Sino ka para limitahan ako
sa making kalayaan sa murang edad
na kung tutuusin ay
batbat pa ng pakikipagsapalaran?
Maglaro ng tumbang preso,
tagu-taguan, syatong at bahay kubo
sa bakuran ni Tagean-Tallano;
unawaing ang buhay ay hindi lamang basta dekorasyon
at mapagtanto ang kabuluhan
na sa pagkakadapa'y matutong bumangon,
ang mali at itama
at ituwid ang baliko;
Na kaakibat ng mabuhay ang panalo at pagkatalo.

Sino ka?
Sino ka, at naisipang unti-unting kitlan ako ng buhay;
Akong sinasabing
'pag-asa ng' inyong 'bayan'
ngayon ba'y magiging
kalaban ng estado't pamahalaan,
nang batas ng taong
tutugis at pipiit sa akin
sa loob ng kulungang nakahandang pumatay
ng kinabukasan?
Ako dapat ay malaya,
malayang maglaro ng tumbang preso,
tagu-taguan, syatong at bahay kubo
sa bakuran ni Tagean-Tallano;
unawaing ang buhay ay hindi lamang basta dekorasyon
at mapagtanto ang kabuluhan
na sa pagkakadapa'y matutong bumangon,
ang mali at itama
at ituwid ang baliko;
Na kaakibat ng mabuhay ang panalo at pagkatalo.

Umalingawngaw
ang huni ng mga ibon
sa bukang liwayway.
Ilang minuto rin akong naghintay
hanggang sa kumulo na
ang tubig;
at nagsalin ako
sa baso,
nilagyan ng kape't asukal
saka maingat na kinutaw
gamit ang malamig na kutsara
saka hinipan ang pinakaunang nasandok
at nang aking malasahan
ay unti-unting nagbalik
sa akin ang nakaraan
kasama si amang nabubuhay pa't
tanaw kong umiinom
ng kape...
sa lilingkuran.

Walang halaga ang mabuhay
sa mundong ibabaw
na puno ng kasinungalingang
ang lahat ay may pagkapantay-pantay,
na ang buhay
ay instrumento ng Diyos
upang gumawa
ng mabuti
sa kabila ng kakaharaping
unos;
Maghihirap kang
linangin ng 'yong mga kamay
at paa ang lupa,
magbubungkal,
magsisikap
na abutin ang mga pangarap
subalit sa huli
lilisan di't 'iwang lahat.

Nakakabulayaw
ang umaalingawngaw
na sigaw
sa katahimikan nang malungkot na gabi
ng tatlong aninong susuray-suray
sa paglakad
habang binabagtas
ang madawag na bahagi ng gubat,
kung saan naglilisaw
ang masasamang loob
at hayop—
Lumabas ako ng bahay
at nakitang nagmamadali sa pagtakbo
ang isa sa mga anino
habang nagsisigaw ng "Pumarito kayo!"
kaya't agad din akong nagtakbo
at natutop na lamang ang sariling bibig
nang madatnan
ang malamig na bangkay
ng isang babaeng
walang alinlangang pinagsamantalahan.
Tirik ang matang
nakatingin sa kawalan katabi ng

Nalalanghap ko
ang panghi sa nadaanang
eskinita,
napapansin sa sementadong pader ang mga salitang
nakasulat sa malalaking letra,
mga simbolong nagpapabatid ng huwad na kapatiran
marka,
pinta,
guhit
na nakakaakit,
nakakaantig
ang mga pasamano at pagbabating maririnig
na pinatatamis nang labi
pasimulan ang lahat sa beynte
hanggang sa umabot ng siyento-kensi
upang maipambibili ng pulang bote
at yosi
na kukuha nang huwisyo
ng sinumang magpaka bato
at sunod na inilabas,
isang matalim na kutsilyo
na isinaksak
sa sikmura ng kapatid ni Ka Ambo.
Naroroon ako ng matanaw
ang malungkot na pangyayaring ipininta ng gabi.

Bakit ba
kayraming naghahangad kumuha
ng upuan
at mayakyak sa gano'ng klaseng lilingkuran
gayong kayraming bangko
at monobloc na puwedeng up'an?
At kung maupo na'y ano?
Di man lang magawang tumayo
at tingnan
ang kalagayan
ng mga taong nakatayo sa harapan
na sa tinagal-tagal na panahon
ay nanigas na't na-estatwa
habang pinanonood kang nakaupo
ng komportable
sa hangad na upuan.

Inyong sinabi,
"ang nagugutom ay pakainin
at ang nauuhaw ay painumin."
Subalit, nang mga kamay
at paa'y mapako
sa dambanang
pinasan mula pa sa malayo,
sinabi ****, "nauuhaw ako"
Ngunit, walang nagkusang
bigyan ka ng tubig.

Dalawampo!
Dalawampung ektarya ng lupa
ang nasa aking mga kamay
at paa;
at nais kong magkaroon
ng titulo
sa mga lupang ito
na akin pang nilinang
mula ng lumaki't nagka-uliran.

Anong tapang
mayroon ka
at kayang pumaslang
ng lamok—
mahihilo,

malalagpak sa lapag
na para bang
hinihila
ng dagsin pabagsak—
sa loob ng aking
magulong kuwarto.

Ilang buhay pa
ang katulad nilang
makitil,
magkulambo ng tabla
at matabunan ng lupa
na nilinang at pinagyaman
nang mga sariling kamay at pa?





©2019

Unti-unting nilamon
ng ningas,
mula sa sinindihang palito ng posporo,
ang kapiraso ng telang
ginamit na pabilo
sa lumang suga.

Hindi mo namalayan,
nagiging abo
na pala ang iyong buhok
na dati-rati ay sing-itim ng iyong mga matang
ngayo'y unti-unti ng nanlalabo;
at sa dati makinis na balat
umusli ang buto
at ugat
na tila nalalantang katawan
ng kapayas.

Mababaw pa
ang aking pag-unawa
nakakalungkot na wala man lang
ka-alam alam sa mga bagay-bagay
na nangyayari sa aking buhay
isinilang akong walang utak,
at nang mamulat
saka pa lang naiintindihang lahat...
Sa bawat umaga,
libo-libong tulad ko ang nagdurusa.

Hindi mo namalayan,
nagiging abo
na pala ang iyong buhok
na dati-rati ay sing-itim ng iyong mga matang
ngayo'y unti-unti ng nanlalabo;
at sa dati makinis na balat
umusli ang buto
at ugat
na tila nalalantang katawan
ng kapayas.