Ik had dat of dat kunnen zeggen,
de nadruk ergens anders
kunnen leggen.

Maakt het uit
over enkele weken?

Nu de dag is aangebroken,
mis ik het gezicht van de maan.
Ik zoek al lang naar rust,
kom alleen bij stilte aan.

*** vind je dat, niet meer zoekende
zijn?
Ik luister liefdevol naar herinneringen
van die deur die nu gesmeerd is.

Piepen, kraken, barsten tot we brokken maken.
Niets is permanent gelaafd.
Het brengt ons weinig
en toch ben ik verslaafd.

Pantoffels in de vroege na-
middag. Ik verwijt me: 'ga!'
en stel vast dat niets beweegt.
Mijn egoïsme weegt.

Ik twijfel tussen op en van het pad,
ga geregeld op mijn tenen staan,
staar naar de verdwenen maan.

Gaan is een lat met meerdere
meeteenheden, soms een botte schaar.
Ik zoek naar wat goed was in eerdere
dagen, zonder dat mindere terug te halen.

De dag is niet meer dan een paar verhalen.

Wat maakt een goed gedicht goed
Wie maakt een mooi gezicht mooi

Waarom is het dat iets moet
en wanneer is het mooi geweest

Waar beslis je te stoppen,
*** bezorgt je dat het eind

Dingen kunnen kloppen
in vele graden van verfijnd.

Al die lagen kun je pellen,
al die lagen zullen kwellen
tot je eindigheid verdwijnt.

Nog even varen en we knopen aan
op de klippen.
Nog eenmaal neus op feiten
en we bitsen, aangevaren
bij twee t-splitsen aan gevaren,
botsend op de tippen
van de lange tenen van de wet.
We stevenen danig af op in-te-tomen
uitgeleende inzichten.
Het pellen pijnigt ons gezicht en
toch zijn we weer wat verderop,
onszelf tegengekomen.

*** kon dit toch gebeuren,
waarom ben ik weer zo dom?

Ventileren kan opbeuren
maar spreken voelt zo stom.

Mijn badeend is de enige
die me echt begrijpt.

De drang, het moeten, wijs
overkomen, je reinste ijdelheid.

Laat varen, al die willens,
laat lopen, al die prikkels
die aandacht vragen, keveren,
en nooit echt wat opleveren.

De netto levenskwaliteit.
Is dat dan al dat telt?

Mijn keel, schor en schoor mijn voeten.
Waarom toch altijd dat goed moeten?

Al beperkt tot de kleinste
verantwoordelijkheid,
die ik draag, met erkenning
voor de nazichtsvloek,
toch een piekerkwelling
en de gemoedsrust zoek.

Die dekselse geruststelling,
zo moeilijk om te laten.
*** kan ik me verweren
tegen veiligheidsleren?

Er is geen er, ik ben er niet
en zal er nooit geraken.
*** meer ik denk die noot te kraken,
*** meer ik pijn vergiet.

In grandiositeit worden anderen
een middel naar een doel.
Dan wil ik ze veranderen,
draait alles om *** ik me voel.

Ik spuw dan details om te verbergen
dat ik het plaatje niet kan zien
Dat kan jou dan tergen
tot ik de bons verdien.

Erken, ik, dat je niet belangrijk bent.
Leven verloopt beter als je je plaats maar kent.

Soms schrijf ik voor mezelf,
soms voor de lezer.

Er is een tijd en een plaats voor elk.
Nu nog dat verschil vinden.

Ik joeg je ongewild
tot in je harnas.
Dan sloeg ik op je schild
omdat ik in de war was.

Onbewust oordeel ik
over ongeruste mensen.
Dan duw en druk ik
zonder gehoor voor wensen.

Kiezen tussen schuld afschuiven,
met als resultaat het jennen,
of je verantwoordelijkheid erkennen,
een vette bot te kluiven.

Al doende leer ik dat met boeken slaan
de kennis niet doet overgaan.

Zonder jou werd alles mens.
Die mensen kunnen honger krijgen.

Zonder jou werd alles mens.
De huizen zijn al redelijk duur.

Zonder jou werd alles mens.
Wat doet een fractie daarvan
al met onze natuur.

Ik hoef niet alles mens.
Het is een valse keuze tussen 2
pijnlijke dingen.

De borstel was smaller dan verhoopt.
Hopen werd verwachten en dan eisen.
Ge hebt thuis liggen wat ge koopt.
Nu moogt ge uzelf er terug uit hijsen.

*** pas ik dit toe?

Door te observeren,
acties te selecteren
te experimenteren
met factoren
tot de resultaten
enigszins een bron
van tevredenheid aanboren.

Dichter bij gelukkig zijn,
lijkt mij niet te bestaan.

Elke les, ondanks de moeite
die we ermee kunnen hebben,
is de moeite te aanschouwen.

Het is wat het is, niet juist of fout,
met een niet te weten toekomst,
of zelfs spijt van het verleden.
Maar met het heden is niets mis.

Durf ondanks de last
op het nut van het obstakel
te vertrouwen.

Mijn waarden helpen kiezen
welke kant ik vanaf nu kan gaan.
Mijn normen leggen druk,
beslissen waar ik al zou moeten staan.

Wat helpt mij dan effectief vooruit?
Waarvoor dienen normen,
als enkel oordeel, eis en straf
me dan nog kneden, vormen.

Ik heb geen baat bij angst voor dingen
die niet echt gevaarlijk zijn.
Ik hoef afkeuring niet te ontwijken
als ze soms net nuttiger kan blijken.

Het maakt niet uit in welke specifieke herberg.
Als ik maar onder dak kan eten, drinken
en, zonder ik mijn echte zelf verberg,
in mijn dromen weg mag zinken.

Ondanks overuren voortdurend
over de kuren turen.
Tot dan plotsklaps knal,
een schokgolf in mijn heelal.

Ijsberg niet gezien.
Kan ik best het roer verlaten?
Wie is het die ik dien
te zijn, te doen, te laten.

*** meer ik niet teleur wil stellen,
bewijzen, preken en vertellen,
*** minder ik bereik wat ik bedoel.
Aangekondigd, zet u, pak een stoel.

De opdracht is onmogelijk te halen,
aanvaard de pijn onder dat malen.

Er is geen "zo"
van zo zou moeten.
Niks moet. Wat is zo?
Ik neem afscheid,
doe "zo" de groeten.

Het mag niet zijn dat eten,
Tegen beter weten in,
't is geen honger
Het is zin.

Zin om vol te zitten, de rust
van te rollen zijn,
Onbewust schrokken
Tot pupillen grote bollen
En het hartje klein.

Omtrek wegen, kilo's meten
Zien waar wie zijn mosterd haalt
Het mag niet zijn dat eten
Zoveel van mijn zelf bepaalt.

Munt is de smaak van proper,
Schijn is de taal, het land en de loper.
Als zand, ruw, niet schuw van kruipen.
Vermijding jaagt me het lijf op de stuipen.

God, was ik maar en dan zou ik...
Juist niks.
Maar echt, ik zou...
Neen, niks.

In nederigheid leer ik geluk weer kennen,
In zinvol verval kan ik terug wennen
aan verandering, controle lossen,
zonder te vergeten, dagelijks te flossen.

Leden, maten, zware zakken,
rollende ballen, dikke hakken,
tomatenplukkers, houtpakkers
en in-koeten-kakkers.

Ik moet jullie wat vertellen.
En terwijl mijn voeten schuiven,
doe ik het uit de doeken.

Ik zeg ik verdien wat ik krijg,
in plaats van andersom.

Wat heeft dat te betekenen?

Dat ik het vaak genoeg
zelf niet weet.

Waarom dan die fanfare?

Dat kan ik zelf niet verklaren.
Soms moeten het woord het voetenwerk doen.
En dan sta ik mijn mond vol tanden,
het haar in de handen
en het zand aan de lippen.

Man, dit gedicht, gooi het van de klippen.
Kunnen we deze gozer, aub, even skippen.
Wat een zeikstraal, wat een knul,
hij pist vast doorschijnend water,
zo flauw is zijn fletse kul.

Die valt niet meer op te knappen.
Dan maar naar de uiltjes.

Hoge tafels vingen wind,
droge vlagen, 'n zingend kind,
durven vragen
wat ik van die dingen vind.

Het raakt me,
als een vuurpijl
op een bosuil.

Elk dag alles achter laten,
is ook vertrouwen dat er
morgen nog wat is.

Achter laten is dan oké.
De pijn komt pas van weten
wat er nooit opnieuw zal zijn.

Overbodig vol, een kar te groot
In de schaduw van piepende wieltjes
Een kwart voor in de sloot,
Een kwart voor halve zieltjes.

Ik bestel best elk omarmend
voorwerp dat ik, eens bij zinnen,
zal verwerpen eerder dan beminnen.

Elke keer en elke keer.

De cirkel ontmoet de grenzen,
Dat ziet ook een bijziende zonder lenzen.
Wij wijden uit.

Mijn mening over zinloosheid,
even fris als de zin van fruit.

Ik heb moeite met vaarwel
te zeggen aan de dag.
Opblijven is het spel
dat ik niet spelen mag,
het snoepje
dat ik terug moet leggen.

Zuur-opbrekend onverzadigd,
smekend, ongenadigd,
wandel ik door oh-zo-drukke dagen
in een platgereden benenwagen
met een lege tank.

Ik roep dan, ik toeter en ik flikker
met die extra felle lampen.
Ik wou ze bewaren als een zonnesticker
maar zie ze keer op keer verdampen.

Ooit heb je spijt
dat valt niet te ontwijken.
*** beter dagen lijken
*** zwaarder je later lijdt.

Laat de klanken mij dragen
naar een plaats waar klinkers
de rechter en de linker
me temidden dagen.
Voer mij geredeneerde waterwijn
en kerken die nooit groener zijn.
Vervoer mij naar die streek
waar penselen landden,
streepten door verguisde stranden
tot verhuisde landen omarmd,
gesloten in twee handen,
zachtjes op de grond gedijd.

Je mag me naar die wegen sjouwen
die ik al zo lang vermijd.
Ik zal er mijn huisje bouven,
er wonen tot een eeuwigheid.

Wat is het nu dan, brein?
Waarvoor wil je gewaarschuwd zijn?
Andermans oordeel, iets vergeten?
Iets niet kunnen? Iets niet weten?

Soms is het de drukte die te parten speelt
en ons idee erover, dat het teveel zou kunnen zijn
terwijl grenzen dun en met iets minder je jezelf
al rap verveelt.

Hoofd, ik versta wel waar de alarmen van blijven komen.
Maar blijven alarmeren op zichzelf, bluste nooit
het vlamgewelf uit je nare dromen.

Sla het op en orden onder,
geregeld op de vlonder,
ontregeld ongezonder.
Het regent zonder donder.

Vraag niet te vaak waarom

Eerder, *** het komt dat
en wat kan ik ermee doen?
Helpt het om zo te denken,
zou het kunnen dat ik me voel
zoals toen?

Ik google soms, de aanzet naar
verandering. Ik denk dat ik te ver zie.
Ik mag best wat meer bestand
tegen de laatste nieuwe versie.

Op het samen beven,
op niet te lang leven
op doen wat we kunnen
en jezelf af en toe wat gunnen.

Het botert niet tussen
mij en tussen de oren.
Mijn buik is niet te sussen,
wil geen inspraak horen.

Voor maar honderdtien
doen we er ruitenwissers
bovenop.

De smaak van de keizer
Wie wordt de onderwijzer
bovenhands en overmand
zandkastelen in het zand.

En dit is nog maar het begin,
generiek en tegenwijzerszin.
Ronde schijven in vierkante dozen,
nu nog ergens om die ansjo in te lozen.

Mijn geld is op
vakantie en elke keer als ik die man zie
boekt mijn tas een vluchtje bij.

De staat van deze broek en wie ze draagt
in de staat, in beide zitten gaatjes, maatjes op
droog of natte plekken, dansen, rekken, goed proberen bekken,
sleur en doek, ongeacht, de laatste druppel vormt
signalen op je broek, morse code om te zeggen
dat je de verantwoording niet bij de ander
hoeft te leggen. Vogels verschuilen in de veren
van de wolf in schaapse kleren. Ijsberen
onderwinteren op zomerse terrasjes
verre van de mentale was en plasjes
die ze nog moeten draaien.

Laat maar waaien.

Sommige dingen zullen nooit, kan ik nooit vergeten.
Dat ik verkeerd was, moest iedereen weten, ze leken al
te lachen nog voor dat ik moest spreken.
Ik had niets om me aan op te trekken, haalde anderen
dan neer. Zelfs zei iemand stop, gooide ik
ze gewoon een busje verder onder in de functie
van een stomme mop. En oordelen gaat in twee
richtingen. Wie het zaait zal het oogsten, zal het plukken
Het moet toch lukken dat de stukken die we
slaan de waan levendiger maken dat de zaken er
goed voor zouden staan.

Achter elke boom zit de pijn van het verleden, erger nog dan slangen, gevaarlijker dan wolven, het lijden komt in golven en is niet te vermijden.

De pijn is van aller tijden, pakt je bij je biezen.
Laat je zien wat er valt en wat je kan verliezen.
Hier kan ik eindelijk doen wat ik zelf wil,
Hier is al de rest, eindelijk even stil.
Het afzien is een keuze.

Ik voel mij zo speciaal in de zever die'k verpak,
lak aan de tegels, een brug verkocht in de hemel
en de sterren namen geven. Dan durf ik nog te beweren
dat ik controle heb over mijn leven.

Ik blijf zelf best zitten, muren witten, draaien
frezen. Ik kan alleen maar boeken lezen. Wie iets
doet kan missen, wie iets doet, kan leren. Elke dag
is elke dag opnieuw proberen.

Ik draag en leg de stukken,
niet weten dat sommige
verdraaide prutspuzzels
nooit kunnen lukken.

De andere wel, de ene,
ik leg, ik spel, ik reken,
laat het leven loodjes leggen
tot ik hersenen voel breken.

Krakers kraken en bunkeren
zich losjes vast in mijn hoofd.
Ik kan alleen maar hunkeren
naar de oplossing die je had beloofd.

Tien lijnen op een vel
de eerste barstjes op
het eitje dat ik pel
vanuit de eierdop.

Wat eerst was, wie was, wie wat zei en waarom
daar komt het vandaan. Zo blijven we doen.
Wat maakt het waarvan het komt
als het weinig zinvol is?

Herbegrijpen wat het doet, wat het is en waar het mis.
Dat is de levenslange quiz

Appelsienschijfje,
zwevend aan de horizon.
Blij dat ik gedanst heb
toen ik nog dansen kon.

Verdriet en machteloosheid,
angst en pijn en straf.
Gevaarlijke plekken, boosheid,
galop en stap en draf.

Een wereld zonder
kan nog alle kanten op
voor elk klein wonder
een eigen krantenkop

Maar het is er, groen,
en wat gaat ge daaraan doen.

Mijn hoofd stelt voor morgen
uit te stellen, het blijft proberen
de toekomst te bellen en te weren
van alle vreselijke zorgen.

In die beproeving, per abuus,
komen al die laters saam in nu's
die in het heden weten
*** me de rust te doen vergeten.

Ik heb nog zo gevraagd,
hoofd, alstublieft te stoppen,
niet elk open doel binnen koppen.

Dan maar heb ik zelf gewaagd,
geaccepteerd, die risico's bestaan,
simpelweg gekozen, morgen heen te gaan.

Pak wat je
snappen kan en
smeer gekruide boter
tot elke bittere vezel is bedekt
en wat smelt ertussen
uit muist, lekt.

Konden wij zo maar
zomaar alles bevatten.

Omdat dat lekker is,
toelaten wat
wat gekker is.

Schenk een knuffel
aan wie ze nodig heeft,
een luisterend oor
aan wie iets wil vertellen.

Laat het oordeel jou niet vellen.

Wij zijn geen lapjes brood.
Ieder heeft vaker (dan lijkt) de nood.

Let op, niet alle metaforen werken
en als jij het bent, probeer
dat zelf dan op te merken.

Nog een les is: een mes is
ook om te smeren en de kam
niet enkel om over te scheren.
Ons hoofd dan weer een koelkast
die je af en toe best uitwast.

Iedereen weet precies beter
waar ze heen gaan met *** tijd.
Ik was vroeger vooral een zweter
en zie nog te vaak niet wat ik mijd.

Het lijkt of ik de aarde
onder eigen voeten
te lang heb verwaterd
in plaats van erin te wroeten
heb ik maar wat getaterd.

Doe ik alsof of zij.
Mag ik ook ooit
januari
in plaats van augustus, maart of mei.

Het lijkt zielig wat je voelt,
toch zie ik wat je bedoelt.

Beetje gieten, beetje wachten
tot geduld de grond uit woelt.

Zou dit gesprek al eens gevoerd zijn,
deze dag al eens beleefd.
Zouden anderen al geroerd zijn,
of zo gesidderd en gebeefd.

Zou dan niemand stil staan
bij waar ik lang in heb geloofd.
Zouden zij die heengaan
ook daar nog wachten in *** hoofd.

Het lijkt soms of ik als enige
die hersenkraker speel.
Misschien ligt dat niet aan anderen,
reflecteer ik zelf gewoon teveel.

Doet uw best en niemand doet de rest.
Leer daar maar mee leven.
Leer daar maar mee raven.

Tel in ruïnes van oud fabrieksterrein
in micro-dosis hoeveel we van onszelf
verloren zijn.

Bouw huizen voor de duiven,
die duizend huiverende fuivers,
de kruisbestuivers die *** muizenissen
en de duigenvallers uit het
geheugen willen wissen.

Soms maakt het weinig uit, welke
stijl, welke aanpak, hoevel keren.
Als we al iets doen, presteren,
uit fouten leren en opnieuw proberen.

Elke zoveel tijd dezelfde fluctuatie.
Vandaag last, morgen bezorgen over
overmorgen weer wat gisteren al was.

Soms enkel naar beneden, dan eens
plots omhoog en schaars iets raars, pal
temidden. Dan moet mama even bidden.

Eerst het schaap, dan de wortel, dan het
schaap, dan de wolf en dan het schaap.
Ik ben gewoon zo, eerlijk, recht voor de raap.

We vertrouwen veel te comfortabel
op de waterdichtheid van de boot.
De ene helft geweldig, de ander middenmoot.

Er gebeurt zo veel zo snel.
Iconen vecht en sterven wel
of betuigen wat ze speten.
Morgen zijn we het vergeten.

Overmorgen volgt de aarde.

Ik weet nog *** je maarde
toen ik vroeg de fiets te nemen,
*** je tegen eigen waarde
liever geld dan de planeet bespaarde.

Volgende week maakt het niet meer uit.
We zitten min of meer in dezelfde schuit.

Als de golven hoger komen
dan grafiekjes op een scherm
en vierentwintig auto's op dezelfde berm
dan vraag ik me gezapig af
of je nu echt zo veel
om die excel met foutjes gaf.

Proficiat met veertig jaar,
dezelfde tl, dezelfde excel.
Laat je wel je laptop daar?
De tijd, bij pret, gaat snel.

't Is te duur om depressief te zijn.
Denk maar aan die mannen
die moesten werken in de mijn.
Daarnaast ben je in kannen.

Kruiken niet. Klokken horen tikken,
allen tellend tot het eind van ellend-
ige vergaderingen, verdikke verdikken
om emotie te reguleren. Ze met koffie ver drijven.

Het zou me niks ver bazen als er waren
die het op *** bagel smeren.

Hij vertelde *** de vork in de steel
of de wind in de zeilen.
Hij zei wanneer trop te veel
en wanneer wolken neerwaarts pijlen.

Als we niet wisten, naar boven keken,
handen in het haar, of muts, of pet,
barstend van onzekerheid, haast bezweken,
dan was er steeds dat paar oogjes vol met pret.

De waarman sprak de weerheid op
meer dan wekelijkse basis.
Hij, die de lucht, de druk, de mop
en menig fenomeen de baas is.

We nemen afscheid van jou en je praatje.
In thermometers reflecteert voorts jouw
schrijdend zicht, voor deze generatie
een boegbeeld, een rolmodel, een maatje.

Ik doe allang niks nuttigs meer.
Mijn woorden werden zachter
en dat doet me maandelijks zeer.
Was ik maar wat meer gedreven.
Dan voelde ik me misschien weer even
wat doordachter of bedenkelijk net zo warm
als de grote boodschap van
Dirk De ******* Wachter.

Samen wonen, samen klonen
om met het leven tijd te doden.
Zonde dat de doden niet vertellen
*** het is om dood te zijn.
Dan konden we misschien
komaf maken
met al die schone schijn.

Wat zegt het over mij
dat ik voor jou niet kan beslissen?
Misschien schort het aan wij
en moeten we ons wissen.

Laat toch vallen, dagelijks,
drie woorden
vervuld van romantiek.
Avondlijks, mistig, dof,
zie eens *** ik in de zetel plof.
Morgen werken, 'k ben toch niet ziek?

Soms drijven, soms scheuren,
klaarblijkelijk het gevolg van
afwisselend kijven en dan zeuren,
of van *** het huishouden huishouden kan.

Zeg schat, een nieuwe auto, bouw of kind,
stemt dat jou ook terug goedgezind?

Een muts, een stretcher zonder hand-
vaten en een frigo bovenstoe met kant-
en-klare maaltijden, vier maal vier door-
rijden om twee straten verder parkeer-
plaats te zoeken en googelen waar neer-
waarts meer plaats te vinden is in vol-
gebouwde, niet-te-weten *** toe, gebieden.

Ze zouden de domme mens moeten verbieden.
Vele vliegen in één klap, dan zou ik rap verdwijnen.
Alles is beter dan je hele dagen lang in het donker in één kamer weg-
kwijnen.

Niks behalve mis lukt.
Ik monolieg
over mijn zwijgen.

Ik loop levenslessenlang gebukt
onder een kopie van een kopie
van een robber met mijn eigen
geestig.

Voor hetzelfde geld
deed ik niet veel ander werk.
Geprezen, gewezen, deze
man is meer duivels dan de kerk.

Schilderijen langs de trap en lege zalen vol met mensen.
Ik had me geen beter beschreeuw kunnen wensen.

Ze roepen, ze sleuren, ze trekken en ze treuren,
ze wilden dat ze anders waren, in de arm knijpen
en plots de knepen kennen, zichzelf begrijpen.

De mens is vast geen onverander lijk.
Voor velen ben ik slechts een wissel,
een speler op de bank, aan de zijk-
ant. En ik twijfel of het bedissel-
en ervan
de moeite nog wel is.

Dezelfde foto's op de mooiste plaatsen,
op vrijdagavond scheve schaatsen,
de wereld vraagt je beter te gedragen.
En wij, wij lachen met die vragen.

Tegen foto's praten.
Het kaarsje toch nog even
brandend laten
en je stem begint te beven.

Zijn lievelingseten eten.
Gezegend zijn die kruisjes op het hoofd
en dat hij iets zou laten weten.
Dat had hij beloofd.

De groetjes komen elke nacht
in fonkelende schitterpracht.
Ze dalen neer als douchedruppels
op verkleumde huid.

Mijn woorden worden zachter,
*** boodschap eeuwig luid.

't Is verschieten,
perforaties tevergeefs
toe proberen nieten.

't Is vies, pijnlijk, mooi,
uitbarsten, rommel, rotte zooi.

Binnen buiten,
buiten, binnen, dimmen.
Knipperlichten in mensen
die de muur opklimmen.

Dan verdriet, alweer, veel verdriet.
Overal, binnen, buiten.
Behalve waar je wil,
met tuiten,
daar niet.

Ik kan niet wenen, mama.
Misschien ben ik te bang.
De tijd die we nog moeten
zonder jou lijkt nog zo lang.

Mag ik nog één keer?
Tuurlijk, mogen
maar het kan niet meer.

Zijn we er bijna?
Nog even, ik denk
dat we, ik zie,
neen. Nog een stuk.

Wat een geluk dat we zolang onderweg mogen,
dat we ooit gemogen hebben,
dat we naar 'nog eens' verlangen,
dat naar 't muurtje van de kas.

Dat bewijst ons dat het echt was.

Je schouder en je schoot, mijn kussen,
je lieve woord mijn dag te sussen.

Je knuffels, mijn thee,
je warme ogen, kachel en teevee,
je lach, de radio zonder ruis.

Bij jou ben ik comfortabel,
bij jou voel ik me thuis.

Jij hebt geen franjes nodig om
de schoonheidsprijs te halen,
geen Tsjernobyl om te stralen.

Jij hebt geen nood aan tierlantijn,
je bent meer dan genoeg
door gewoon jezelf te zijn.

Waren we kleren, elkeen sok,
juwelen, elk een bel,
servies, kom en mok,
liefde, kaart en spel.

Of ik van je hou en of
in welke getale?
Da gade gij nie bepale.