entablature archetypal wrangle arguable arraign arrest ascribe arsenal article artificial artisan ascension austere askance obliquely aspire assail assault assay assert diligence obsequious assimilate stigma perspicacious astute asunder atman atrium attrition intrepid autonomous avarice avert avocation azimuth azure abbreviate aberrant abhorrent relinquish loathe abstinence abstention  abysmal accelerate accordance accoutrement accrue exasperate acquaintance baccalaureate bacillus backbite baggage ballistic baluster bandolier banister barrage barranca barrier bartizan basilica bastion batholiths bathyscaphe battalion batten battle bauble ***** beastly ******* beckon beacon bazaar bizarre Bedouin beguile behavior beleaguer belligerent belvedere berserk beseech bewilder bezant bicker bigamy bight bilk billet billiard billow biogenic biscuit bivouac blatancy blizzard bodacious boggle bollix bombardier boudoir bouquet butte boutique bower brassier mesa breach breech brochure brogue brooch broach bruise brusque buccaneer buffoon bureau buttress buxom caffeine cauldron calisthenics calligraphy callous camouflage campaign campanile cannery cannibal canny cantaloupe cantankerous cantilever capacity capillary capricious carbohydrate caricature carnivorous carouse carriage cartography casserole cassette cataclysm catastrophe cache categorical caterwaul cavalier cauliflower celerity alacrity cellophane cellulose cemetery centennial cereal cerebellum ceremonial cesarean cessation chaff challenge champagne chandelier changeable chaparral charade chargeable chassis chateau chauffer chauvinism Cheshire chiaroscuro chicanery chiffon chigger chrysanthemum cipher circuit citadel clairvoyant clastic clique coalesce coercible coincidental colloquial colossal column combustible communicable community commute complacency compulsory comradery conceit conceal concession confetti conglomerate conjugal connive connoisseur consensus constellation consummate continuity contrivance convalesce convenient convertible convolution copasetic copious corduroy coriolis cornucopia corollary corpse corpuscle correlate correspondent corridor corroborate corrosion corrugate corrupt costume counselor countenance counterfeit courageous courier courtesy covert covetous cranny crease credenza credulity crescent ******* criterion crochet crocodile croissant crotchety crucial cruel cryptic cuddle cuisine cul-de-sac culinary culpable culvert cumbrous cummerbund ******* cunning curare curiosity curtilage curtsy curvaceous custody cylindrical cymbal cynicism cyst dabble daffodil daiquiri damsel dastardly dazzle deceit debilitate debonair debris debutant decency decipher decimate deconcentrate decorum decrepit dedicate defamation defendable defensible deference deficient deficit definitive defoliate delectable deliberate delicatessen delinquent delirious demarcate dementia demolish demure denigrate dentil denunciation deplorable depreciate dereliction derisory derrick descent desirable despair desperate despicable despondent destine deterrent detonate deviance devisal devisor devour dexterous diabolicalness diagnosis dialogue diamond diaphragm diarrhea dichondra dawdle differentia difficulty diffuse dilapidate dilate dilemma diligent dilute diminutive dinghy dinosaur director  dirigible disadvantageous disastrous disperse disciplinary discomfiture discordant discotheque discreet discrete discrepancy disgust disguise dishevel dispersal dissect dissention dissertation dissident dissipate dissolve dissonant distillate distortion distraught disturbance divvy docile docket doctrinal dodder ***** eccentric linguistics domical dominate domineer dominion dossier doubloon douse drawl dreary dubious dulcet dungeon duodenum duress dwindle dynamism dynasty ebullition echinoderm eclectic ecliptic economist ecumenism edifice editor educe effervesce efficacious egalitarian elaborate elapsed eerie elegy eligible eliminate elite elixir elongate elucidate elusion eluviation emaciate embarrass embassy embellish embezzle embroidery embryo emissary emollient emphatic enchilada encore encumbrance endeavor endogenous endure engender ensemble enthusiast entourage entrepreneur epaulet epitome erratic erroneous escapade esophagus espionage esplanade etcetera ethereal etiquette eucalyptus eulogy exaggerate exacerbate excellency exhilarate expectant exquisite facetious Fahrenheit fallacy fanion fealty feisty frisky felicitous fenestration ferocious fertile fervent fickle fictitious fiery finesse finial fjord flaccid fledge flippant flirtatious flivver fluctuate follicle forbearance forbiddance forehand forebode forceps forfeit
forgo forlorn formidable foundry foyer fracas fraught frivolous frolic frontier funnel copious furrow fuselage fusillade futile forgone frivolity frolic galaxy galleon galoot galore galoshes gambit gangrene ganglion gargantuan gargoyle gardenia garret garrote gasolier gatling gawky gazebo gazelle gazette geezer geisha gendarme generosity genre genteel gentry genuine geodesic geranium gesticulate ghastly giggle ****** gimmick giraffe gizzard glacier glamour glimmer glimpse glisten glottis gluteus gluttony glyph gnarly gnaw goddess godling gorgeous gorilla gory gossamer gourd gouts gracious gradient granary grandeur granulation grapple gratify gratuitous gregarious grenade committee grievance griffin gristle grotesque gristly grotto grouch groupie grisly grovel grudge gruel gruesome gubernatorial guerrilla guffaw guidable guidon guile guillotine gullet gymnasium gyrate habitable hacienda haggard halibut halitosis hallelujah hallow halyard hammock harangue harass harried hasp hatred haughty hearth hedonism hegira heinous hegemony hemisphere hemophilia hemorrhage herbivorous hereditary heresy heritage heroine hesitate hibiscus hidden hideous hieroglyphic highfalutin high-rise hilarity hippopotamus hoarse holler holocaust holster homicidal horror hosiery hurricane hydrant hydraulic hydronic hyena hygiene hyphen hypnotize hypochondria hypocrisy hypocrite hypotenuse hysteria idiocy igloo ignoramus ignore illicit illiterate illustrate imbecile immaculate immaterial immature immersible immigrant immune impasse impeccable impedance impenetrable impervious imperfect implement implicate implicit important impressible innately inert impression impugn inadequate inanimate inauspicious incandescent incantation incarcerate incentive incinerator inclusion incoercible incompressible incontrovertible controversy indefatigable inconvertible inconvincible incorruptible indices indictment indigent indigestion digestible indignant indiscretion indiscreet indisiplined indiscernible inducible inebriate ineffable inefficacy ineludible inexorable inexpiable inextricable infallible infatuation inferior inflammatory inflexible infuriate inimitable iniquitous infuse infusion ingenuity ingratiate inimical innards innocence innovate innumerable inoculation insatiable insectivorous insincerity insinuation inspection inspirator instability installation insurance insufferable insufficiency insurrection insupportable integrity intellect intelligence intemperance intension interaction interception intercession interdiction interface interference interpolate interrogate interrupt intersperse intervene interstice intractable intergalactic intransigent intravenous intrepid intricate intrigue introductory introject intrude inundate invective invariable invertebrate investigate intuitive invertible investiture inveterate inviable invidious inviolate invigorate invincible invoke invocation invalidate involute invulnerable impregnable ionosphere ipso-facto irascible iridescent eradicable irrational irredeemable irrefragable irrefutable irregular anomalous irrelevant irreproachable irrepressible irresistible irrevocable irreverent irresponsible irritative irrigate irritability isolable isosceles isostasy  issuance isthmus italicize iterative itinerary interjection ******* jackhammer jackknife jackpot jackrabbit jaguar jai alai jalopy jalousie jamboree Japanese jacquerie Jacobin jargonize jaunt javelin jealous jehoshaphat jeopardy jocular jouncy journal jubilant jubilee judgment judicature judicious juggernaut jugular juke julep juncture junta jurisprudence juvenilia juxtaposition kahuna kalpa kamikaze kerf kangaroo karat ken katzenjammer katydid kempt kerosene kewpie khaki kibitz kibosh kilter kimono kinesiology kleptomaniac knell knowledge knuckle kook kowtow kulak kyrie labyrinth laccolith laceration lackadaisical laconic lacunar lacquer lagging laissez-faire lamprey languish lanyard lapidary laputan larceny lariat laryngeal larynx lascivious latent latter lattice latrine launderette lavatory laxity lechery legacy bequeath legend leister lei leisure lemming leniency lentic leopard lethal lethargy lettuce leviathan levitate lexical liable levity liaison libation liberate licentious lieutenant ligament lilac limnetic limousine limpid lineage lynchpin lineolate lingerie lingual liniment linoleum liquefy litany literacy lithesome littoral lizard loath local loiter longevous loquacity lottery louver lucidity lucrative ludicrous luminary lummox lurid luscious lyricism machinator machinelike machismo macrocosm besmirched machiavellian mackerel mademoiselle maelstrom maggoty magisterial magnanimous magnifico maintenance malaprop malarkey malediction malamute malicious malign malinger malleable mandarin maneuver mange maniacal mannequin manure manzanita maquette maraca maraschino marauder marbleize marbly marionette marmalade marquee marquetry marrow marshal marshmallow martyr mascara masochism massacre matriarchy maudlin mausoleum maxillary mayonnaise meager meandrous medial medieval megalith mediocre Mediterranean megalomania melancholy melee membrane memorabilia menagerie mercenary mendacity meritorious mesmeric mesquite metallurgy metaphor meticulous metronome metropolitan mezzanine micrometer midriff mien demeanor millennium minarets minion minuscule minutia misanthropic miscellaneous mistletoe moccasin modus operandi monaural mongrel monotony morgue morose morsel moribund mortgage mosaic mosque mosquito motley mottle mucous membrane mucus mullion multifarious munificent museum musketeer mutable mustache mutineer myopic myrmidon mystique naïve narcissism narcosis narrate nausea navigable Neanderthal necklace needle nefarious negligible nemesis neophyte nertsy  nerve-racking nestle nether newfangled nocturnal nonchalant non sequitur normative Norwegian nostalgic nuisance nullify obedient obeisance obelisk obese objectify oblate oblique obliterate oblivious obsess obsolete obsolescence obstacle obstinate occupy occurrence ocelot odious oedipal officiate ogle ogre oligarchy omelet omnificent omniscient ontological argument oodles oomph opaque operable operative opossum optimal orangutan orchard orchestra ordinance oregano orgiastic oriel oriole ornery orphan osculate ostensive ostrich osteology oust overwhelm overwrought oyster pachyderm pacific pageant painstaking palate palaver libel palette pallet palomino pamphleteer panorama pantheism parapet paradigm papier-mâché paraffin paralyze parishioner parliament parody parquetry parsimonious pasteurize pathogenic payola ******* pediment pendant pendentives penicillin pennant pentathlon perception percussion perennial parameter perimeter peripheral peristalsis permissible pernicious perron perseverance persistent persona persnickety personnel persuasion petite pertinacious pessimistic pestilent pestle petticoat petulant phallus phantasmagoria pharaoh pharmaceutical peasant philander phenomenal philosopher phlegm phoenix phooey phosphoresce physique picayune picturesque piety pilfer finagle pilaster pillage pineapple pinnacle piquant pique piteous pitiful pittance pizzazz placate placenta plagiarism plaintiff plateau platypus plausible plinth plunderous pluvial poinsettia pollutant polygamy pommel ponderous portico portiere portentous prairie precipitous predecessor predicate predilection preeminent preempt preferential premier preparation preposition prerogative presumption pretentious preternatural privilege proclivity prodigious proffer progenitor progeny promissory promontory propellant propensity propound proselyte prospectus protégé protocol protuberant pseudonym  ptomaine pulchritudinous pursuant pygmy pylon python qualm quarrel quarry quash queer quell querulous quibble quitter quixotic rabbet rabbit rabbi radiant rambunctious rancor rankle raspberry rethink rebellion recant recital reconcile redundant referral reglet relevant reluctant remiss reminiscent remnant rendezvous renegade repartee reprieve repertoire repetitious reprehensive reprisal repugnant rescind reservoir resistant resurgence resurrect revelry reverie retaliate reticent retrieve retrograde reveille reverberation reversible reversion rhapsody rhetoric rheumatism rhinoceros rhinoceri rhubarb ribaldry ricochet riddance rigmarole risqué rive rollick Romanesque Rosicrucian rotisserie rotunda rogue roulette rubato ruminate rusticate sabotage sabbat saboteur sacrilege sadomasochist salacious salmon salutatory samurai sapphire sarcasm sarcophagus sardonic sarsaparilla sassafras sassy satiate satirical saturate saunter savoir-faire savvy scabbard scaffold scalawag scarcity scathe scenario scenic schism sciatic nerve ******* scintillate scissor scourge scrawny scrimmage scribble scruffy scrounge scrumptious scrunch scrupulous scrutiny scurry scythe sedition seethe seismic self-applause seltzer semiporcelain seniority sensible sensual separate sepulcher sequel sequin sequoia serape serenade sheaves serendipity  servant settee shabby shackle shanghai shanty shellac shenanigan Sherlock shirk shish kebob shoulder shrapnel shriek shrubbery shtick shush shyster Siamese sibyl significant simile simplicity simultaneous sinewy siphon skeptic skiff skillet skirmish skullduggery slaughter ****** sleeve sleuth slither slough sluice smart aleck  smidgen  smithereens  smolder  smorgasbord snazzy sneer snide snivel snorkel sobriety socioeconomic sojourn solder soldier solemn solicit soluble solvent sombrero somersault soothe soprano sophisticate sophomore sortie soufflé sousaphone ***** spiel souvenir sovereign spaghetti spandrel sparrow spatter sphinx spatula species specific spectacle spectral spelt sphincter spinach spinneret spiritual splatter splitting splurge spry  splutter sporadic sprawl sprinkler spree sprightly squawk spurious sputter  squabble squalor squander squeak squeal squeamish squeeze squiggle squinch squirrel stable squoosh stabilizer stagnant stagnate stalactite stalagmite stammer stampede stationary stationery statue statuesque statute staunch stealthy stein stellar stench stencil stoic steppe sterile stickler stifle stimulant stingy stirrup stolid strafe straggle strangulate stratagem strategy strenuous stretch strident stringent strudel streusel strychnine studious stultify stupe stupefy stupendous special stylus stymie styptic sublimate subliminal submergible substitute submersible subpoena subsequent subsidiary substantiate suburb subversion success succession succinct succor succulent succumb sufferance suffocate suggest suicidal sully sultry sumptuous sundae sundry superfluous superior supersede superstitious surreal supplicate surrender surrogate survey surveillance suspension suspicion sustenance swarthy ******* swath swear sweaty swelter swerve swindle swivel swizzle sycamore syllable symphony symposium symptom syndicate syndrome synonym synonymous synopsis synthetic syphilis syringe syrup suffrage tableau tabloid tacit tambourine tandem tangible tarantula tarot taunt technique telekinesis temperamental temperance thence temporal temporary tenuous tequila terrace terrain terrific terrify tetanus tether thatch thistle thither through though throat throttle thwack thwart ticklish tiffany timbre tirade titillate toboggan tolerant tongue top-notch topography  tortoise trauma tortuous torturous tourist tracery tournament tourniquet trachea traffic tragedy tragic traipse traitor tranquility transcend travesty transcribe treachery treatise trellis trepidation trestle trinket triplicate triumphant trivial troglodyte troubadour  trousers truncate tumultuous tundra turbid turpitude turquoise tutelage twixt twiddle twitter tycoon tyke typhoon tyrannical tyrannize tyranny umbrella unfulfilled unanimous usury undulate unequivocally unguent urethra unprecedented unscrupulous untenable unwieldy utterance vaccinate vagary valance valiant vandal variety vehement veldt veneer vendetta venetian vengeance vernacular versatile version vertebra vicinity victual vigilante villain vincible vinyl violate vitality vivacious volition voluminous voluptuous ****** vulnerable wahine waiver wallaby warble warrant wayfarer weasel wheedle wheezy weird whilst whistle whither whittle whoopee whoopla wistful whither wizen wont worse worst xanadu yowl yucca zephyr zeppelin zucchini extraversion embezzlement euthanasia extortion obscure carousing marauder aptitude ribaldry rigmarole chicanery shenanigans capers antics escapade crafty cunning cleaver connive furtive sneaky stealthy plunderous pillaging usurper pilferous wheedling finagler longevous loquacity derisory deplorable critical decimations tithe cynic frivolity frolic derriere easel emasculate emaciate linguistic depravity berate scold scorn scoff rail rebukeness  brawl vapid hamster spleen sequiter sequacious sequesterous flatulence impressible herbaceous impropriety veneration ignoble fatuous phatic journey acrid pungent fetid fiendness gamut ire irascible graffiti irk tedium diminutive minutia iota iterative reiteration self inductive interpolations objectified interstitial extrapolation trepidation tumultuous tortuous adjunct turpitude salient viable seethe conflagration lexical etymology idolatrous affectionate ****** caress craw swell surge flow flux amorous enamor endear ardent ardor cajole piquant poignant prescient puissant presage apex crux citadel pinnacle vertex vortex matrix ****** peak languishing lurid larcenous licentious lascivious squanderous squaloring wallow in the furrow confluence wretched infelicitous trajectory sordid warp strong raw war resume quirkness ***** tinker **** fink stink ******* eccentric pinky suit idiomatic cognate somatalogy virtuoso concurrent intemperance obsessive habitual addicts psychosomatic pathological psychopaths diabolically maniacal dementia panoramic tableau tediously meticulous laboriously beleaguering excruciating exacerbation autonomous avarice oscillating ostracism adrenergic analeptic adumbrate obdurate aberrance genocidal xenophobic prospectus personification of sartorial perfection visage picturesque vision of spectral grace picture of positive prosthesis protractive analysis cyborg ebullition ne plus ultra monad cybernetics prognosis prognostication clambering clamorous clangor hectic mayhem pulverize annihilate pompous bombastic query squash squawk squish squirm sprocket squeal squelch staunch statuesque steadfast steep stench stint strategic logistical tactician stratum stolid stoic stodgy viscid tumult stray streaky stretch strenuous striated strident stringent strive structural strut subjugate subjective substratum substantiate subterfuge subvert sultry sulk sundry superlative superfluous superficial syllogism soliloquy superovulation superfluity superfetation superfecundation suspicion swig superstratum sycophant ingratiating surrogate suspension swindle swallow swanky swath swill sympathetic symbolic synapse synchronous syncopate synoptic synectics syndrome synonym syntax systematic larceny lecher oligarchy ribaldry rigmarole intoxicate tangential tectonics tantamount telepathy tantalize throng tactile taint talisman talesman squabble brash torment temerarious terminus thrall torpid torpor torque tousle  traduce transform transubstantiate transpire transmute transmogrify transport trapezium traverse treason tremulous trendy trivia trifles trounce turgor truculent tuft turf turbid turgid tussle twain twang twinge twerp twit twitch tweak **** procedure vernacular posthumous spasmolytic propagate prolific proliferative profusion profundity proliferate profligate cogent fecund secund secular thick trick quick mystical silhouette sojourn excursion genre engender jaunt pilgrimage prophet trek waver wrought waxy waylay weave weary web wedge ***** wend whang whet whimsical whir whinny whereupon whish whisk whoosh whizbang whoop whorl wield wile wilco wild whence wingspread wiry wiseacre wherewithal rapacity wolf whistle wrath wraith wrack worship wrest wretch wring wriggle wry shyster shylock phone roan tone zone bone hone loan drone known own moan cone done groan koan gnome dream gleam cream seam beam          team serene ravine green gene careen tellurian terrene quaff query quiescent radishes reciprocate raunchy raspy rascal rampant rampage ravage ****** ravish rebuke rebuff rend reave recourse reconnaissance reconnoiter rectify recompense rectitude reconcile regime reintegrate relegate rejuvenate remission remonstrance reparation replication reprieve reprisal nocturnal emission repose remunerate resonant retort revelation revision grandiloquence cleft fissure crevasse rift rill robust rouge niche
crack tromp stomp chasm crevice trudge rostrum rout roust row ruckus sagacious salacious sapient satiric sarcastic sartorial sartorius scalawag screed scrutable contemptible scurvy scuttlebutt seditious seduction sect segregant sequacious psychic reverie subterfuge serenade sequiter serendipity shuck shylock sibilant shush signet simulation siren skeptic sleek slick slinky snare ****** sneeze sneer snide smug intrados loquacity spandrel iambic sonorous spatial spatiotemporal telemetry spectral spry spectrum speculate solicitor sprout spoof specular splendiferous sporadic spurt binge spree ***** squalid forte fortitude Gumby emit war  time raw umbrage ultraism ultimatum unary unbridled uncanny unanimous ambiguous biased unabated uncharted articulate deviating undertow congenial feint feign unity predicate unprecedented paradigm unscrupulous brash dire unfathomable unlimited urchin usurp utmost utilize fluctuate vague vacuous vanity vanquish vantage veer vast advent veracity verbatim vertex vortex vertigo vestige vex vigor vitalize virile vicissitude viscous visceral virtuous virulence vital virago vivacious vivid livid splurgeness stag vituperatively vociferous volition void voracity waft vulturine wacky waifs wainscot waive wallah itinerant wand wane lavish wanton wonderlust warrantee warn warp warlock warren wastrel wastage warranty dicker insidiously sinister flagrant verity maniac pack mendacity abscissa ordinate yacht yearn yaw yare yen yelp yin yonder yoni yore yours yolk zany zest zeal  zenith zingy zooid treatise hyperbolic lingam blasphemous farcical fugueness and estranged ensemble orchestration rendition various assorted forms of related stranger weirdness traveling down this obtusely overt contusion in my vehicular contrivance convection convolution abalone absolute acceptance accurately acquiesce acquire actually adamant additional adequately adherence affiliation affinity against aggressive allegiance although allusions amendable analogous analysis anchor ancient animation annihilation appeared approach appropriately archaic assembler assimilation assuage attain attempts attendant attribute audience aura auspicious authoritarian authoritative barbeque before belligerent binary blazing Buddha bulwark carousel ceaselessly ceremony chaos character charisma Christmas chronological cite classification classify clutter cocoon cognation cognizant comment communal complete conceive conceptual conclusion conducive conquered consciousness constituent construction continuum contrarily convenient corporeal collage creates credibility crystalline culture curious curriculum decadent decide deferred deified deity deliberately delineate deluded delusion demagoguery democratically descriptions desire destroy destructively develop dialectic dictates difficult diffuse disappeared ecstasy ecstatic efficiency elaborate elliptical empathy endeavor engaging equipment escape especially essence eventually evolutionally excellence excitement expectorant expedience experience extraneous extremity façade facet fashions fever flatten forgotten frailty framework gapping glimpse grandiose graphically groan growing hedonistically hierarchy hobby holocaust homogenous hovering ideology imagination immaturity immediate imperative impertinence important inadvertency inapplicable indispensable individually infancy initiate innate interpreters intervene intricacy intrinsic irrelevance jagged kaleidoscope lit literally lose ludicrous macabre minstrel meld mischievous model monstrous mores myriad mystic necessity negativity Newtonian normalcy nuance nullify obnoxious obscure obvious occasional officiate ominous omnipotent oppose optimizes oscillating ostracism paradoxically partially participants pebbles perceive pervasive phenomena portrayal posses preceding pretty prevalent pregnant primitive prism processional progress prominent proprietor psychic psychological purpose pyramid quandary rational receptacle recumbent redemption refused reiterate relatively relativity relevant reminiscent renaissance revere schemes schizophrenia separately sequence serious severe socially spontaneous stalwart stimulus stomach struggle stunned succession superimpose supplement suppose surround swimming switch symmetry sync taubla tapestry tenacious tendency tyrant terrestrial torrential totally tomorrow transient turbulence tyrannical ulterior ultimate universally unwarranted vicious weather yankee whether soliloquy amenity ambivalence ameliorate aggrandize aghast agrapha barnacle gerrymander jasper jasmine obfuscate obdurate castigate metaphysique cyborg appliance intrepid intrigue mystique impetus volition gumption motivation inspiration metaphor parable leprechaun leniency secund hefty endogenous exogenous lozenge irrefragable recalcitrance fecund jaded seal ordinand obdurate aberrance ignominious interface consent imbroglio embroilment lethargy impressionism agitator treacherous lurid allure obstreperously abstruse subconscious squanderous squalid anomalous punitive incendiary infrangible extemporaneous incognito (succubus , incubus) incongruous incredulous indemnify indigenous infernal infidel iniquitous secular funky spunky Rosicrucian epicurean phlegm levity levee lubricious loath loathe frigid **** ******* lick fenestration dire ****** brash crass rash aggrandize tactile acuity bridge rude crude bandy randy monad positive indenture obnoxious obtrusive obtusely overt indemnities annuities cavalier dawdling gallivant bought naught fought caught ought dribble rip zip gig blond entropy catalyst cohort cavort chronological sublime purvey pander meandrous extravagant exorbitance ***** vicarious endear eccentric cognate frolic frivolity fawn agnate aggregate junction function conjunction conjecture conjugation adjunct contiguous constituency cohesive coercion covert maestro maitre d mastoid newel minx murk monad muss muggy mull mirador bartizan musky meager demonstrative anarchy iconoclasm misnomer mimicry minaret mimetic monocracy pungent mordant mnemonics mangle maim mutilate mesomerism morpheme nepotism nurture vexation anxiety vindictiveness vendetta moot void null meringue laconic obliterate papaya proboscis podiatry polemist porcupine palindrome pandemonium presumptive procureness ploy **** paltry pander paphian pummel puny presage felicity parley parturient potpourri partisan peccavi verity goad penumbral platitude platonic proxy photic pharos perdurable preemptory posh perfunctory perilymph phoneme phenetic phantom permeate proximity phantasm phalanstry delusory apparition pietism oviparous expiate vindicate extricate  exonerate absolve posthumous prehensile prerogative presumptive prestissimo preterite retroactive primacy prevaricate equivocate primordium primeval puissance  pristine prescience prompt prodigious protagonist prurient pyre lurid pshaw guffaw purlin purloin quirk pith quark ***** tip put temerarious userp asymptote pirate tiny hat  thief tine slow slide slim hide me effigy infinitesimal slink slick paw
flaw craw claw heuristic swum cuckold climb locuna live **** sly **** sequacious expeditious sequesterous glove glaive glade
don’t dale  otter glue equestrian gog rift cog gone lean had good gold ride ode *** house pine low law earth *** guilty slime negligent torrentially torrid tortuously tempestuous einzeln function truckness presumptive procureness ploy **** off the line cyborg cylon live antonym exogamous dimorphism pry rap gape homogeny gap dudely cruel incredulity ergo apropos ipso-facto pith tip push where keeky geek peek peep glib jive gawk talk dudely cruel off the line but off it !  pit ego colossal incredible fantastic great outrageous amazing fabulous terrific stupendous splendiferous glorious God grandiose orgiastic magnificent ne plus ultra astounding astonishing bodacious marvelous exuberantly ecstatic subliminal nostalgic allusions subordinate ancillary conjectures similar analogous configurations exotically ****** quixotic render proof orchestration rendition unicorn railway mainsail ebullition monad girdle thigh spasmolytic heuristic sartorious sartorial discrepancy amendment rip reave rive tear rend esoteric erudite beleaguer hype synch torque your ringer occipital sync ubiquitous eucharistic oblation obeisance oblate obelisk ubiquitous edifice ******* efficacious salacious lubricious sagacious expeditious grief  orgiastic paroxysmal orthogenesis overture repertoire quagmire quandary poshly plush lushly lustful longevous loquacity hunky-dory harbinger guzzle gyro gyre exult heuristic awkward humph haberdashery hauberk huarache bourgeoisie dichotomy greave zealot goatee cavalier humerus gumption hors d’oeuvres coalescent hysterically delirious coercion nullify correspondence corral coral architrave archaeology ardent ardor arduous awry askew asinine altruistic allure allude alluvium aloof egress effulgence ephemeral apathetic anxiety antonym existential exigency exodus expiate esoteric exacerbate evoke exact exult excerpt exorbitance cajole argent apriori arbitrate appliqué aqueduct presumptuous prestige precocious precursor preempt predilection premises premonition preoccupy preponderance prescient pretentious perineum peristyle perpetuity pervade pertinent portent elicit pursuance putrid quasi queasy quaver quarrel rampart ransack voracious rapport ratchet raucous ravenous reciprocal rectitude emanate imminent perdition erudite erogenous scarp lambent reticent vehement auspicious austere consternation construe contingent convection convolution convenient cocoon coerce collaboration collude vacuum vacillate vestibule vicarious recalcitrant repudiate resend resilient resonance purvey wreak writhe wreath fortuitous fulminate fuscous cudgel futurity gable gallivant gallant embellish gauntlet scavenge scandalous scarify scatter schlieren scholarly scoundrel scowl unmelodious scramble scrabble scraggly craggy cephalic fallacious fallible absurd cutaneous synthesis commission extreme  conscientious adherent proponent subtlety diligent receive interesting abhorred exorbitant arrangement intelligence surprisingly important encompass contributes asymmetrical excellent elliptical collaboration straddled collapsible spanned feasible oriented pervasive artistry instructor precursor innovate adrenergic adumbrate queasy acclimatize accommodate acceptive accordant accrue accusation acrimony actuarial acuity adduce adjective adjunct admonish adroit aerobic aesthetic prosaic affiliate affluence aggravate aggregate agnate agonize airy albeit alchemy allege allegiance allegorical alleviate allocution ambience ambivalence amenity amenable anaclitic analgesia anacrusis analeptic anathema subordinate ancillary anecdotist animism animosity annulet announce anomaly anonymity antagonize antecedent subsequent antefix antenna anterior pathos antipathy antithesis aperture appall adorn pertain appreciate aquifer arbiter arbitrage arboreal frantic pedantic febrile fanatic quixotic hegira to xanadu frenetic zealot zeal eucharistic oblation occipital ubiquitous omnipresence opulent effluent affluence larcenous overture orgiastic paroxysmal ornithology orthogenisis gleam sheen English bird treacherous lecherous asinine dumb foolish stupid inane ignoramus absurd idiotically imbecilic silly unintelligent dense dingy crazy insane quasi slow epos epitomize epochal era gemma schema lemma jargon idiom colloquialism vernaculars peer quay pier pair appearance insipid vapid insidiously insolent pompously bombastic blatant flagrant chaparral epopee pseudopodia actuator militantly mercenary covert adumbrate intimate obfuscate abet abeyance proxy fugue edict advocate détente anticipate angary amentia terse inabsentia expurgation imputation impugn exculpate eugenic euphenics incumbent incipient accidence acoustics acquittance amore malign asperse amok amuck allegorist pervert aspect aorist wrist expiate asylum epigynous anovulant antenatal antidote antiquity antitrust antithetical argufy apartheid apocalyptic apologist apothecary apomixis appreciate aposteriori apostrophe protractive analysis parabola avidity liberty concise tine albeit life still arrogance coherent abandon abate abash abase abdicate abduction abject abominable abominate abomination abound abrogation absolution absorption accentual accession accede accessible accommodate accomplice accomplish accrual accursed acerbity acrimony accredit accustomed actuality actuate addle adamant adjutant adventive adultery adulterate adventure adversity advertent adulteration venturesome advocacy eyrie aerie aerial affix affront aggressive agile acuity tactile nimble agnostic agog agonist aghast avid avarice agrarian curtilage Arian airhead peterbrain alacrity alchemize alibi allegation allegory gorge ally allocate aloof altercation ambition amatory prelude amaze amateur  ambidextrous ambient amble amiable amicable amorist amulet analeptic analgesia analytics anathema android amalgamated anemometry animism annals chronicles annex annul annoy anonymity antecedent arcade armature arson articulate ascension assiduity asperity asynchrony augmentation audible auger aural areola auspice austerity authenticate autonomic astronomical enumeration auxiliary avenge avert economist autonomist autonomy aviatrix axiom avow avouch bifurcate bigamy bend bind bent bisexual berate bereft hype due behave behaviorism ******* behest bereave beholden biologism bureaucratize circumvent conscribe bacchae backslide backswept badland baddy bagnio baize balky ball hawk balmy bambino bamboozle banal bandwagon baneful banishment bankruptcy banter bandy barbarism barbarous barratry base pay bang bash bastardy bawdry lewd obscene ***** bawl beamish beatitude ****** beat beautiful bedlam beggary begrudge befuddle perplex behalf beleaguer beneficiary benevolence benighted bequeath bequest berth betroth bevy birth bitchery bivouac blabber blandish coax blah blither blare blazon bleak blear blighter bliss bloomy blot blunder blotch blooper bludgeon gag blurt blush bluster bonkers bosh boulevard bout brat browse brunt brute buck passer buffet bungle bungalow bunk bunt buoyancy burglarize burnish burp belch burlesque bureaucratize sorrowful lamentation baleful caterwaul
true clench closet queen constitution provocative soap menagerie melee cirrus camorra caboodle cabotage cabriole cacophony
cadge cahoots cagey cairn calamitous calculate calibrate  caliginous caliper calyx callet cameo campestral canard candid candidacy candelabra candor canker can’t canter canteen canoe capitation captivate capture carapace caribous carnal carnival carny cartomancy casque castellated caste castle catacomb catatonic phonics caustic cavernous celibate censor centric centrifugal centripetal certify cervixes cestus chalet chalice chameleon changling chaperone charlatan chary chaste chastise chastity cheeky cherish chesty chide ***** chintzy chivalrous chinch chomp choose chortle chromatic chronic intrinsic chroma chump chutzpa chute cinch conciliatory ciliary ciliate citadel citation civility clank clammy clang clairaudience taciturn reticent classify inveterate claudication cloven cleft cliché click clinch clement clip clique ******* cloak & dagger clobber clog clone clonk cloth clothe clothier cloture redolent clout cluck clump clumsy clunk coadunate coalition coadjutor coaster brake coax cochlea chronology inundate **** coexist anachronism coercive coitus coincide collinear collateral collegiate collision collusion coma combinatorics comfy  commandeer  commensurate comensal commend commerce commence commodious commotion compatible compensatory competitive compile complexional complicity comply connotation compost composure compunction compulsory concatenate concoct catenary concubinage condolence condemn condescending conducive cavalcade confidant confession confirmatory confiscate conformity confrontation congruence congeal congenial conjure connection connivance connote conquest conscript consequence conservatism consistent console consolidate consort conspire contagium contention continuity controvert conveyor copulative cordial cordon cornucopia coup couth coy crag cranky craven cringe crud culminate cumulate cursive credulity credulous infidel gullible diatonic perturbed derogate edict delict rage tirade irate vehemence denouement denounce tire dervish dictatorial diction proof desolate deontology Kant indenture defray detinue douceur amuse disseminate eustachian daft dainty damnify dapper dastardly dauntless daymare dead heat dead horse debauch debacle decadent debauchee decamp declamatory declension decorticate deductive default defeasance defenestration defunct defrock deformacy degeneracy deft deforce hipster mesmeric deification deist deleterious delimit deltoid delve deluge delusion delirious demimonde demesne demiurge demoniac demonetize demonstrable denizen denegation denigration demur demure despot desperation destine despise detect determinative determinism detersive deterrent detest determinacy detectaphone devout devoid detract desultory detrimental detour deviate deviant devastate devotion devious devisee devolution devolve developer dialectic dharma diagnosis prognosis matriculate diacritical differentia diffraction digenesis dignitize dignitary dilly diligence ***** dilemma dilapidate diminution **** ding diphtheria diphthong dent dirge dirk disaffirm discontinuity disclaim discern discord disconsolate discourteous discredit discontinuance discretion discriminate distain disenfranchise disenchant disencumber disenthrall disembody disgorge disgrace dishonest disguise disengage disinfestant disjunct disillusion disinfectant dislodge dismal disloyal disoblige disobey disparity disparage dismantle dismay dispatch dispel dispersive disproof dispute disrupt dissertation disrepair dissipate distillate distort distract ditto ditty diverge divaricate divert divest divulge dominion doohickey dormer doss dowdy doughty dowry drastic douse drat dray dread drawl dreary drippy drifty drivel droll drown drowsy drudge plan dubious dude dudgeon dulcify duct ductile drakeness ducky duel dull dusky tawny dynamic dwelling dwindle derisive bombastic primordial integumence parenthetically pragmatically prosaically practically protractively portion premise portent pervasive perpitude phenomena hierarchy predicate metaphysique endoskeleton ectomorphic dour droll dismal dank dreary bleak stark Electra complex lore epigone epigraph epsilon epistaxis epilation earnest earthshaker earthward earwitness eclectic ebonize electroacoustics ciphony ebullience eccentricity echelon echoic eddy edgy edify edit educe edition eerie edacious effectuate effeminate effete efficient efflux effrontery effluent effusion ego defense eidetic ejecta elaborate elapse electioneer curtail elocution elucidate elegant eloquence Elysium emancipation manumission detinue osteopathy elucubrate emasculate emaciate embark embargo emanate emblazon emote embellish elusive enhance embracive embouchure emergent emendator embryology emit emissary emitine jacquerie empathy empennage emphasis emphatic emigrant empirical emulate emunctory encephalic enclitic yuck junk funky junkies enchant enchain enclosure encroach encrustation encumber endergonic endorse endowment enduro enfetter enforce energetic enemy enema enervate engender engage propensity preternatural proclivity prestidigitation gesticulation equilibrate equilibrium equilibrist preterite rendition retroactive engross engulf enhance enjoin enlightenment enlist impressed enormous ennoble enrich  ensheathe enshroud ensnare ensnarl entanglement enthrall enthusiasm entice entity enthuse entrap entreat entrance enunciate envoy envy envisage epigynous epigraphy cipher epilogue episodic epitaph epistolary epithet equate equestrian equity equivocal equivocate eradicate erosion eroticism errancy erratic erroneous ersatz erumpent erudition erythron epistemology espalier essentialism progressivism esprit espy estimator estrus estuary etcetera ethnic ethos ethic eternal ethereal eugenic euphenics eustachian tube salpinx euthenics euthanasia evacuate evaluate evasive eventuate evaporate evict evident evil evert evolve exact exaction exult exaggerate exasperate excel excerpt exception exclaim exclude exculpate excursion excuse execration execution exempt exhume exile exhaustive exhibitionism exhilarate exegesis exert exonerate expense expletive explicit exploitation exponent export exposition exserted exposure expound expurgate ubiquitous extemporize extenuate exterminate extensive externalize extinct extort extradition extrasensory extraordinary extol extract exuberate extrude foible fasciculation twitch flinch fenestra Fabian falchion falangist Phillip felly ferro falsie **** fess fink out festinate ***** bustle fourragrere fimbria feduciary fabricant fable fabulist façade facile facilitate facsimile facture faena fain fairing fallopian fallow fascinator fash fatalism fastidious fastuous fatidic fatigue Faustian fatuity faux pas feasible faze ******* facilitate feline feeler ferocity fertile fervid fervor fetor fetus fetology fetish feverish fester fetation fetch fiat fief fiasco feticide obnoxious fiacre figment fickle fictitious fiddling fidelity fidgety fierce fiesta  filch filly filthy finale finesse fingertip finicky fang finite firmament flabbergast fixation flak flashy flagitious ******
flashpoint paroxysmal retrograde flaunt flasher flask flat flap flaw fledge flee fleece fleet fleshy flighty flick flexible flimsy  
flimflam fling flinty florid flora ****** flourish flotsam  flub fluke flurry flush focalize foist footing foray forfeiture forgery foreign
forensic formalize format formica formulate fornication forsooth forswear perjurious fortify forte fortissimo fortuity forum abjure
abnegation fossil fosterling four flush frame up freaky frazzle frenulum fret frigidity frigate frill fringe fritter frontal fructify fruition frump frugal fuel fulcrum fulgurous fulham sable furor furring brazen furtive fustigate future perfect fuchsia find roan gauntlet gamut gatecrasher havoc glass jaw glare glass eye gabber gadzooks gaff gaga gage gaggle gag rule gainful gainsay gait gala gale gall gallery gallivant gallop galvanic gambrel roof gander gammon garb garish garble garnishment garrulous garter gasp **** gaudy gauge gaunt gavel gear fad gee haw gemma gender genealogist geotropism germinate gestation ghost writer ghoul gig gigantic gill gimmick gimp girlish gist gizzard glaive glamorize glance glaze glean glint glitch gloat globe gloomy glitter glom glob glop glorify gloss glower glutton glum slum glue hue gluteal gnash aphorism adage gnosticism gnome goggle gnomic gold digger psychic golem gore gorge gown gossipy gouge grasp greedy frigid gremlin greave grieve grin grime grim grind gripe ***** groom gross grit groin grove grout growl grumpy grunt guck gruntle guide guile guild guilty guise gull gulch gully gunk gushy gust gussy up gulp gusset gush gustatory gung ** gusto gutsy gyne gyre gynecocracy gyve guy  aceimnorsuvwx  bdfhklt  fgjpqyz atheist goblin Godiva grog hang up disinter gamet zygote hunks hunkers haunches black white life death lithe heart rending miserly greedy stingy frugal habitation propinquity habituate hackamore hagride hairbreadth halftrack hallucinosis hamstring handicapper handless hangin hand woven hanker hanky panky haphazardry hari kiri **** harangue harass harbinger harem oviparous residual harmonic harpy harsh hast hassle haggle hasty pudding haugh haunt haversack haversian canal hawk hazard heady heal headway heap hearing hearty heave heathen heavenly heavy duty heft heir heinous heifer heist helix enliven glue hellion helm hemlock hence heredity primitive anachronistic hangover heretical heritage hermit recluse heresy primordial integumence skull hernia hue hex heuristic hirsute hireling ally hint **** hoard hoax hitch hoist hokey hoot horizon hornswoggle horologist hostile hostage housebreak huckster hovel huff humeral hurtle hustle hutz pah homage homogeny exogamy hone honesty honkies hooky hutch hypercritical hypotaxis hysterics incoercible idiosyncrasy impugn idolatry ileum imagism idempotent ides ichor icky icon ics ictus ideational identity crisis matrix idea iffy ignescent illustrious immaterialize imitation inextremis immanentism immolation mollify impeach impedance impecunious impassion immutable retrograde recumbence inabsentia impious impenitence impinge implore impotent paroxysm impressment impute impromptu impoverish improvident imprudent improvise imputation inanely inanimate inauguration incorrigible inappreciative inconsequential irreverence inconsolably disconsolate irreparably irreconcilable incorporeity ideally ideogram inferential illicit incarnate incestuous inch incident converse incipient incite incognita incommodious incompliant incommunicado indagate incursion incus incumbent indecorous indecent exposure indecipherable indefeasible indenture indictable  indicative indignant indiscrete indite indolence indubitable induce indulgent industrious ineffectual inane inert inertia infamy infanticide infest infinitesimal inflect inflict infringe encroach infrastructure inflation influential informant inimical iniquitous innumerable innuendo inquisitor injunction injudicious inkling innocuous insolent insidious insipid inept phatic volatile instigate insinuate instinct intangible interdict intentional interject intimate intimidate intricacy intrigue intrinsic intrepid introspection introvert intrusive intuitive inviolate invade inundate invalid inventive inveigh inure defeasance foist isomorphic isthmus fistula jabber jackal jackleg jag jaunt jeer jerkin jest jetty jettison jiffy jig jilt jive job jack jolt josh jostle joust jovial judicious juggernaut jugglery jumble jumpy junctural jungle junk ****** jurisdiction justice justification jute jutty juvenile delinquency juxtaposition kale kalimba kangaroo court kaput karate karst kayo keel keep kempt kept keynesianism kick in **** kindle kinetic kink kist **** kleenex kismet kirtle kith kithe kitsch klaxon knack knavery **** knout kobold koan kneed king cogent adroit lollygag lummox languorous lanyard limbus lotic loquacious lesbian lam labial lambaste lampoon landmark bilk lang syne languish languid languor larder larky larvicide larynx lascivious lateral latent recumbent lapel laud lavish layette lecher leeward leer leech legacy legate lefty lest lewd avant-garde levant avaricious liaison libido libertarian lien ligature lilt list lisp liturgy livid loiter loom loophole lubricity lubric lucent lugubrious yuck lunkhead dolt lurk luscious luster luxury lynch lysis legerity lemma lickspittle limnetic ankh maverick mare liberum marabou machete machinate machiavelianism magniloquent macroevolution macrogamete Magdalene mantis mantra maniacal manubrium mare’s nest maenad majuscule maladjustive malfeasance maleficent malefactor malevolence mash malm malocclusion manipular manifesto mastectomy maw manacle manifest Manitou mana marrow pith manumission constitution marsupial mare nostrum masseur pervade perpitude quark master plan master race mastoid glitch exiguous skimpy scanty sparse masticate matriarchy matriculate escutcheon nombril mere mathematics matrix matinee impetus maxim axiom meatus minimax mediation mediocre medley metabolic meddle ménage a trios menagerie mendacity meroblastic menial meiosis meliorate memorandum memoir memento mori menace mesne menarche menorrhagia meninx mesh mesomerism mesne lord metal methodical meticulous mettle miasma microcosm militia mingy minion koan mirage mire misnomer modality mockery ****** mongrel monstrance morbid morose mortify mortise martingale motivity musky mushy murky muse mutuality muzzle myopia mystique mesomorphic nabob nadir narcosis nark native natty navaid necking pilaster neigh neuter neutrino nexus ****** nihilism nimbus nimiety nitty gritty noisome nominalism nonconformity non sequiter nooky noose nostalgia nostrum notch notion notorious noumenon nous nuance nubile nymph nympholepsy numinous ***** obliquity oblivion ubiquity eucharistic oblation obligee oasis oath obbligato obligatory obliterate obnoxious obscene obstreperously abstruse exude obviate ochlocracy odium odalisque ominous awesome omnivorous onerous onus opprobrium opprobrious optimal opulence orifice ornate orotund ostensible osteopathy oust outlier overawe overt **** ozone procurator pagan palingenetic pallid pallor paragon pagoda palpitate pander pandemic panhandling paraphrase paternoster pathetic paunch pavilion pawky peachy peculiar pedagog pedal pedantic peart peccant peeve perception intuition peremptory perdition perdurable detinue perfective
perfidy perforce periphery perjure perk permeate permute perorate perpetual perpetrate perpetuity perplexity persecute
perspicacious perspiration pertinent perturb ******* pesky perky pester pestilence petrify petrous phalanges juggernaut              
phenomenal phylogeny phobic phony photosensitize phrenic physicality ***** physicalism pick pictorial pious piety piffle pilgrimage pinion pithy placate placid plaint planetoid plasma platitude platonic plenipotentiary plucky plunderous poach plenary plummet polemic polyphonic postulate pouch polyandry polygamy populist pounce popsicle potentate pout practicable chatter prattle precarious precedence precess precious predetermined predicament preen prelusive premonition prefix preposterous prevail prevalent presumptuous **** prim priority depravation probity prodigious profane promulgate proffered prohibitive projective promiscuity propagandize propagate prophetic prosthetic propinquity prophylaxis protocol proprietous propitious haggard proxemics prosecutor prospectus protensive proximity pummel pundit prejudice piranha punitive purgatorial purificatory putschist kitsch quag quantum jump quarrelsome quarterstaff Quetzalcoatl quickie quirt quoit rescind reverb revile mnemonics retuse rabble rachis raconteur ratification radial radix raffish raft ragamuffin railroad raiment rake ramify ramet ramus rank rancid **** rapper rapt rapture rarefy rarified rave ravel raw raze razzle-dazzle razzmatazz realm ream reap rebuttal rebuff rebuke receptaculum recital recess reconcile recondite recourse recriminate rectilinear rectify rectitude recumbent recuperate recursive redeem redolent refer reek reeve reflective reflex refraction refulgence refuge refuse relativistic reliquiae remedy remorseless remnant repertory replicate reproach reptilian repugnant repulse repulsion rescissory residue resignation resolute restitution retraction restriction restraint resuscitate reticent retentive retinue retreat retribution revel reverberation reversal revert revulsion rhapsodic rhombus rhomboid rictus ridgy rifle riff rigorous ritzy rival roan roam roar rive robust rodent rodeo roguery rollick frolic romp rote rouge rout ******* rubble rubric rumpus rumor rural ruse rustle Ruth sitzkrieg superciliary supercilious surfeit suture bravo bravado seminal vesicle sacerdotalism sacroiliac sagacious saga safari saguaro salpinx salubrious salvo salve sanction sanctify sanguine sashay satchel satiate saucy savory scads scalpel scandalize scapula **** schmaltz schlep schnook scorn scour scoff scowl scow scram scrounge screak scud **** scuz seclude ****** seer selfish seminiferous senility sedition smear sycophant sensitize sensorium sentiment sequester sequential servile sham shindig shoddy singular screech situate skedaddle skew sketchy skittish skivvies slang slight slogan slovenly slouch sneaky snub soffit solvency sophistic spangle spar spawn spew squall squamous steeple logistical tactician strategy stupor subjunctive suborn subvert the clarity of criticism can create credibility comprehension can cause conducive consciousness supremacy surly burly squirrelly schema temporize tai pan tup trochlea ulna taboo taciturn tacit tacky tact talus tamper tang tamp tangible tangential tank tankard tassel tawny ****** telepathic temerity telos tenable tenet ternary terra-cotta testy topos tiercel theocracy tempting thew tizzy trite thirl throng thundering tantrum tonic torso topsy-turvy torus tour de force touristic **** tout tragus tractive trance tranquil traject transcend trample transducer transfix transgress transition transposition transude transpire treasure treason trek trenchant tremendous tributary trigeminal  trollop triumph tropic tropism troth trough tractable tract strumpet trove trump trustless tribunal twang tweeze twinge twirl twaddle tunic typecast tyrannical tyrannosaur traction padness tyrant tympanum twist ukase ultraism ultima ratio ultrastructure uglify umbilicus umbra umbrage unabridged unconditional unambiguous unanimity uncanny unceremonious uninucleat union unique unison unity farce sham unmannered unremitting unspeakable upsurge upstage urchin urbanist usherette usufruct travesty usury utensil ****** utmost ut uvea utter uvula utility uxorious usurp surreptitious vagabond vagarious vagile vagrant vagrancy vale valor validate vampire vanguard vas deferens vast vaunt vector venery venial veranda venture verbalist verboten verdant verdict verge vertebration verve vexatious fierce vigil vigorous vile vilify villainous vindicate violent virtue vitalist ***** vituperative vogue vomitus volunteer vouch vulcanization vulturous vulgarism weld **** volume decimate wahoo waive wangle wee weepy welch whammy war wharfage whereof whereupon wherein wherefore whereon wherewithal whine whopper wild goose chase wishy washy wisp woeful wrathy wrought wrong xenophile ******* fornication phantasmagoria fluent voluble yammer yelp yes man yummy zany zealotry zilch zing zombie zooidal zoom zounds zygomatic contiguous constituency confluence contiguity continuum concurrence conjunction conjugation métier quintessential

ako ay nakatulala
sa lugar kung saan walang madla;
at ang isipan ko'y binabaha
ng mga hindi ko nasabing salita.

ako ay nasa dagat pa rin,
at ang bawat ihip ng hangin
ay simbolo ng aking dalangin
na sana siya ay mapasa akin.

ang mga puno ng niyog
ay gaya ng pagmamahal kong matayog.
mataas at hindi makasarili,
spaagka't sakanya ay nawiwili.

ang bawat butil ng buhangin
ay parang pag-ibig kong hindi kapusin;
bilyon-bilyong damdamin,
pag-ibig para sakanya na hindi ko inamin.

ang bawat alon na humahampas,
ay parang mga sandaling aking ipinalagpas;
mga bagay na matagal ko na dapat sinabi,
ngayon ako'y ginagambala ng pagsisisi.

Isang araw, muntik na naman akong nagpakatanga. Isang araw, naisip na naman kita. Isang araw **** ginulo ang isip ko. Isang araw, binalik-balikan ko ang masasakit na alaala mo dahil isang araw, biglang iniwan mo ako.

Iniwan mo ako… at mula noon ilang araw akong wala sa sarili. Ilang araw iniisip ang mga dahilan kung bakit ka umalis. At kung bakit hindi ako ang iyong pinili. Ilang araw na akong nagbakasakali na maiisip **** ako na lang. Ilang araw na patuloy na umaasa sa pangakong babalik ka… “Babalik ako, bigyan mo ako ng isang linggo.” Ilang araw pa at naghintay ako, naghintay ako kahit alam ko na kung sino ang pinili mo.

Isang tanong na patuloy na gumugulo sa aking isipan. Isang tanong na hindi masagot nino man. Isang tanong na hindi ko makalimutan. Isang tanong na wala naman talagang kasagutan. Isang tanong, “Mahal, bakit mo ako iniwan?”

Hindi nga lang iniwan kundi iyo naring kinalimutan. Kinalimutan agad na parang walang pinagsamahan. Puta isang buwan, ganyan, isang buwan nga lang naman. Marahil naging mabilis nga ang mga pangyayari pero ipapaalala ko lang sa’yo ikaw – ikaw ang naunang nagbukas ng pinto. Ikaw ang naunang nagsabi ng “Mahal, bakit di natin subukan?” At sumubok ako. Lumaban tayo.  Ngunit pagkatapos ng lahat ay ano? Wala, wala nga palang tayo.

Alam mo, ito na marahil ang pinaka-tangang nagawa ko sa buhay ko. Sa sobrang ganda at saya kasi parang pwede nang isulat bilang isang nobela, baka nga bumenta pa sa Wattpad eh at ititulo ko “Tinidor” o kaya “Alexa”? Haha.

Pero sa sobrang sakit din parang pang-soap opera. Kaya bakit ganun? Bakit parang ako lang ang nasaktan? Bakit parang ako lang ang nasasaktan? Bakit parang ako lang ang nahihirapan? Bakit parang ako lang nagmahal? Bakit ako lang? Bakit? Ah alam ko na… kasi hindi ako ikaw.

Hindi ako ikaw, ikaw na naging pipi sa pagsigaw na ako ang mahal mo. Ikaw na naging bulag sa pagtingin sa kung sino ang nandito. Ikaw na naging bingi sa mga salita niyang “hindi kita gusto!” Ikaw na pilit umiwas sa maliliit na eskinitang daan papunta sa puso ko. Ikaw na naging duwag sa pagtangkang sumabay sa daloy ng ilog na magdadala sa atin sa bukas.

Hindi ako ikaw. Ikaw na nagdulot lamang ng bagyo sa aking mga mata. Ikaw na nagdala ng lindol at bumulabog sa mundo ko. Nagdala ka lang ng buhawi ng hangin na paikot-ikot lang at kahit sinisira mo ang lahat, nahihigop mo pa rin ako.

Ikaw. Ikaw pa rin ang bumitaw. Ikaw pa rin ang bibitaw. Sa kabila ng lahat ng kasawiang dinala mo sakin. Oo. Ako na yung tangang nagmahal pa rin sa’yo.

Ako na ang mabibingi at sa kalaunan ay magiging pipi, sa pagsigaw na mahal kita. Ako ang magiging bulag sa pagtingin sa iba dahil sa’yo lang mahal, sa’yo lang ako susubaybay. Oo, ako. Ako naman ang magiging bingi sa mga salitang minsan mo na  din sinabi sa akin, “hindi ikaw ang gusto ko!” At ngayon alam kong, hinding-hindi yun magiging ako. Ako ang sisiksik sa maliliit na eskinitang daan sa puso mo. Ako na ang lalangoy at sasabay sa daloy ng ilog maging sa hampas ng alon kahit wala ka na sa bukas na kahahantungan ko. Oo, ako.

Ako na ang nagpakamartir na harapin ang matitindi **** hangin. Ako na ang trainer wheels sa iyong bike. Ako na ang band-aid sa bawat sugat na iniwan ni Alexa, mga halik sa sugat na magpapatigil sa dugo. Ako na ang unan **** sa gabi mo lang nakikita, sinasandalan tuwing pagod, may problema, mahihigpit na yakap tuwing luha’y di tumitigil.  Ako na yung huling stick sa pakete mo ng sigarilyo, inosente’t di ka sasaktan, pero iba pa rin ang pinili mo.

Masyado nang mahaba ito, kaya tutuldukan ko na. Kasabay ng pagtutuldok sa masasaya at mapapait **** ala-ala. Kasi ngayon ako naman ang napagod na maghintay. Ngayon puso ko na naman ang unti-unting namamatay.  Pero hindi ko ito hahayaan kasi mali eh, sabi nga ni Trixie, “nasaktan mo lang ako, pero hindi mo ako napatay.”

Hindi ako ikaw, ikaw na tanga kasi pinakawalan mo ako. Mayabang man kung maririnig nila pero oo gago, ang laki **** tanga dahil iniwan mo ako. ‘Wag kang hangal kung sasabihin **** hindi siya ang pinili mo kundi ang sarili mo dahil alam natin pareho at sa kanya ka pa din babalik. Ito lang ang masasabi ko sa’yo. Minsan subukan **** maging “ako.” Para alam mo kung gaano kasakit. ‘Wag kang mabuhay sa parang. Sa parang sa’yo, pero hindi. Parang kayo, pero hindi. Parang mahal ka, tanga hindi.

PAG-ASA/ISKOLAR NG BAYANG DUKHA
Madilim na sulok,
Kung san nagdurugo ang mga palad habang rosaryo’y hawak
Gunita’y lumipad habang likod’y dumaranak
Naalala ko pa no'y si Inang ingat na ingat sa isang batang mataba,
Matabang pitakang puno ng libo-libong kwarta
Sahod nilang mag-asawa na sa akin lang ginagasta
Para sa tuition ko, para sa pagkain, pamasahe't libro
O inang minamahal ako nang labis
Kung ang buwaya pa kayang tumatangis
Di maantig sa iyo’t tumalilis?
Sa pagligo sa likod ay laging may langis
Langis ng niyog na kinayod ng ‘yong nginig at mapupula nang kamay
Kung sa gabi’y rinig na rinig ko ang iyong pusong lukso nang lukso
Sa ilalim ng kulambong dinusta na ng panahon
Di mo magawang umalis kung dapuan ako ng sipon
Mga lamok na dumadapo di ligtas sa kanyang paglilitis
Sa loob ng tahanan di makitaan itlog ng ipis

Ako ang pasakit ng aba ninyong buhay
Pakiusap, pilitin **** lumakad parin gamit ang 'yong saklay
Hintayin **** mabigyan rin kita ng magandang buhay
Kung pagiging matiwasay ay dahil sa pagkakawalay
Tila di narin kaya ng loob kong patpatin
Sa ideya lamang nito’y tiyak na lalagnatin
O inay! Patawad kung pagod nang tumaas-baba pa aking baga
O Lubid sa inaanay na dingding  na tinitingala
Sa halip ng makikinang at mala diyamanteng mga tala
Huwag mo akong paglawayin sa iyong panlilinlang
Di magagawang sakupin ng depresyon ang tino kong nawawala
Ni ihulog ako nang tuluyan sa mahabaging grasya
Dahil kung sa pag buhos ng kamalasan ay patakan ang huling pasensya
Sa baha na isang pagtaas na lamang ay lulunurin na
At saka lamang ako sa huli'y makakahinga

Isa na akong kawalan na nilagyan ng katawan
Saksakin man, wala na akong maramdaman
Walang kikirot na laman
Walang dugong dadaloy nang luhaan
Sundalong natuyot na ng labanan
Binalot na ng kahihiyan at pagtataka kung mayroon ba akong kakayahan?
Biningi na nga ako ng mga sigaw sa aking isipan

Mas dukha pa akong di makakita pa ng liwanag
Liwanag na sa Bilibid natitikaman miski mga nag-aagawan
May hangin ngunit ako lang ang nalulunod
May dagat at ako lang ang di makalangoy
Mas preso pa akong walang makain nang di hamak
Mata kong bagsak at pula na, tighiyawat na parang sunog at di na maapula
Kakapalan lang ang ipakita ang mukha sa labas
Dahil kailan ba ang mundo'y naging patas sa batas?
Batas ng pag-iral ng matibay na loob
Ito na ang mga taong noo'y tinawag kong ungas
Bumubuhay na ng pamilya't may pambili na ng bigas

Sa loob ng maliit na kwadro
Sapat ang isang upua't mesa at isang kabayo
Sabit pati ang yabang kong diploma sa taas ng orocan
Lukot na resumé sa aking harapan nagmuka nang basahan
Mas tanggap pa sa trabahong pamunas ng puwitan
Ngunit mas higit pa ba ang munting papel kung nasaan aking larawan?
Bakas ng ilang buwang puyat at thesis na pinaghirapan
Salamin ng ninakaw na kabataan, ng inuman at kasiyahan
Repleksyon ng mga desisyong sa nakaraa'y napagpasiyahan

Bakit ako tatanggap ng trabahong mababa pa sa aking kakayahan
Bakit call center lang ang aking babagsakan?
O maging alila sa mga sinliit rin nila ang pinag-aralan?
Piso lang ba  halaga ng lahat ng aking pagsisikap?
Ito ba ang direksyon ng matamis na buhay na sa huli'y inalat?
Madali pa pala ang unibersidad
May kalayaan, oo tao'y mga mulat
Marami umano  ang buhok ng oportunidad
Hatakin man ay nasa harap ang bagsak

Kahapon itlog at pancit canton,
Dala ni nanay noon pang huling dalaw sa aking kahon
Inakalang sa tren isa akong bagon
Sa bilis ng oras ay papadayon
Isang buwan nang matapos na ako
Inakalang ito na ang hudyat ng aking pag ahon
Totoong mundong ganito pala ang paghamak at paghamon
Interbyu sa opisinang may pagka-amoy baygon
Ugali sa trabaho’y ako raw ay patapon
Kaklase sa hayskul aking nakasalubong
Nagsimula sa wala, ngayo’y umuusbong
Eh ilang beses ba ‘yong umulit ng ikatlong taon?!
Di maatim ng sikmura sila'y yumayabong
Habang ako rito sa kumot ay nakatalukbong

Hawak ko ang kwintas na mistulang ahas sa aking leeg
Nawalang pag-asa ng bayang tinakasan
Sasablay ako hanggang sa huling sandali
Kagitingan at kagalingan ang aking pasan pasan
Taas ang kamao habang dama ang gasgas ng tali sa aking lalamunan
Hinding hindi ninyo ako magiging utusan

Ito na ang mga huling salita sa aking talaarawan
Sinimulan kong isulat nang matapakan bukana ng Diliman
Bitbit ang banig at walang pag-alinlangan sa kinabukasan
Tilapiang pinilit sumagupa sa tubig-alat
Hinayaang lamunin ng mga pating na nagkalat
Nag-iisang makakaalis sa aming bayan
Dukhang nakita ang yaman ng Kamaynilaan
Dustang panliliit ang aking naging kalaban
Gabi-gabing basa aking banig sa malamig na sahig
Paulit-ulit sa aking pandinig ang salitang isang kahig!
Sa huli'y ano bang idinayo ko sa pamantasan?
Oo! Oo! Kaaalaman at pag-ahon sa kahirapan
Sa agendang ito ako pala ay tumaliwas
Sa mumurahin ako’y umiwas
Anupa’t sa aking kabataan, naging mapangahas
Ginamit nang ginamit pag-iisip kong nawalan na ng lakas
Sumama sa lahat ng lakara’t laging nasa labas
Tinapos agad-agad mabalanse lang ang lahat
Gabi-gabing sunog kilay pati balat
Waldas dito waldas doon, yan lang ang katapat
Sa huli’y doon na nga natapos ang lahat

Singsing ng pangako sa kanya,
Sa pamantasang sinisinta
Sa kahirapan di niya ako makikita
Bayang yayapusin mala linta

Ako raw ang pag-asa, isang iskolar ng bayang nais maglingkod sa bayan
Oo, naghikaos ang pamilya makalusot lang
Taas ng pinag-aralan, kung sa ibang bayan, sahod lang ng bayaran?
Mamamatay akong may dangal at pagmamataas sa aking kinatatayuan
Tatalon sa bangko't idududyan sariling katawan
Inyo na ang thirteenth month pay ninyong tinamuran!
Patawad sa bayan kong di na mapaglilingkuran!
Paalam sa bayang di pa rin alam ang kahulugan ng kalayaan!

Tag-araw na naman at tuwing sasapit ang buwan ng Marso, Abril at Mayo ay malimit pumunta sa isang hindi pamilyar na lugar ang magkakabarkadang sina Potsi, Tapsi, at Seksi.

Ang pagpunta sa baybayin o beach ay nakagawian na nilang gawin taon-taon. Ito rin ang kani-kanilang paraan upang pansamantalang makalayo sa napaka-abalang lugar sa Kamaynilaan.

"Pots, Sek, saan naman ang destinasyon natin ngayong taon? Malapit na ang holy week. Kaya dapat mayroon na tayong napagkasunduan," tanong ni Tapsi.

Tapsi ang palayaw na binigay sa kaniya ng kaniyang magulang dahil paborito niya ang pagkain ng iba't ibang uri ng tapa na may sinangag. Ang totoo niyang pangalan ay Mateo Paulo Sibucay.

Dahil dalawa lang naman silang lalaki, siya ang may pinakaguwapong mukha maliban na lamang kay Seksi na maganda dahil babae ito. Itinuturing din siyang hunk sa kanilang kompanya sa matikas na pangangatawan nito kahit hindi naman siya pumupunta sa gym.

"Perfect ang Laiya, Taps, Pots! Ano agree kayo?" namumungay ang mga mata ni Seksi nang sagutin nito ang tanong ni Tapsi.

Si Seksi, gaya ng palayaw niya ay kakikitaan naman ito ng kakaibang kaseksihan sa katawan. Malakas man itong lumamon ay hindi naman ito tumataba. Mahilig siya sa mga matatamis at paborito niya ang pagkain ng iba't ibang uri ng keyk. Ang tunay naman niyang pangalan ay Katarina Sek Javellana.

"Basta may mabibilhan ng pagkain kapag nagutom ako, okay na okay sa akin ang lugar, Taps at Sek," sagot naman ni Potsi habang may hawak-hawak na dalawang jolly hotdog sa kaniyang mga kamay.

Kulang na lamang ay mabilaukan ito dahil panay ang lamon nang lamon nito kahit may nginunguya pa sa bunganga. Siya ang mataba sa kanila pero ayaw niyang tinatawag niyang tawaging mataba. Mas gusto niya ang salitang chubby dahil cute daw ito sa pandinig niya. Ang tunay naman niyang pangalan ay Pocholo Travis Sigalado.

"Nakakahiya ka talaga, Potsi. Mabilaukan ka oy!" wika ni Tapsi.

"Heto, tissue o! Sahurin mo ang mga nahuhulog. Sayang din iyang pagkain. Alalahanin mo na maraming mga bata ang nagugutom sa kalsada," sabay abot naman ng tissue ni Seksi kay Potsi.

"Kaya nga sinisimot ko ang pagkain kasi sayang 'di ba?" ngunguso-ngusong sagot ni Potsi habang nagpapatuloy sa pagnguya sa kaniyang kinakain.

"Saan ba ang Laiya, Sek?" ani Tapsi.

"Sa Batangas lang naman siya. Mga isa't kalahati hanggang dalawang oras ang biyahe mula sa Maynila. Set na natin?" nakangiting sagot naman ni Sek habang ang dalawang hinlalaki ay naka-senyas ng aprub.

"Sa Black Saturday tayo pumunta para madami tayong makikitang mga tanawin!" gulat naman ang dalawa sa sinabi ni Potsi at pansamantala pang nagkatitigan sina Sek at Tapsi. Pagkatapos no'n ay nagsipagtawanan sila.

"Agree ako diyan sa Sabado de Gloria. Teka, 'di ba sa susunod na linggo na iyon?" ani Tapsi.

"Okay lang iyon, handa na rin naman tayo palagi e. Kaya walang problema. Sasakyan ko na lang ang gagamitin natin para makatipid tayo sa gasolina," si Potsi na ang sumagot matapos uminom ng mountain dew.

Tumango na lamang ang dalawa dahil alam naman nilang sa kanilang tatlo ay si Potsi ang laging handa. Minsan nga ay si Potsi na ang taya sa kanilang summer outing taon-taon e.

"At kung may problema kayo sa budget, ako na rin ang bahala ha? He-he," tatawa-tawang sabi ni Potsi na ikinatawa na rin naman ng dalawa.

"Maasahan ka talaga, Potsi! Gusto mo order pa kami ng pagkain sa iyo?"

Masayang nagtatawanan ang magbarkada sa Jollibee nang mga oras na iyon dahil sa kaibigan nilang si Potsi. Pare-pareho na rin naman silang may mga trabaho. Kaya wala nang problema sa kanila ang pera.

#TravelFriendsGoals ang motto nilang tatlo. Si Tapsi ay isang Real Estate Broker agent habang si Seksi naman ay isang Fashion Model at si Potsi ay isang Food Blogger. Lahat sila ay iisa ang hilig--ang maglakbay at libutin ang mga natatagong lugar sa Pilipinas.

*

Lumipas ang isang linggo, araw ng Sabado ay maagang umalis mula sa Quezon City ang magkakaibigan. Gamit ang sasakyan ni Potsi na Toyota Revo ay bumiyahe na sila. Si Potsi ang nagmamaneho, si Seksi naman ang tumitingin sa mapang dala niya habang si Tapsi ay panay ang kuha ng litrato sa sarili sa likuran ng sasakyan.

"Hindi ka ba nagsasawa sa mukha mo, Taps? Guwapong-guwapo ka sa sarili a!" tanong ni Potsi habang tumitingin-tingin sa rear-view mirror ng sasakyan. Nginitian na lamang siya ni Tapsi.

"Hayaan mo na 'yang broker nating kaibigan. Alam mo namang siya lang ang may magandang mukha sa inyong dalawa. Ha-ha," asar ni Sek kay Potsi.

"Anong guwapo? E kung pumayat ako 'di hamak na mas may hitsura ako kay Taps!" depensa naman ni Potsi.

"Oo na, Pots. Mas guwapo ka naman sa akin ng kalahating paligo lang naman kapag pumayat ka 'di ba? Bakit kasi ayaw mo akong samahan sa gym para makapag-work-out ka na rin at mabawasan ang bilbil mo?" ani Tapsi kay Potsi.

"Gusto mo ibaba kita sa gitna ng kalsada, Taps? At saka, hindi ko na kailangan mag-gym. Food is life. Enjoy life, enjoy goya sabi ng commercial ni Kim Chiu," naiinis na nagpapatwang sagot naman ni Potsi habang nakatuon pa rin ang atensiyon sa kalsada. Lihim na lamang na natawa si Seksi sa dalawang kaibigan.

"Ikaw naman, hindi na mabiro. Alam mo namang love kita e lalo na nang malaman kong love mo abs ko! Ha-ha," pang-aalaska na naman ni Tapsi.

"Mukha mo! Mas marami akong abs sa iyo, tabs nga lang at malalaki pa! Ha-ha," napuno na naman ng tawanan ang loob ng sasakyan. Asaran kung asaran. Iyan ang nakasanayan na nila.

Lumipas ang isang oras na biyahe ay nakatulog na sina Tapsi at Seksi habang si Potsi ay gising na gising ang diwa dahil habang nagmamaneho ay panay ang dukot nito sa baon niyang mga pagkain malapit sa kaniya.

Dumaan pa ang isang oras ay napansin ni Potsi na parang may mali sa direksyong tinatahak nila. Agad niyang kinuha ang mapang dala ni Seksi at tiningnan ito. Dahil hindi niya kabisado ang nakapaloob sa mapa, ginising na lamang niya si Seksi.

"Sek! Sek! SEEKKK!" tulog-mantika ang babae, kaya sumigaw na lamang si Potsi na ikinagulat din ni Tapsi sa back seat.

"Sorry. Naliligaw yata tayo. Tingnan mo ang mapa, Sek," agad namang tiningnan ni Seksi ang mapa at sinipat-sipat ang kinaroroonan nila.

"Ihinto mo nga ang sasakyan muna, Pots," sinunod naman nito si Sek at pansamantalang itinigil ang sasakyan.

"Ano, naliligaw na ba tayo, Sek?" binali-baligtad pa ni Seksi ang mapa para lang siguraduhing tama ang tinatahak nilang lugar patungo sa isang sikat na resort sa Laiya, Batangas. Ngunit, may napansin siyang kakaiba.

"Nasa Laiya na nga tayo, guys pero bakit tila napadpad tayo sa isang gubat na ito?" lahat ay napatingin sa itinuro ni Seksi sa mapa at binasa ang nakasulat doon.

"Satur-Death? Ano iyan? Hindi mo ba nakita ang lugar na iyan diyan sa mapa, Sek?" tila may kung anong kakaibang simoy ng hangin naman ang dumampi sa mga balat ng magkakaibigan ng mga oras na iyon matapos sambitin ang katagang Satur-death.

"Patingin nga? Kinilabutan ako sa pangalan e. Satur-death, tunog saturday o sabado tapos may death? Kamatayan? E 'di ba sabado ngayon? Don't tell me may mangyayaring hindi maganda sa atin?" sabay-sabay na nagkatinginan ang tatlo habang nakatigil ang sasakyan sa gitna ng kalsada na hindi pamilyar na lugar. Tahimik ang lugar na iyon at ni busina, tunog o mga sasakyan ay wala kang maririnig o makikitang napapadaan.  

"Ang mabuti pa, bumalik na lang tayo sa kung saan tayo kanina nanggagaling. Baka mali lang talaga ang napasukan natin. Baka shortcut lang ito, guys," nagtatapang-tapangang wika ni Seksi.

"Ang sabi sa pamahiin, kapag naligaw daw tayo, hubarin natin ang mga damit natin," nagpapatawang wika ni Potsi.

"Anong hubarin? Baka ang ibig **** sabihin, baligtarin!" pagkaklaro ni Tapsi.

"Pareho lang naman silang may 'rin' sa dulo e," dagdag pa ni Potsi. Napailing na lamang sina Tapsi at Seksi at naghubad na lamang upang baligtarin ang kanilang damit.

Matapos baligtarin ang damit ay pinaandar na ni Potsi ang sasakyan. Dahan-dahan na lamang niya itong minamaneho upang makabisado ang kalsadang kanilang tinatahak.

Tatlumpung minuto na ang nakalilipas nang matagpuan nila ang isang karatula sa gilid ng kalasda na nakadikit sa isang puno.

"THIS WAY TO LAIYA!"

Agad na nabuhayan ng loob ang magkakaibigan dahil sa nakitang sign board na nang tingnan nila sa mapa ay nakaukit naman iyon.

"Deretso na lang tayo, Potsi at mararating na natin ang mismong resort sa Laiya," iyan na lamang ang nasabi ni Seksi nang mga oras na iyon.

Nang malampasan nila ang karatula ay bigla na lang naging makulimlim ang kalangitan at biglang bumuhos ang ulan. At hindi nila inasahan ang isang palasong bumutas sa kaliwang gulong ng sinasakyan nilang Toyota Revo.

Gulat na gulat ang mukha ng magkakaibigan nang biglang gumewang-gewang ang sasakyan at nabundol ito sa isang puno. Mabuti na lamang at hindi sila napuruhan. Kaunting galos lamang ang kanilang natamo kaya agad din nilang inayos ang mga sarili.

Nang mga oras na iyon, sa side-mirror ng sasakyan ay may napansin si Seksi na papalapit sa kanilang kinaroroonan. Nang ilang metro na lamang ang layo nito sa kanilang sasakyan ay nakita niyang may hawak itong pana at palaso. Pinakawalan niya ito at tumama kaliwang bahagi ng side-mirror.

"BABA! LABAS! Takbo na tayo! May gustong pumatay sa atin. Labas na!" sa taranta ay isa-isang nagsilabasan sa loob ng sasakyan ang magkakaibigan. Napasubsob pa ang mukha ni Potsi sa damuhan pagkababa nito. Agad na inalalayan siya ni Tapsi upang makatayo habang si Seksi naman ay sumisigaw na.

"Takbo! Takbo na! Bilis!"

Walang lingon-lingon ay agad na silang nagsitakbuhan ngunit hindi pa man sila nakakahakbang ay isang palaso ang tumama sa kaliwang binti ni Potsi dahilan upang mapabitaw ito sa balikat ni Tapsi at natumba.

Napahiyaw sa sakit si Potsi. Gulantang naman ang mukha ni Seksi. Nagmadali siyang balikan ang kaibigan at tinulungang makatayo si Potsi dahil malapit na malapit na ang salarin sa kanila.

"Iwan niyo na ako, Taps, Sek!" kitang-kita na sa mga mata ni Potsi ang panghihinat at takot nang mga oras na iyon. Kahit umuulan ay pansin na pansing naluluha na ang kaibigan.

"Hindi ka namin pwedeng iwan dito, Pots! Sama-sama tayo! Sek, bilis iangat natin si Pots. Isa, dalawa, tatlo!" kahit mabigat ay nagawa pa rin nila itong itayo upang makatakbo at makalayo sa kung sino man ang gustong pumatay sa kanila.

Nang muli na silang hahakbang ay hindi nila napansin ang paglapit ng hindi pamilyar na nilalang at itinarak sa likuran ni Potsi ang matulis na palaso. Agad na lumingon sina Tapsi at Seksi sa salarin nang sumigaw nang malakas si Posti.

Doon ay mulagat silang pareho nang isa na namang palaso sana ang tatama at itatarak kay Sek. Mabuti na lamang ay maagap si Tapsi. Binitawan niya si Potsi at agad na sinugod ang salarin.

Parang torong iniuntog ni Tapsi ang ulo niya sa tiyan nito at pareho silang natumba sa magkabilang direksyon. Nang mga sandaling iyon, habang patuloy sa pagbuhos ang ulan ay naaninag ni Seksi ang mukha ng gustong pumatay sa kanila.

May suot itong maskara sa mukha na ang tanging makikita ay ang mga mata lamang niya. Ang mga balat sa leeg, kamay at paa ay parang bangkay na naagnas. Matatalim din ang mga kuko nito sa mga kamay at paa.

Itinuon ni Sek ang atensiyon sa kaibigang si Potsi na nang mga oras na iyon ay tila nawalan ng malay. Niyugyog-yugyog niya ang kaibigan. Pinakiramdaman niya rin ang pulso nito at pinakinggan ang tibok ng puso. Doon ay napagtanto niyang may pag-asa pa si Potsi.

"Taps! Buhay pa si Potsi!" sigaw niya sa kaibigan.

"Tumakas na kayo, Sek! Ako na ang bahala rito! Alis na!" agad na sinugod si Sek ng kaharap at nahagip ng tulis ng palaso ang kaniyang braso dahilan upang makaramdam siya ng hapdi.

Hinila-hila naman ni Sek si Potsi upang dalhin sa ligtas na lugar. Kahit hindi kaya ng kaniyang mga braso ay pinilit niya pa ring hilahin ito.

Samantala, dinampot ni Tapsi ang palasong nabitawan ng may sa kanibal na nilalang at pinatamaan ito sa pamamagitan ng pagtarak ng palaso. Parang gutom na gutom naman ito dahil naiilagan niya ang bawat pagtarak sa kaniya ng palaso.

Animo ay isang baliw na nakakita ng kaniyang laruan ang kaharap ni Tapsi. Hindi naman nagpatalo ang huli. Nang muling itatarak sa kaniya ang palaso ay napigilan niya ito at sinipa sa gitnang hita ang kaharap. Napahawak naman ito sa kaniyang hinaharap. Hindi na rin sinayang ni Tapsi ang pagkakataon upang makaganti.

Agad niyang kinuha ang palasong nabitawan niya at itinarak iyon sa leeg. Makailang beses niyang hinugot-baon ang palaso at itinarak muli sa iba pang bahagi ng katawan nito. Sa leeg, sa mata, sa butas ng tainga maging sa bunganga at ang panghuli sa puso nito.

Hingal na hingal man si Tapsi ay nagawa pa niyang tanggalin ang nakabalot na maskara sa mukha ng kaniyang kalaban at doon nakita ang inuuod-uod ng mukha. Hindi niya nasikmurang pagmasdan kaya nasuka si Tapsi. Kinalaunan ay pinuntahan na lamang niya si Sek na hindi pa rin nakakalayo sa kakahila sa kaibigang si Potsi.

Punong-puno ng dugo ang mga kamay, mukha at kasuotan ni Tapsi nang makita siya ni Sek. Nahuhugasan lamang iyon sa bawat patak at buhos ng ulan.

"Kailangan na nating makaalis dito, Taps. Kailangan maisugod si Potsi sa ospital!"

"Saan tayo hihingi ng tulong e, nakita mo namang mukhang halimaw ang nakalaban ko, Sek,"

"Si Potsi, Taps. Anong gagawin natin? Marami ng dugo ang nawala sa kaniya,"

"Hindi ko alam pero sana tumila na ang ulan nang makita na natin ang dinadaanan natin para makahingi tayo ng tulong. Tulungan mo na akong buhatin si Potsi. Siguro naman--"

Hindi pa natatapos ni Tapsi ang kaniyang sasabihin nang maramdaman niyang may matulis na bagay ang tumusok sa kaniyang batok na tumagos sa kaniyang lalamunan.

Sigaw naman nang sigaw si Sek at hindi na malaman ang gagawin. Nakita niyang may papalapit naman sa kinaroroonan nila. Kailangan na niyang iwanan ang mga kaibigan at iligtas ang kaniyang sarili para makapagtago.

Sa isang malaking puno sa 'di kalayuan ay doon nagtago si Sek. Tanging mga mata na lamang niya ang nagmamasid sa kung ano ang puwedeng gawin ng mga ito sa kaniyang mga kaibigan.

Katulad ng napatay ni Tapsi ay ganoon din ang mga hitsura ng kani-kanilang balat at mukha. Katulad sila ng mga kanibal na gustong pumatay ng tao. Isang babaeng may mahahabang buhok ang may hawak na tabak ang walang kaabog-abog na tumabas sa leeg ni Tapsi.

Gustuhin mang sumigaw ni Sek ay hindi niya magawa. Tinakpan na lamang niya ang kaniyang bunganga at parang gripong sunod-sunod naman sa pag-agos ang kaniyang mga luha nang makita ang sinapit ng kaibigang sina Tapsi at Potsi.

Gamit ang tabak ay isa-isa naman nilang pinagtataga ang katawan ni Potsi. Pinutulan nila ito ng braso at ibinigay sa isang maliit na batang sabik na sabik na kainin ito habang ang isang may katangkarang lalaki ay panay ang sipsip at dila nito sa ulong-pugot ni Tapsi.

Duwal na duwal na si Sek nang mga oras na iyon at agad na nagsuka. Sa kasamaang palad ay matalas ang pandinig nila at narinig siya ng isang matangkad na lalaki at inamoy-amoy ang paligid upang malaman ang kinaroroonan niya. Pigil-hininga naman si Sek at isiniksik ang sarili sa punong pinagtataguan niya. Takip-takip na rin niyang muli ang kaniyang bibig upang pigilan ang kaniyang paghikbi.

Nakiramdam pa si Sek sa kaniyang paligid kung naroroon pa ang mga halimaw. Tanging ang pintig na lamang ng kaniyang puso ang kaniyang narinig nang mga sandaling iyon kaya naman ay marahan siyang tumingin sa direksyon kung saan naroon ang kaniyang mga kaibigan.

Isang mata pa man lang ang kaniyang nailalabas nang biglang bumulaga sa kaniya ang isang inuuod na mala-demonyo ang mukhang nakangiti sa kaniya at hinawakan siya sa buhok.

Nagpupumiglas si Sek at pilit na tinatanggal ang kamay nito sa buho. Pero isang malakas na suntok sa sikmura ang kaniyang natikman. Agad siyang kinaladkad habang nakahawak pa rin ito sa kaniyang buhok at dinala sa kinaroroonan ng kaniyang mga patay na kaibigan.

Napatakip na lamang sa kaniyang bibig si Sek nang mapagmasdan ang sinapit ng kaniyang mga kaibigan sa kaniyang harapan.

Hawak-hawak pa rin ng lalaki ang kaniyang buhok ay agad na itinutok sa kaniyang leeg ang matulis na tabak. Pigil hininga at lunok-laway na lamang ang nagawa ni Sek nang unti-unting hinihiwa ang balat sa kaniyang leeg hanggang sa maabot ng tabak ang ugat nito. Sabay-saba

There's soon to be a hangin'
They've raised the gallows high
The Barker Boys are getting their just deserves
They'll soon be swinging side by side

They're testing the trap doors as we speak
A sound that always gives me the chills
Them boys should of left well enough alone
And let God do his own will

You see they killed a man in Texas
Over a cheatin' game of cards
Caught those murderous thieves this side of Dallas
Where it is they didn't get very far

Didn't get very far in their run
Sure enough didn't get far in this life
The mean streak runs deep in their blackened hearts
Straight to the Devils right side

So here we are at the day of the hangin'
It's quite a crowd that's gathered now
The party atmosphere is contagious
But ain't that what a hangin's all about

They faced each other in death
The same way they face each other in life
With a twist of one rope to the left
And a twist of one rope to the right

Hindi ako marunong tumula

Hindi ako marunong tumula
Kahit tinuruan ako ng **** ko sa wika
Ng tamang pagsulat
Ng may tamang sukat
Ng may tamang sukat ng salita
Ng may tamang salita

Hindi ako marunong tumula
Dahil iniwasan kong gumawa ng isa
Dahil ayoko ng konbensyunal
Dahil ayoko ng sukat-sukat
Dahil ayoko ng bilang-bilang
Dahil ayokong nahihirapan
Kung paano ko ipapahayag ang sarili ko

Hindi ako marunong tumula
Dahil alam kong ang mga makata lamang
Ang may kakayanang makapagsulat
Silang mga nakapag-aral ng wika
Silang mga matagal nang nagsusulat
Silang walang sawang nagsusulat ng mga salitang
Kasing bango ng mga bulaklak
Kasing tingkad ng langit
Kasing linaw ng mga tubig sa dagat
Kasing sarap ng paglanghap ng sariwang hangin

Hindi ako marunong tumula
Kahit naririnig ko sa radyo
Ang mga kantang binibigkas
Ng mabibilis na mga bibig
Ng mga magagaling na mang-aawit ng tula

Hindi ko inibig ang tumula
Dahil alam ko sa aking sarili
Na marunong lang akong magsulat ng kung anu-anong kwento sa buhay
Mga kwentong binibigyan ko ng buhay
Na akala ko sa isip ko lang maninirahan

Ngunit dumating ang araw
Natulala sa isang bagong kwaderno
Blangkong kwaderno
Ni hindi ko alam
Kung ano ang isusulat
Walang maisip ni isa
Maliban sa isa
Ikaw
Ikaw lang ang laman ng isip ko

Nakapaglakbay patungo sa unang pahina
Ang salitang aking hinahanap
Hanggang sa nagtawag siya ng mga kasama
Ng ka-tropa
Ng ka-barangay
Sunod-sunod silang nagsisidatingan

Ikaw lang ang laman ng isip ko
Ikaw na lagi kong kasa-kasama
Ikaw na lagi kong gustong kasama
Ikaw lang
Pero sunod-sunod ang salitang naisulat ko
At nagulat ang nanlalabong mata ko
Tula na pala ang naisulat ko

At nagsulat ako
Nang nagsulat tungkol sa mga ngiti mo
Tungkol sa kung paano kita nagustuhan
Tungkol sa kung kelan lahat nagsimula lahat ng nararamdaman ko
Tungkol sa kung paano ko nilalabanan 'to
Tungkol sa pagkagusto na akala ko hindi dapat
Dahil magkaiba tayo ng gusto
Nagsulat ako nang nagsulat
Hanggang naisulat ko na pala
Na mahal kita

Hindi ako marunong tumula
Ayaw kong gumawa noon ng tula
Pero dahil sa'yo
Marunong na akong gumawa ng tula

Gumawa ako ng maraming tula
May maikli
May mahaba
May hindi tapos
May walang kwenta lang
Halos lahat ay patungkol sa iyo
Minsan sa buhay ko
Pero sa'yo lang umiikot ang buhay ko
Totoo

Ang sarap palang gumawa ng tula
Akala ko mahirap
Akala ko laging may batayan
Akala ko laging may sukat
Tulad ng itinuro sa akin ng **** ko sa wika
Pero hindi pala
May iba palang paraan
Basta't may emosyon kang nararamdaman
Mahalaga na may emosyon tulad ng
Malungkot kasi hindi kita nakasama
Mahalaga na may emosyon tulad ng
Masaya kahit na tinititigan lang kita nakikita ko na mangiyak-ngiyak ka na sa tawa
Mahalaga na may emosyon tulad ng
Pagkasawi kasi alam kong walang patutunguhan 'tong lahat

Katulad mo ako
Isinusulat mo kung anong nararamdaman mo
Ang nararamdaman **** hindi katulad ng nararamdaman ko
Ikaw na siyang nagmamahal ng taong
Hindi ka gusto
Katulad mo ako na
Nagsusulat ng laman ng puso mo

Kung pwedeng ako na lang na ang tinutukoy mo

Marunong akong gumawa ng tula
Ikaw ang may dahilan ng lahat
Nasabi ko na sa'yo lahat
Hindi pa pala lahat

Marunong akong gumawa ng tula
Pero hirap na hirap ako ngayon
Dahil wala na akong maramdaman
Wala na ang pinanghuhugutan
Wala na yatang dapat paglaanan
Wala na

Habang isinisulat ko ito
Wala akong emosyon
Walang emosyong nararamdaman
Sa'yo
Tapos na ata ako sa'yo
Wala na rin akong masulat para sa'yo
Pero marunong akong magsulat ng tula
Kaya
Maghahanap na lang ulit ako
Ng taong paglalaan ng mga salitang
Hindi makatotohanan sa pangdinig kapag isinambit
Hindi makatototohan habang binabasa ng mga mata
At hindi makatotohanang isinulat ng isang hamak na katulad ko
Maghahanap ako
Ng isang tulad mo

Mahaba-haba na ang aking naisulat
Napatunayan ko na atang marunong akong magsulat


Pero hindi ako marunong tumula.

Putang inang pakshet gago putangina mo tarantado x2
Kinakanta ko 'to tuwing nagagawa ng isip kong paglaruan ang mga alaala kong ang nilalaman ay ikaw
Ikaw lang naman talaga eh, dati, ngayon, at bukas, ikaw pa rin
Ikaw pa rin ang sinisigaw ng pipi kong puso
Ikaw ang tanging Nakikita ng aking mga matang bulag
Ikaw ang tinig na naririnig ng bingi kong tainga
Ikaw ang nakapapasok sa maliliit na eskinitang daan papunta sa aking puso
Ikaw lamang ang may kakayahang baguhin ang daloy ng ilog ng aking dugo upang masundan ka

Ikaw
Ikaw pa rin ang pipiliin
Kahit ilang beses mo akong saktan
Kahit ilang beses mo akong saksakin gamit ang bubog ng aking nabasag na puso
Kahit na mawalan ng boses kasisigaw ng iyong pangalan
Kahit ilang babae pa ang pinagkukwento mo sakin at ang pakiramdam ng bawat kuwento ay tila baril na tumatagos sa aking puso
Dahil pagkatapos mo akong saktan nagpapakatatag lang naman ako upang masaktan mo muli

Ikaw
Na minsan kong tinawag na mahal, babe, pangga, bebe luvs,
Ay matatawag ko na ngayon na
Tanga, ulol, manhid, pangit, hampas lupa, haliparot, lintek, demonyo, leche, gago, tarantado,kulelat, hayop, sira ulo, walang hiya, bakulaw
Iilan lang to sa mga katagang binigay ko sayo
Sa pag-asang malilimutan ng puso ko kung gaano kita minahal
Pero wala
Nag-aalumpihit na ang sikmura kong pinipilit ilabas ang lahat ng mga parte **** linunok ko hanggang sa wala nang maiwang bakas na minahal nga kita
Nag-aalinlangan ang isip ko, kung itatapon ko na ba ang ating mga alaala o itatago lamang upang mabalik-balikan kapag nalulumbay

Siguro ikaw si Kuya Kim, diba ang buhay ay weather weather lang?
Kasi nagdala ka ng bagyo sa aking mga mata na naging landslide pababa ng aking pisngi
Nagdala ka ng lindol na ang epicenter ay sa puso ko at nabulabog ang buong mundo ko, at ang puso’y nawasak
Nagdala ka ng buhawi ng hangin na paikot-ikot lang at kahit sinisira mo ang lahat, nahihigop mo pa rin ako
Nagdala ka ng tsunami sa aking isipan at binura mo ang lahat kaya’t ikaw nalang ang laging isip

Ikaw
Sa kabila ng lahat ng kasawiang dinala mo sakin
Oo
Ako na yung tangang nagmahal pa rin sayo
Ako na ang nagpakamartir na harapin ang matitindi **** hangin
Ako na ang sumalo sa lahat ng bubog ng iyong puso, sa lahat ng luhang iyong iniyak
Ako na ang trainer wheels sa iyong bike, sabi mo di mo na ko kailangan pero gusto kong naroon pa rin ako upang masigurong hindi ka masasaktan
Ako na ang bandaid sa bawat sugat na iniiwan ng mga babaeng minahal mo, mga halik sa sugat pinapatigil ang dugo
Ako na ang unan **** sa gabi mo lang nakikita, sinasandalan tuwing pagod, may problema, mahihigpit na yakap tuwing luha’y di tumitigil
Ako na yung stik-o sa pakete mo ng sigarilyo, inosente’t di ka sasaktan, pero iba pa rin ang pinili mo
Ako na ang babaeng umaasa sayo na parang naghihintay ng ulan sa tagtuyot
Bakit ba hindi nalang ako

Ito ang tanong ko sayo, ako nga ba ang talagang tanga rito? Di ba ikaw rin?
Bago ka maghabol nanaman ng isa pang babae, kuya tingin tingin naman diyan sa paligid
Baka nasa harap mo lang, ang babaeng matagal nang hinahanap

Ibubulong nalang sa hangin,ang bawat pagsumamo
Paano ba maipaparating, ang nadarama ng puso
lagi kitang inaalala malayo ka man sakin
Kelan ba tayo magkikita ang hangad nitong damdamin

Sa panaginip nalang makikita matutupad ang pangarap
Sa panaginip nalang ang pagsinta duun nalang magaganap
Mga pangako at sumpaan paano na matutupad
Walang kasiguraduhan kung saan ba mapapadpad

Tadhanang mapaglaro, magkalayo at di pinagtagpo
Ba't Sadyang mapagbiro kahit may lalim bawat pagsuyo
Dating hawak ang ‘yong kamay, ngayon sa guni guni
Buhat ng ikaw ay mawalay, nasisilayan sa muni muni

Sinagot ma’y marami paring Katanungan
Lahat ba ng tanong? wala pa ring kasagutan
Kung may dulo ang daan, Saan ba ang hantungan
Kung ito’y may hangganan, Ano ba ang pupuntahan

Sa kapalarang magkatugma, kahit na isa kang dayuhan
Ng pagmamahalang mahiwaga , na tayo ay nagkaunawaan
Tunay nga na ang pagibig may isang diwa
Tayo’y Itinadhana, Magkaiba man ang ating pananalita

Andito lang ako, Malayo parin ang distansya,
Naghihintay sayo, Malapit nang mapuno ang Pasensya
Dito sa kaganapang di mapapaliwanag ng sihensya
Kung ba't ikaw, ikaw ang hinahanap ng konsensya

Kahit wala ka.....

Di na makapaghintay sa panahon ng iyong pagbabalik
Pagkakataong tayo’y muling magkita, ako’y nananabik
Minsan pa sanay lumantay ang yakap mo’t mga halik
Nang sana ang sigaw ko’y tuluyan nang matahimik

*Para sa mahal kong si Reina
Ngunit sana maunawaan nya ang tula ko.

HANGIN

Ika'y aking iibigin
Hanggang ako'y iyong lisanin.
Yan ang pangko sa pag-iibigan natin.
Ngayon dumating na ang oras na akoy iyong lilisanin.
Mahal, isa lamang ang aking bilin
Mahalin ka sana nya, higit ng pagmamahal ko.

Mahal, alam mo walang paraan
upang ikay limutin.
Walang manggagamot ang kayang gumamot sa pusong nagdudurugo sa yamot.

Mahal, mamahalin kita hanggang ako'y iyong lisanin
Yan ang pangako natin.
Pero ngayong ikay lumisan na
akala ko mawawala na..
Pero nandito pa.
Pagibig na alay sayo.

Mahal hindi ko na kaya.
Ang sakit sakit na.
Hindi na ako makahinga
dahil puro letra ng ngalan mo ang aking nahihinga.
Mahal ang sakit sakit na..
Namakita kang may kasama ibang.
Mahal, naalala mo pa ba,
Yung sinabi kong ako'y may asthma?
Mahal hindi ko na kaya..
Para kang hangin na punong puno ng polusyon
nagnasasanhi ng hirap ko sa paghinga, ngayon.
Ngayon! Mahal, masakit na ang bawat paghinga..
Kaya, bibitiwan na kita.

Nagsimula ang lahat sa mga tingin na abot kaluluwa
Nung ako'y ligaw at kusang hinahanap ka ng aking mga mata
Sa bawat lihim na sulyap ay isang 'mahal kita' na hindi mo nakuha
Di pa rin tanggap ang nakaguhit na linya

Nakakatawang isipin,
Na walang kaalam alam na sya ang pinaka importante sa buhay ko
Ang inosente sa ngalan ng pag ibig,
Na sya'y salarin sa pagbihag ng puso ko

Sa bawat kainan na ating napuntahan
Hindi ako nagsawa na ang istorya mo'y pakinggan
Sa mga sinehan na ating pinanuoran
Na mas gusto kong ikaw ang aking titigan

Ikaw ang bituin sa gabi na lagi kong pinagmamasdan,
Ang aking hiling sa bawat tingin sa langit,
Panaginip na sa pag dilat ko sana'y totoo
At ang buong sistema ng mga tula ko

Pero hindi ako naniniwala na hanggang dito nalang
Umaasa pa na sana'y pwedeng humakbang
Nasa likod ko ang pader at wala nakong iaatras pa
Dahil ako'y tao lang at ang pag abante ang natitira kong galaw

Gusto kong humakbang,
kung anong meron tayo
Gusto kong higitan,
ang mga nagawa ko para sayo
Sana ako yung taong pinagbigyan **** magpapasaya sayo

Binigay ko ang lahat na akala ko'y sapat
Ngunit hinarangan mo ang daan para maging tunay ang lahat
Konting lapit ay luwas ng mabilis
Bulong sa hangin ang damdaming nais iparating

Ilang luha ang iniyak mo na hindi kailanman mang gagaling sa akin
At sa mga ngiti na sana'y ako ang sanhi..

Hindi mo na pansin na ako'y nasaktan
Na habang buhay mag hihintay sa bakuran
At umaasa na sana pwede pang humakbang..

Sa paglakaw niining mga gabon
sa kalangit-on
Sama sa isa ka pagbaklay kauban ka
padulong ngadto sa kalipayon
Ang bidlisiw sa adlaw kanunay
gayud sa atoa nga magasiga
Kay ikaw sa tunhay mao
ang akong gugma.

Wala ko namatyagan nga ikaw mubaot
niining akong kinabuhi
Wala ko usab damha nga ang akong
kasing-kasing sa imo diay mulingi
Karon, ang dagat dili
na hintawon parat
Kay ikaw man ang akong gugma, busa dili
gayud tika ipahilak.

Ang matag-gabii nako, karon dili
na matugnaw
Mahitungod sa imong gugma nga sa tanan
gayud nagpatigbabaw
Ang gubot nga butang ginabag-o mo,
ikaw ra gayud akoa
Ug ikaw ginahigugma ko kagahapon, karon
og hangtod sa ugma.

Sa mainit mo nga mga gakos, sa matam-is
**** mga halok
Sa maanyag **** pagngisi, mawagtang
diritso ang akong pagkalagot
Gikinahanglan taka sama sa hangin,
tubig ug uban pa
Kay ikaw sa tunhay mao
ang akong gugma.

Dili na ako mulambinggit pa ngadto sa
uban nga dalan
Kay nagakuyog naman kita nga nagalakaw
nganhi sa kahangturan
Paminawa ang tanan ko nga gipangsulti
kay tinuod kani sila
Nganong mamakak man lugar ako, nga ikaw man
sa tunhay mao ang akong gugma.

ANUNG ALAM NATIN SA PAG-IBIG?
ito ba ay tungkol sa naglalakihang mga mata
kapag nakakakita ng magandang dalaga
na naglalakad sa kalsada
isipin na nating..
maikli ang kanyang palda
maputi ang hita
malaki ang dibdib
teka
tama na
nakaklibog na diba!?
o kaya naman ang pagmamahal
ay parang
yung ating nararamdaman kapag ang ating mga balat
ay nakakapagtindig balahibo
dahil sa hindi maintindihang halimuyak ng galak
o ito ba
ay yung mga pagbabago ng kulay sa ating mga pishi
kapag tayo ay kinikilig ng lubusan
dahil nga ang sweet sweet niya
kulang nalang magkadiyabetes ang puta
ganun ba ang pag-ibig?
ganun ba ang pagmamahal?

ANUNG ALAM NATIN SA PAG-IBIG?
ito ba yung kapag dalawa lamang kayo
nakahiga sa mga damuhan
o kaya nakaupo tumitingin sa kalangitan
habang nilalanghap ang simoy ng hangin
sa taas ng gusali o kaya bubungan
na niloloko ang sarili kapag tinuro mo ang iyong daliri sa mga bituwin
at sinasabi na ang bituwin na yan
ang parang hugis puso
kahit hindi naman talaga
para masabi kolang na meron tayong pag-ibig
para masabi kolang na tinadhana talaga tayo para sa isat-isa
kahit hindi naman talaga
ganun ba ang pag-ibig?
ganun ba ang pagmamahal?


ANUNG ALAM NATIN SA PAG-IBIG?
ito ba ay yung may nakilala kang tao
na wala kang ideya kung sino
na ang inyong bigalang tagpuan
ay hindi niyo naman pinaghandaan
o kaya naman ang makilala nating ang tunay nating pagkatao
na tayo ay hindi basta tao
tayo ay merong kadiliman na hindi purong kabutihan
na kailangan man tayo ay tao
napapagod din
natututong sumuko at bumitaw
sa kapit ng "kaya ko pa"
dahil kailanman walang anesthesia na dumadaloy sa ating katawan
para hindi tayo masaktan
ganun ba ang pag-ibig?
ang pagbitaw ba ay pagmamahal?
ang pagsuko ba ay pagmamahal?


ANUNG ALAM NATIN SA PAG-IBIG?
ito ba ay yung paguubos natin ng oras
kahit na alam natin na ito ay walang kwenta
pero wala nakong pakialam
dahil nga kasama kita
na ang saya saya natin dalawa
nagtatawan kahit sumakit pa ang tiyan
hinuhusgahan ang mundo
sinasabihan ng mga tinatago niyong sikreto
wala kanang pakialam
kase nga kasama mo ako
na sana
hindi na matapos to
tayong dalawa
ikaw
ako
at ang ating magagandang mermorya
ay itatago ko at aalagaan dito sa puso ko
ganun ba ang pag-ibig?
ang paglaan ba ng oras ay pagmamahal?


ANUNG ALAM NATIN SA PAG-IBIG?
ito ba ay yung galak kapag nakikita kita
o kaya yung kapag kasama kita
kapag ako'y ubos na
pagod sa katotohang na ang mundo ay hindi basta basta
andiyan ka palage
nakaaalalay
handang ibigay ang balikat masandalan lang ng mabigat na isipan
ganun ba ang pag-ibig?
ganun ba ang pagmamahal?


ANUNG ALAM NATIN SA PAG-IBIG?
ito ba yung pakiramdam
kapag tayo'y nagpapaulan
na para bang gusto na nating sumuko
sumuko dahil tayo ay pagod na
sumuko dahil ang mga sinabi kong halimbawa ng pagmamahal
ay malayo sa katotohanan ng buhay nating dalawa
iniisip kung ano pa ang ibabato sa atin ng buhay
sige ibigay mo ang lahat
hindi ako basta basta natutumba
hinihiling na sana magkasama tayo sa huli
sana wala nang huli
sana wala tayong dulo
dahil ayoko, na ito ay magwakas pa
o kaya hindi na natin ito inintindi
dahil ang gulo na ng  isipan
nandun parin ako
nagpapaulan
hinahayan na mabasa ang sarili
walang pakialam kung magkasakit pa kinabukasan
basta ako ay basang basa na
niyayakap ang ngayon
tinalikuran ang masamang kahapon

anung alam natin sa pag-ibig?
meron ba tayong alam tungkol sa pagmamahal?
anung alam natin?

ang unti
ang onti lang ng alam natin sa pagmamahal
napakaonti
na nagbibigay sa atin ng galak
ng sige gusto ko pa
ng ibigay mo na lahat wag kanang magtira
dahil gusto ko maranasan ang pag-ibig
bigyan moko ng pagibig
bigyan moko ng pagmamahal
mahal, anung alam natin sa pag-ibig?

NOBYEMBRE 20, 2018
hugis pusong inukit sa munting puno
nagbunga ng matamis itong pagsuyo
sa lilim ng mga sanga, saksi sa’ting pangako
na tayo lang dalawa ang magkasundo

ito ang ating tagpuan, na tayo lang ang may alam
kaya nakalagay ang pangalan,pagkat dito ay atin lang
ang payapang tahanan, ng ating pinagsamahan
sa dahong kanlungan, na puspos ng pagmamahalan

ang dibdib kong umaawit, habang pumipintig
halina’t maging mainit ang dating lamig
oh kay sarap palang kumapit, sa gitna ng ating bisig,
(sa ilalim ng) hugis pusong inukit, simbolo ng dakilang pagibig

may hangin na dumadampi wari’y halik sa’yong pisngi
sa punong mumunti, rosas kang kasing pula ng ‘yong labi
at meron pa bang tatatamis sa iyong mga ngiti
kung tunay ngang ang ‘yong ganda’y nakakabighani

sa punong may lilim, kasama kita aking sinta
wala na kung hinihiling, kaylangan ko’y andito na
sana dito nalang tayong dalawa’y mamalagi
sayo ilalaan ang bawat sandali, at pangakong mananatili

Kasabay ng aking paggawa ng tula
ay ang pagbitaw sa pangako mo na
"akin kang babalikan"
Kasabay ng pagiba ng ihip ng hangin
ay ang pagtangay sa puso kong dati'y walang ibang isinisigaw kundi ang iyong pangalan

Isa kang salamangkero
Pinaniwala mo ako sa mahikang kailanma'y 'di totoo
Pinaniwala mo ako sa pag-ibig
Pag-ibig na nagpalapit sa atin
Pinaniwala mo ako sa pag-ibig
Pinaniwala mo ako sa pag-ibig

Pero teka
Pag-ibig nga ba iyon
o isa lang iyon sa mga pelikulang iyong nilikha?
Na sa umpisa palang ay nakalagay na ang mga katagang
"Babala: ang sususnod na programa ay walang halong katotohanan
Huwag seseryosohin"

Una palang kitang nakita,
nakuha mo na agad ang aking atensyon
Katulad ng isang kwintas
Una mo palang makita,
hindi mo mapipigilan
na mapalapit agad iyon sa puso mo

Naaalala mo pa ba ang regalo mo sa akin?
Kwintas na may hugis pusong disenyo
Sabi mo, iyon ang sumisimbolo
na nasa akin na ang iyong puso
Ngayon, alam ko na kung bakit
Dahil tulad ng metal na kwintas na iyon,
Ganon din katigas ang nilalaman ng iyong dibdib

May mga lugar tayo na mahirap sa atin ang balikan
Minsan malayo,
Minsan maulan,
Madalas walang oras.
Pero kailangan natin puntahan.

                 Ilan lang yan sa mga rason na mas gusto ko nalang isipin
                 Para madaling magdahilan.
                 Pero kapag puso ang tumawag,
                 Kalinga ang nangailangan
                 Pag unawa ang nais maging hantungan.

Iniisip ko,
Ano ba ang dahilan bakit mahirap balikan.
Binabalik ako sa katotohanang,
Wala na.

                                     Wala na ang tao sakin na madalas maghanap.
                                          Madalas mangamusta.
                                              Madalas­ magsabing magpataba ka.
      
                 Ang kahit kelan hindi ako tinuring na iba,
                 Kahit kailangan na.

                                          Marahil ito nga.

Dinadala ako sa ibang direksyon,
Sa ibang tahanan,
Sa tahananang walang ibang tao.
Sa tahanang hindi ko na maririnig ang tinig mo.
Hindi ko na mahahawakan ang malambot at mapagkalinga **** braso.
Wala na ang biro, tawa at masigla **** tinig na nagpapaingay ng paligid.

                                        Marahil ito nga,

Bumubungad sakin ang isang kahon ng alala
Na sa pag ihip na lang ng hangin ko maradarama.
At sa ganda na lang ng paglubog ng araw ko na lang makikita.

Ang mga tinago kong munting ala-ala

Kung ako'y mawawala
Iiyak ka kaya?
Kung ako'y mawawala
Ako ba'y iyong kalilimutan
Ibubulong nalang sa hangin
Paagusin sa dagat ng mga bituin
Kung bigla mang sumagi saiyong isipan
Ang aking pangalan
Salamat aking Kaibigan

Inukit ko ang pangalan nating dalawa sa isang puno
Simbolo Ito kung gaano kita ka mahal, mahal ko
Naka ukit sa punong iyon lahat ng ating mga pangako
Mag mamahalan tayo pang habang buhay kahit labag man sa atin pati ang mundo

Sabay tayong nangarap noon
At alam kung balang araw matutupad iyon
Pero tila labag talaga sa atin ang mundo
Mga pangako'y bigla nalang nag laho at na pako

Tinangay ng malakas na hangin ang munting pangarap natin
Tila kahit saan ito tangayin ay kay hirap na itong hanapin
Bakas ang pangungulila at lungkot sa aking mga mata
Dahil kahit katiting na pag-asa'y di ko na makita

Umalis ka at ako'y iyong iniwan
Lungkot at pananabik na sanay babalik ka at hinding hindi na kita bibitawan
Para akung pulubing palaboy laboy kahit saan
Tulad ng pag mamahal natin di ko alam kung saan ang patutongohan

Iyong ngite na parang araw na nagbibigay liwanag sa buhay ko
Pero ang ngiting iyon di ko na nasisilayan kaya biglang nag dilim ang mundo
Mga yakap mo gusto kung madama muli
Mahal ko bumalik kana at alam kung hindi pa ito ang huli

Madalas akung pumupunta doon sa may puno kung saan naka ukit ang ating mga pangalan
Dahil alam ko na doon mo ako iniwan at doon mo rin ako babalikan
Tila buhay ay parang sentonadong guitara
Wala nang direksyon ang mga nota dahil nawala na pati yong kopya

Lumipas ang ilang araw hindi ka parin bumabalik
Mas gustohin ko nalang sumoko dahil dito sa sakit
May bagong pangarap kana ata diyan mahal dahil di muna ako binalikan
Masakit pero sige sisimulan narin kitang kalimutan

Tumanda na ang munting kahoy na ating pinag ukitan
Kay tanda narin ng pag-ibig natin na iyong tinalikuran
Ilang taon na ang lumipas at kay rami na ang nag bago
Pero pag mamahal ko sayo pang habang buhay naka ukit sa punong ito

Ngayon may kanya kanya na tayong sariling buhay
Buhay na pinangarap natin Pero ito'y namatay
Masaya na ako mahal sa buhay kung ito
Sana ganon karin katulad ng nararamdaman ko sayo

Mahal ang punong ito, ay mananatiling simbolo at Manana tiling naka ukit ang ating na udlot na pangako

Hihintayin ba kitang bumalik?
O hahayaan ka na lang sa isipang ika'y nakasiksik?
Namimiss ang matatamis **** salitang
Kay sarap balik-balikan.

Minsa'y nagdududa kung ika'y totoo,
Ngunit ang puso ko'y laging sinasambit ang pangalan mo.
Puro s'ya lang 'to,
Pero paano naman ako?
Hihintayin ko na lang bang mag-break kayo?
Dahil ako lang naman ang third wheel sa inyo.

Pakiramdaman ko'y parang hangin,
Hangin na hahanap-hanapin lang kung kakailanganin.
Na para bang isang luhang hindi mapigilan sa pagbagsak..
Sayo, nahulog na ako sa'yo.

Ano pang magagawa ko?
Ayun, nagpanggap lang naman ako
Na parang walang pake sayo.

Tumatakbo, hinahabol, tumatakbo, nakakapagod.
Kasi para akong aso na sunod nang sunod sa amo.
Para akong kabute na sumusulpot-sulpot sa tabi mo.

Ayoko namang maging ahas o linta
Na grabe kung makapulupot,
Grabe makasulot.
Na sa mismong kaibigan ko pa magagawa.

Hindi ko alam kung babalik ka pa..
Pero, ito ang mensahe ko sayo
Sa oras na mag-krus ang landas natin
Gusto kong malaman mo
Na lahat nang nangyari pagitan satin
Ay mananatiling nakatatak sa aking isipan na imahinasyon ko lamang ang lahat.

-miss xEKIS

Nakasisilaw* sa Kapitolyo
Sa sentro ng siyudad
Tatak ng probinsyang pabo.

Sari't sari ang trayanggulong baligtad
Nasa ere silang kumukumpas
At tila ba may spotlight sa norte paroon
"City of the Living God,"
Inukit sa tabla ng di kilalang manlililok.

Minsan ding naging "City in the Forest,"
Sabi pa sa balita'y "Safest place in the Philippines"
Bagkus ang pagmimina'y tuloy pa rin
Lalo na sa Rio Tuba na ramdam ang Climate Change.

Dagdagan pa ng pamimihasa ng PALECO
Hihiramin nang saglit ang kakaunting ilaw at hangin
Nang di maglao'y mapa-"OO" ang lahat
Sa mungkahi nilang planta ng pagbabago.

Bulag sila't barado ang isip
Kikitilin ang hanapbuhay ng mga residente
Walang kamalay-malay ang iilan
Ito'y mitsa na pala ng pagdarahop.

Hahalayin ang tigang na lupa
Bubungkalin raw ang kinabukasan
Bagkus ang pawis ay sa atin
Tayo'y alila ng karatig-bansa
Dayuhan sa sariling bayan.

Titirik sila sa espasyo
Bisig ng tabing-dagat na buhangi'y sutla
Inosente nga sa Salvage Zone
Paano pa kaya pag naimplementa na?

Likido ang bawat anino sa semento
Tumatakbo't tumatagpo sa iba't ibang direksyon
Hindi makapuswit ang mga sasakyan
Maging ang simpleng harurot
Ng munting bisekleta ni Juan.

Doon ko nasilayan ang magigiting na pulis
Taas-noong suot ang uniporme
At iilang traffic enforcer
Na wala sa linyang puti.

Tila bawat uri ng katauha'y nasa parada
Kung hindi man,
Sa iilang personang lumalabas-pasok sa eksena
Kukuha ng larawan, akala mo eksperto
Hindi naman pala
Ayos, selfie pala ang gusto
Dekorasyon ang mga artistang Netibo.

Bawat munisipyo'y may nagsisilbing pambato
Makukulay ang mga sasakya't pudpod ng disenyo
Na sa kahit sa palamuti'y maitaas ang munisipyo
Buhat sa pagkabiktima ng gobyernong manloloko.

Highlight nga ang Street Dancing
Aba't ang layo ng kanilang lakarin
At sa bawat kanto'y sasabay
Sa saliw ng Remix na musikang inihain.

Nalugmok ang puso ko
Bagamat ito'y nararapat na saya ang dulot
Ito'y nagsisilbing maskara na lamang
Nakasanayan, naging tradisyon
Ang kulturang laging may bahid ng eleksyon.

Nakaririmarim ang iilang nasa trono
Pinalibutan ng berdeng hardin ang sentro
Bulong ng Supplier doble pala ang presyo
Aba't sige nga, saan nila ibubulsa?
Kung ang kanila'y umaapaw pa.

Bagamat ang lahat ay nasa bilog
Paikut-ikot tayo sa animong sitwasyon
Tanging takbuhan nati'y ang Maykapal
Na hanggang sa huli'y magwawasto ng bawat kamalian.

Sa probinsyang kinalalagyan
Ito'y nag-aalab na espada ng lipunan
Bawat isa'y responsable't may pananagutan
Tamang dedikasyon sa sandigang bayan.

Walang masama sa pagiging alarma
Maging aktibo ka, kabataan
Ikaw ang pag-asa ng Perlas ng Silanganan
Abutin mo yaong pangarap at manindigan
Hindi pansarili, bagkus pag sa tuktok na'y
Gawin ang tanging tama
Na naaayon sa batas ng higit na Nakatataas.

(6/29/14 @xirlleelang)

Walang eksaktong kahulugan ang buhay, ang buhay ay buhay ganun lang kasimple yun, walang itong drama at lalong hindi kumplikado. Masdan ang galaw ng kalikasan. Sumisikat ang araw sa umaga at lumulubog ito pag hapon na. Ang buwan ganun din sumisinag ito sa pagsapit ng gabi at nagkukubli pagdating ng bukang-liwayway. Ganito rin ang mga bituin, lahat sila kumikilos nang ayon sa kanilang galaw at katalagahan. Kumbaga sa musika rock sila pero simple lang. Kalmante lang ang dagat pero minsan maligalig din s’ya kung kinakailangan. At ang hangin walang humpay sa kanyang pag-ihip.

Walang kahulugan ang buhay sapagkat tayo ang gumagawa ng kahulugan ng sarili nating buhay; tayo ang lumilikha ng sarili nating kasaysayan. Tayo ang pumipili ng sarili nating kahulugan. Doktor ka ba? Manggamot ka nang buong husay, sagipin mo ang maraming buhay. Sundalo ka ba? Makipaglaban ka nang buong giting, ialay mo ang buhay mo para sa bayan. Nagsusulat ka ba? Magsulat ka nang buong puso nang magliwanag ang isipan na malabo. Kung ano man ang napili mo’ng gawin, gawin mo ito nang buong galing. Kung umiibig ka naman, umibig ka nang buong tapat at iaalay mo sa iyong sinta ang lahat. Maging mabuti ka sa kanya, mahalin mo s’ya nang higit sa lahat.  

Walang kahulugan ang buhay, ‘wag mo itong hanapin sa relihiyon dahil wala ito roon. Panay kaulolan lang ang matutuhan mo sa mga nagbabanal-banalan at nag-aaring ganap, na kung umasta at magsalita akala mo ay kahuntahan nila ang Diyos. Wala rin ito sa pamahalaan at mga lingkod bayan kuno, lalong wala ito sa dami ng yaman.

Walang kahulugan ang buhay tulad sa isang tapayan na walang laman kailangan mo itong sidlan. Hindi bukas kundi ngayon ang panahon ng pagsalok ng kaalaman at karanasan kaya ‘wag mo itong sayangin. Walang kahulugan ang buhay ‘pagkat ang buhay ay isang kawalan na kailangan mo’ng punuan. Tulad ito sa blankong papel na kailangan mo’ng sulatan. Isang hiwaga na kailangan ikaw ang tumuklas. Walang kahulugan ang buhay basahin mo man ang lahat ng aklat at kahit pakinggan mo pa ang lahat ng talumpati sa mundo hindi mo ito makikita.

Walang kahulugan ang buhay ‘wag **** pagurin ang sarili mo sa paghahanap nito. Ang kahulugan ng buhay ay nand’yan sa loob ng puso mo. Kung saan ka maligaya naroon din ito. Aanhin mo ang maraming diploma at pagkilala kung hindi ka naman masaya? Ano’ng saysay ng mga palakpak kung huhupa rin pala ang mga ito? Hindi mo makikita ang kahulugan ng buhay sapagkat kailangan na ikaw mismo ang gumawa nito.

Natuklasan ko na pagkatapos ng lahat ng hirap at sakit na iyong naranasan
Makakangiti ka pa rin pala muli
Pagngiti tulad noong unang beses **** makatanggap ng laruan galing sa iyong magulang
Tulad noong unang beses **** makausap si crush with matching blush
Tulad noong pinagtripan nyo si classmate na uto uto (mga bully!)
Tulad noong sinagot ka na ng nililigawan mo
Tulad noong nalaman mo na crush ka rin ng crush mo at ayun naging kayo
Tulad noong nalaman mo na wala kang grado na singko
Tulad noong natanggap ka sa una **** trabaho
Tulad noong pagtanggap ng unang sahod na pinaghirapan mo pero sa magulang mo lahat mapupunta
Tulad noong napromote ka at unang salary increase mo!
Tulad noong sinurprise ka ng mga kaibigan mo nung kaarawan mo
Tulad noong pagkatapos ng una niyong halik ng iniibig mo
Tulad noong nakikita mo na unti unting natutupad ang mga pangarap mo

Sa paglipas ng mga araw
Matutunan mo
Na pwede kang gumawa ng mga bagay na makakapagpasaya sayo
Tulad ng isang ibon na lumilipad kasabay ang hangin

Kay tuling lumipas ang isang taon at ngayon ay panibagong buwan na naman ng Enero.

Isang hamon para sa akin ang baguhin ang nakasanayan ko tatlong dekada na ang nakalilipas -- ang maging masaya para sa sarili ko.

At sisimulan ko ito sa paggawa ng saranggola. Kasama ko sa paggawa at pagpapalipad nito ay ang aking nakababatang kapatid na ngayon ay labingtatlong taong gulang na.

"Ang galing mo namang gumawa. Ang laki na nang ipinagbago mo a! Dati ang tamad mo, ngayon masipag ka na sa paggawa ng saranggola," napahagikgik pa ako nang tuksuhin ko siya.

"Kuya, ang pagbabago ay hindi lamang sa isang laruan o bagay nagsisimula. Dapat sa sarili rin. Kaya kung may mga bagay kang baguhin sa sarili mo, simulan mo sa libangan gaya nitong paggawa ng saranggola. Kung saan nais ng puso **** maging maligaya ay doon ka," malalim ang kaniyang tinuran pero natuwa ako dahil may katuturan ang kaniyang mga salita.

Nang matapos naming gawin ito ay umakyat na kami sa pinakamataas na parte ng aming bukid dahil doon ay malakas ang hangin.

"Isa. Dalawa. Tatlo. Takbo na kuya! Takbo!" ngiting-nigiti ako habang tumatakbo paakyat ng bukid upang paliparin ang saranggolang hugis bituing gawa naming. Nang nakakalipad na ito ay hindi pa rin mawala sa aking mga labi ang ngiti.

Nasabi ko na lamang sa aking sarili ang mga katagang, "Simula pa lamang ito ng pagbabago sa aking sarili. Sisikapin ko at paninindigan ko ang panata ko na maging masaya hanggang sa huling hininga ng aking buhay. Gaya ng saranggolang matayog ang lipad ay magagawa ko ring lumipad paitaas maabot lamang ang tunay na pinapangarap ko at tunay na maging maligaya habambuhay."

Ang iyong mga matang nangungusap
Lumuluha ng buhangin
Kasama ng iyong mga pangarap
Lumipad na at nagtago sa mga ulap
Ang halimuyak ng iyong mga yakap
ay nadarama pa rin
Pilit hinugot ang  mga ugat ng pasakit
Sa puso niya
Binaon nang walang pasabi
Kasabay nang pag iyak ng langit
Kailanman hindi mawawaglit
Lahat ng mga salitang nasambit
Ngunit ngayon kasama na ng hangin
Ang pagibig na hindi pa rin kayang limutin


-Tula II, Margaret Austin Go

Alas sais y medya na ng umaga nang makauwi si Natividad mula sa bahay ng kanyang amo. Pagkababa n’ya ng maliit na bag na laman ang kanyang cellphone at wallet na merong labin-limang libo at iilang barya ay marahan siyang naglakad tungo sa kwartong tinutulugan ng kanyang tatlong anak. Hinawi niya ang berdeng kurtina at sumilip sa kanyang mga anghel.
Babae ang panganay ni Natividad, o di kaya’y Vida. Labindalawang taong gulang na ito at nasa Grade 7 na. Isa sa mga malas na naabutan ng pahirap na K-12 program. Ang gitna naman ay sampung taong gulang na lalaki at mayroong down syndrome. Special child ang tawag nila sa batang tulad nito, pero “abnormal” o “abno” naman ang ipinalayaw ng mga lasinggero sa kanila. Ang bunso naman niya, si bunsoy, ay kakatapak lamang ng Grade 1. Pitong taong gulang na ito at ito ang katangkaran sa mga babae sa klase nito. Sabi ng kapwa niya magulang ay late na raw ang edad nito para sa baiting, pero kapag mahirap ka, mas maigi na ang huli kaysa wala.
Nang makitang nahihimbing pa ang mga ito ay tahimik s’yang tumalikod at naglakad papuntang kusina. Ipagluluto niya ang mga anak ng sopas at adobong manok. May mga natira pa namang sangkap na iilang gulay, gatas, at macaroni na galing pa sa bahay ni Kapitan noong nangatulong siya sa paghahanda para sa piyesta. Bumili rin siya ng kalahating kilo na pakpak ng manok, kalahating kilo pa ulit ng atay ng manok, at limang kilo ng bigas.
Inuna niya ang pagsasaing. Umabot pa ng tatlong gatang ang natitirang bigas nila sa pulang timba ng biskwit kaya ‘yun na lang ang ginamit niya. Pagkatapos ay agad niya rin itong pinalitan ng bagong biling bigas.
De-uling pa ang kalan ni Vida kaya inabot siya ng limang minuto bago nakapagpaapoy. Siniguro niyang malakas ang apoy para madaling masaing. Kakaunti na lang kasi ang oras na natitira.
Habang hinihintay na maluto ang kanin ay dumiretso na sa paghahanda ng mga sangkap si Vida. Siniguro niyang tahimik ang bawat kilos para maiwasang magising ang mga anak. Mas mapapatagal lamang kasi kung sasabay pa ang mga ito sa kanyang pagluluto.
Habang hinahati at pinaparami ang manok ay patingin-tingin s’ya sa labas. Inaabangan ang inaasahan niyang mga bisita.
Mukang magtatagal pa sila ah. Ano na kayang balita? Dito lamang naikot ang isip ni Vida sa tuwing nakikitang medyo normal pa sa labas.
May mga potpot na nagbebenta na pan de sal at monay, mga nanay na labas-masok ng kani-kanilang mga bahay dahil tulad niya ay naghahanda rin ng pagkain, at mga lalaking kauuwi lamang sa trabaho o siguro kaya’y galing sa inuman.
Tulog pa ata ang karamihan ng mga bata. Mabuti naman, walang maingay. Hindi magigising ang tatlo.
Binalikan niya ang sinaing at tiningnan kung pupwede na bang hanguin.
Okay na ito. Dapat ako magmadali talaga.
Dali-dali niyang isinalang ang kaserolang may laman na pinira-pirasong manok.
Habang hinihintay na maluto ang manok ay paunti-unti rin siyang naglilinis. Tahimik pa rin ang bawat kilos. Lampas kalahating oras na siyang nakakauwi at ano mang oras ay baka magising ang mga anak niya o di kaya’y dumating ang mga hinihintay n’ya.
Winalis niya ang buong bahay. Maliit lang naman iyon kaya mabilis lamang siyang natapos. Pagkatapos ay marahan siyang naglakad papasok sa maliit nilang tulugan, kinuha ang lumang backpack ng kanyang panganay at sinilid doon ang ilang damit. Tatlong blouse, dalawang mahabang pambaba at isang short. Dinamihan niya ang panloob dahil alanganin na kakaunti lamang ang dala.
Pagkatapos niyang mag-empake ay itinago niya muna backpack sa ilalim ng lababo. Hinango niya na rin ang manok at agad na pinalitan ng palayok na pamana pa sa kanya. Dahil hinanda niya na kanina sa labas ang lahat ng kakailanganin ay dahan dahan niyang sinara ang pinto para hindi marinig mula sa loob ang ingay ng paggigisa.
Bawat kilos niya ay mabilis, halata **** naghahabol ng oras. Kailangang makatapos agad siya para may makain ang tatlo sa paggising nila.
Nang makatapos sa sopas ay agad niya itong ipinasok at ipinatong sa lamesa. Sinigurong nakalapat ang takip para mainit-init pa sakaling tanghaliin ng gising ang mga anak.
Dali-daling hinugasan ang ginamit na kaserola sa paglalaga at agad ulit itong isinalang sa apoy. Atay ng manok ang binili niya para siguradong mas mabilis maluluto. Magandang ipang-ulam ang adobo dahil ma-sarsa, pwede ring ulit-ulitin ang pag-iinit hanggang maubos.
Habang hinihintay na lumambot na ang mga patatas, nakarinig siya ng mga yabag mula sa likuran.
Nandito na sila. Hindi pa tapos ‘tong adobo.
“Vida.” Narinig niyang tawag sa kanya ng pamilyar na boses ng lalaki. Malapit niyang kaibigan si Tobias. Tata Tobi kung tawagin ng mga anak niya. Madalas niya ditong ihabilin ang tatlo kapag kailangan niyang mag-overnight sa bahay ng amo.
“Tobi. Andito na pala kayo,” nginitian niya pa ang dalawang kasama nitong nasa likuran. Tahimik lang ang mga itong nagmamasid sa kanya.
“Hindi pa tapos ang adobo ko eh. Ilalahok ko pa lang ang atay. Pwedeng upo muna kayo doon sa loob? Saglit na lang naman ‘to.”
Mukhang nag-aalangan pa ang dalawa pero tahimik itong kinausap ni Tobi. Maya-maya ay parang pumayag na rin ito at tahimik na naglakad papasok. Narinig niya pang sinabihan ni Tobi ang mga ito na dahan-dahan lamang dahil natutulog ang mga anak niya. Napangiti na lamang siya rito.
Pagkalahok ng atay at tinakpan niya ang kaserola. Tahimik siyang naglakad papasok habang nararamdaman ang pagmamasid sa kanya. Tumungo siya sa lababo at kinuha ang backpack.
Lumapit siya sa mga panauhin at tahimik na dinaluhan ang mga ito tapos ay sabay-sabay nilang pinanood ang usok galing sa adobong atay.
“M-ma’am.” Rinig niyang tawag sa kanya ng kasama ni Tobias. Corazon ang nakaburdang apelyido sa plantsadong uniporme. Mukhang bata pa ito at baguhan.
“Naku, ser. ‘Wag na po ganoon ang itawag niyo sa akin. Alam niyo naman na kung sino ako.” Maraan niyang sabi dito, nahihiya.
“Vida. Pwede ka namang tumanggi.” Si Tobias talaga.
“Tobi naman. Parang hindi ka pamilyar. Tabingi ang tatsulok, Tobias. Alam mo iyan.” Iniiwasan niyang salubungin ang mga mata ni Tobias. Nararamdaman niya kasi ang paninitig nito. Tumatagos. Damang-dama niya sa bawat himaymay ng katawan niya at baka saglit lamang na pagtingin dito ay umiyak na siya.
Kanina niya pa nilulunok ang umaalsang hagulhol dail ayaw niyang magising ang mga anak.
“Vida…” marahang tawag sa kanya ng isa pang kasama ni Tobi. Mukhang mas matanda ito sa Corazon pero halatang mas matanda pa rin ang kaibigan niya.
“Ano ba talaga ang nangyari?”
“Ser…Abit,” mabagal niyang basa sa apelyido nito.
“Ngayon lang po ako nanindigan para sa sarili ko.” garalgal ang boses niya. Nararamdaman niya na ang umaahon na luha.
“Isang beses ko lang po naramdaman na tao ako, ser. At ngayon po iyon. Nakakapangsisi na sa ganitong paraan ko lang nabawi ang pagkatao ko, pero ang mahalaga po ay ang mga anak ko. Mahalaga po sila sa’kin, ser.” mahina lamang ang pagkakasabi niya, sapat na para magkarinigan silang apat.
“Kung mahalaga sila, bakit mo ginawa ‘yon? Vida, bakit ka pumatay?”
Sasagot n asana siya ng marinig niyang kumaluskos ang banig mula sa kuwarto. Lumabas doon ang panganay niyang pupungas-pungas pa. dagli niya itong pinalapit at pinaupo sa kinauupuan niya. Lumuhod siya sa harap nito para magpantay sila.
“Anak. Good morning. Kamusta ang tulog mo?”
“Good morning din, nay. Sino po sila? ‘Ta Tobi?”
“Kaibigan sila ni ‘Ta Tobias, be. Hinihintay nila ako kasi may pupuntahan kami eh.” marahan niyang paliwanag, tinatantya ang bawat salita dahil bagong gising lamang ang anak.
“Saan, nay? May handaan po uli sina ser?” tukoy nito sa mga dati niyang amo.
“Basta ‘nak. Kunin mo muna yung bag ko doon sa lamesa, dali. Kunin ko yung ulam natin mamaya. Masarap yun, be.”
Agad naman itong sumunod habang kinukuha niya na rin ang bagong luto na adobo. Pagkapatong sa lamesa ng ulam ay nilapitan niya ulit ang anak na tinitingnan-tingnan ang tahimik na mga  kasama ni Tobias.
“Be…” tawag niya rito.
Pagkalingon nito sa kanya ay hinawakan niya ang mga kamay nito. Nagsisikip na ang lalamunan niya. Nag-iinit na rin ang mga mata niya at nahihirapan na sa pagbuga ng hangin.
“Be, wala na sina ser. Wala na sila, hindi na nila tayo magugulo.” ngiti niya rito. Namilog naman ang mga mata nito. Halata **** natuwa sa narinig.
“Tahimik na tayo, nay? Hindi na nila kakalampagin ang pinto natin sa gabi?”
“Hindi na siguro, anak. Makakatulog na kayo ng dire-diretso, pangako.” Sinapo niya ang mukha nito tapos ay matunog na hinalikan sa pisngi at noo. ‘Eto na ang matagal niyang pinapangarap na buhay para sa mga anak. Tahimik. Simple. Walang gulo.
“Kaso, ‘nak, kailangan kong sumama sa kanila.” Turo niya kayna Tobias. Nanonood lamang ito sa kanila. Hawak na rin ni Tobi ang backpack niya.
“May ginawa kasi si nanay, be. Para diretso na ang tulog natin at para di na tayo guluhin nina ser. Pramis ko naman sa’yo be, magsasama ulit tayo. Pangako. Bilangin mo ang tulog na hindi tayo magkakasama. Tapos pagbalik ko, hihigitan ko pa ‘yon ng maraming maraming tulog na magkakasama na tayo.”
“Nay…” nagtataka na ang itsura ng anak niya. Namumula na kasi ang mukha niya panigurado. Kakapigil na humagulhol dahil ayaw niyang magising ang dalawa pang anak.
“Anak parang ano lang ito…abroad. Diba may kaklase kang nasa abroad ang nanay? Doon din ako, be.”
Bigla ay nagtubig ang mga mata ng panganay niya. Malalaking butil ng tubig. Hindi niya alam kung naniniwala pa ba ito sa mga sinasabi niya, o kung naiintindihan na nito ang mga nangyayari.
“Itong bag ko, andiyan yung wallet at telepono ko. Diba matagal mo nang gusto magkaroon ng ganon, be? Iyo na ‘yan, basta dapat iingatan mo ha. Yung pera be, kay Tata Tobias mo ihahabilin. Habang nagtatrabaho ako, kay ‘Ta Tobi muna kayo.”
“Nay, hindi ka naman magtatrabaho eh.” Lumabi ang anak niya tapos ay tuluyan nang nalaglag ang luha.
Tinawanan niya naman ito. “Sira, magtatrabaho ako. Basta intayin mo ‘ko be ha? Kayo nina bunsoy ko, ha?” Hindi niya napigilang lambing-lambingin ito na parang batang munti. Kailangan ay sulitin niya ang pagkakataon.
Paulit-ulit niya itong dinampian ng maliliit na halik sa mukha, wala na siyang pakealam kung malasahan niya ang alat ng luha nito. Kailangan ay masulit niya ang natitirang oras.
“Nay, sama po ako. Sama kami ni bunsoy. Tahimik lang kami lagi, pramis, nay. Parang kapag andito si ser, hindi naman kami gugulo doon.” Tuluyan na ngang umalpas ang hikbi niya. Naalala niyang muli ang rason kung ba’t n’ya ito ginagawa. Para sa tahimik na buhay ng mga anak.
“Sus, maniwala sa’yo, be. Basta hintayin mo si nay. ‘Lika ***** tayo doon sa kwarto, magbabye ako kayna bunsoy.” Yakag niya rito. Sumama naman ito sa kanya habang nakayakap sa baywang niya. Humihikbi-hikbi pa rin ito habang naagos ang luha.
Tahimik niyang nilapitan ang dalawa. Kinumutan niyang muli ang mga ito at kinintalan ng masusuyong halik sa mga noo. Bata pa ang mga anak niya. Marami pa silang magagawa. Malayo pa ang mararating nila. Hindi tulad ng mga magulang nila, ‘yun ang sisiguraduhin niya. Hindi ito mapapatulad sa kanila ng mister niya.
“Be, dito ka na lang ha. Alis na si nanay. Alagaan mo sina bunsoy, be, ha. Pati sarili mo. Ang iskul mo anak, kahit hindi ka manguna, ayos lang kay nanay. Hindi naman ako magagalit. Basta gagalingan mo hangga’t kaya mo ha. Mahal kita, be. Kayong tatlo. Mahal na mahal namin kayo.” Mahigpit niya itong niyakap habang paiyak na binubulong ang mga habilin. Wala na ring tigil ang pag-iyak niya kaya agad na siyang tumayo. Baka magising pa ang dalawa.
Nakita niya namang nakaabang sa pinto si Tobi bitbit ang bag niya. Kinuha niya rito ang bag at sinabihang ito na ang bahala sa mga anak. Baog si Tobias at iniwan na ng asawa. Sumama raw sa ibang lalaking mas mayaman pa rito. Kagawad si Tobias sa lugar nila kaya sigurado siyang hindi magugutom ang mga anak niya rito. May tiwala siyang mamahalin ni Tobias na parang sarili nitong mga anak ang tatlo dahil matagal niya na itong nasaksihan.
Pagsakay sa sasakyan kasama ang dalawang pulis na kasama ni Tobias ay saka lamang siya pinosasan ng lalaking may burdang Corazon.
“Kilala namang sindikato yung napatay mo, ma’am. Kulang lamang kami sa ebidensya dahil malakas ang kapit sa taas. Kung sana…sana ay hindi ka nag-iwan ng sulat.”
“Nabuhay ang mga anak kong may duwag na ina, ser. Ayokong lumaki pa sila sa puder ng isang taong walang paninindigan. Pinatay niya na ang asawa ko. Dapat ay sapat na ‘yon na bayad sa utang namin, diba?” kung kanina ay halo humagulhol siya sa harap ng mga anak, ngayon ay walang emosyong mahahamig sa boses niya. Nakatingin lamang siya sa labas at tinititigan ang mga napapatingin sa dumadaang sasakyan ng pulis.
Kung sana ay hindi tinulungan ng mga nakatataas ang amo niya. Kung sana ay nakakalap ng sapat na mga ebidensya ang mga pulis na ngayon ay kasama niya. Kung sana ay may naipambayad sila sa inutang ng asawa niya para pambayad sa panganganak niya.
Kung hindi siguro siya mahirap, baka wala siya rito.