Karapatang Ari 2016
WMSU MABUHAY ESU
DONWARD CAÑETE GOMEZ BUGHAW


Kung isa-isahin ang nangakaraan
Simula no'ng ika'y aking niligawan
Hanggang sa dumating ating hiwalayan,
Maikuk'wento ko ng walang alangan.

Unang kita palang, napaibig ako
Sa isang babae at Nimfang tulad mo;
Puso ko'y nahulog ng di napagtanto,
Siguro'y pakana ito ni Kupido.

Iyong itinanong, "Ikaw ba si Donward?"
Ako'y napatigil nang dahil sa gulat
Ako ay lumingo't ikaw ay hinarap,
Aking itinugon isang tango't kindat.

Nang ako'y lumabas na sa isang silid
Hindi ko mawari't ikaw ay nawaglit;
Ako ay nalumbay sa nasahing pilit
Ano't ang tadhana ay nagmamalupit.

Gusto ko pa namang ika'y makilala
Paanong nangyari't agad kang nawala,
Hindi tuloy kita natanong o sinta
Sa iyong pangalan na pang-engkantada.

Aking inusisa ang aking sarili:
"May pag-asa pa bang makita kang muli?
May tadhana kayang magtatagpo uli
Sa ating dalawa kahit na sandali?"

Hanggang isang araw, nang aking makita
Iyong kaibigang naglakad mag-isa
Agad kong tinanong kung ika'y nagsimba
Marahan n'yang sagot nasa tuluyan ka.

Pagkatapos niyon tinanong ko na s'ya
Sa iyong pangalan na may pagkad'yosa
Agaran niyang sagot, "Devina Mindaña,
Ang buong pangalan ng aking kasama.

Nagpatuloy kami sa pagkuk'wentuhan
Habang naglalakad sa tabi ng daan
Hanggang sa dumating ang aming usapan
Sa punto na ako ay kanyang mabuk'han.

Diretsahang tanong ay 'may gusto ka ba,
Sa kaibigan kong nanuot sa ganda?'
Sagot ko'y mistula isang tugong parsa,
Naging dahilan ko'y, 'Naku, wala! Wala!'

Imbis na makuha, siya ay natawa
At nang tanungin ko'y naging sagot niya:
"Subukan mo nalang ang ligawan siya
At baka maantig, batong puso niya.

Ni minsan ay hindi siya nagkaroon
ng isang siyota, pagkat umaambon
ang pangarap niyang gustong maisulong
ang makapagtapos at ang makaahon."

Pagkasabi niyon, ako ay nangusap:
"Diyata't parehas kami ng pangarap,
Kapwa puso namin ay nangangagliyab
Sa iisang nais na para sa bukas."

Nagpatuloy kami sa aming usapan
Hanggang sa tuluyang siya'y namaalam.
"Ako'y ikumusta sa 'yong kaibigan,"
Wika ko nang siya'y tumawid sa daan.

Nagpatuloy ako sa aking paglakad
Hanggang sa marating ang nagliliwanag
nating pamantasang nagtatahang huwad
ng dunong at puring nanahanang likas.

Nagdaan ang gabi't umaga na naman
Pagsulat ng tula'y aking sinimulan,
Yaong tulang handog sayo kamahalan
Nitong si Balagtas, Donward ang pangalan.

Ang iyong pangalan ang naiititik
Niyong aking plumang espadang matulis;
Ang tinta ay dugong may hinalong pawis
Nitong aking huli't wagas na pag-ibig.

Ngunit sa kabila, niyong aking katha
Aking nalimutan ang lahat ng bigla
Maging pangalan mo, sintang minumutya
Kung kaya't nagtanong uli ang makata.

"Siya ang babaeng aking naibigan,"
Pagkukuwento ko kay Jesang huwaran
Nang ika'y nakitang naglakad sa daan
Kasama ang dal'wa mo pang kaibigan.

At nang naguluha'y aking itinuro,
Pagkatapos niyo'y siyang aking sugo;
Si Jesang huwaran ay parang kabayo,
Ika'y sinalubong ng lakarang-takbo.

Agad kang tinanong sa iyong pangalan
Katulad ng aking naging kautusan.
Nang ika'y tawagin -- o kay saklap naman
Di mo man lang ako nagawang balingan.

Nang aking tanungin si Jesang huwaran,
Nang siya'y nagbalik sa pinanggalingan,
Kung ano ang iyong tunay na pangalan:
"Devina Mindaña," kanyang kasagutan.

Hindi lumalao't hindi nakayanan
Ng puso kong ito, ang manahimik lang;
Kaya't nagsimulang ikaw ay sabayan,
Kahit hindi pa man kilalang lubusan.

Ewan ko kung bakit ako'y tinarayan,
Gusto kong magtanong, pero di na lamang;
Sa sungit mo kasi'y baka lang talikdan
At bago aalis ay iyong duraan.

Subalit, lumipas ilang linggo't buwan
Tayo'y nagkasundo't nagkausap minsan;
Insidenteng iyo'y di ko malimutan,
Malamyos **** tinig, aking napakinggan.

Nang ako'y tanungin sa aking pangalan,
Sa telepono ko'y sagot ay Superman;
At nang mukhang galit, agad sinabihang,
"Huwag kang magalit, ika'y biniro lang."

Agad kong sinabi ang aking pangalan
Baka tuloy ako'y iyong mabulyawan:
"Si Donward po ito," sabi kong marahan,
Pagpapakilala sa 'king katauhan.

Patuloy ang takbo ng ating kuwento,
Ang lahat ng iyo'y aking naging sulo,
Sa papasukin kong isang labirinto;
Sa isang kastilyong nasa iyong puso.

Hanggang isang gabi, mayroong sayawan,
Napuno ng tao ang gitnang bulwagan;
Ang aking sarili'y hindi napigilan
Na ika'y hanapi't maisayaw man lang.

Ngunit ng matunto'y hindi nakaasta,
Ang aking nasahin ay naglahong bigla;
Imbis na lapita't dalhin ka sa gitna,
Ay hindi na lama't ako'y nababakla.

Aking aaminin ang kadahilanan,
Takot na talaga ang pusong iniwan
Na baka lang uli't ito ay masaktan
Tulad ng sa aking naging kasaysayan.

Kaya't hindi ako nagpadalos-dalos
At baka pa tuloy yaon ay mapaltos;
Ang mabulilyaso'y mahirap na unos
Nitong aking pusong may panimding lubos.

Akin pang naitanong sa isang pinsan mo
K'wento ng pag-ibig na tungkol sa iyo
At kung maaaring ikaw ay masuyo,
Naging tugon niya'y: 'Ewan ko! Ewan ko!'

"Huwag ikagalit kung ika'y tanungin,"
Sabi ng pinsan **** maalam tumingin
Di sa kanyang mata na nakakatingin,
(Kung hindi'y sa kanyang talas na loobin).

Aking naging tugon doon sa kausap,
Yaong binibining aking nakaharap:
"Hindi magagalit itong nakatapat
Hangga't ang puso ko'y hindi nagkasugat.

Pagkatapos niyo'y kanya ng sinabi
Ang ibig itanong na nangagsumagi
Sa kanyang isipang lubhang mapanuri,
Ang kanyang hinala ay ibinahagi.

"Ikaw ba'y may gusto sa kanya na lihim?
Huwag **** itago't ng hindi lusawin
Ang laman ng puso at iyong pagtingin
Ng iyong ugaling, pagkasinungaling!"

Pagkatapos niyo'y agad kong sinagot
Tanong niyang sadyang nakakapanubok
At ipinagtapat yaong aking loob
Ng walang alanga't maski pagkatakot.

"Ako nga'y may gusto sa kanya na lihim,
Subalit paanong siya'y maging akin
Gayung tingin pala'y akin ng sapitin,
Ang lumbay, ang hapdi't kabiguan man din?"

"Di ko masasagot ang 'yong katanungan,"
Naging tugon niyong butihin **** pinsan,
"Tanging payo ko lang ay pahalagahan,
Huwag pabayaa't siya ay igalang."

Aking isinunod nang kami'y matapos
Ay ang iyong ateng wari d'yosang Venus;
Agad kong sinabi habang napalunok
Yaong aking pakay at nang s'ya'y masubok.

Imbis na tugunin yaong aking pakay,
Ako'y di pinansin kung kaya't nangalay
Dalawa kong mata sa kanilaynilay
Ako'y nanghihina't puso'y nanlupaypay.

Aking iniisip sa tuwi-tuwina
Ay ang pangalan mo, mahal kong Devina;
At ang hinihiling sa bantay kong tala,
Hihinting pag-asang makapiling kita.

Kaya't hindi ako nakapagpipigil,
Iyong aking loob na nanghihilahil
Aking inihayag sayo aking giliw
Ng walang palaman at maski kasaliw.

Tandang tanda ko pa no'ng makasabay ka
Papuntang simbaha'y sinusuyo kita
Hanggang sa pagpasok ako'y sumasama
Kahit hindi alam ang gagawin sinta.

Bago nagsimula ang misa mahal ko,
Ang aking larawa'y iniabot sayo;
May sulat sa likod, sana'y nabasa mo,
Yaong pangungusap ay mula sa puso.

Di kita nakitang ako ay nilingon,
Sapagkat atens'yo'y naroong natuon
Sa isang lalaking pumasok na roon,
At sayo'y tumabi hanggang sa humapon.

At nang nagsimula'y umalis na ako,
Pagkat ako itong walang sinasanto;
Baka tuloy ako magsasang-demonyo
Sa aking nakitang katuwaan ninyo.

Hindi ko malaman kung bakit sumakit,
Nanibugho ako, ano't iyo'y salik?;
Ano nga ba ito't tila naninikip?
Lintik na pag-ibig, puso ko'y napunit!

Napaisip ako habang naglalakad
Hanggang sa isip ko'y nagkakaliwanag;
'Manibugho sayo'y hindi nararapat,'
Napatungo ako sa sariling habag.

Ilang saglit pa at akin ng pinahid
Luhang sumalimbay sa pisnging makinis
At saka nangusap ng pagkamasakit:
"Wag kang mag-alala't di ko ipipilit."

"Itong pag-ibig kong nagniningas apoy,
Nasisiguro kong hindi magluluoy;
Ngunit, kung hindi mo bayaang tumuloy,
Mas mabuti pa ang puso ko'y itaboy!"

Nang ako'y magbalik doon sa simbahan,
Sa dami ng tao'y di kita nasilayan;
Ngunit, nang tanawin sa kinauup'an,
Naroong Devina't kinaiinisan.

Nanatili ako't hindi na umalis,
Di tulad kaninang lumabas sa inis;
Ako'y umupo na at nakikisiksik,
Kahit patapos na ang misang di ibig.

Hindi ko nga ibig, pagmimisang iyon
At maging pagsamba't gano'ng pagtitipon;
Pagtayo't pagluhod di ko tinutugon,
Pagkat ako itong walang panginoon.

Araw ay lumipas mula ng masuyo,
Ika'y sinubuka't nang hindi malugo
Itong aking pusong namalaging bigo
Sa loob ng dibdib, namugang tibo.

Iyong naging tugon ay nakakapaso,
Masakit isipi't maging ipupuso;
Yaong tumatama'y animoy palaso,
Narok sa dibdib, sugat aking tamo!

Sa kabila niyo'y di pa rin sumuko,
Tanging ikaw pa rin ang pinipintuho;
Kaya't wag isiping ito'y isang laro,
Pag-ibig kong ito'y hindi isang biro.

Hanggang sa dumating gabing aking asam,
Sa lilim ng mangga, bago ang sayawan
Ay iyong inamin ang nararamdaman,
Ating tagpong iyo'y di malilimutan.

Ipinagtapat mo na ika'y may gusto,
Ngunit di matugon itong aking puso,
Sapagkat ikaw ay mayroon ng nobyo
Di mo kayang iwa't ayaw **** manloko.

Aking naging tugon sa iyong sinabi,
Ay handang maghintay at mamamalagi
Hanggang sa panahong ikaw ay mahuli,
Makita't malamang di na nakatali.

Sa mukha'y nakita, matamis na ngiti
Niyong Mona Lisang, pinta ni Da Vinci;
Ako'y natigilan ilan pang sandali,
Nang aking matanaw, gandang natatangi.

Bago pa nag-umpisa'y pumasok na tayo,
Sa hinaraya kong dakilang palasyo,
At sa lilingkuran tayo ay naupo,
Niyong maliwanag, loob ng himnasyo.

At nang magsimulang musika'y tumugtog,
Ika'y namaalam at para dumulog
doon sa bulwaga't makikitatsulok,
ng sayaw sa indak dulot ng indayog.

Bago pa marating ang gitnang bulwagan,
Ako'y sumunod na't di ka nilubayan
Hangga't di pumayag sa 'king kagustuhan
Na maisayaw ka at makasaliwan.

Lumipas ang gabi't umaga'y sumapit,
Ang araw at linggo'y tila naging saglit;
Ako'y nagtataka't biglang napaisip,
Ano at ang oras ay mukhang bumilis.

Hanggang isang gabi nang aking tanungin,
Sa iyo, o, mahal kung bibigyang pansin;
Hanggang kailan mo pagdudurusahin;
May pag-asa pa bang nadama'y diringgin?

Iyong naging sagot sa katanungan ko:
"Di na magdurusa't ngayo'y maging tayo."
Ang rurok ng saya ay aking natamo,
Lalo pa't sinabing mahal mo rin ako.

Sa kadahilanang gustong masiguro,
Aking naitanong kung iyo'y totoo;
Baka mo lang kasi ako'y binibiro,
At kung maniwala'y sugatan ang puso.

Iyong ibinalik, ating gunitain,
Doon sa manggahan 'sang gabing madilim;
Ipinagtapat mo ang iyong damdamin,
Ngunit, di nagawang puso ko'y tugunin.

Pagkat mayroon kang sintang iniibig,
Iisang lalaking namugad sa dibdib;
Di mo maloloko't iyong inihasik
Sa paso ng puso't bukirin ng isip.

Pagkatapos niyo'y sinabi sa akin,
Na ating pag-ibig, manatiling lihim;
Aking naging tugo'y 'sang tangong lampahin
Pagkat aking isip, gulong-gulo man din.

"Sigurado ka ba sa'yong naging pasya?"
Ang muli kong tanong, bago naniwala
Sayo aking mahal na isang diwata,
Yaong aking ibig at pinapantasya.

Iyong naging tugon sa aking sinabi:
"Kung ayaw mo'y huwag, di ko masisisi;
Ano pa't puso mo'y sadyang madiskarte,
Baka may iba ng pinipintakasi."

Agad kong sinabi sa iyo mahal ko:
"Ano at kay daling ikaw ay magtampo,
Nagtanong lang nama't ako'y naniguro
Baka mo lang kasi, ako'y nilalaro.

Lumipas ang gabi't umaga'y sumapit,
Unang araw natin ay lubhang mapait,
Pagkat di nakayang ako ay lumapit,
Sayo aking sinta't ewan ko kung bakit.

Ilang sandali pa't hindi nakatiis,
Sa pagkakaupo'y tumayo't lumihis
ng landas patungo kay Musa kong ibig,
pagkat aking puso'y lubhang naligalig.

Muli kang tinanong kung pasya'y totoo,
Di na mababawi't di na mababago;
Iyong naging tugon sa katanungan ko,
Pisngi ko'y hinaplos, sabay sabing 'oo.'

Kay sarap marinig, salita **** iyon,
Iisa ang punto at maging ang layon;
Para bang lagaslas ng tubig sa balon,
Ibig kong pakinggan sa buong maghapon.

Matapos ang pasko'y siyang araw natin,
Na kung gunitai'y araw na inamin,
tinugon ang puso at binigyang pansin,
at saka sinabing, ako'y mahal mo rin.

Aking gabing iyo'y narurok ang saya,
Ngiti niyong buwa'y nakakahalina;
Ibig kong isulat ay isang pantasya,
At ikaw Devina, yaong engkantada.

Araw'y nangaglipas, daho'y nangalaglag,
Ano at ang oras tila naging iglap;
Siyang araw natin ay muling lumapag,
Ano at ang panaho'y tila naging lundag.

Iyong regalo mo'y hindi malimutan,
At maging pagbating ibig kong pakinggan,
Sa bawat umagang araw'y sumisilang
At kung maaari'y mapawalang-hanggan.

Ngunit nang magdaan ilang araw't linggo,
Naging malungkuti't di na palakibo;
Puso ko'y mistula isang boteng tibo,
Nabiyak sa dusa nang itatuwa mo.

Sa tuwi-tuwina'y napaisip ako,
Talaga nga kayang tapat ang puso mo?;
Ulo ko'y sasabog, bulkang Pinatubo,
Bakit ba't isip ko'y nagkakaganito?

Ilang araw kitang hindi tinawagan,
Pagkat labis akong nagdusa't nagdamdam;
Malakas kong loob ay di nilubayan
Ng kapighatia't maging kalungkutan.

Tayo nga'y mayroong isang kasunduan,
Di maikaila't sinasang-ayunan
Ngunit, ang itat'wa'y di makatarungan,
Alalahanin **** ako'y nasasaktan.

Ako'y wag itulad sa makinang robot
Na di nakaramdam maski anong kirot;
Ako ay may pusong nakakatilaok,
Pumipintig baga'y putak ng 'sang manok.

Kaya't nang sadyain sa tinutuluyan,
Ika'y kinausap at pinagsabihang:
"Sakaling darating ating hiwalayan,
Huwag magpaloko sa kalalakihan.

At saka-sakaling sayo'y may  manligaw,
Isipin mo muna't wag agad pumataw;
Pasya'y siguruhin bago mo ibitaw,
Ang iyong salita, nang di ka maligaw."

Unang halik nati'y hindi malimutan,
At kahit na yao'y isang nakaw lamang,
Pangyayaring iyo'y di makaligtaan,
Naging saksi natin ay ang Taguisian.

Tila ba talulot ng isang bulaklak
Labi **** sa akin na nangangagtapat;
Animo'y pabango yaong halimuyak,
Ng iyong hiningang sa halik nangganyak.

Ika-labinlima, araw ng Pebrero,
Hindi malimutan ating naging tagpo;
Sa iyong tuluya'y nagkasama tayo,
Doon sa Kwek Kwekan, nagdiwang ang puso.

Ako'y isang taong lubhang maramdamin,
Ang hapdi at kirot siyang tinitiim;
Puso ko'y tila ba 'sang pagong patpatin,
Sa loob ng dibdib sakit ang kapiling.

Kaya't nang makitang may kasamang iba,
Marahang lumason sa puso ko sinta
Ay ang panibugho't sakit na nadama;
At para maglaho, alak ay tinungga.

Sa ika-tatlumpu, na araw ng Marso,
Akin pang naalala pagbisita sayo,
Sa inyong tahana't mapayapang baryo,
Nagmano pa ako sa ama't ina mo.

Ibig kong ang lahat ay di na magtapos,
Masasayang araw nating lumalagos
Sa isip, sa puso't maging sa malamyos,
Na kantahi't tulang aking inihandog.

Ngunit, nang lumipas ang ika-limang araw
mula nang makita't sa inyo'y madalaw
ay isang mensahe ang lubhang gumunaw
sa aking damdami't marahang tumunaw.

Animo'y balaraw yaong tumatama,
Nang ang mensahe mo ay aking nabasa;
Gusto kong umiyak, gusto kong magwala,
Ngunit, anong saysay gayung wala na nga?

Kung isaulan ko itong aking luha,
Masasayang lama't walang mapapala;
Kaya't kahit ibig, ako ay tumawa,
Wag lamang masadlak yaong pagdurusa.

Kung ang kalayaa'y siyang ibig sinta,
At ang saktan ako'y ikaliligaya
Aba'y payag ako't ikaw na bahala,
Basta lang ang akin ika'y liligaya.

Kay sakit isiping tayo ay hindi na,
Ngunit, kung ito man ang itinadhana,
Aba'y pag-ibig ko't pag-ibig mo sinta,
Di makakahadlang sa ibig sumila.

Mahal ko paalam sa ating pag-ibig,
Mahal ko paalam, kahit na masakit;
Mga alaala'y huwag ng ibalik,
Burahin ng lahat sa puso at isip.


~WAKAS~

Ika-27 ng Agosto,
Araw ng kaarawan mo,
Ngayo'y ika's labing walo,
Legal ka na, ate ko. :P

Ngunit ako'y humihingi ng kapatawaran,
Sapagkat di kita masasamahan sa iyong kaarawan,
Isang beses ka lang tumungtong sa ganitong edad,
Pasensya na talaga, patawad.

Patawad kasi wala ako ngayon,
Patawad kasi di kita kinausap buong maghapon,
Patawad kasi wala ako sa tabi mo,
Patawad kasi parang nagkulang ako sa iyo.

Patawad kasi inaaway kita,
Patawad kasi tinutukso kita,
Patawad kasi kaibigan mo ako,
Patawad kasi sobra ang bilib ko sayo.

Tama, tama ang iyong nabasa,
Hinahangaan nga kita,
Talino, pakatao at kung ano pa,
Yan ang rason bat inaaway kita.

Mataas ang inaasahan ko sayo,
Mataas ang pagtingin ko sayo,
Alam kong may ibubuga ka,
Kaya nagagalit ako pag nagtatanga-tangahan ka.


Alam kong kaya mo,
Heto lang ako handang sumuporta sayo,
Kaya kahit masakit ka sa ulo,
Sige nalang, pagbibigyan ko, susubukan ko.


Kahit minsan mabagal ka,
Kahit minsan lutang ka,
Kahit minsan late ka,
Masaya ako kung andyan ka kaya salamat pala.


Salamat dahil andyan ka,
Salamat dahil sa ligayang iyong dala,
Salamat dahil kaibigan kita,
Salamat dahil sa payo at paalala.

Salamat dahil sa mga tawa't ngiti,
Salamat dahil sa mga di makakalimutang mga sandali,
Salamat dahil sa mga alaala,
Salamat dahil ilang taon din tayong nagsama.

Salamat dahil mabait ka,
Salamat dahil matalino ka,
Salamat dahil maunawain ka,
Salamat dahil di ka umiiba.

Sana'y di ka magbago,
Alalahaning saludo ako sayo,
Ipagmamalaki kong kaibigan kita,
Di ko ipagkakailang sa buhay ko ika'y naging parte na.

Sanay patuloy na magningning,
Ipakita ang kislap na patuloy sa pag-igting,
Wag sanang mawalan ng pag-asa,
Dahil sa lahat ng panahon di ka nag-iisa.

Bilanggo, nagiipon ng problema
Naubos sakin ang iyo sanang antukin na maghapon
Sa lait ng tadhana mukha'y hindi na maipipinta
Kung puwede lamang ito ay itatago nalang sa baon.

Laging talo, lagi nalang kasing kalaban ang isipan
Ang mga bagay na gusto ay hindi parin nalalaman
Sa buhay, napakahirap ang walang pangarap
Sa buhay, mahirap ang walang makausap.

Pati siguro multo ay papatusin
Pambawas lang ng iisipin,
Para lang may makasama
Di na takot, nasanay na ata sa kaba.

Sa unti-unting kong tanong sa puso at sarili,
Na saan nga bang pasya ako nagkamali?

baka hindi niya na nakayanan
ang init at hirap ng araw-araw na buhay,
o baka nalason na siya sa usok
na binibuga ng mga mabahong mekanismo.
baka siya'y basta lang nalulumbay.
kung magdamag mo ba namang
panoorin ang mundo at ang mga tao
tiyak,
malulungkot ka rin.
'di kaya nasaktan siya kasi
hindi mo na raw siya pinapansin?
siya'y nagpaayos at nagpaganda;
nakapustura pa naman siya sa isang
kumikinang na bughaw na bistida
pero hindi pa rin iyon sapat
para mabihag ang iyong tingin,
kahit man lang isang silip.

umiyak si Langit maghapon
at 'di ko mapigilang itanong kung bakit.
sinamahan ko siya at
baka sakaling siya'y tumahan na.
hinandugan ko rin siya ng isang munting ngiti.
naisip ko lang na
baka makatulong iyon
sa pagbalik ng kanyang liwanag muli.
binulungan ko siya ng isang sikreto,
isang sigaw ng aking puso
"anuman ang iyong kulay
ang dilag mo ay kabighabighani
kaya lubos kitang minamahal,
aking panghabangbuhay na kaibigan,
Langit"

Liham na sa anyo ng musika
Na nais na ipabatid sa kanila
Maaring kwento mo o nila
Na kwento ng luha at saya

Awit para sa lubos na iniibig
O awit ng nawasak na pag-ibig
Anyo ng liham na inaawit ng bibig
Liham na nilalaman ng dibdib

Darating sa puntong tutugtog ang gitara mag isa
At walang sasabay na sinomang iba
Tatahimik sandali't walang magwiwika
Sa kumpas ng darili ng tadhana

Awit na pighati ng damdamin
Na waring ayaw pa ring aminin
Idinaan na lamang sa awitin
Dahil masakit kung tanggapin

Musika ng saya ng kahapon
Na walang nasayang at natapon
Ikukubli sa puso at ikakahon
Upang makayanan ang buong maghapon

Awit na may sinasabi
Tugtog na may pakawari
Na siya ngang naghahari
Maging anoman ang kulay at uri.

-JGA

Minartsa mo ang entablado na may dalang titulo,
Binaba mo ang mga baitang,
ngunit ibinaba mo rin ang iyong kapangyarihan.

Ngayo't puyat ka maghapon at magdamag,
hindi upang turuan ang mga bata,
kundi upang humikayat,
tulog sa umaga't gising sa gabi,
upang makipagtalastasan:
at para sa kanila'y isang makina ka lamang.
at para sa kanila'y isang boses ka lamang.

**** sana'y paglipas ng panahon ay wag **** kalimutan.
may mahalaga ang bawat araw ng buhay mo,
upang ibangon ang kapwa mo.

Wag **** talikuran ang iyong misyon,
bagkus gawin mo ang iyong obligasyon.
isang makahulugang rebolusyon.

Umulan ng mga talulot sa simbahan
May palakpakan, palirit
Sapagkat pumunta sa kasiyahan
Daig pa ang fiesta at bagong taon sa lakas ng bulyawan

Katabi ng lalaki ang mahal
Puro halakhak at wala nang pag ngiti
Sa mga ka-nayon na bumabati
Inuman maghapon sa magarbong pagdiriwang
Paanyaya na natanggap na siyang pinaunlakan

Bago matapos ang selebrasyon ay
lumapit sa asawa ng maharlika
Ang pagbati ay ibinulong
sabay nakaw-halik sa pisngi niya
Tumalikod at di lumingon
Bigla na lang pumatak ang mga luha

Sa itinanim na pagsinta, ang naani'y pagdurusa
Sapat na ang hilahil upang magpatiwakal
Sapagkat di matanggap-tanggap ang pag-iisang dibdib
Tibok ng puso'y lumikat

Lumakad nang papalayo
Kahit mga paa'y mabigat iangat
Nanginig nang lumisan
Dumanas ng kulimlim ng pag-ibig
Nag-iisa sa Cariñosa sa putikan

-------------------Panginoon,,ano po kaya

---ngayong bagong umaga

-------kakaharapin kong tadhana

---------gitna po ba?kanan?o kaliwa?

ganun pa man,,susundan ko ang tamang daan
sa ESPESYAL na ARAW at sa buong maghapon
nais ko lang po ngayon MAGPASALAMAT !
sa INYO AMA,,,sa biyaya nyo pong AGIMAT.


nang dahil sa isang
katahimikan,,nabuo
ko ang isang kasabihan
walang mga paa na makakahakbang nang hindi muna  _-_-_-_-_-_-_-_-
*mag-uunahan

Tumatalbog-talbog
sa sahig ng aking mga ala-ala
ang bola ng jackstone ng até
at sipang tingga ng kuya

paroo’t parito
ang mga trumpo’t yoyo
sa mga tumpok
ng inipong alabok
ng kabataan kong
inihian ng kahapon
upang maging kalamay
at putu-putuhan
- na waring napanis na
sa paminggalan ng kompyuter
at tuluyang ibinaon
sa puntod ng mga cellphone.

Sa kamposanto ng mga ala-ala
nagmumulto pa rin ang kahirapan
di na kailanman matatakasan

sa bawat lagok,
mainit na humahagod
sa lalamunan ang mga tagpo
sa mga dula’t pelikula
sa pinagpugarang bahay
na ngayo’y nagiba na:
          pagkatapos ng maghapon:
          itutulak mo ang kaning mahalimuyak
          - isinaing ng Inay ang kinandang-laon
          inutang pa sa taga-Quezon
          wala kahit kapirasong tuyong maisabay
          walang iba, tanging ikaw,
          masarap nang sawsawan at sabaw.

TAGUAN:
Sa ilalim ng nakakapasong init ng araw,
Tumatakbo tayong magkahawak ang kamay,
Nagbibilang hanggang isang daan,
papalayo sa tayang kalaro.

Sabi niya’y tagu-taguan,
at tayo nama’y nagbilang.
Ng isa, ng dalawa, hanggang tatlo.
At hangggang doo’y nanatili sa likod ng puno.

Ngumiti ka, at ako din. Tumawa ka, at ako din.
Saka napuno ng tawanan ang buong mundo ko.
Napuno ng ikaw at ako ang buong maghapon.
Hanggang sa bumaba na ang araw.

Rinig ko na ang tawag ni inay,
At naramdaman ang pagbitaw sa kapit ko.
Hindi mo man pansin ito,
pero para itong isang malagim na pagtatagpo.

Ngayo’y paalam muna,
Hanggang sa muling pagtatago, at pagtatagpo
Ng ating sabik na mga puso sa larong tayo’y tinago.
Sa mundong ating binuo, na tayong bumubuo.

Itong tulang ito ay para sa mga taong hanggang sulyap lang sa kanilang mahal
Na kay raming gustong sabihin
Ngunit di masabi sabi
Pagkat hanggang sulyap nga lang sila
Isa, dalawa, tatlo
Ikaw
Oo ikaw nga
Ohp ohp oho
Wag ka ng lumingon pa at wag ka na sanang lilingon pa
Hayaan mo akong sambitin ang bilis ng pagkakahulog ko sayo
Yung tipong
Parang kahapon magkashare lang tayo ng libro
Tapos ngayon mahal na pala kita
Lungkot sa aking mga puso
Sana'y matapos na
At iyo na sanang marinig sigaw ng aking puso
Para sa ganun ako ng iyong pansinin
Pagkat ngayon hanggang sulyap lang ako sayo
Sulyap lang ayos na
Kasi ang masilayan ka sa araw araw
Buong maghapon ko ay kumpleto na
Pasalamat ako sa Maykapal
Hayaan mo sana akong banggitin ang bawat letra na aking dinugtungan upang makabuo ng mensahe
Mensaheng aking ginawang tula
Tulang aking inaalay para sayo
Tulang aking pinamagatang ABAKADAE IKAW
Simulan ko na ba?

A- ako nga pala ang matagal ng may gusto sayo at pinapangarap sa sana'y
BA- balang araw ika'y makapiling
KA- kaso mukhang wala yatang pag asa
DA- dahil may mahal ka ng iba at kahit nagmumukha na akong tanga
E- ewan ko ba at hanggang ngayo'y mahal pa rin kita
GA- ganito sana tayo ngayon kaso
HA- hanggang dito lang pala ako pero kahit ganon
I- iibigin kita hanggang sa huli
LA- lalambingin ka hanggang sa pati lang langaw, tutubi, aso, pusa, at iba pang hayop ay dumikit na sa sobrang tamis ko
MA- mamahalin kita hanggang sa aking huling hininga dahil ako'y
NA- nangangakong andito lang ako lagi para sayo at sa
NGA- ngalan man ng lahat ng santo ako'y mananalangin na ang
O- oo mo'y akin ng makamtan
PA- para magkaroon na ng tayo at matapos na ang ikaw at ako lang
RA- ramdam mo sana ang lahat ng aking sinasabi
SA- sa hilaga man o sa timog o sa silangan o sa kanluran man
TA- tapat at totoo ang aking pagmamahal sayo
U- umuwi man ako ng luhuan ngayon
WA- wala akong pake at wala akong ibang gugustuhin kundi ang
YA- yakap **** mainit saakin ay sumalubong

Sa dami ng aking sinabi baka di mo matandaan lahat ng yun
Ngunit sana iyo man lang naintindihan
Gayunpaman itong aking huling sasabihin
Sana'y iyong itaga sa puso at isip mo o maging sa bato man
Na ito!
Itong lalaking nasa iyong harapan
Umulan man o umaraw
Kumulog at kumidlat man
Daanan man ako ng matinding unos
Isa lang ang sinisigaw ng puso ko
Yun ay "IKAW"

Ikasampung lagok na
at higit pa
ng mainit **** ala-ala
subalit malapit man
wari kung aking tinitingnan
sa sulok ng napadpad na isipan
sa kabilang ibayo ng mga pananaw
sa malayong dalampasigan ng pagkatao,
hindi ko kayang abutin
ang pinutol kong pusod
na sa puting lampin ay ibinalot,
at ibiniting tila bituin sa mga alapaap.

Maghapon ko mang lakarin
mula sa aking pusong pinabango
ng galapong na bagong giling,
na kung saa’y tiniis ang init ng kahirapan
habang isinasangag ang bawat butil
ng sanlibo’t sandaang ari-muhunan
mula sa masuyong pinagsikapan,
pinagtiyagaang alagaan -
puno ng liberikang kape
ng lupang sinilangan.

Malayo, malayo na ang Lipa
madaling lakbayin sa malawak na kalsada
na dumaraan na ngayon sa kabundukan
ng Malarayat
na noong musmos pa’y
malayo, malayo, malayo . . .
tanging nakakarating lamang ay mga uwak
at sabay-sabay na lumilipad na tagak
sa takip-silim nama’y mga nagsasalimbayang kabag.
Noo’y maliliit pa ang puno ng sintunis
Ngayo’y natabunan na ng palitadang makinis
Hinahanap ko ang lungga ng dagang bulilit
At puno ng bitungol sa unahan ng lumang bahay
na inaakyat ng mga paslit
napawi na rin ang matayog na tahanan
tila binura ng kapalaran
at mistulang iginuhit ng chalk lamang
sa pisara’y kumupas na larawan.

Natabunan na ng bundok
ng mga alikabok ng ala-ala,
wala na tahanan, o ang lumang pisara
tila nawaglit ang apat na dekada

Malayo na ang lumang Lipa
at katulad ng dahong alamat ng ngalan nya
makating-masakit at di makakalimutan
ang mga karanasan at mga aral na dala

Kung wala na ang bigas na kinanda
magtitiis ako sa samyo ng binlid at ipa
Kung wala na ang pinipig at nilupak sa baraka
kahit budbod at lumang latik ay yayamanin na
Lalakbayin ko’y lubhang malayo pa
Ngunit sinisinta
ika’y makakaasa:
     Ang pinanggalingan,
          ang pinagmulan,
               lilingunin tuwina.

Ito ang kahulugan ng pangalan mo,
Ikaw ang liwanag sa madaling araw,
Ang unang kislap na pumupunit sa dilim.
Ikaw ang simula ng umagang kay ganda,
Na nagkukubli sa haba ng gabi,
Habang umaawit ang magdamag.
Sumalungat ang hangin sa sikat ng araw
Kaya’t patuloy kang nagniningning.
Tiyak na naiinggit ang mga bituin
Sapagkat higit kang marikit kung ihahambing.
Ang buong maghapon ay tila isang panaginip.
Saan ba nanggagaling ang iyong ningning?
Nagmula ka pa sa kabilang kalawakan sakay ng bulalakaw,
Tila ganyan ang iyong pagdating.
Sige lang patuloy kang magningning
Nang magliwanag ang buhay na madilim.

tuluyan ka nang naupos tulad sa kandila.
unti-unting natunaw ang buhay mo.
dahan-dahan itong kinain nang imbing kamatayan.
isang pahingalay sa tulad mo'ng nagtiis
ng malubhang karamdaman.
buto't balat ka na lang at laging dumadaing,
buhay na patay kung ika'y pinagmamasdan.
sa wakas hindi kana maghihirap.
wala na ang kirot na saksakan ng lupit.
wala na ang sugat na bumubulok sa'yong likuran.
hindi kana mapapagod sa paghabol ng iyong hininga.
hindi kana pagpipistahan ng mga lamgam.
wala na ang diaper na kailangan palitan.
alam namin na pagod kana,
kailangan mo nang magpahinga.
paalam na sa mga tusok ng karayom
na hindi makita ang tamang ugat saiyong katawan.
paalam sa mabaho at mainit na ospital.
hindi na lilipas ang maghapon na puno ng bagut.
wala na ang mapapait na daing 'twing madaling-araw.
dumating na ang mga sundo,
kukunin ka nila at di na muling ibabalik.
tinatawag ka na ng hangin papalayo sa amin,
inagaw ka ng liwanag sa kalaliman ng gabi.
sa huling hantungan mo ay tatanawin kita.
aalalahanin ko ang kabataan ko na kasama kita.
babalikan ko ang lumipas na may lungkot at saya.
may mga umaga na hindi na darating,
pero may mga kahapon na 'pwede pang balikan.
walumpot-limang taon sa mundong ibabaw,
at marami-rami ka na ring narating.
siguro nga wala ka nang hahanapin pa,
sapat na marahil ang layo ng iyong nalakbay.
kaming mga naiwan mo hindi maglalaon
ay tutugpa din na gaya mo.
ang hindi lang namin alam ay kung kailan, paano at saan.
paalam po at salamat sa mga ala-ala.

Ibong malaya, sa paglipad hangin ay saganang bumabalot sa napakaliit niyang katawan.

Galing sa May-kapal, ang napakagandang tanawin na kanyang iniikutan at ginagalawan.

Sa buong maghapon ng araw, init at himig sa himpapawid ay gusto niyang subukan at balikbalikan.

Sa kanyang pahinga, sa malaking punongkahoy ay susumpong ng linong at kakanta.

Tunay bang malaya ang isang kaisipang tanging dala ay iisang dilag? Na wala namang magawa kundi ang mamangha sa kanyang ganda.

Napalitan na ng sigawan
Na dati’y isang malakas na tawanan
Nakaririnding bagsakan ng pintuan
Na nagbibigay kaba sa’king kalooban
Mabibigat na yabag ang bumabagtas paakyat at pababa ng hagdan
Na tila nagpapahiwatig na may nangyaring sagutan,
Nakakabinging katahimikan
Na minsan ay hindi ko ginustong maranasan

Walang katapusan na pagtatalo
Palaging nakalingon sa nakaraan, hindi magawang kalimutan
Ilang taon na ang lumipas ngunit palaging hinuhugot pabalik sa kasalukuyan,
Palaging mayroong argumento
Pero ano ba ang tunay na napapala?
Sino ang nanalo at sino ang natatalo?
Sino ang magdedetermina sa kanilang dalawa na tama na?
Sino sa kanilang dalawa ang unang magtataas at magwawagayway ng kanilang puting bandera?
Hindi lingid sa aking kaalaman na wala isang perpektong pamilya
Hindi maiiwasan ang pagkakaroon nang hindi pagkakaintindihan
Ngunit ang isang away at papatungan pa ng isang away, parang ibang usapan na yan.

Kaya minsan-
Mas pinipili ko na lamang ang mag-isa
Magkulong maghapon at magdamag sa kwarto habang sa’king kama’y nakahiga
Nakikinig sa mga luma’t bagong musika, o ‘di kaya naman nanunuod ng pelikula
Sapagkat iyon ang mga oras nawawala ang aking pangamba
Na baka mayroon sumabog na alitan sa pagitan ni ama’t-ina

Tahan na tahanan,
Napalitan na ng sigawan ang dating malalakas na tawanan
Hindi na ikaw ang munting bahay na masaya kong inuuwian
Punong-puno ka ng tensyon at ang enerhiya sa paligid mo’y hindi na kaaya-aya
Ang tanawin sa iyong apat na sulok ay hindi na maganda
Kung kaya’t tahan na tahanan,
Parehas tayong umasa na ang lahat ay babalik sa dati nating nakasanayan

Tagbulaklak uli ngayon
Sa manggahang nililingon
Na sa nagdaang panahon
Saksi sa ating maghapon.

Mula Lunes laro’t aral
Hanggang B’yernes, walang tumal
Puti’t asul di nagtubal
Buhok hippie sadyang bawal.

Kabataan no’ng nangarap
Maabot ang alapaap
Ngayong layo’y lubos-ganap
‘Igan pa ring nakaharap.

Kaibiga’y nasusukat
Di sa yaman ni sa agwat
Tunay yaong di napuknat
Mula musmos ay matapat.

Si Mabini nagwika rin
Katapatan ang habilin
Kapatid ang sadyang turing
Noon, ngayon at bukas din.

Nagigirumduman ko nanaman an namit
Kan tocino na binakal ni Papa ki Pay Tasing
An parong habang piniprito sa kawali
An pagtilampsik kan lanang sobrang init
Inaabangan ko an pag-ugpa kan kakanon
Sa lamesa ming maugmahon
Yaon si tugang na mayong ibang ginibo
Kundi an magselpon maghapon
Si Papa na inaabangan an balita sa TV
Uni ako sadit-sadit
Dai pa kayang magkakan solo
Kaya inaabang ko an eroplano
Nagitok-itok may darang maluto
Saka paborito kong tocino
Naglalayog daa sabi ni Mama
"Open your mouth na"
Arog lang kani an buhay mi kadto
Simple lang pero magkaibahan
Sa atubangan kan lamesa
Mahihiling mo an pagpadangat ninda
Mauumok ka sa kaugmahang dara
Simple man lang an gusto ko
An makainom nin tubig
Sa atubangan nindo.

—𝐔𝐦𝐨𝐤, a Bikol poetry.

Ang pagtuyot ng dilang hindi makapagsabi ng ninanais
Saradong bibig sa maghapon habang ang tulala nama'y mga mata

Hawak ang hiram na pagasang kay nipis
Walang nang gustong bumuhay sa natutulog na diwa

Tahimik na nakikipagusap sa sarili
Ngayon lang nagawa marahil sa reyalidad ay takot

Magbulaybulay na walang kasama
Taon ring iniwasan bago tinanggap ang tunay na sagot

Siguro ay una pa lamang ay alam na talaga ang nilalaman ng puso

Pinipilit lang sa pagtanggi at pagisip upang hindi magsisi at makasiguro

Sa pagsapit ng dapit-hapon
Binabati ng kalangitan
Ang dumarating na buwan
At paalis na araw

Nabatid ng aking isip
Patapos na ulit
Ang sumapit na maghapon
Nawa'y dapat na magpahinga

Ngunit sa buhay ngayon
Hindi na matanto kung
Dapat ba, nararapat ba
O may karapatan pa ba

Makaramdam
Magpahinga
Makahinga
Mag-isip

Kahit ano pa man ang
Nangyari, naganap, naramdaman
Kailangan pa rin natin bigyan
Ng oras ang ating mga sarili

Sapagka't hindi ito isang
Kagustuhan lamang
Kundi ito ay isang kailangan
Kailangan ng lahat

Ako'y narito at ika'y nariyan
Lumalapit ako ngunit ika'y lumalayo
Waring di tayo pinagtatagpo
Sulyap doon at sulyap dito
Yun lang kasi ang aking magagawa

Makita kita sa araw araw buhay ko'y sumisigla
Buong maghapon ko ay kumpleto na
Tuwing nakikita kitang masaya
Puso ko'y walang sing ligaya
Pagkat ang masilayan, saki'y sapat na

Nakita kitang may kasamang iba
Mata ko'y aking isinara
Dahil sakit ay aking damang dama
Pagkat masaya ka nga
Pero sa piling ng iba

Luha saking mga mata sarili kong pinunasan
Pusong sugatan aking sariling ginamot
Malungkot na sarili aking pinipilit sumaya
Pero di kita sinisisi sa lahat ng pait na naranasan
Pagkat ikaw ang nagbigay tamis saking buhay

Binabaran ng mainit
na kapeng barako
ang naiwang tutóng
sa lumang kaldero,
walang panamà
ang kaning binudburan
ng niyadyad na tabliya
sa panlasa ng até at bunso
magkasamang nagmimiryenda
- matamis na bukayo
matamis na ala-ala . . .

Tanyag ang tamis ng sintunis
singkom man o lado
limot na ang hagupit
ng mga Hapones na malulupit
ng kahapong ayaw umidlip.
Nag-aanyaya ng pag-akyat
ang puno ng bitungol, halikayo
manibalang pa ang iba
ngunit tamang-hinog na pangkulunggo
sa mga isipang nahihilo’t nalilito.

Maghapon lamang ang kabataan -
mabilis, mabilis na dumaan
Orasyon na ngayon, wika ng impô
Huwag magpapaabot ng sireno
Pag di’y sip-on ang aanihin n'yo!

Opo, opo,
Dala-dalang buslô
Taglay ang naiwang litrato
sa sulok ng isipan, ng balintata-o.
Sa lahing hindi sumuko,
magkakasama tayo.

Tumigil na ‘kong suyurin ang bawat sulok para tuntunin ang para sa’kin. Huminto na ‘ko sa kakahanap, kakatanong, at kakatingin. Ayoko nang pilitin ang ayaw pang magpakita, ang ayaw pang sumilong sa lilim — ang ayaw pang dumating.

Natuto na ‘kong maghintay. Marunong na ‘kong pumirmi sa isang lugar at ibilad ang sarili sa ibang bagay. Alam ko na kung paanong ang pag-iisa ay maaari kong gamitin para kilalanin pa ang buhay. Na nagbabago pa rin ang kulay ng langit sa maghapon kahit wala akong kasama, o kasabay.

Umiikot pa rin ang mundo. Hindi ito humihinto dahil lang mag-isa ako. Kaya’t tumigil na ‘kong suyurin ang bawat sulok para lang hanapin ka. Ayoko nang pilitin ang mga bagay o tao kung hindi pa ito handa.

Basta. Bahala na —

Hihintayin na lang kita,
hanggang sa dumating ang panahong p’wede na.

Sana—
matagpuan mo na,
ang tao na ituturing kang tahanan,
'yong parati sa'yong uuwi,
'yong patatawanin ka—
matapos ang nakakapagod
na maghapon.

Sa dinami-rami ng taong
kaniyang nakakasalubong;
Ikaw at ikaw parin kaniyang pinipili,
hindi sumusulyap sa iba,
deritso ang tingin at hakbang ng mga paa.

At, sa kailaliman ng kaniyang puso,
alam niya kung ano'ng gusto mo.
Ang umuwi s'ya saiyo,
matapos makidigma sa magulong mundo

Wa koy madunggan ato kay sobra ka hilom
Wa koy makit an ato kay sobra ka dulom
Paunsa man, single ra gihapon
Sa kama lang ato gahigda hantud maghapon

Pero kay karon niabot na man ka
Akung kasing-kasing kay namata
Maski ano kapilit na taguon
Ikaw jud ang akon na igugmaon

Unya niadto og niisturya sa imoha
Pa-impres pud kog daw nahulog pud ka
Unya gitanggap nimo akuang ginugma
Pagkagabii kay nitingog na ang kama

Naa na koy madunggan, di na jud muhilom
Wa gihapon koy makit an kay mas lami ra pag dulom
Paunsa man, maski na di ka bigaon
Kusog pud ka musinggit kung akoa nang kamahon

Kay tagal kitang pinagmasdan,
Habang ika'y nahihimbing sa kawalan,
Pagkahalong emosyon at pagkabahala,
Sa aking puso't isip ay hindi nawawala.

Araw-araw 'kong kay Bathala'y dumadalangin,
Sa puso **** sana'y hindi tangayin ng hangin.
Nangangarap ang mga mata,
Pag-ibig mo sana'y sa akin 'di malanta.

Irog kong kay tamis,
Pumapawi ng aking hinagpis.
Kahit magkasama na maghapon,
Bawat saya ay aking iniipon.

Mula noon hanggang ngayon,
Ika'y iniibig saan man pumaroon.
Sino man ang makasalubong,
Saiyo pa rin nais humantong.